Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Adam Lipiński, Sędziowie WSA Ewa Grochowska - Jung (spr.), asesor WSA Jarosław Trelka, Protokolant Aneta Duszyńska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi A. J. na orzeczenie Centralnej Komisji Lekarskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w W. z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie Kategorii zdolności do służby i związku stwierdzonych schorzeń ze służbą 1. oddala skargę w zakresie Kategorii zdolności do służby 2. w pozostałej części odrzuca skargę

Orzeczeniem Regionalnej Komisji Lekarskiej nr [...] Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w K. z dnia [...] stycznia 2008 r. nr [...] A. J. uznany został za trwale niezdolnego do służby (Kat. "D") i zaliczony do trzeciej grupy inwalidztwa.

Następnie, Centralna Komisja Lekarska Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego - w trybie nadzoru uchyliła powyższe orzeczenie i w jego miejsce wydała nowe orzeczenie z dnia [...] marca 2008 r. nr [...], którym to orzeczeniem uznała A. J. za zdolnego do służby z ograniczeniem (Kat. "C"). W uzasadnieniu orzeczenia CKL ABW podała, że na podstawie dokumentacji orzeczniczej oraz po przeprowadzeniu dodatkowych konsultacji specjalistycznych w dniu [...] marca 2008 r. stwierdzono, że rozpoznane schorzenia aktualnie nie sięgają znamion inwalidztwa. Zaznaczono przy tym, że nie jest wskazana praca w warunkach nadmiernie obciążających układ ruchu i układ nerwowy.

Powyższe orzeczenie stało się przedmiotem skargi A. J. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zarówno w skardze jak i w piśmie z dnia 16 lipca 2008 r. skarżący podniósł, iż nie zgadza się z zaskarżonym orzeczeniem oraz jego uzasadnieniem.

W odpowiedzi na skargę Centralna Komisja Lekarska Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wniosła o oddalenie skargi w części dotyczącej stwierdzenia stopnia niezdolności do służby i odrzucenie skargi w pozostałej części.

W uzasadnieniu CKL ABW wskazała w zakresie ustalenia związku choroby ze służbą i inwalidztwa, że kwestie te są poddane kontroli sądów powszechnych jako zagadnienia wstępne w sprawach, których przedmiotem jest prawo do świadczeń nimi uwarunkowanych, wobec poddania kognicji sądów powszechnych całości spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych w związku z tym skarga w zakresie naruszenia przepisów dotyczących inwalidztwa oraz związku ze służbą winna zostać odrzucona jako niepodlegająca ocenie w postępowaniu sądowo - administracyjnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaskarżone orzeczenie nie narusza prawa.

O zdolności do służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego kandydatów i funkcjonariuszy orzekają regionalne komisje lekarskie (w pierwszej instancji) i Centralna Komisja Lekarska (w drugiej instancji) na podstawie przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2003 r. w sprawie oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Dz. U. Nr 88, poz. 809 z późn. zm.), wydanego z upoważnienia ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. Nr 74, poz. 676 z późn. zm.).

Właściwość komisji i tryb postępowania przed nimi są takie same zarówno dla kandydatów, jak i funkcjonariuszy ABW. Różnice dotyczą jedynie sposobu i zasad orzekania.

Orzeczenia wydawane przez komisje zawierają rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, podejmowane na podstawie wyników badań oraz dokumentacji medycznej, dotyczące danej osoby, zmierzające do ustalenia pewnych faktów prawotwórczych (np. orzeczenie o trwałej niezdolności do służby stanowi podstawę zwolnienia funkcjonariusza ze służby - art. 60 ust. 1 pkt 1ustawy o ABW i AW).

Należy więc przyjąć, że komisje lekarskie, jako organy administracji publicznej, podejmują decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach. Charakter prawny orzeczeń o zdolności do służby w ABW nosi cechy typowej decyzji administracyjnej, zawierając rozstrzygnięcie o zdolności do służby (co jest zasadniczym celem orzeczenia) i uzasadnienie. Ich doniosłość prawną determinuje walor zawartego w nich rozstrzygnięcia i stwarza wszelkie podstawy, by przyjąć, że winny być poddane kontroli sądowoadministracyjnej.

Uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 stycznia 1998 r. o sygnaturze akt OPS 8/97 uznała ten Sąd za właściwy w sprawach skarg na orzeczenia wojskowych komisji lekarskich, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t. j.: Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.).

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej cechy orzeczeń komisji lekarskich ABW, jak i wydawanych przez wojskowe komisje lekarskie orzeczeń w sprawach obu kategorii żołnierzy, należy pomiędzy nimi postawić znak równości i stwierdzić, że nie ma podstaw, by uznać, że orzeczenia o zdolności do służby w ABW kandydatów i funkcjonariuszy miałyby nie podlegać kontroli sądu administracyjnego.

Orzeczenia komisji lekarskich ABW można podzielić na dwie główne odrębne grupy. Jedna grupa orzeczeń dotyczy zagadnień zdolności do służby, to jest zagadnień ustalenia stanu zdrowia danej osoby na potrzeby zaliczenia jej do określonej kategorii zdolności do służby w celu przyjęcia do służby, jej dalszego pełnienia albo zwolnienia ze służby. Te orzeczenia komisji lekarskich mają byt w pełni autonomiczny: ostateczne orzeczenie komisji w tym przedmiocie jest wiążące dla Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, właściwego w sprawach powołania określonej osoby do służby albo do zwolnienia ze służby, przy czym przyjęcie do służby lub zwolnienie ze służby następuje w trybie administracyjnym przez wydanie decyzji administracyjnej (rozkazu personalnego), podlegającej zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

Druga grupa orzeczeń komisji lekarskich ABW to orzeczenia ustalające schorzenia funkcjonariusza i ich związek ze służbą do celów odszkodowawczych lub rentowych albo zaopatrzenia emerytalnego, przysługujących na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t. j.: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.). Orzeczenia tej grupy nie mają wiążącego charakteru dla sądów powszechnych właściwych do rozpoznawania odwołań od decyzji administracyjnych, wydanych na podstawie orzeczeń tych komisji, ale przez inne organy, właściwe w przedmiocie ustalenia prawa do określonych świadczeń, ich zakresu i wysokości. Orzeczenia komisji z tej grupy poddawane są autonomicznej kontroli przez sądy powszechne w ramach rozpoznawania odwołań od decyzji o świadczeniach odszkodowawczych, rentowych lub z zakresu zaopatrzenia emerytalnego.

Reasumując, od ostatecznych orzeczeń komisji lekarskich ABW, w zakresie dotyczącym oceny stanu zdrowia konkretnej osoby na potrzeby ustalenia kategorii zdolności do służby, przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Natomiast od orzeczeń komisji lekarskich ABW, ale w zakresie dotyczącym oceny stanu zdrowia funkcjonariusza i ustalenia związku stwierdzonych schorzeń ze służbą do celów odszkodowawczych lub zaopatrzenia emerytalnego, w tym rentowych, skarga do sądu administracyjnego nie przysługuje (por. postanowienie składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 listopada 2000 r. OSA 1/00, ONSA 2001/2/47).

W niniejszej sprawie skarżący przedmiotem skargi uczynił całe orzeczenie Centralnej Komisji Lekarskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia [...] marca 2008 r. nr [...], w tej sytuacji w części dotyczącej zagadnienia samego inwalidztwa oraz związku inwalidztwa ze służbą skargę należało odrzucić na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, bowiem nie przysługuje w tym przedmiocie skarga do sądu administracyjnego. Natomiast w zakresie kategorii zdolności do służby wskazać należy, że w świetle przepisów powołanego wcześniej rozporządzenia z dnia 15 kwietnia 2003 r. Prezesa Rady Ministrów w sprawie oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego Centralna Komisja Lekarska ABW orzeka w dwóch trybach po pierwsze: rozpatruje odwołania od orzeczeń regionalnych komisji lekarskich ABW i jest to zwykły tryb procedowania w tego rodzaju sprawach, po drugie: wydaje orzeczenia w trybie nadzoru w przypadku uchylenia orzeczenia regionalnej komisji lekarskiej. W rozpoznawanej sprawie zaskarżone orzeczenie zostało podjęte w trybie nadzoru. Zgodnie z § 25 ust. 1 ww. rozporządzenia, Centralna Komisja Lekarska może w trybie nadzoru uchylić orzeczenie regionalnej komisji lekarskiej sprzeczne z prawem lub wydane z pominięciem istotnych okoliczności faktycznych bądź zawierające błędy orzecznicze i zażądać od tej komisji przekazania całości dokumentacji orzeczniczej. Zgodnie zaś z ust. 2 tego paragrafu Centralna Komisja Lekarska, uchylając orzeczenie, o którym mowa w ust. 1 wydaje nowe orzeczenie, które jest prawomocne albo zarządza ponowne poddanie osoby skierowanej czynnościom orzeczniczym przez wyznaczoną regionalną komisję lekarską. Do czynności orzeczniczych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed regionalnymi komisjami lekarskimi w pierwszej instancji (ust. 3).

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że Sąd orzekający w niniejszej sprawie uznał, że istniały podstawy do uchylenia przez CKL ABW, w trybie nadzoru, orzeczenia RKL w K. z uwagi na istniejące błędy orzecznicze, dotyczące oceny stanu zdrowia skarżącego i zakwalifikowania go w związku z tym do innego stopnia zdolności do służby. Wskazać należy, że zgodnie z § 12 pkt 1 oceny stanu zdrowia dokonuje się m.in. na podstawie protokołu badania lekarskiego, jak również wyników zleconych badań specjalistycznych. Badanie takie zostało przeprowadzone w dniu [...] marca 2008 r. przez lekarza konsultanta w zakresie psychiatrii i neurologii.

Centralna Komisja na podstawie dokumentacji medycznej oraz na podstawie tego badania stwierdziła, że schorzenie skarżącego nie sięga znamion inwalidztwa i że zaliczony on został do stopnia zdolności do służby kat. "C" - zdolny do służby z ograniczeniem, podczas gdy orzeczeniem Regionalnej Komisji Lekarskiej w K. skarżący uznany został za osobę trwale niezdolną do służby z kategorią "D".

Proste zestawienie tych dwóch orzeczeń, tj. Regionalnej Komisji Lekarskiej ABW w K. i Centralnej Komisji Lekarskiej ABW, co do oceny zdolności fizycznej i psychicznej skarżącego wyraźnie wskazuje, że różnią się one od siebie w sposób zasadniczy. Tak odmienna ocena stanu zdolności fizycznej i psychicznej skarżącego, dokonana zaledwie po 39 dniach, uzasadniała bez wątpienia uchylenie orzeczenia Regionalnej Komisji Lekarskiej w K. i wydanie w jego miejsce nowego orzeczenia.

Badając legalność orzeczenia Centralnej Komisji Lekarskiej ABW z dnia [...] marca 2008 r., wskazać należy, że wydane zostało zgodnie z powołanym rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2003 r. w sprawie oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wskazać należy, że zgodnie z § 3 powołanego rozporządzenia do czynności orzeczniczych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed regionalnymi komisjami lekarskimi w pierwszej instancji. W aktach sprawy znajduje się wezwanie Centralnej Komisji Lekarskiej w K. skierowane do skarżącego o zgłoszenie się w dniu [...] marca 2008 r. na badanie.

W dniu [...] marca 2008 r. przeprowadzone zostało specjalistyczne badanie z zakresu psychiatrii i neurologii, z którego to badania zgodnie z § 12 powołanego rozporządzenia, sporządzony został protokół.

Protokół badania lekarskiego skarżącego spełnia wymogi wynikające z powołanego § 12 rozporządzenia. W oparciu o wskazany protokół dokonano oceny stanu zdrowia skarżącego. Stwierdzić należy, że również trzyosobowy skład komisji orzekającej, w tym przewodniczący i 2 członków tej komisji, był zgodny z wymogami zawartymi w załączniku nr 8 do powołanego rozporządzenia. Pod orzeczeniem widnieją podpisy członków Komisji.

Kategoria zdrowia "C", do której zaliczony został A. J. przez Centralną Komisję Lekarską ABW określająca jego zdolność do służby - zdolny do służby z ograniczeniem znajduje również oparcie w powołanym rozporządzeniu - w § 11.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał orzeczenie w zakresie ustalenia kategorii zdolności do służby za prawidłowe i na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w pkt 1 wyroku.