drukuj    zapisz    Powrót do listy

6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych, Prawo pomocy, Dyrektor Izby Skarbowej, Odmówiono przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, I SA/Sz 102/08 - Postanowienie WSA w Szczecinie z 2008-06-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Sz 102/08 - Postanowienie WSA w Szczecinie

Data orzeczenia
2008-06-26  
Data wpływu
2008-02-11
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Sędziowie
Krystyna Zaremba /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne
Prawo pomocy
Sygn. powiązane
II FZ 350/08 - Postanowienie NSA z 2008-08-20
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
Odmówiono przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 246 par. 1 pkt 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Sędzia N S A - Krystyna Zaremba po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A.B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie z jego skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie uznania zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym za nieuzasadnione p o s t a n a w i a: odmówić wnioskodawcy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.

Uzasadnienie

Skarżący, L. J. złożył wraz ze skargą, uzupełniony 22 lutego oraz 21 marca 2008 r., wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniosek o ustanowienie adwokata.

Należny w sprawie wpis od skargi został ustalony zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału I z 12 lutego 2008 r. w kwocie 100 zł.

W uzasadnieniu wniosku L. J. powołał się na stan zdrowia, brak majątku oraz niskie dochody. Wnioskodawca podał także w oświadczeniu majątkowym, że jest bezdomny, nie posiada żadnego majątku, nie zgromadził zasobów pieniężnych (oszczędności, papierów wartościowych, itp.).

L. J. oświadczył na urzędowym formularzu że źródłem jego utrzymania jest renta w wysokości 897,89 zł miesięcznie, z którego to świadczenia opłaca szkołę córce w wysokości 480 zł. Skarżący oświadczył, że miesięczne wydaje na zakup leków kwotę 83 zł. Skarżący dołączył do wniosku:

- kartę informacyjną leczenia szpitalnego z 29 grudnia 2006 r.,

- zaświadczenia o stanie zdrowia z 5 kwietnia 2007 r., 5 listopada 2007 r., 20 grudnia 2007 r., 6 lutego 2008 r.

- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS wydane13 lipca 2008 r. . w sprawie L. J.,

- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS wydane 29 stycznia 2008 r. w sprawie L. J.,

- kserokopię legitymacji studenckiej córki K., zamieszkałej w S. przy ul. F.[...],

- zaświadczenie uczelni z 14 listopada 2007 r. potwierdzające, że w/w jest studentką S. W.S. C.B. w S. - niestacjonarne studia zawodowe rok I oraz, że nie pobiera stypendium,

- dowód wpłat tytułem czesnego za naukę z dnia 25 października 2007 r. w wysokości 480 zł ( wpisowe oraz opłata rekrutacyjna wraz z opłatą za czesne za październik 2007 r. ),

- fakturę z apteki potwierdzającą zakup lekarstw w dniu 5 listopada 2007 r. na kwotę 83,01 zł.

Wniosek o przyznanie prawa pomocy, złożony na urzędowym formularzu powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach,

a jeżeli wniosek składa osoba fizyczna, ponadto dokładne dane o stanie rodzinnym (...)

(art. 252 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153 poz. 1270, ze zm., dalej w skrócie p.p.s.a), jeżeli jednak oświadczenie strony zawarte w w/w wniosku okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodu lub stanu rodzinnego ( art. 255 p.p.s.a.).

Mając na uwadze powyższe, wezwaniem z 5 marca 2008 r. zobowiązano skarżącego do przedłożenia:

1) odpisu rocznego zeznania podatkowego skarżącego za 2006 r. wraz z potwierdzeniem jego złożenia do właściwego organu podatkowego oraz rocznego zeznania podatkowego skarżącego za 2007 rok - w przypadku dokonanego już rozliczenia podatkowego za 2007 rok,

2) wykazu posiadanych rachunków bankowych i wyciągów z posiadanych rachunków bankowych za okres ostatnich trzech miesięcy,

3) wykazu ponoszonych miesięcznie wydatków na konieczne utrzymanie swojej osoby wraz z dokumentami potwierdzającymi ich wysokość z ostatnich trzech miesięcy,

4) dowodów potwierdzających ponoszenie przez skarżącego wydatków związanych z opłatą niestacjonarnych studiów córki K. w okresie ostatnich trzech miesięcy,

5) oświadczenia, czy córka skarżącego K. uzyskuje dochody i jaka jest ich wysokość za okres ostatnich trzech miesięcy,

w terminie 7 dni od doręczenia niniejszego wezwania pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy.

W odpowiedzi na powyższe skarżący przedstawił rozliczenie podatkowe za 2006 rok oraz oświadczenie o tym, ze nie składał rozliczenia podatkowego za 2007 rok. L. J. oświadczył, że nie posiada rachunków bankowych, żadnej nieruchomości, oraz że nie jest w stanie wykazać wydatków córki K. ponieważ nie zamieszkują wspólnie, skarżący wskazał, że nie wie jakie dochody posiada córka. Odnośnie dowodów potwierdzających wysokość ponoszonych wydatków związanych z opłatą studiów córki skarżący przedłożył dowód wpłaty za miesiąc listopad 2007 r. na kwotę 280 zł.

Postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2008 r., referendarz sądowy odmówił przyznania L. J. prawa pomocy.

W ustawowym terminie skarżący prawidłowo wniósł sprzeciw od postanowienia referendarza podnosząc, iż Sąd bezprawnie odmówił mu przyznania prawa pomocy, podnosząc jako argument przemawiający za przyznaniem mu prawa pomocy okoliczność przebywania przez niego na leczeniu psychiatrycznym.

Wezwaniem z dnia 9 maja 2008 r. zobowiązano ponownie skarżącego do przedłożenia - wykazu ponoszonych miesięcznie wydatków na konieczne utrzymanie siebie i rodziny wraz z dokumentami potwierdzającymi ich wysokość z ostatnich trzech miesięcy,

- oświadczenia zawierającego wyjaśnienie wątpliwości co do miejsca zamieszkania skarżącego oraz osób pozostających we wspólnym gospodarstwie powstałych na gruncie oświadczeń i dokumentów przedkładanych w sprawie sygn. akt I SA/Sz 152/07 i w sprawie I SA/Sz 153/07 oraz oświadczenia i dokumentów z dnia 21 marca 2008 r., tj. wyjaśnienia czy prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z córką zamieszkałą w S. ul. F. [...], czy tylko partycypuje w kosztach jej nauki,

- jeżeli skarżący mieszka z córką - oświadczenia o stanie majątkowym córki i wysokości uzyskiwanych przez nią dochodów,

- zaświadczenia z właściwej do spraw opieki społecznej jednostki organizacyjnej gminy

o sytuacji rodzinnej wnioskodawcy oraz o korzystaniu/niekorzystaniu przez skarżącego

i jego rodzinę z opieki społecznej ,

w terminie 10 dni od doręczenia wezwania Sądu pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy.

W odpowiedzi na to wezwanie L. J. pismem z dnia 31 maja 2008 r. oświadczył, że jest bezdomny, nie posiada mieszkania i w związku z tym nie ponosi wydatków w tej materii, ponosi tylko koszty lekarstw i życia, nie prowadzi z żadną osobą wspólnego gospodarstwa domowego i nigdy nie mieszkał z córką przy ulicy F. [...] w S. ani nie korzystał z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej w G. Ponadto oświadczył, iż jego córka zrezygnowała z kontynuowania nauki na studiach ze względów finansowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), dalej p.p.s.a. w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie, przeciwko któremu został wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd.

Zgodnie z art. 245 § 1 p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.). Zgodnie z art. 245 § 4 p.p.s.a. częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej.

Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.), w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).

Z konstrukcji tego przepisu wynika więc, że to na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania, że znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy i od tego co udowodni zależy sposób rozstrzygnięcia w tym przedmiocie. Wskazane przepisy stanowią odstępstwo od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowoadministracyjnego zawartej w art. 199 p.p.s.a. Strona ubiegająca się o przyznanie prawa pomocy musi zatem uprawdopodobnić, że jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, że uzasadnia wyjątkowe traktowanie, o którym mowa w przytoczonych przepisach. Zatem rzeczą wnioskodawcy, jako zainteresowanego, jest wykazanie, iż jego sytuacja materialna jest na tyle trudna, że uzasadnia wyjątkowe traktowanie, o którym mowa w przytoczonych przepisach. Tym samym to na nim spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z prawa pomocy, zaś rozstrzygnięcie sądu w tej kwestii zależy od tego, co zostanie przez stronę udowodnione.

Art. 255 p.p.s.a. ustawy stanowi, że jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego. Skarżący został wezwany do nadesłania określonych w wezwaniu dokumentów źródłowych dotyczących jego stanu majątkowego. Do dnia dzisiejszego dokumenty te nie zostały złożone w Sądzie. Nie sposób zatem ocenić rzeczywistą sytuację materialną skarżącego skoro brak jest dokumentów pozwalających na dokonanie takiej oceny.

Należy wskazać, iż przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej strony, zawierającej przede wszystkim dokładne dane dotyczące wysokości otrzymywanych dochodów i to niezależnie od ich źródła, które w zestawieniu z ponoszonymi wydatkami na konieczne utrzymanie umożliwiają dokonanie oceny czy stać ją na poniesienie kosztów postępowania bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny. Sąd nie jest zobowiązany do prowadzenia jakichkolwiek dochodzeń w sytuacji, gdy przedstawione przez stronę dane uniemożliwiają pełną ocenę jej stanu majątkowego, albo gdy nie są one do końca jasne. To sprawą zainteresowanego jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy, ponieważ to na nim spoczywa w tym zakresie ciężar dowodu.

Zdaniem Sądu, analiza przedstawionego przez skarżącego oświadczenia majątkowego i dodatkowych dokumentów (dotyczących głównie sytuacji zdrowotnej strony) prowadzi do wniosku, że nie wykazał on, że stosownie do art. 246 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, znajduje się w sytuacji uniemożliwiającej poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.

Wnioskodawca w swoim wniosku powołuje okoliczności dotyczące swojej sytuacji, upatrując zasadności przyznania mu całkowitego prawa pomocy w swoim złym stanie zdrowia psychicznego, niskich dochodach z renty oraz trudnej sytuacji osobistej i rodzinnej (bezdomność). W ocenie Sądu przedstawiane przez skarżącego dane dotyczące jego sytuacji rodzinnej i majątkowej są niepełne.

Przede wszystkim należy wskazać, że skarżący nie wykonuje z należytą starannością zobowiązania Sądu w zakresie przedłożenia istotnych dla dokonania oceny jego sytuacji dokumentów. Nie została wyjaśniona sytuacja dotycząca stanu cywilnego skarżącego, brak jest jakiekolwiek potwierdzenia czy faktycznie jest osobą samotną. Nie przedłożył bowiem zaświadczenia dotyczącego stanu rodzinnego, nie wyjaśniając przyczyn tego braku, nie składając w tym zakresie również żadnego dodatkowego oświadczenia poza wyjaśnieniem, że nie mieszka z córką (którą w formularzu PPF wskazywał jako osobę prowadzącą wspólne gospodarstwo domowe) i nie ponosi już kosztów jej nauki. Nie przedłożono również wyciągów z rachunków bankowych, których jak twierdzi nie posiada, brak jednak stosownego potwierdzenia tych faktów.

Sąd zwrócił także uwagę, że skarżący we wniosku nie podaje w ogóle wysokości ponoszonych wydatków na konieczne utrzymanie (poza oświadczeniem, że nie utrzymuje już córki), co również uniemożliwia dokonanie innej oceny złożonego wniosku

o pomoc prawną. Powyższe pozwala uznać, iż wnioskodawca w dalszym ciągu nie ujawnia wszystkich istotnych danych dotyczących jego sytuacji materialnej i rodzinnej, przedstawiając tylko takie informacje, które mają świadczyć o jego złej sytuacji materialnej.

Ponadto należy wskazać, iż w świetle art. 246 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie ma możliwości obciążania Skarbu Państwa kosztami zastępstwa procesowego, ze względu na zły stan zdrowia oraz brak umiejętności czy możliwości popierania skargi przez samego skarżącego. O zasadności wniosku o pomoc prawną decydują bowiem wyłącznie przesłanki majątkowe.

Mając na uwadze wszystkie te okoliczności, Sąd doszedł do przekonania, że skarżący nie wykazał dostatecznie zasadności swego wniosku o przyznanie mu prawa pomocy i dlatego należało orzec jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt