Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – III Wydział w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, Sędziowie: Sędzia NSA Janusz Furmanek (spr.), Sędzia WSA Monika Krzyżaniak, Protokolant: Referent stażysta Dominika Ratajczyk, po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2009 roku na rozprawie sprawy ze skargi K. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego wydania decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na luty 2009 oddala skargę.

Decyzją nr [...] z dnia [...] Prezydent Miasta Ł., w oparciu o przepisy art. 104 i art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 ze zm.) umorzył postępowanie w sprawie z wniosku K. K. o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na luty 2009 r.

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie organ wskazał, iż z akt sprawy wynika, że przed Okręgowym Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ł. toczy się postępowanie w przedmiocie przyznania K. K. świadczenia rentowego. Sprawa jest w trakcie rozpatrywania i z tego tytułu, na podstawie art. 67 ust. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.) K. K. jest osobą posiadającą prawo do ubezpieczenia zdrowotnego.

Odwołując się od powyższej decyzji K. K. wniósł o jej uchylenie oraz o przyznanie prawa do świadczeń z opieki zdrowotnej od 1 lutego 2009 r. Uzasadniając podniósł, że z uwagi na stan zdrowia, znajduje się w wyjątkowo ciężkiej sytuacji życiowej i materialnej. Jest częściowo niezdolny do pracy, a obecnie ubiega się o rentę rodzinną z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Pozostaje na utrzymaniu matki. W miesiącach czerwiec i lipiec 2007 roku był objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, natomiast w miesiącach sierpień i wrzesień został poinformowany przez pracownika socjalnego, że jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym finansowanym ze środków publicznych. Za te miesiące nie otrzymał żadnej decyzji, lecz dwa pisma sporządzone przez pracownika socjalnego informujące o prawie do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego w okresie trwania postępowania o przyznanie emerytury lub renty. Złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i Narodowym Funduszu Zdrowia prośby o wyjaśnienie, czy jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym finansowanym ze środków publicznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował stronę, że takiemu ubezpieczeniu nie podlega, natomiast z Narodowego Funduszu Zdrowia otrzymał zawiadomienie, że takiemu ubezpieczeniu podlega. Z uwagi na sprzeczne stanowiska właściwych organów wystąpił z ponownym wnioskiem do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ł. o przyznanie prawa do ubezpieczenia zdrowotnego na kolejne miesiące. Wnioski zostały rozpatrzone odmownie. W tej sytuacji nie wie, czy świadczenia zdrowotne przysługują mu bezpłatnie, czy też nie.

Decyzją nr [...] z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Uzasadniając organ odwoławczy podał, że po myśli art. 67 ust. 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 21 35 ze zm.) stronie przysługuje prawo do świadczeń z opieki zdrowotnej, a więc brak jest podstaw do wydania żądanej przez K.a K.a decyzji. W ocenie organu wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 7 ust. 2 powyżej wskazanej ustawy do zadań zleconych gminy należy wydawanie decyzji, o których mowa w art. 54, w sprawach świadczeniobiorców innych niż ubezpieczeni spełniający kryterium dochodowe, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w przypadku których nie zachodzi okoliczność , o której mowa w art. 12 tej ustawy. Kolegium uznało, iż zgodnie z art. 7 ust. 2 powołanej ustawy nie ma podstaw do wydania decyzji , o której wydanie wnosi skarżący, bowiem posiada on już prawo do tych świadczeń. W związku z powyższym Kolegium uznało, iż decyzja organu I instancji odpowiada prawu.

Na powyższą decyzję K. K. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i ustalenie prawa do świadczeń z opieki zdrowotnej od dnia 1 lutego 2009 roku.

W uzasadnieniu podał, że nie uzyskał jednoznacznej opinii w kwestii tego, czy podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu czy też nie. Decyzja którą otrzymał jest w jego ocenie niejasna. Podkreślił swą trudną sytuację zdrowotną i materialną. Powtórzył argumentacje, którą przedstawił w odwołaniu od decyzji organu I instancji.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. wniosło o jej oddalenie argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. zważy, co następuje:

Skarga K. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz.1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. W myśl zaś art. 1 § 2 wymienionej ustawy kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Na podstawie art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p. p. s. a. sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

W myśl zaś art. 145 § 1 p. p. s. a. sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:

1./ uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części jeżeli stwierdzi:

a./ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy;

b./ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego;

c./ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

2./ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art.156 kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;

3./ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, iż sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, czy jest ona zgodna z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

W niniejszej sprawie Sąd nie stwierdził naruszeń przepisów prawa materialnego ani przepisów postępowania w stopniu skutkującym koniecznością wyeliminowania zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego.

Zaznaczyć należy, iż prawo do ochrony zdrowia oraz do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych należy do praw gwarantowanych w Ustawie Zasadniczej (art. 68 ust. 1 i 2 Konstytucji RP). W doktrynie podkreśla się, że wymienionym przepisom konstytucyjnym przyznawać trzeba walor normatywny w tym sensie, że przepisy te statuują prawo jednostki, które stanowić może samoistne źródło roszczenia (por. J. Trzciński, "Konstytucyjne prawo do zdrowia na tle art. 35 Karty Podstawowych Praw Unii Europejskiej" [w:] "Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje", L. Garlicki, A. Szmyt (red.), Warszawa 2003, s. 303 – 305).

Ustawowa regulacja dotycząca uprawnień do świadczeń z opieki zdrowotnej jest koherentna z konstytucyjną. W tym zakresie zwrócić można w szczególności uwagę na dyspozycję art. 65 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.), potwierdzającą zasady równego dostępu, równego traktowania i solidarności w zakresie korzystania ze świadczeń zdrowotnych.

W tym duchu postanowiono, iż omawiane uprawnienie przysługiwać może na podstawie różnego rodzaju tytułów, w szeregu sytuacji życiowych, zawodowych, w szczególności także w przypadkach, gdy jednostka nie odprowadza składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zasadą jest, po myśli art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy że uprawnienie to wiąże się ze stosunkiem ubezpieczenia zdrowotnego, tj. objęcia obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jednakże prawo do świadczeń zdrowotnych przysługuje również innym osobom, niż ubezpieczeni w ścisłym tego słowa znaczeniu oraz osobom nieubezpieczonym. Uprawnienie to bowiem przyznano podmiotowi, który ubiega się o przyznanie emerytury lub renty, pomimo wygaśnięcia ubezpieczenia w okresie trwania postępowania o przyznanie tych świadczeń (art. 67 ust. 7 ustawy). Z tego samego tytułu prawo do świadczeń uzyskali w tożsamym zakresie także członkom rodziny takiej osoby. Ponadto – omawiane prawo zagwarantowano także innym niż ubezpieczeni, osobom posiadającym obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy), a nawet osobom nieposiadającym polskiego obywatelstwa (art. 2 ust. 2 ustawy).

Regułą jest także to, że realizacja prawa do świadczeń zdrowotnych jest odformalizowana. W celu potwierdzenia prawa do świadczeń nie jest bowiem wymagane wydanie decyzji administracyjnej, lecz sporządza się kartę ubezpieczenia, o której mowa w art. 50 i nast. ustawy lub poświadczenie, uregulowane w art. 52 ust. 1 i nast. ustawy. Tak jest w przypadku świadczeń przysługujących ubezpieczonym. Natomiast wobec osób innych niż ubezpieczone – właściwy wójt (burmistrz, prezydent) wydaje decyzję potwierdzającą uprawnienie do świadczeń zdrowotnych w trybie art. 54 ust. 1 i nast. ustawy. Decyzja ta ma charakter deklaratoryjny.

Stwierdzić przy tym należy, iż niedecyzyjny tryb potwierdzenia prawa do świadczeń wyprzedza decyzyjne formy potwierdzenia uprawnienia w tym znaczeniu, że decyzję administracyjną w przedmiocie potwierdzenia prawa do świadczeń wydaje się wyłącznie wówczas, gdy jednostce nie przysługuje pozadecyzyjna forma potwierdzenia tego prawa. W przypadku zatem, gdyby ta sama osoba spełniała kryteria do uzyskania karty ubezpieczenia czy też poświadczenia prawa do świadczeń i jednocześnie przesłanki do uzyskania decyzji potwierdzającej to prawo, pierwszeństwo należałoby przyznać drodze mniej sformalizowanej. Uznać należy, iż w takim wypadku brak jest podstaw do wydania pozytywnej dla wnioskodawcy decyzji administracyjnej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy podnieść należy, iż K. K. spełniał przesłanki do uzyskania świadczeń z opieki zdrowotnej. Potwierdzenie tego prawa nie mogło jednak nastąpić w drodze decyzji administracyjnej, jak żądał skarżący. Z akt sprawy wynika bowiem, iż skarżący ubiegał się o prawo do renty socjalnej. Za błędne należy uznać stanowisko skarżącego, iż nie ubiega się on o rentę, a jedynie " o zmianę z częściowej niezdolności do pracy na całkowitą niezdolność". Powyższe wynika z odwołania K. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31.05.2007 r. do Sądu Okręgowego- Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ł., w którym skarżący wnosi również o przyznanie stosownej renty na stałe.

Wobec tego stan faktyczny sprawy mieścił się w hipotezie art. 67 ust. 7 ustawy. W tym przepisie uregulowano sytuację osób, wobec których wygasł obowiązek ubezpieczenia, a którym nadal, pomimo tego faktu, przysługuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego. Osoby te traktowane są przez ustawodawcę nadal jak osoby ubezpieczone.

Konkludując, K. K. nie przysługiwało prawo do żądania wydania decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń z opieki zdrowotnej. Prawo to bowiem przysługiwało stronie już z faktu ubiegania się o rentę socjalną, a więc w oparciu o art. 67 ust. 7 ustawy.

Z przedstawionych wyżej powodów w ocenie Sądu skarga K. K. nie zasługiwała na uwzględnienie. Organy administracji rzetelnie zgromadziły materiał dowodowy w sprawie i dokonały jego wnikliwej oceny. Organ odwoławczy stosując właściwe w sprawie przepisy zasadnie uznał, że brak jest podstaw do uczynienia zadość wnioskowi skarżącego, w związku z czym utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oddalił skargę K. K.

A. B.