drukuj    zapisz    Powrót do listy

6050 Obowiązek meldunkowy, Ewidencja ludności, Wojewoda, Uchylono decyzję I i II instancji, II SA/Bk 417/12 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2012-10-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bk 417/12 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2012-10-11 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-05-22
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Danuta Tryniszewska-Bytys /sprawozdawca/
Elżbieta Trykoszko /przewodniczący/
Stanisław Prutis
Symbol z opisem
6050 Obowiązek meldunkowy
Hasła tematyczne
Ewidencja ludności
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2006 nr 139 poz 993 art. 47 ust. 2
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - tekst jedn.
Tezy

W sprawie prowadzonej na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 93 z późn. zm.), obejmującej kontrolę prawidłowości czynności materialno - technicznej zameldowania, ustaleniu, tak samo jak w postępowaniu o zameldowanie, podlega jedynie fakt przebywania określonej osoby w spornym lokalu z zamiarem stałego pobytu. Obojętny pozostaje jej tytuł prawny do tego lokalu, nie przesądza on bowiem o prawie do zameldowania.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis,, sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.), Protokolant Anna Makal, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 października 2012 r. sprawy ze skargi K. K. na decyzję Wojewody P. z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie anulowania czynności zameldowania na pobyt stały 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] lutego 2011r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Wojewody P. na rzecz skarżącego K. K. kwotę 100 (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.-

Uzasadnienie

II SA/Bk 417/12

UZASADNIENIE

Decyzją z [...].02.2011 r. znak [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta B. przez Kierownika Referatu Ewidencji Ludności uchylono czynność materialno – techniczną zameldowania K. K. na pobyt stały w lokalu numer 4 przy ul. W. O. P. [...] w B. i anulowano wpisy dotyczące tego zameldowania w dokumentach ewidencyjno – adresowych. Wnioski o uchylenie czynności zameldowania złożyły współwłaścicielki nieruchomości, na której znajduje się wskazany lokal, J. A. i T. K. Organ ustalił, że aktualnie właścicielami nieruchomości przy ulicy W. O. P. [...] w B., zabudowanej dwoma budynkami mieszkalnymi o numerach [...] i [...] są: J. A. w 7/48 częściach, T. K. w 7/48 częściach, K. K. w 35/72 częściach, A. i R. K. oboje po 3/48 części (osoby ostatnio wskazane zajmują lokale w budynku nr [...]) oraz nieustaleni na datę orzekania spadkobiercy nieżyjącej J. P., po której pozostał udział o wielkości 14/144 części. W budynku nr [...] zameldowani są: J. i R. A. z wnukami i córką – lokal nr 1, T. K. – lokal nr 2. W dniu [...].10.2010 r. w lokalu nr 4 budynku nr [...] został zameldowany K. K. na podstawie własnego oświadczenia jako współwłaściciela nieruchomości.

W oparciu o zeznania świadków i stron organ ustalił, że K. K. nigdy nie zamieszkiwał w lokalu nr 4, co stwierdziły J. A. i T. K. Ich zeznania potwierdzili świadkowie – lokatorzy budynku nr [...]: P. T., E. G., R. G., a także A. K. Tym samym organ nie uznał za wiarygodne twierdzeń pełnomocnika K. K. – jego ojca T. K., że K. K. posiada miejsce stałego pobytu przy ul. W. O. P. [...] lokal nr 4. Za nieuzasadnione uznano również żądanie T. K. przedstawienia przez organ tytułów prawnych zajmowania przez lokatorów budynku nr [...] poszczególnych lokali. Wskazano, że jest to nieruchomość prywatna, której sposób korzystania określają współwłaściciele. W oparciu o powyższe ustalono, że zameldowanie K. K. na pobyt stały w lokalu nr 4 nie miało podstaw w dacie dokonania tej czynności, zatem należało ją uchylić, o czym orzeczono na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

T. K., jako pełnomocnik syna K. K., złożył odwołanie od powyższej decyzji wskazując, że syn jest studentem Politechniki B., jest zameldowany na pobyt czasowy w Ł. i nie wyjeżdżał za granicę, jak również nie podejmował zatrudnienia poza miejscem stałego pobytu. Jego zdaniem te okoliczności dowodzą, że powinien nadal być zameldowany przy ul. W. O. P. nr [...]. Uchylenie czynności zameldowania nastąpiło, w jego ocenie, bezpodstawnie, w oparciu o zeznania osób, które same nie potrafią wykazać swoich uprawnień do meldunku w zajmowanych lokalach.

Decyzją z [...].04.2012 r. znak [...] Wojewoda P. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Organ odwoławczy wskazał, że zadaniem organu I instancji było ustalenie, czy czynność zameldowania dokonana [...].10.2010 r. była prawidłowa i nastąpiła zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zameldowanie jest wyłącznie rejestracją pobytu osoby pod oznaczonym adresem, ustalenie więc faktycznego jej przebywania w miejscu zameldowania jest okolicznością istotną dla prawidłowości dokonania tej czynności. Z analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że K. K. nigdy nie mieszkał przy ul. W. O. P. [...] lokal nr 4 w B. Wynika to z zeznań kilku świadków i zeznań przesłuchanych w sprawie stron. Na ich podstawie nie uznano za wiarygodne wyjaśnień T. K. - ojca K. K., twierdzącego, że syn zakupił nieruchomość celem poprawy warunków studiowania (ograniczenia dojazdów i zamieszkania w B.), co przesądza o zamieszkiwaniu w spornym budynku. Organ odwoławczy ocenił, że dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia okoliczność zameldowania K. K. na pobyt czasowy w Ł. Natomiast spory związane ze sposobem korzystania z nieruchomości strony powinny rozstrzygnąć na innej drodze niż administracyjna.

Skargę na powyższą decyzję złożył do sądu administracyjnego K. K. zarzucając, że organ nieprawidłowo przeprowadził postępowanie wyjaśniające, opierając ustalenia wyłącznie na zeznaniach świadków, a bezpodstawnie rezygnując z przeprowadzenia dowodu z oględzin lokalu numer 4, w którym go zameldowano w 2010 r. K. K. studiuje w B., nigdzie nie wyjeżdżał i zakupił lokal celem jego wyremontowania i zamieszkania w nim, które to okoliczności zostały pominięte przez organ. Nie ustalono również, jaki tytuł prawny posiadają wnioskodawczynie do zamieszkiwania zajmowanego przez nie lokalu w budynku numer [...] przy ul. W. O. P. w B.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Podczas rozprawy w dniu 11.10.2012 r. pełnomocnik skarżącego oświadczył, że jego syn zamieszkał w lokalu z chwilą jego zakupu i od tamtego czasu nigdzie na dłużej nie wyjeżdżał. Obecnie ma zamiar go wyremontować. Powinien być zameldowany jako właściciel obiektu. Załączył informacje dotyczące spornej nieruchomości oraz pismo pełnomocnika J. A. i T. K. do sprawy II Ns [...] zawierające wnioski dowodowe.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlega uwzględnieniu, bowiem zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja organu I instancji zostały wydane z naruszeniem przepisów prawa procesowego, które to naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Przedmiotowy zarzut, choć sformułowany własnymi słowami przez skarżącego, został postawiony w skardze i zasługuje na uwzględnienie.

Postępowanie administracyjne miało na celu sprawdzenie, czy czynność zameldowania K. K. w lokalu nr 4 budynku nr [...] przy ul. W. O. P. w B. została dokonana zgodnie z prawem. Toczyło się ono na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy z 10.04.1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.), dalej jako ustawa ewidencyjna. Stosownie do treści tego przepisu jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania rozstrzyga właściwy organ gminy.

W sprawie bezsporny był fakt dokonania w dniu [...].10.2010 r. czynności materialno – technicznej zameldowania K. K. pod wskazanym wyżej adresem. Wątpliwości co do zgodności z prawem tej czynności, uzasadniające w ocenie organu wszczęcie postępowania na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy ewidencyjnej, zgłosiły współwłaścicielki nieruchomości. Ich zdaniem przedmiotowe zameldowanie jest fikcją, bowiem K. K. nigdy tj. od daty zameldowania do daty złożenia pisma wszczynającego kontrolowane postępowanie, nie mieszkał w lokalu nr 4. W tych okolicznościach zadaniem organu było ustalenie, czy przedmiotowe wątpliwości znajdują potwierdzenie w stanie faktycznym, a jeśli tak – należało czynność zameldowania uchylić.

Zdaniem sądu z obowiązku należytego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy organ się prawidłowo nie wywiązał.

Przypomnieć w tym miejscu trzeba, że w postępowaniu administracyjnym organ ma obowiązek z urzędu lub na wniosek stron podejmować wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 k.p.a.). Również powinien w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 §1 k.p.a.) oraz formułować oceny o udowodnieniu określonej okoliczności na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie (art. 80 k.p.a.). Własne ustalenia i ich ocenę prawną organ powinien przedstawić w uzasadnieniu wydanej decyzji sporządzonym zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. Jak wskazał NSA w wyroku z 28.03.2012 r., I OSK 563/11, za dowolne należy uznać ustalenia faktyczne znajdujące wprawdzie potwierdzenie w materiale dowodowym, ale niekompletnym czy nie w pełni rozpatrzonym. Za pozbawione dowolności można traktować tylko te ustalenia, które są dokonane w całokształcie materiału dowodowego, zgromadzonego i rozpatrzonego w sposób wyczerpujący, a więc przy podjęciu wszystkich kroków niezbędnych dla dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego jako niezbędnego warunku wydania decyzji o przekonującej treści (wyrok dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl, powoływanej dalej w skrócie jako CBOSA).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić trzeba, że organ nie sprostał wymaganiom wynikającym z art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a., a w związku z tym jego ustalenia i końcową ocenę należy uznać za przedwczesne.

Przede wszystkim zastrzeżenia budzi ustalenie stanu faktycznego wyłącznie w oparciu o zeznania świadków – osób zamieszkujących budynki nr [...] i [...] przy ulicy W. O. P. w B., natomiast nieprzeprowadzenie oględzin spornego lokalu w budynku nr [...]. Przyznać trzeba, że większość świadków zgodnie wskazała na niezamieszkiwanie K. K. w spornym lokalu, co wywodziły z faktu niewidywania skarżącego pod wskazanym adresem (vide zeznania J. A. k. 49, T. K. k. 57, E. G., k. 83, R. G. k. 84). Jedynie A. K. stwierdził, że zaledwie raz i to krótko latem 2011 r. widział K. K. w okolicy budynku nr [...] (k. 85). Organ dając wiarę wskazanym wyżej świadkom i czyniąc ich zeznania podstawą ustaleń faktycznych nie dostrzegł jednak, że J. A. i T. K. nie posiadały żadnych informacji na temat tego, czy w lokalu nr 4 znajdują się rzeczy skarżącego, natomiast A. K. wskazał, że według jego wiedzy we wskazanym lokalu nie ma światła. Zdaniem sądu te okoliczności – zwłaszcza biorąc pod uwagę wieloletni stan zajmowania poszczególnych lokali w spornym budynku nr [...] oraz w budynku nr [...] i widoczny bardzo silny konflikt pomiędzy współwłaścicielami - wymagały wyjaśnienia, bowiem są istotne dla rozstrzygnięcia o prawidłowości czynności zameldowania. Zameldowanie może mieć bowiem miejsce, gdy osoba zamieszkuje w określonym lokalu z zamiarem stałego pobytu (art. 6 ust. 1 ustawy ewidencyjnej), tj. koncentruje tam swoje interesy życiowe, posiada w tym miejscu przedmioty, które służą codziennemu funkcjonowaniu, nocuje, spożywa posiłki, posiada w lokalu dostęp do podstawowych mediów takich jak woda, ogrzewanie, światło itp. Ustaleniu, czy tak właśnie jest w przypadku K. K. służyły niewątpliwie oględziny, które często w sprawach meldunkowych dostarczają istotnych informacji o fakcie przebywania lub nieprzebywania konkretnej osoby w lokalu, w którym jest formalnie zameldowana. Dowód ten został pominięty.

Zaniechanie przeprowadzenia oględzin w sprawie niniejszej stanowi, w ocenie sądu, naruszenie przepisów art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a., które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Jednocześnie wskazać należy, że przedmiotowy dowód stanowi na tyle istotny element prowadzonego postępowania wyjaśniającego, że jego przeprowadzenie na etapie odwoławczym naruszyłoby zasadę dwuinstancyjności postępowania. Stąd uzasadnione było wyeliminowanie zarówno zaskarżonej decyzji, jak i decyzji pierwszoinstancyjnej.

Niezależnie od trafności zarzutu zaniechania oględzin sąd z urzędu stwierdził również naruszenie art. 86 k.p.a. polegające na przesłuchaniu w charakterze strony pełnomocnika skarżącego T. K. Stroną w postępowaniu jest K. K., a nie jego ojciec występujący jako pełnomocnik syna. To więc K. K. należało przesłuchać w charakterze strony (art. 86 k.p.a.).

Natomiast za bezpodstawne należy uznać zarzuty skargi dotyczące nieuwzględnienia przez organ, jaki wpływ na możliwość decydowania o zameldowaniu w budynku nr [...] lokal nr 4 ma wysokość udziału K. K. w prawie własności nieruchomości i tego budynku. Zauważyć w związku z tym należy, że zameldowanie i wymeldowanie są jedynie aktami rejestracji danych dotyczących pobytu danej osoby w określonym lokalu bądź ustania tego pobytu w dotychczasowym miejscu. Istotą i funkcją ewidencji ludności jest stworzenie urzędowego rejestru dokumentującego faktyczne miejsce przebywania obywateli, a nie przesądzanie praw do lokalu czy nieruchomości (wyrok NSA z 04.01.2012 r., II OSK 1973/10, CBOSA). Dlatego również w sprawie prowadzonej na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy ewidencyjnej, obejmującej kontrolę prawidłowości czynności materialno – technicznej zameldowania, ustaleniu, tak samo jak w postępowaniu o zameldowanie, podlega jedynie fakt przebywania określonej osoby w spornym lokalu z zamiarem stałego pobytu. Obojętny pozostaje jej tytuł prawny do tego lokalu, nie przesądza on bowiem o prawie do zameldowania. Wskazać też należy, że również sposób korzystania z przedmiotu współwłasności nie podlega ocenie w postępowaniu administracyjnym o uchylenie czynności zameldowania. Jest to sprawa cywilna pozostająca we właściwości sądów powszechnych.

Zatem w sprawie niniejszej obowiązkiem organów meldunkowych było jednoznaczne ustalenie faktu zamieszkiwania w spornym lokalu K. K. lub brak tego zamieszkiwania. Skoro ta decydująca okoliczność była w sprawie sporna, należało przeprowadzić wszelkie dowody przydatne do jej ustalenia, w tym dowód nieosobowy w postaci oględzin. Tego nie uczyniono, wbrew zasadom postępowania administracyjnego.

Reasumując stwierdzić trzeba, że uchybienia przepisom procesowym, których dopuściły się organy administracji w sprawie niniejszej, polegające na niezgromadzeniu pełnego materiału dowodowego i braku oceny okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w kontekście całokształtu tego materiału - mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, uzasadniały więc wyeliminowanie z obrotu prawnego decyzji zaskarżonej i pierwszoinstancyjnej. W ponownie prowadzonym postępowaniu organ przeprowadzi przede wszystkim oględziny, przesłucha w charakterze strony K. K. oraz rozważy przeprowadzenie innych dowodów, jeśli okażą się niezbędne w sprawie. Następnie ustalony stan faktyczny i jego ocenę prawną przedstawi w uzasadnieniu decyzji, które sporządzi według wymagań przepisu art. 107 § 3 k.p.a.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" w związku z art. 135 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.

W punkcie 2. wyroku orzeczono o czasowej niewykonalności zaskarżonych decyzji na podstawie art. 152 p.p.s.a.

W punkcie 3. wyroku na podstawie art. 200 p.p.s.a. zasądzono od organu na rzecz skarżącego zwrot kosztów sądowych.



Powered by SoftProdukt