Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Uznaniowy charakter decyzji nie zwalania organów od oceny okoliczności sprawy i wnikliwego uzasadnienia swojego stanowiska.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Sędziowie NSA Jerzy Bujko (spr.), Stanisław Prutis, Protokolant Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2004 r. sprawy ze skargi A. P. na decyzję Wojewody P. z dnia [...] maja 2003 r. Nr [...] w przedmiocie umorzenia pożyczki z Funduszu Pracy 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Wojewody P. na rzecz skarżącego A. P. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, 3. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Na podstawie umowy zawartej w dniu 30.VII.1999 r. A. P. otrzymał z Powiatowego Urzędu Pracy w A. pożyczkę z Funduszu Pracy w kwocie 20.000 zł, w celu utworzenia dodatkowego miejsca pracy dla osoby bezrobotnej. Pożyczka ta została wykorzystana zgodnie z jej przeznaczeniem, lecz pożyczkobiorca nie wywiązał się z warunków umowy dotyczących terminowej spłaty otrzymanej kwoty, a nadto nie utrzymał miejsca pracy stworzonego dla osoby bezrobotnej przez okres 2 lat. Na poczet spłaty pożyczki wpłacił on kwotę 11.809,63 zł oraz 5.636,41 zł odsetek. W związku z niewywiązaniem się z warunków umowy Kierownik Powiatowego Urzędu Pracy w A. wypowiedział tę umowę i zażądał zwrotu kwoty 12.596,65 zł, w tym 4.406,13 zł odsetek. Pismem z dnia 25.VI.2002 r. A. P. zwrócił się do Starosty A. o umorzenie nie spłaconej części pożyczki i powołał się na swoją trudną sytuację osobistą i majątkową oraz zaistniałe okoliczności, które spowodowały brak możliwości wywiązania się z zawartej w dniu 30.VII.1999 r. umowy. Decyzją z dnia [...].III.2003 r. wydaną z upoważnienia Starosty A. Kierownik Powiatowego Urzędu Pracy w A. odmówił umorzenia pozostałej do spłaty części kwoty pożyczki z odsetkami. W motywach tej decyzji organ stwierdził, że pożyczkobiorca nie wywiązał się z warunków umowy dotyczących terminowej spłaty pożyczki. Nie wywiązał się też z warunku niezmniejszania ogólnego stanu zatrudnienia i utrzymania miejsca pracy dla osoby bezrobotnej. Pożyczki nie spłacił mimo odraczania terminu jej zwrotu i rozkładania zaległości na raty. Powiatowa Rada Zatrudnienia w A. na podstawie art. 18 ust. 4a i 4b ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu negatywnie zaopiniowała wniosek o umorzenie nie zwróconej części pożyczki z odsetkami. Poręczyciele odpowiedzialni solidarnie za dług nie wyrazili zamiaru wykonania zobowiązania. Wszystko to, zdaniem organu, przemawia za odmową uwzględnienia wniosku, tym bardziej, że zasadą jest spłacanie pożyczki, a umorzenie jest instytucją nadzwyczajną.

W odwołaniu wniesionym od tej decyzji A. P. wskazał na swoją obecnie trudną sytuację osobistą i majątkową i podał przyczyny jej powstania. Wyjaśnił przyczyny zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej i związanego z tym zwolnienia zatrudnionego bezrobotnego. Wskazał też, że identyczną działalność (prowadzenie parkingu) wykonuje obecnie jego żona, zatrudniając jedną osobę. Odwołujący powołał się również

na trudną sytuację finansową poręczycieli i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji

i uwzględnienie jego wniosku.

Decyzją z dnia [...].V.2003 r. wydaną z upoważnienia Wojewody P. organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, wskazując w motywach te same argumenty, które legły u podstaw decyzji organu I instancji. Na decyzję tę A. P. wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zarzucając jej obrazę art. 18 ust. 4a ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy i niedostateczne rozważenie treści zebranego w sprawie materiału. Skarżący we wniosku zawartym w skardze wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji, a także poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

Organ odwoławczy wniósł o oddalenie tej skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Odmawiając uwzględnienia wniosku A. P. organy obu instancji powołały się na bezsporny w sprawie fakt niewykonania przez skarżącego obowiązków nałożonych

na niego umową pożyczki z dnia 30.VII.1999 r. Fakt ten wykluczał możliwość uwzględnienia wniosku skarżącego na podstawie art. 18 ust. 4 ustawy z 14.XII.1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (j.t. Dz. U. Nr 58, poz. 514 z 2003 r.). Jednakże w toku całego postępowania skarżący powoływał się na przepis art. 18 ust. 4a wymienionej ustawy i wskazywał na szereg okoliczności, które – jego zdaniem- pozwalały na umorzenie pożyczki z przyczyn gospodarczo-społecznych. Wymieniony przepis przewiduje pięć różnych sytuacji umożliwiających umorzenie w części lub całości pożyczki po zasięgnięciu opinii powiatowej rady zatrudnienia. Sprowadzają się one do szczególnych względów gospodarczych i społecznych, również gdy okoliczności związane z trudną sytuacją dłużnika wymagają ochrony podstaw jego egzystencji. Skarżący powoływał się przy tym na trafny pogląd zawarty w orzeczeniu NSA z 17.X.2001 r. (Sygn. SA/Rz 298/00), iż organ zatrudnienia w razie stwierdzenia, że pożyczkobiorca nie spełnia warunku z art. 18 ust. 4 ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu powinien zbadać, czy za umorzeniem nie przemawiają ważne względy gospodarcze lub społeczne.

Organy obu instancji zebrały wprawdzie znaczny materiał dowodowy pozwalający

na ocenę zaistnienia przesłanek zawartych w art. 18 ust. 4a powoływanej wyżej ustawy,

lecz w uzasadnieniach swoich decyzji nie dokonały ustaleń co do sytuacji skarżącego

(a także poręczycieli, czego wymagał art. 18 ust. 4 b ustawy) i nie rozważyły, czy fakty podawane przez skarżącego wypełniają przesłanki do umorzenia pożyczki. Trafne przy tym jest stwierdzenie ze skargi, że uznaniowy charakter decyzji nie zwalnia organów od oceny okoliczności sprawy i wnikliwego uzasadnienia swego stanowiska. Oceny takiej nie zastępuje przy tym negatywna opinia powiatowej rady zatrudnienia ani odpowiedź na skargę. Ocena, czy w sprawie zaistniała któraś z przesłanek wskazanych w art. 18 ust. 4a ustawy

z 14.XII.1994 r. i czy uzasadnia ona uwzględnienie wniosku powinna znaleźć się

w uzasadnieniu decyzji rozstrzygającej wniosek o umorzenie. Brak takiej oceny czyni zasadnymi zarzuty ze skargi, to jest naruszenie wskazanego przepisu prawa materialnego,

a także proceduralnych przepisów zawartych w artykułach 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a. Uchybienia te mogły wpłynąć na treść zaskarżonych decyzji. Dlatego na mocy

art. 145§1 pkt 1 lit. "a" i "b" oraz art. 200 ustawy z 30.VIII.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) orzeczono jak w sentencji.

Na podstawie art. 152 wymienionej ostatnio ustawy Sąd stwierdził, że uchylona decyzja

nie może być wykonana, gdyż nie posiada ona atrybutu wykonalności.