drukuj    zapisz    Powrót do listy

6166  Łowiectwo 6393 Skargi na uchwały sejmiku województwa, zawierającej przepisy prawa miejscowego w przedmiocie ... (art. 90 i 91 ustawy o, Inne, Sejmik Województwa, Stwierdzono nieważność uchwały w części, IV SA/Wa 1210/18 - Wyrok WSA w Warszawie z 2018-09-14, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 1210/18 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2018-09-14 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-04-24
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Agnieszka Wójcik /przewodniczący/
Małgorzata Małaszewska-Litwiniec /sprawozdawca/
Wanda Zielińska-Baran
Symbol z opisem
6166  Łowiectwo
6393 Skargi na uchwały sejmiku województwa, zawierającej przepisy prawa miejscowego w przedmiocie ... (art. 90 i 91 ustawy o
Hasła tematyczne
Inne
Skarżony organ
Sejmik Województwa
Treść wyniku
Stwierdzono nieważność uchwały w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 1369 art. 147 par. 1, art. 58 par. 1 pkt 6, art. 200 w zw. z art. 205 par. 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wójcik, Sędziowie sędzia WSA Małgorzata Małaszewska-Litwiniec (spr.) sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran, Protokolant sekr. sąd. Wioletta Matuszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 września 2018 r. sprawy ze skargi [...] spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w [...] na uchwałę Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] października 2006 r. nr [...] w przedmiocie podziału Województwa [...] na obwody łowieckie 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym obwodu łowieckiego nr [...] w części obejmującej działki o numerach ewidencyjnych: [...], [...], [...] i [...], położone w miejscowości [...] gmina [...], stanowiące własność [...] spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w [...], ujawnione w KW [...], prowadzonej przez Sąd Rejonowy w [...]; 2. odrzuca skargę w pozostałej części; 3. zasądza od Sejmiku Województwa [...] na rzecz skarżącej [...] spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w [...], kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

W skardze wywiedzionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, [...] Sp. z o. o. sp.k. z siedzibą w [...] (zwana dalej Spółką, Skarżącą) zakwestionowała w całości uchwałę z dnia [...] października 2006 r. nr [...] Sejmiku Województwa [...] w sprawie podziału województwa na obwody łowieckie (zwaną dalej uchwałą), zarzucając jej sprzeczność z prawem, na skutek wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13. Skarżąca wskazała, że w oparciu o ten akt prawa miejscowego utworzono między innymi obwód łowiecki nr [...] administrowany przez Koło Łowieckie [...], argumentując, że na terenie tego obwodu położone są należące do niej działki. Skarżąca podniosła, że podstawą prawną podjęcia uchwały Sejmiku nr [...] był art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2015 r. poz. 2168, ze zm.), który w dniu 22 stycznia 2016 r. utracił moc obowiązującą, w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność ort. 27 ust. 1 ustawy - prawo łowieckie z art. 64 ust. 1 i ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP polegającą na upoważnieniu do objęcia reżimem obwodu łowieckiego nieruchomości bez zapewnienia jej właścicielowi odpowiednich środków ochrony praw, w sytuacji sprzeciwu wobec wykorzystywania należącej do niego nieruchomości na cele związane z organizacją i prowadzeniem polowań na zwierzęta. Spółka nadmieniła, że Naczelny Sąd Administracyjny wskazał na konieczność eliminowania z obrotu prawnego wydanych przed ogłoszeniem wyroku Trybunału rozstrzygnięć, opartych na podstawie przepisów, których niekonstytucyjność stwierdził Trybunał oraz wydanych w przedmiocie zastosowania tych przepisów wyroków sądowych, względnie użycia innych środków procesowych w celu sanacji stanu niekonstytucyjności, w obszarze stosowania prawa i jego kontroli. Stanowisko to zostało też utrwalone w orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych. Wobec tego Skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności uchwały [...] Sejmiku Województwa [...] w sprawie podziału województwa na obwody łowieckie, w zakresie obwodu łowieckiego nr [...] oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Jednocześnie skarżąca Spółka podała, że uprzednio wezwała Sejmik do usunięcia naruszenia prawa (do Organu wpłynęło [...] lutego 2018 r.). W odpowiedzi na skargę, Sejmik Województwa [...] wyjaśnił, że realizując zapisy art. 27 ust. 1 cyt. ustawy Prawo łowieckie [...] października 2006 r. przyjął uchwałę nr [...] w sprawie podziału Województwa [...] na obwody łowieckie, która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2007 roku. Nadmienił, że w dacie przyjęcia uchwały zostały wypełnione wszystkie wymagania procedury sporządzania przedmiotowej uchwały, zapisane w Prawie łowieckim. Uchwała ta była aktualizowana dziewięciokrotnie, ale żadna z tych aktualizacji nie wprowadziła zmian w zakresie powierzchni użytkowej obwodu łowieckiego nr [...], w skład którego wchodzą działki ewidencyjne nr; [...],[...],[...] i [...] położone w miejscowości [...] (gmina [...]), stanowiące własność [...] Sp. z o. o. sp.k. Organ wyjaśnił, że wskazał Skarżącej, iż wniesione żądanie wykracza poza interes prawny, jaki Spółka posiada. Zażądała bowiem uchylenia całej przedmiotowej uchwały i nie wskazała, że wezwanie dotyczy przedmiotowej uchwały tylko w części dotyczącej nieruchomości gruntowych Spółki, objętych księgą wieczystą nr [...]. Organ pouczył też Skarżącą o możliwości prowadzenia odstrzału sanitarnego i redukcyjnego, nawet na terenach niewchodzących w skład obwodu łowieckiego. Poinformował także, iż po wejściu w życie nowelizacji ustawy Prawo łowieckie, nieruchomości gruntowe będące własnością Skarżącej Spółki zostaną ponownie zweryfikowane pod względem zapisów ustawy i zgodnie z nimi włączone bądź nie do obwodu łowieckiego, przez organ wskazany przez ustawodawcę. Sejmik Województwa [...] wyjaśnił też, że z dniem 1 kwietnia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 651). Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy do dnia 31 marca 2020 r. ma zostać podjęta nowa uchwała o podziale województwa na obwody łowieckie, po przeprowadzeniu procedury przewidzianej w art. 27 znowelizowanego Prawa łowieckiego, tj. m in. zapewniającej właścicielom i użytkownikom wieczystym nieruchomości gruntowych możliwość składania uwag do projektu uchwały dotyczących wyłączenia ich nieruchomości z obwodów łowieckich. Zatem dotychczasowa uchwała nr [...] Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] października 2006 r. w sprawie podziału Województwa [...] na obwody łowieckie, którą zaskarżyła Spółka, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw, będzie obowiązywała tylko do dnia wejścia w życie nowej uchwały w przedmiocie podziału województwa na obwody łowieckie, nie dłużej jednak niż do dnia 31 marca 2020 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje. Skarga została oparta na uzasadnionych podstawach. Wojewódzkie sądy administracyjne w oparciu m. in. o art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25.07.2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz.1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.- zwanej dalej P.p.s.a.) uprawnione są do dokonywania kontroli działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oceny legalności zaskarżonych aktów Sąd dokonuje poprzez ustalenie, czy podjęto je zgodnie z przepisami postępowania administracyjnego oraz czy prawidłowo zastosowano i zinterpretowano normy prawa materialnego. Należy nadto zauważyć, iż w myśl art. 134 P.p.s.a. Sąd rozstrzygając w granicach danej sprawy nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Na wstępie stwierdzić należy, że jeżeli akt prawny, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 P.p.s.a., wydany zostanie z naruszeniem prawa, to stosownie do art. 147 § 1 P.p.s.a. Sąd uwzględnia skargę, stwierdzając jego nieważność w całości lub w części. Taka sytuacja miała miejsce w rozpatrywanej sprawie. W pierwszej kolejności wskazać należy, że warunkiem skutecznego złożenia skargi na datę jej wniesienia był: po pierwsze - charakter sprawy objętej przedmiotem zaskarżenia, która musi być sprawą z zakresu administracji publicznej; po drugie - skierowanie do organu przed wniesieniem skargi bezskutecznego wezwania do usunięcia naruszenia prawa; po trzecie - zachowanie ustawowego terminu do wniesienia skargi przewidzianego w art. 53 § 2 P.p.s.a. i po czwarte - wykazanie przez podmiot wnoszący skargę, że uchwała narusza przysługujący mu interes prawny bądź uprawnienie. Wyjaśnić trzeba, że sąd nie bada merytorycznie treści kwestionowanej uchwały, jeżeli strona skarżąca nie wykaże skutecznie naruszenia swego interesu prawnego zapisami aktu prawa miejscowego. W rozpatrywanej sprawie wskazane warunki zostały spełnione w odniesieniu do nieruchomości Skarżącej - [...] Sp. z o. o. sp.k. z siedzibą w [...] - w skład której wchodzą działki ewidencyjne o nr. ew.: [...],[...],[...] i [...], położone w miejscowości [...] (gmina [...]), stanowiące jej własność, dla której Sąd Rejonowy w [...] prowadzi księgę wieczystą nr [...]. W tym też zakresie Spółka mogła wykazać, iż posiada interes prawny, a nie jedynie faktyczny w wywiedzeniu skargi. W pozostałej części, odnoszącej się do reszty działek, na których utworzony został obwód łowiecki nr [...], administrowany przez Koło Łowieckie [...], Skarżąca mogła odwoływać się tylko do interesu faktycznego, a nie prawnego i z tego względu skarga w tej części została odrzucona, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 P.p.s.a. Przechodząc do meritum sprawy trzeba mieć na względzie, że w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r., sygn. akt P 19/13 - art. 27 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie utracił moc z dniem 22 stycznia 2016 r., w wyniku czego po stronie Sejmików brak jest już możliwości tworzenia nowych obwodów łowieckich oraz zmiany granic dotychczasowych obwodów. W przekonaniu Sądu, zaskarżona uchwała dotyczy sprawy z zakresu administracji publicznej, ponieważ według art. 9 i art. 89 ustawy o samorządzie województwa, na podstawie tej ustawy oraz na podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i w ich granicach sejmik województwa stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części. Nie budzi wątpliwości, że skarga została poprzedzona bezskutecznym wezwaniem Sejmiku Województwa [...] do usunięcia naruszenia prawa. Nadmienić należy, że zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa uchwała organu samorządu województwa sprzeczna z prawem jest nieważna. W myśl ust. 5 tego artykułu w przypadku nieistotnego naruszenia prawa nie stwierdza się nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa. Analiza wskazanych przepisów prowadzi do wniosku o istnieniu dwu rodzajów wad aktów stanowionych przez organ województwa – istotnych i nieistotnych. Do istotnych wad uchwały, skutkujących stwierdzeniem jej nieważności, zalicza się naruszenie przepisów wyznaczających kompetencję organów samorządu do podejmowania uchwał, naruszenie podstawy prawnej podjętej uchwały, naruszenie przepisów prawa ustrojowego oraz prawa materialnego, a także przepisów regulujących procedury podejmowania uchwał (por. m. in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lutego 1996 r., SA/Gd 327/95, OwSS 1996, Nr 3, poz. 90; z dnia 11 lutego 1998 r., II SA/Wr 1459/97, OwSS 1998, Nr 3, poz. 79, wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 marca 2007 r., IV SA/Wa 2296/06, LEX nr 320813, także Z. Kmieciak, M. Stahl, Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, Samorząd terytorialny 2001/1-2, s. 102). Za istotne naruszenie prawa uznać należy w szczególności uchybienie, prowadzące do skutków, które nie mogą być tolerowane w demokratycznym państwie prawnym (por. Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 grudnia 2003 r., sygn. akt P 9/02). Zaskarżona uchwała wydana została na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.). W dacie podejmowania tej uchwały wskazane przepisy stanowiły, że podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów w obrębie województwa dokonuje właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały, po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej (ust. 1). Jeżeli obwód łowiecki ma się znajdować w obszarze więcej niż jednego województwa, uchwałę, o której mowa w ust. 1, podejmuje sejmik województwa właściwy dla przeważającego obszaru gruntów w uzgodnieniu z sejmikiem województwa właściwym dla pozostałego gruntu (ust. 2). Unormowania te niewątpliwie upoważniały sejmik województwa do podjęcia uchwały w przyjętym kształcie. Okoliczność ta – w ocenie Sądu - nie może jednak skutkować oddaleniem skargi w tej części, przyjmując, że późniejsza utrata mocy obowiązującej tego przepisu (art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego utracił moc z dniem 22 stycznia 2016 r., na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13, który orzekł o jego niezgodności z ustawą zasadniczą, wobec czego w dacie wniesienia niniejszej skargi już nie obowiązywał) - ma istotne znaczenie dla oceny legalności zaskarżonej uchwały. Skoro TK pozbawił ten przepis domniemania konstytucyjności, to skutek ten należy rozważać od początku jego obowiązywania. Skład rozpatrujący niniejszą sprawę podziela zatem stanowisko wyrażone już w wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2311/14, w którym Naczelny Sąd Administracyjny uznając wsteczną moc przedmiotowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r., P 19/13, wskazał, że za niestosowaniem przepisu, który utracił domniemanie konstytucyjności przemawia ochrona praw jednostki oraz ekonomia procesowa. W ocenie NSA, pominięcie wzruszenia domniemania konstytucyjności przepisu stanowiącego podstawę prawną działania organu administracji publicznej byłoby sprzeczne z regułami demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej z uwagi na konieczność ochrony innych wartości konstytucyjnych, tutaj prawa własności. Naczelny Sąd Administracyjny we wskazanym wyroku przekonująco argumentował, że realizacja gwarancji konstytucyjnych - także przez sądy - na gruncie istniejącego stanu normatywnego, zakładającego przez określony czas obowiązywanie niekonstytucyjnego przepisu (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP) - stawia zarazem wyzwania i możliwości wyboru przez same sądy takiego środka proceduralnego, który najlepiej pozwoli na osiągnięcie efektu najbliższego nakazowi wykładni i stosowania prawa w zgodzie z Konstytucją (por. wyrok TK z dnia 27 października 2004 r. sygn. akt SK 1/04, OTK-A z 2004 r., nr 9, poz. 96). Z tych też przyczyn sądy, dokonując wyboru odpowiedniego środka procesowego, zobowiązane są do wzięcia pod uwagę przedmiotu regulacji objętej niekonstytucyjnym przepisem, przyczyny naruszenia i znaczenie wartości konstytucyjnych naruszonych takim przepisem, powody, dla których Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu, a także okoliczności rozpoznawanej przez sąd sprawy i konsekwencje stosowania lub odmowy zastosowania konstytucyjnego przepisu (por. wyroki NSA z dnia 23 lutego 2006 r. sygn. akt II OSK 1403/05; z dnia 17 listopada 2010 r. sygn. akt I OSK 483/10; z dnia 29 kwietnia 2011 r. sygn. akt I OSK 1070/10; z dnia 9 czerwca 2011 r. sygn. akt I OSK 231/11; z dnia 25 czerwca 2012 r. sygn. akt I FPS 4/12- CBOSA). W związku z tym, na uwagę zasługują argumenty Trybunału Konstytucyjnego, które stanowiły podstawę powołanego wyroku z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13. Trybunał podkreślił, że właścicielom nieruchomości objętych granicami obwodu łowieckiego nie przysługują żadne szczególne środki prawne pozwalające na wyłączenie nieruchomości stanowiących przedmiot ich własności spod reżimu obwodu łowieckiego. Właściciel nieruchomości nie może złożyć sprzeciwu wobec włączenia przedmiotu jego własności do obwodu łowieckiego, zarówno na etapie stanowienia uchwały przez sejmik województwa, jak i po jej wejściu w życie. Poza tym właścicielowi nie przysługują żadne instrumenty prawne umożliwiające wyłączenie jedynie niektórych ograniczeń, wprowadzonych w związku z objęciem jego nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, w szczególności nie może on stanowczo sprzeciwić się wykonywaniu na swoim gruncie polowania przez uprawnione do tego osoby trzecie. Ponadto Trybunał stwierdził, że mechanizm tworzenia obwodów łowieckich, biorąc pod uwagę całokształt ograniczeń będących skutkiem objęcia nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, jest ukształtowany w sposób niespełniający przesłanki sensu stricto proporcjonalności. Zauważył także, że na wszystkie te ograniczenia nakłada się dodatkowo niedostatecznie uregulowany obowiązek informacyjny wobec właścicieli, których nieruchomość należy do obwodu łowieckiego. Brak jakichkolwiek prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w procesie tworzenia obwodów łowieckich, obejmujących te nieruchomości oraz brak instrumentów prawnych umożliwiających właścicielom wyłączenie ich nieruchomości spod reżimu obwodu łowieckiego lub wyłączenie poszczególnych ograniczeń, jakie przewiduje prawo łowieckie, niezależnie od powodu, jakim uzasadniają to żądanie (ekonomiczny, światopoglądowy itp.), nie jest konieczne dla zapewnienia należytego poziomu ochrony środowiska, w szczególności zaś ochrony zwierzyny. Swoistego automatyzmu przyjętego unormowania nie uzasadnia również to, że prawidłowe prowadzenie gospodarki łowieckiej wymaga zapewnienia ciągłości powierzchni obwodów łowieckich. Ochrona środowiska stanowi jedną z wartości uzasadniających ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Ograniczenia wprowadzane ze względu na ochronę środowiska powinny mieć jednak charakter proporcjonalny do innych wartości konstytucyjnie chronionych. Taką wartością jest - zgodnie z art. 21 ust. 1 Konstytucji - ochrona prawa własności. Trybunał podkreślił, że analiza rozwiązań przyjętych w prawie łowieckim oraz w innych aktach przewidujących objęcie nieruchomości specjalnym reżimem administracyjnoprawnym dowodzi, że wykonywanie przez uprawnione podmioty zadań publicznych, a także prowadzenie gospodarki łowieckiej, jest możliwe przy zapewnieniu właścicielom nieruchomości bardziej skutecznych środków ochrony. Trybunał zaznaczył, że zapewnienie takich środków nie wyklucza także realizacji przewidzianego w prawie łowieckim celu społecznego w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej (art. 3 pkt 4 Prawa łowieckiego). Należy mieć też na uwadze, że ograniczenia prawa własności związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej, w szczególności z wykonywaniem polowania, były też przedmiotem licznych rozważań Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (zwanego dalej ETPC). Na ten fakt zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny podając, że w wyroku z 29 kwietnia 1999 r. w sprawie Chassagnou i inni przeciwko Francji (nr skarg 25088/94, 28331/95 i 28443/95, Lex nr 76997) ETPC wskazał, że wprowadzenie obowiązku tolerowania polowań na terenie prywatnej nieruchomości stanowi ingerencję w prawo własności. Jednocześnie zmuszanie właścicieli do tolerowania na ich gruncie aktywności, która jest sprzeczna z ich przekonaniami stanowi nieproporcjonalne ograniczenie prawa własności chronionego art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175/1, ze zm. - zwanego dalej Protokołem nr 1). W wyroku z 10 lipca 2007 r. w sprawie Schneider przeciwko Luksemburgowi (nr skargi 2113/04, Lex nr 292569) ETPC doszedł do wniosku, że dopuszczenie możliwości wykonywania polowań na prywatnym gruncie bez zgody jego właściciela przez włączenie tego gruntu do obwodu łowieckiego, jakkolwiek nie pozbawia go prawa do używania, wydzierżawienia czy sprzedaży gruntu, jednak uniemożliwia wykonywanie praw wyłącznych przez właściciela zgodnie z jego wolą. W wyroku z 26 czerwca 2012 r. w sprawie Hermann przeciwko Niemcom (nr skargi 9300/07, Lex nr 1169117) EPTC podzielił argumentację skarżącego i orzekł, że obowiązek znoszenia polowań na własnym gruncie nakłada nieproporcjonalny obowiązek na tych właścicieli ziemskich, którzy sprzeciwiają się polowaniom ze względów etycznych. ETPC podkreślił, że okoliczność, iż niemieckie prawo federalne nie przewiduje możliwości uwzględnienia etycznych przekonań właścicieli ziemskich, uzasadnia wniosek o naruszeniu przez pozwane państwo art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Sąd w składzie rozpatrującym niniejszą skargę podziela przytoczony pogląd, że brak jakichkolwiek mechanizmów prawnych umożliwiających właścicielom nieruchomości wyrażenie woli w przedmiocie włączenia ich gruntów do obwodów łowieckich i w konsekwencji nałożenia na nich określonych obowiązków, stanowi nieproporcjonalne naruszenie gwarantowanego konstytucyjnie i konwencyjnie prawa własności. W tym stanie rzeczy, Sąd odmówił zastosowania względem nieruchomości Skarżącej (działek ewidencyjnych nr: [...],[...],[...] i [...], położony w miejscowości [...] (gmina [...]) - art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego, stanowiącego podstawę wydanej uchwały, uznając, że od samego początku przepis ten nie odpowiada standardom konstytucyjnym, ingerując nieproporcjonalnie w prawo własności prywatnej. Sąd nie mógł uwzględnić żądania stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały w całości w odniesieniu do obwodu łowieckiego nr [...], gdyż mógł orzekać jedynie w granicach naruszonego przedmiotową uchwałą interesu prawnego Skarżącej. Zaskarżona uchwała w uwzględnionej przez Sąd części - co bezsporne jest w niniejszej sprawie - naruszyła interes prawny Skarżącej, ponieważ ingeruje bezpośrednio w przysługujące jej prawo własności do wskazanych działek, objętych reżimem obwodu łowieckiego nr [...]. Skarżąca wykazała, że na terenie tego obwodu posiada przedmiotowe działki, których nie może spokojnie użytkować z powodu zagrożeń związanych z polowaniami i musi znosić ingerencje myśliwych na tym terenie. Okoliczność ta pozwalała, w świetle normy art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa, na dokonanie kontroli legalności zaskarżonej uchwały w zakresie ustaleń dla obszaru stanowiącego własność Skarżących. Stwierdzenie bowiem naruszenia interesu prawnego Skarżącej dało jej prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego na przedmiotowy akt, a kwestionować przedmiotową uchwałę w sprawie podziału województwa na obwody łowieckie, Skarżąca mogła tylko w ramach własnego interesu prawnego. Zaznaczyć przy tym jeszcze raz należy, że zakres tego interesu prawnego wynikał z prawa, jakie przysługuje Skarżącej do nieruchomości objętej zaskarżoną uchwałą. Interpretacja taka potwierdzona została w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 września 2008 r., sygn. akt SK 76/06 orzekającym o zgodności art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 oraz art. 77 ust. 2 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W motywach przywołanego orzeczenia Trybunał wyraźnie wskazał, iż skarga w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym (przepis tożsamy z treścią art. 90 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa) nie ma charakteru actio popularis – podstawą jest niezgodność uchwały z prawem i równoczesne naruszenie przez nią konkretnie rozumianych interesów lub uprawnień konkretnego obywatela, który jest mieszkańcem danej gminy lub jest z tą gminą związany prawnie (np. właściciel nieruchomości położonej na terenie gminy), a naruszenie to musi wynikać z właściwej regulacji materialnoprawnej. W związku z tym wnoszący skargę może działać tylko w swoim interesie i nie może kwestionować ustaleń co do obszarów, które nie oddziałują na jego interes prawny, i co do których innym uprawnionym przysługuje prawo do wniesienia skargi. W tym kontekście bez wpływu na wynik sprawy pozostawały uwagi Sejmiku, odwołujące się do nowelizacji ustawy Prawo łowieckie i wprowadzonej w nim konieczności przyjęcia nowych uchwał w tym przedmiocie. Przez co zaskarżona w części uchwała z dnia [...] października 2006 r. nr [...] Sejmiku Województwa [...] w przedmiocie podziału województwa na obwody łowieckie, nie będzie obowiązywała dłużej niż do dnia 31 marca 2020 r. Niewątpliwie już z cyt. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13 i przeprowadzonej w nim analizy wynika, że włączenie nieruchomości gruntowej do obwodu łowieckiego aktualizuje liczne ograniczenia możliwości pełnego korzystania przez właściciela z przedmiotu prawa własności. Ograniczenia te dotyczą wszystkich podstawowych uprawnień właścicielskich ukształtowanych w historycznym rozwoju prawa własności i mają charakter publicznoprawny, wynikający ze specjalnego reżimu administracyjnoprawnego. Trybunał położył także nacisk na fakt, że brak jakichkolwiek prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w procesie tworzenia obwodów łowieckich obejmujących te nieruchomości oraz brak instrumentów prawnych umożliwiających właścicielom wyłączenie ich nieruchomości spod reżimu obwodu łowieckiego lub wyłączenie poszczególnych ograniczeń, jakie przewiduje prawo łowieckie, niezależnie od powodu, jakim uzasadniają to żądanie (ekonomiczny, światopoglądowy itd.) - nie jest konieczne dla zapewnienia należytego poziomu ochrony środowiska, w szczególności zaś ochrony zwierzyny. Swoistego automatyzmu przyjętego unormowania nie uzasadnia również to, że prawidłowe prowadzenie gospodarki łowieckiej wymaga zapewnienia ciągłości powierzchni obwodów łowieckich. Ochrona środowiska stanowi jedną z wartości uzasadniających ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Niemniej jednak ograniczenia wprowadzane ze względu na ochronę środowiska powinny mieć charakter proporcjonalny do innych wartości konstytucyjnie chronionych. Taką wartością jest, zgodnie z art. 21 ust. 1 Konstytucji, ochrona prawa własności. Wobec tego argument Organu, że kwestionowana uchwała miałaby obowiązywać maksymalnie jeszcze przez około półtora roku – nie zasługiwał na uwzględnienie.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 147 § 1 P.p.s.a. - orzeczono jak w pkt 1 sentencji. O kosztach postępowania, obejmujących zwrot Skarżącej od Organu uiszczonego wpisu od skargi w kwocie 300 zł - orzeczono w pkt 2 sentencji, na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 1 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt