Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alina Dominiak, Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Sudoł (spr.), Sędzia WSA Felicja Kajut, Protokolant Asystent sędziego Krzysztof Pobojewski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2018 r. sprawy ze skargi B. N. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 20 marca 2018 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za wykonywanie transportu drogowego z naruszeniem prawa 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; 2. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej na rzecz skarżącego B. N. 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Decyzją z dnia 14 listopada 2017 r., nr [...] Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego w G. nałożył na B. N., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "A" B. N. - karę pieniężną w kwocie 5.000 zł za naruszenie polegające na nieuzupełnieniu zgłoszenia o numer zezwolenia.

Stosownie do pouczenia zawartego w decyzji, w dniu 4 grudnia 2017 r. skarżący wniósł odwołanie od powyższej decyzji za pośrednictwem organu I instancji do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w O., z zachowaniem ustawowego terminu.

W dniu 22 grudnia 2017 r. odwołanie zostało przekazane do rozpatrzenia według właściwości dla kontrolowanego Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej w B., który pismem z dnia 10 stycznia 2018 r. przekazał odwołanie wraz z aktami sprawy Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej w G., który decyzją z dnia 20 marca 2018r., nr 2201-IOC.48.4.2018, na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, art. 22 ust. 1 pkt 1w zw. z art. 7 ust. 1, art. 26 ust. 1-2 i 5 ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów (Dz. U. z 2017 r., poz.708) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku wniósł B. N., domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

Organom administracji zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady proporcjonalności, na podstawie art. 8 i art. 31 § 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, poprzez dogmatyczną i formalistyczną interpretację przepisów art. 5 ust. 4 pkt 1-5 i 7 oraz art. 8 ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, z pominięciem dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Jednocześnie ponawiając zarzuty odwołania.

W uzasadnieniu wniesionej skargi skarżący na poparcie swojego stanowiska powołał się m.in. na poglądy judykatury, w tym wyrok TSUE z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie sygn. C- 418/14.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r., poz. 2188) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Z kolei przepis art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, dalej jako "p.p.s.a."), stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne.

W wyniku takiej kontroli decyzja może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), b) i c) p.p.s.a.). Sąd też w wyniku przeprowadzonej kontroli może stwierdzić nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jak też ich wydanie z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach (art. 145 § 1 pkt 2 i pkt 3 p.p.s.a.).

Z przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. wynika z kolei, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Tym samym, sąd ma prawo i obowiązek dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego, nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został w skardze podniesiony (taka zaś sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie).

Skarga podlega uwzględnieniu, choć nie z przyczyn w niej wskazanych.

Zaskarżona bowiem decyzja obarczona jest wadą, którą na mocy art. 145 § 1 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu, gdyż stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności badanego rozstrzygnięcia.

Przedmiotem kontroli sądowej jest decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 20 marca 2018 r., utrzymująca w mocy decyzję Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego w G. z dnia 14 listopada 2017 r., którą została nałożona na B. N., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "A" B. N. - kara pieniężna w kwocie 5.000 zł za naruszenie polegające na nieuzupełnieniu zgłoszenia o numer zezwolenia. W podstawie prawnej zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazano m.in. art. 22 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1, art. 26 ust. 1-2 i 5 ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 708 ze zm.).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kwestii właściwości organu odwoławczego, to jest oczywiste, że naruszenie przepisów o właściwości jest podstawą do stwierdzenia nieważności decyzji.

W niniejszej sprawie organem pierwszej instancji, który nałożył karę pieniężną był naczelnik urzędu celno-skarbowego właściwy dla miejsca kontroli przewozu towarów, stosownie do treści art. 26 ust. 2 ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów.

Jak stanowi art. 26 ust. 5 ww. ustawy, w zakresie nieuregulowanym w ustawie do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity" Dz. U. z 2017 r., poz. 201 ze zm., dalej w skrócie - "O.p").

Zgodnie z art. 221a § 2 O.p., w przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji innej niż decyzja, o której mowa w § 1, odwołanie od tej decyzji służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania podatkowego. Stosownie do treści art. 221a § 3 O.p. jeżeli nie można ustalić właściwego dyrektora izby administracji skarbowej zgodnie z § 2, odwołanie służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego ze względu na siedzibę naczelnika urzędu celno-skarbowego, który wydał decyzję.

W ocenie Sądu orzekającego, odwołanie od decyzji naczelnika urzędu celno-skarbowego w sprawie nałożenia kary pieniężnej w trybie przepisów ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania podatkowego (w tej sprawie administracyjnego).

Ustawodawca w analizowanym przepisie ustanawia bowiem - właściwość miejscową - przy wnoszeniu odwołania, wskazując na dyrektora izby administracji skarbowej, który co do zasady byłby właściwy nie z uwagi na naczelnika urzędu celno-skarbowego wydającego decyzję, lecz - właściwy - dla kontrolowanego. Odnośnikiem czasowym przy przyjmowaniu właściwości miejscowej w tym przypadku jest dzień zakończenia postępowania podatkowego, a w niniejszej sprawie administracyjnego (por. L. Etel red.; Dowgier Rafał, Pietrasz Piotr, Popławski Mariusz, Stachurski Wojciech, Teszner Krzysztof, Komentarz Ordynacja podatkowa, 2018).

Trzeba tu zaznaczyć, że jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2 (art.17 § 1 O.p.).

W niniejszej sprawie skarżący ma miejsce zamieszkania oraz siedzibę przedsiębiorstwa w miejscowości Ś., położonej na terenie województwa (okoliczność poza sporem).

Zatem nieprawidłowo w rozpoznawanej sprawie przyjęto, że Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w B. jest niewłaściwy do rozpatrzenia odwołania od decyzji Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego w G..

Zaznaczyć przy tym należy, że decyzja organu I instancji zawierała wadliwe pouczenie o prawie wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w O.. Uchybienie to jednak nie wpłynęło negatywnie na ograniczenie uprawnień skarżącego w podejmowaniu czynności procesowych, ponieważ organ I instancji prawidłowo przekazał odwołanie Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej w B., który jednak pismem z dnia 10 stycznia 2018 r. uwzględniając dyrektywę odpowiedniego stosowania przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa zawartą w art. 26 ust. 5 nieprawidłowo stwierdził, że organem uprawnionym do rozpoznania ww. sprawy w postępowaniu odwoławczym będzie organ nadrzędny instancyjnie nad Naczelnikiem Urzędu Celno-Skarbowego w G..

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Sądu orzekającego, skoro skarżący miał miejsce zamieszkania oraz siedzibę przedsiębiorstwa w Ś., to właśnie Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w B. był właściwy do rozpatrzenia odwołania B. N.. Mimo, że z uwagi miejsce kontroli przewozu towarów, właściwy do wydania decyzji w pierwszej instancji był Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego w G..

A zatem działanie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej dotknięte było wadą nieważności określoną w art. 247 § 1 pkt 1 O.p., co uzasadniało stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, o czym orzeczono w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach postępowania sądowego, obejmujących wpis od skargi w kwocie 200 zł, orzeczono w punkcie drugim wyroku, na podstawie art. 200 p.p.s.a.

Z powodu stwierdzonej wady rozstrzygnięcia, Sąd nie mógł odnieść się do merytorycznych aspektów sprawy.