Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta Sędziowie WSA Tomasz Grossmann (spr.) WSA Maciej Busz Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2014 r. sprawy ze skargi A. W. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w P. z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nakazu wykonania określonych obowiązków 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana, 3. zasądza od Okręgowego Inspektora Pracy w P. na rzecz skarżącej A. W. kwotę 457 zł (czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Nakazem z [...] lipca 2013 r., nr rej. [...], inspektor pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w [...] (dalej: "Inspektor Pracy" lub "organ I instancji") – z powołaniem się na art. 11 pkt 1, 2, 3, 6 i 6a w związku z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2012 r. poz. 404 z późn. zm.; dalej w skrócie: "u.P.I.P.") – po przeprowadzeniu kontroli, nakazał A. W., w punkcie pierwszym nakazu, poddać szkoleniu wstępnemu ogólnemu w zakresie bhp pracowników: J. N., S. N., M. H. i T. W. przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia w zakresie obowiązujących przepisów, w terminie do 31 lipca 2013 r. Jako podstawa prawna tego rozstrzygnięcia zostały wskazane przepisy: art. 11 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, art. 2373 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej w skrócie: "k.p.") oraz § 9 i § 10 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.; dalej: "rozporządzenie w sprawie szkolenia bhp", w skrócie: "Rozporządzenie").

Uzasadniając to rozstrzygnięcie Inspektor Pracy wyjaśnił, że szkolenie wstępne ogólne w zakresie bhp dla zatrudnionych pracowników zostało przeprowadzone przez pracodawcę, A. W. (dalej: "Pracodawca" lub "Skarżąca"), która ukończyła szkolenie okresowe w dziedzinie bhp dla pracodawców. Zgodnie z § 10 pkt 2 [powinno być: "ust. 2" – uw. Sądu] Rozporządzenia, instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Tymczasem Pracodawca, który przeprowadził szkolenie wstępne ogólne ww. pracownikom, nie przedstawił podczas kontroli zaświadczenia o ukończeniu przez siebie szkolenia z zakresu bhp dla pracowników służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby.

Rozstrzygnięcie (decyzję) zawarte w opisanym punkcie pierwszym nakazu zaskarżył odwołaniem Pracodawca, wnosząc o "anulowanie" tego punktu. Zarzucił, że Inspektor Pracy przyjął błędną interpretację § 10 ust. 2 Rozporządzenia – iż tylko szkolenie okresowe dla pracodawców pełniących zadania służby bhp upoważnia pracodawcę do prowadzenia szkolenia wstępnego ogólnego – gdyż cytowany przepis wyraźnie stanowi, że może je wykonać również pracodawca mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu "wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp". Wymagane od pracodawcy jest jedynie szkolenie okresowe bhp dla pracodawców, i Skarżąca takowe posiada. Natomiast szkolenie dla pracodawców pełniących zadania służby bhp nie jest szkoleniem wymaganym, a jedynie alternatywnym. Ponadto Skarżąca zaznaczyła, że pełnienie zadań służby bhp powierzyła specjaliście ds. bhp z zewnątrz. Osoba ta realizuje wszystkie zadania wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 02 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.; "rozporządzenie w sprawie służby bhp", w skrócie: "rozp.służ.bhp"), i nie ma wśród nich obowiązku prowadzenia instruktażu ogólnego przez służbę bhp. Ponadto zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szkolenia bhp ramowe programy szkolenia dla pracodawców i osób kierujących pracownikami są jednakowe. Tak więc ukończenie takiego samego szkolenia daje uprawnienia do prowadzenia instruktażu ogólnego zarówno osobie kierującej pracownikami, jak i małemu pracodawcy. Skarżąca podkreśliła, że to w gestii pracodawcy leży ustalenie osoby, która ten instruktaż przeprowadzi.

Decyzją z [...] sierpnia 2013 r., nr rej [...], Okręgowy Inspektor Pracy w [...] (dalej: "OIP" lub "organ II instancji") – wskazując na art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.; dalej w skrócie: "k.p.a.") i zaznaczając, że odwołanie dotyczyło tylko decyzji nr 1 w nakazie z 15 lipca 2013 r. o poddaniu pracowników szkoleniu wstępnemu ogólnemu w zakresie bhp – utrzymał w mocy tę decyzję Inspektora Pracy.

W uzasadnieniu organ II instancji stwierdził, że nie może zgodzić się ze stanowiskiem zawartym w odwołaniu. Wyjaśnił, iż z przepisów § 9 i § 10 pkt 2 Rozporządzenia wynika, że dla możliwości przeprowadzenia szkolenia wstępnego (instruktażu ogólnego) pracowników przez pracodawcę konieczne jest przede wszystkim, aby pracodawca wykonywał sam zadania służby bhp. Nie jest wystarczające odbycie przez pracodawcę "wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp". W ocenie OIP, ponieważ Skarżąca nie wykonuje zadań służby bhp w swym zakładzie pracy, to w świetle powyższego nie może przeprowadzać szkoleń wstępnych - instruktażu ogólnego swoich pracowników. Organ podkreślił, że nie ma znaczenia treść umowy zawartej z podmiotem świadczącym na rzecz Pracodawcy usługi w zakresie zadań służby bhp, gdyż wady bądź braki w takiej umowie nie wyłączają obowiązku stosowania jasno brzmiących przepisów, których wykonanie spoczywa na pracodawcy. Do pracodawcy należy bowiem wybór, czy ww. szkolenie powierzy służbie bhp, czy sam przejmie obowiązki służby bhp, czy też przydzieli to zadanie pracownikowi posiadającemu zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu oraz mającemu wymagane przeszkolenie w dziedzinie bhp.

Na opisaną decyzję OIP skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wniosła A. W., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, radcę prawnego E. Z-D. Z powołaniem się na zarzuty naruszenia:

– § 10 ust. 2 Rozporządzenia – poprzez jego niewłaściwą interpretację i błędne zastosowanie, a w konsekwencji przyjęcie, iż przepis ten rzekomo uprawnia do przeprowadzenia instruktażu ogólnego wskazanego w § 9 Rozporządzenia tylko tego pracodawcę, który wykonuje zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w sytuacji kiedy przepis ten takiego warunku nie stawia, i posługując się zwrotem "sam wykonuje takie zadania" odnosi się do zadania w postaci szkolenia - instruktażu ogólnego, a tym samym uprawnia pracodawcę do przeprowadzenia zadań w postaci przeprowadzenia instruktażu ogólnego swoich pracowników;

– § 4 w związku z § 6 i § 8 Rozporządzenia – poprzez ich niewłaściwą interpretację, a następnie i błędne zastosowanie, gdyż bezpodstawnie organ przyjął brak uprawnienia Pracodawcy do przeprowadzenia szkolenia w formie instruktażu ogólnego, w sytuacji, kiedy posiada on aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia dla przeprowadzenia szkolenia wstępnego w postaci instruktażu ogólnego;

– art. 7 k.p.a. – bowiem organ przyjął ustalenia faktyczne bez zapoznania się z dowodami, tj. nie zapoznał się z zakresem przedmiotowym umowy, jaką Skarżąca zawarła z podmiotem świadczącym usługi w zakresie służby bhp;

– art. 6 k.p.a. – poprzez odmówienie Skarżącej prawa do przeprowadzenia instruktażu ogólnego, w sytuacji posiadania przez Nią wymaganych przez przepisy prawa uprawnień,

pełnomocnik Skarżącej wniósł o "uchylenie zaskarżonych decyzji w całości" i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie od OIP na rzecz Skarżącej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kwoty 17 zł tytułem zwrotu opłaty od pełnomocnictwa.

W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie, powtarzając argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek z innych przyczyn niż w niej wskazane.

Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego i zasadniczo na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. W świetle art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.; dalej w skrócie: "p.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu.

Dokonując tak rozumianej kontroli zaskarżonej decyzji OIP, Sąd nie dopatrzył się przy jej wydaniu naruszeń prawa, które w świetle art. 145 § 1 p.p.s.a. skutkowałyby koniecznością uchylenia albo stwierdzenia nieważności tego aktu, względnie stwierdzenia jego wydania z naruszeniem prawa. W szczególności Sąd nie dopatrzył się zarzucanego w skardze naruszenia art. 7 k.p.a. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z umowy zawartej przez pracodawcę z podmiotem świadczącym usługi w zakresie służby bhp, gdyż – z przyczyn niżej wskazanych – podzielił stanowisko organu II instancji, iż treść tej umowy nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Generalnie, w ocenie Sądu, organy administracji w niezbędnym zakresie zebrały i rozpatrzyły cały materiał dowodowy potrzebny do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, i na tej podstawie dokonały prawidłowych ustaleń co do okoliczności faktycznych istotnych dla jej rozstrzygnięcia. Ustalenia te Sąd w pełni podziela i czyni integralną częścią swoich ustaleń oraz podstawą dalszych rozważań.

Już analiza treści pism procesowych stron pokazuje, że istota sporu w niniejszej sprawie ogniskuje się wokół kwestii prawidłowej wykładni przepisu § 10 ust. 2 Rozporządzenia, który stanowił materialnoprawną podstawę kontrolowanych przez Sąd rozstrzygnięć – decyzji w przedmiocie obowiązku przeprowadzenia szkolenia wstępnego ogólnego – zapadłych w obu instancjach.

Przed przystąpieniem do szczegółowej analizy tego przepisu należy wskazać, że ustawodawca w art. 2373 Kodeksu pracy nałożył powszechny obowiązek udziału w szkoleniach bhp, dotyczący obydwu stron stosunku pracy. I tak, zgodnie z art. 2373 § 2 k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie (z tym że szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę). Zarazem jednak każdy pracodawca ma również obowiązek odbyć "własne" przeszkolenie bhp, o czym stanowi art. 2373 § 21 k.p. W myśl tego przepisu pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy "w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków"; szkolenie to powinno być okresowo powtarzane.

Szczegółowe regulacje dotyczące wskazanych wyżej obowiązkowych szkoleń – tak pracowników, jak i pracodawców – znalazły się w rozporządzeniu w sprawie szkolenia bhp, wydanym na podstawie art. 2375 k.p. Akt ten określa: (1) szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (zwanego dalej "szkoleniem"); (2) zakres szkolenia; (3) wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia; (4) sposób dokumentowania szkolenia; (5) przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia. Z przepisów omawianego Rozporządzenia wynika, że szkolenie jest prowadzone jako szkolenie wstępne i szkolenie okresowe (§ 6). Z kolei szkolenie wstępne obejmuje, jak wynika z § 8 Rozporządzenia: (1) szkolenie wstępne ogólne (zwane dalej "instruktażem ogólnym") oraz (2) szkolenie wstępne na stanowisku pracy (zwane dalej "instruktażem stanowiskowym").

W niniejszej sprawie spór dotyczy pierwszego z wymienionych rodzajów szkolenia wstępnego – instruktażu ogólnego – a dokładniej: określenia kategorii podmiotów uprawnionych do prowadzenia takich szkoleń. Kwestii tej poświęcony został § 10 ust. 2 Rozporządzenia, który stanowi, że: "Instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy."

W ocenie Sądu już językowa wykładnia cytowanego przepisu prowadzi do wniosku, że – jak trafnie przyjęły organy obu instancji – użyte w § 10 ust. 2 Rozporządzenia wyrażenie "pracodawca, który sam wykonuje takie zadania" oznacza pracodawcę, który sam wykonuje zadania służby bhp. Przemawia za tym uważna analiza kaskadowego odesłania, z jakim mamy do czynienia w analizowanym przepisie: określenie "takie zadania" odsyła bowiem w sposób domyślny do wcześniej użytego zwrotu: "zadania tej służby", ten zaś do jeszcze wcześniejszego wyrażenia: "służby bezpieczeństwa i higieny pracy".

Już z tego względu nie sposób zaakceptować odmiennej interpretacji § 10 ust. 2 Rozporządzenia – zaprezentowanej w skardze – w myśl której prawodawca mówiąc w tym przepisie o "takich zadaniach" miał na myśli zadania w postaci przeprowadzania, wskazanego na wstępie analizowanego przepisu, "instruktażu ogólnego". Co więcej, taka interpretacja oznaczałaby konieczność uznania, że prawodawca – wbrew powszechnie przyjmowanemu założeniu o jego racjonalności językowej – dopuścił się w analizowanym przepisie rażącego błędu językowego, odnosząc użyte w liczbie mnogiej wyrażenie "takie zadania" do występującego w liczbie pojedynczej określenia "instruktaż ogólny" (a więc błędu składniowego, polegającego na "nieuzgodnieniu" wzajemnie odnoszonych do siebie określeń pod względem gramatycznej liczby). Ponadto na gruncie odrzucanej tu interpretacji § 10 ust. 2 Rozporządzenia – utożsamiającej określenia: "wykonuje takie zadania" z "prowadzi instruktaż ogólny" – przepis ten w analizowanym fragmencie obarczony byłby poważnym błędem logicznym "idem per idem" ("to samo przez to samo"), gdyż wynikałoby wówczas zeń, że: "Instruktaż ogólny prowadzi (...) pracodawca, który sam prowadzi instruktaż ogólny (...)".

Wszystko to nakazuje przyjąć, że w świetle § 10 ust. 2 Rozporządzenia instruktaż ogólny może osobiście prowadzić tylko ten pracodawca, który sam wykonuje zadania służby bhp. W niniejszej sprawie jest poza sporem, iż Skarżąca nie wykonuje sama zadań służby bhp, lecz powierzyła ich wykonywanie specjalistom spoza zakładu pracy. Już ta okoliczność wykluczała dopuszczalność prowadzania przez Skarżącą instruktażu ogólnego przyjmowanych pracowników – co trafnie podniósł OIP w zaskarżonej decyzji.

Ponadto należy stwierdzić, że Skarżąca nie posiadała kwalifikacji wymaganych do prowadzenia takiego instruktażu – co z kolei wyeksponował w swej decyzji Inspektor Pracy. Analizowany wyżej przepis § 10 ust. 2 Rozporządzenia przesądza bowiem i o tym, że instruktaż stanowiskowy może prowadzić tylko ten pracodawca, który spełnia wymagania pozwalające na samodzielne wykonywanie zadań służby bhp. W świetle zaś art. 23711 § 1 zdanie drugie Kodeksu pracy jednym z podstawowych warunków, których spełnienie otwiera możliwość wykonywania samemu przez pracodawcę zadań służby bhp jest "ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp". W myśl § 13 ust. 1 Rozporządzenia pracodawca, który zgodnie z art. 23711 § 1 k.p. wykonuje zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, przed podjęciem wykonywania tych zadań odbywa szkolenie przeprowadzone w formie kursu lub seminarium według programu opracowanego w oparciu o ramowy program określony w części III załącznika nr 1 do rozporządzenia. (Z takiego szkolenia jest zwolniony jedynie pracodawca, który spełnia wymagania kwalifikacyjne dla służby bezpieczeństwa i higieny pracy określone w przepisach dotyczących służby bezpieczeństwa i higieny pracy – zob. § 13 ust. 2 Rozporządzenia).

Należy zauważyć, że wzmiankowane w § 13 ust. 1 Rozporządzenia "szkolenie pracodawców wykonujących zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy", którego ramowy program został określony w części III załącznika nr 1 do Rozporządzenia, jest rodzajowo innym szkoleniem niż ukończone przez Skarżącą "szkolenie okresowe pracodawców i innych osób kierujących pracownikami", którego ramowy program został określony w części IV załącznika nr 1 do Rozporządzenia. Dość powiedzieć, że pierwsze z tych szkoleń obejmuje minimum 64 godziny (w tym 6 godzin ćwiczeń), podczas gdy drugie z nich – już tylko minimum 16 godzin.

W świetle całokształtu przytoczonych wyżej regulacji prawnych nie może być wątpliwości, że ukończenie wyłącznie ww. szkolenia okresowego pracodawców i innych osób kierujących pracownikami, nie uprawnia pracodawcy do wykonywania samemu w swoim zakładzie pracy zadań służby bhp, a więc także do prowadzenia instruktażu ogólnego.

Tymczasem w niniejszej sprawie Skarżąca legitymuje się tylko świadectwem ukończenia właśnie takiego, szesnastogodzinnego szkolenia okresowego bhp dla pracodawców (vide: zaświadczenie z [...] października 2012 r. – w aktach adm. I inst.). Ani przytoczone wyżej rozważania, ani treść tego świadectwa nie dają żadnych podstaw do twierdzenia, iżby Skarżąca legitymowała się uprawnieniami do prowadzenia instruktażu ogólnego. Przeciwnie, w treści zaświadczenia (zob. pkt 5 wykazu tematyki szkolenia) wyraźnie wzmiankuje się tylko o metodyce prowadzenia instruktażu stanowiskowego, a już nie instruktażu ogólnego. Nie ulega zaś wątpliwości, że obu tych kategorii instruktażu nie można utożsamiać.

Wobec dostatecznie jasnej regulacji § 10 ust. 2 Rozporządzenia w zw. z art. 23711 § 1 zdanie drugie k.p. oraz § 13 ust. 1 Rozporządzenia – z której wynika, że pracodawca zamierzający sam przeprowadzać instruktaż stanowiskowy winien legitymować się uprawnieniami do samodzielnego wykonywania zadań służby bhp – nie mógł odnieść skutku zarzut Skarżącej, iż w katalogu zadań tej służby zamieszczonym w rozporządzeniu w sprawie służby bhp nie wyszczególniono expressis verbis prowadzenia instruktażu ogólnego. Dlatego jedynie ubocznie należy zauważyć, że przepisy tego rozporządzenia nie mogą być traktowane jako regulacja zupełna, obejmująca całość zagadnień służby bhp i jej zadań, a w rezultacie nie mogą być odczytywane w oderwaniu (izolacji) od pozostałych aktów prawnych normujących dziedzinę bhp, w tym zwłaszcza od odnośnych, hierarchicznie nadrzędnych wobec rozporządzenia, przepisów Kodeksu pracy. Godzi się ponadto zauważyć, że w myśl § 2 ust. 1 pkt 16 rozp.służ.bhp do zakresu działania służby bhp należy m.in. "współpraca z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami, w szczególności w zakresie organizowania i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapewnienia właściwej adaptacji zawodowej nowo zatrudnionych pracowników". W tak określonym zakresie działania służby bhp mieszczą się niewątpliwie zadania polegające na (współ)organizowaniu i zapewnianiu właściwego poziomu – a więc w szczególności i na przeprowadzaniu – szkoleń wstępnych, w tym instruktażu ogólnego.

Nietrafny okazał się również zarzut skargi, że organ II instancji nie rozpatrzył odwołania Pracodawcy, ponieważ nie odniósł się do stanowiska Inspektora Pracy i zarzutów Pracodawcy, a swoje stanowisko uzasadnił powołując się na inną podstawę prawną. Wprawdzie rzeczywiście uzasadnienie OIP wykazuje w zarzucanym zakresie pewne usterki, jednakże nie są one na tyle poważne, by wywierały wpływ na wynik sprawy, a w szczególności – aby uzasadniały twierdzenie, iż organ II instancji nie rozpoznał tej samej sprawy, co organ I instancji. W ocenie Sądu oba organy jedynie nieco inaczej rozłożył akcenty w argumentacji dotyczącej przyczyn nałożenia kwestionowanego obowiązku, ale wszystkie one, będąc zasadne, dają się zarazem ostatecznie sprowadzić do wspólnego mianownika, jakim jest nieposiadanie przez Skarżącą wystarczających uprawnień do wykonywania zadań służby bhp w swoim zakładzie pracy, z czym w związku pozostaje niewątpliwie okoliczność faktycznego niewykonywania takich zadań przez Skarżącą.

Pomimo, że zarzuty skargi okazały się niezasadne, zaskarżona decyzja nie mogła jednak pozostać w obrocie prawnym, z przyczyny wziętej przez Sąd pod rozwagę z urzędu (art. 134 § 1 p.p.s.a.), a mianowicie w związku z naruszeniem prawa materialnego, tj. art. 11 pkt 1 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy.

Stosownie do art. 11 pkt 1 u.P.I.P. w razie stwierdzenia naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie. Uprawnienie to realizowane jest poprzez wydanie stosownej decyzji (art. 33 ust. 1 pkt 1 u.P.I.P.). Istotnym elementem rozstrzygnięcia takiej decyzji pozostaje określenie terminu wyznaczonego pracodawcy na usunięcie stwierdzonych uchybień (art. 11 pkt 1 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt 1 oraz art. 107 § 2 k.p.a.). Termin ten musi niewątpliwie cechować realność wykonania nałożonego obowiązku, co wynika już z podstawowych zasad porządku prawnego właściwego demokratycznemu państwu prawnemu (art. 2 Konstytucji RP), a w szczególności z klasycznej zasady, iż nikogo nie można zobowiązać do wykonania rzeczy niemożliwych ("ad impossibilia nemo obligatur").

Tymczasem w niniejszej sprawie organ I instancji w decyzji wydanej [...] lipca 2013 r. określił termin wykonania nałożonego obowiązku na dzień 31 lipca 2013 r., nie uwzględniając tym samym możliwości wniesienia odwołania od tej decyzji. W konsekwencji w chwili orzekania przez organ II instancji ([...] sierpnia 2013 r.) termin ten już upłynął, co oznacza, że Skarżąca została de facto pozbawiona możliwości wykonania, utrzymanej w mocy przez OIP, decyzji Inspektora Pracy w sposób zgodny z jej treścią. W takiej sytuacji organ II instancji – podzielając stanowisko organu I instancji co do zasadności nałożenia obowiązku poddania pracowników Skarżącej wskazanemu szkoleniu – winien na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. uchylić decyzję organu I instancji w części określającej termin wykonania nałożonego obowiązku i w tym zakresie orzec co do istoty, ustalając nowy, realny termin jego wykonania. Zaniechanie takiego działania przez OIP, jako istotne naruszenie prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy, uzasadniało uchylenie przez Sąd zaskarżonej decyzji.

Mając wszystko to na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. orzekł jak punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W punkcie drugim sentencji wyroku Sąd, na podstawie art. 152 p.p.s.a., określił, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana, co oznacza, że nie wywołuje ona skutków prawnych, które wynikają z jej rozstrzygnięcia, od chwili wydania wyroku, mimo że wyrok uchylający tę decyzję nie jest jeszcze prawomocny (tak trafnie wyrok NSA z 29.07.2004 r., OSK 591/04, ONSAiWSA 2004/2/32).

O kosztach postępowania (punkt trzeci sentencji wyroku) orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., uwzględniając poniesiony przez Skarżącą koszt wpisu (200 zł), wynagrodzenie reprezentującego Skarżącą radcy prawnego ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), w wysokości 240 zł, oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa udzielonego temu pełnomocnikowi (17 zł) – łącznie 457 złotych.