Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator Sędziowie : WSA Aldona Gąsecka-Duda (spr.) NSA Andrzej Niecikowski Protokolant : Małgorzata Piwowar po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lutego 2010 r. sprawy ze skargi E.C. na bezczynność "[...]" S.A w K. w zakresie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje "[...]" S.A. w K. do wydania w terminie 7 dni aktu administracyjnego lub dokonania czynności w przedmiocie rozpoznania wniosku skarżącego z dnia 25 sierpnia 2009 roku w sprawie udostępnienia pisma Dyrektora Dystrybucji Spółki z dnia 20 maja 2005 roku dotyczącego postępowania podczas wykrywania nielegalnego poboru energii przy stosowaniu przez odbiorców magnesów neodymowych oraz korekty procedury postępowania w sytuacji, gdy nastąpił nielegalny pobór energii z użyciem magnesów neodymowych ; II. zasądza od "[...]" S.A. w K. na rzecz skarżącego E.C. kwotę 100 zł ( sto złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

E. C. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na bezczynność "Enion" Spółki Akcyjnej, domagając się zobowiązania tego podmiotu do udzielenia objętej poniższym wnioskiem informacji publicznej lub wydania decyzji odmownej.

Wnosił także o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skarżący wskazywał, że w dniu 31.08.2009 r. wpłynął do "Enion" S.A. jego wniosek o udostępnienie informacji publicznej poprzez przesłanie na jego adres lub konto mailowe odpisu pisma Dyrektora Dystrybucji Spółki z dnia 20.05.2005r. w sprawie sposobu postępowania podczas wykrywania nielegalnego poboru energii przy stosowaniu przez odbiorców magnesów neodymowych oraz pisma zawierającego korektę w/w procedury w sytuacji, gdy nastąpił nielegalny pobór energii z użyciem magnesów neodymowych, wprowadzonej po spotkaniu z Miejskim Rzecznikiem Konsumentów w C., które odbyło się 10.06.2005r.

W odpowiedzi na złożony wniosek otrzymał pismo informujące, że nie zostanie mu udzielona żądana informacja, gdyż zgodnie z zapisami art. 4 ustawy z dnia 6.09. 2001r. o dostępie do informacji publicznej ( Dz. U. Nr 112, poz. 1198) Enion S.A. nie będący władzą publiczną, ani nierealizujący zadań władzy publicznej nie jest zobowiązany do udzielania informacji publicznej.

Zdaniem skarżącego, zawarte w odpowiedzi stwierdzenia nie znajdują oparcia w powołanym przepisie. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy, obowiązane do udostępniania informacji publicznej są nie tylko władze publiczne, ale również inne podmioty wykonujące zadania publiczne.

W szczególności, do udzielania informacji są zobowiązane podmioty, które wykonują zadania publiczne oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Enion S.A. wykonuje zadania publiczne wynikające z ustawy z dnia 10.04.1997r. Prawo energetyczne, ma obowiązek jej przestrzegania oraz przepisów wykonawczych dotyczących warunków świadczenia usług przesyłania, dystrybucji energii elektrycznej, prowadzenia ruchu sieciowego, eksploatacji sieci oraz korzystania z systemu elektroenergetycznego i połączeń międzysystemowych.

Niezależnie od tego, Skarb Państwa ma w Enion S.A. pozycję dominującą, gdyż jest to Spółka zależną od Turon Polska Energia SA, w której 100% akcji posiada Skarb Państwa. Wielkość udziałów Skarbu Państwa w Turon Polska Energia S.A. jako fakt powszechnie znany nie wymaga dowodu. W tym stanie rzeczy twierdzenie, że Enion S.A. nie należy do podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji publicznej jest błędne.

Skoro żądana informacja jest informacją publiczną, to zgodnie z poglądami orzecznictwa strona ma prawo kwestionowania bezczynności organu w przypadku, gdy uznaje, że żądane informacje są informacjami publicznymi i powinny być udzielone w trybie wnioskowym na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. W przypadku takiej skargi sąd dokonuje kwalifikacji żądanych informacji i w zależności od ich charakteru podejmuje stosowne rozstrzygnięcie. Stwierdzając lub nie stwierdzając bezczynność organu w zakresie informacji publicznej, ocenia wówczas prawidłowość dokonania przez organ kwalifikacji wniosków.

W odpowiedzi na skargę strona przeciwna do skarżącego - Enion SA, wnosiła o jej odrzucenie, a także o zasądzenie kosztów postępowania.

Uzasadniając powyższe podnosiła, że zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 6.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej, obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne. W orzecznictwie uznaje się, że prawo obywatela do informacji publicznej zostało wyrażone w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, jako prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz informacji o działalności osób pełniących funkcje publiczne. Według konstytucyjnej definicji tego prawa obejmuje ono także prawo do uzyskania informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego oraz osób i jednostek organizacyjnych, ale tylko w takim zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Tak więc już Konstytucja RP reguluje, komu przysługuje prawo do uzyskania informacji publicznej, oraz czyja działalność jest przedmiotem informacji publicznej. W ujęciu konstytucyjnym prawo do uzyskania informacji zostało wyraźnie związane z działalnością organów władzy publicznej, osób pełniących funkcje publiczne oraz innych podmiotów, jeżeli wykonują zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Tak ustanowione konstytucyjne prawo ma na celu umożliwienie obywatelowi realnego udziału w życiu publicznym. Służy także jawności życia publicznego, określanej potocznie jako przejrzystość działań władzy publicznej oraz osób wykonujących zadania tej władzy. Prawo to służy także do sprawowania kontroli obywatelskiej nad funkcjonowaniem władzy publicznej. Ograniczenia tego prawa ze względu na ochronę innych wartości konstytucyjnych mogą być stosowane tylko w warunkach i ze względów przewidzianych w art. 31 ust. 3 i art. 61 ust. 3 Konstytucji RP. Konstytucyjne prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej, o działalności osób pełniących funkcje publiczne oraz o działalności innych osób i jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, w ustawie o dostępie do informacji publicznej zostało nazwane prawem dostępu do informacji publicznej (prawem do informacji publicznej). Przedmiotem tego prawa jest każda informacja o sprawach publicznych (art. 1 ust. 1 ustawy), jednakże w powiązaniu z działalnością ściśle określonych podmiotów, które wymienia art. 4. Przepis art. 4 ustawy powinien być interpretowany w kontekście art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, który wskazuje, działalność jakich podmiotów stanowi przedmiot informacji. Z porównania tych przepisów wynika ponad wszelką wątpliwość, że przedmiotem informacji jest działalność organów władzy publicznej oraz osób i jednostek organizacyjnych wykonujących zadania władzy publicznej, a tym samym zobowiązanymi do udzielenia informacji publicznej są organy władzy publicznej oraz osoby i jednostki organizacyjne wykonujące zadania władzy publicznej. Przykładowe wyliczenie podmiotów zobowiązanych w art. 4 ust. 1 w punktach od 1 do 5 jest poprzedzone ogólnym wyrażeniem, że są to władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne. Oznacza to, że przy dokonywaniu oceny, czy dany podmiot jest zobowiązany do udostępniania informacji publicznej, konieczne jest w każdym wypadku ustalenie, czy podmiot ten mieści się w tym ogólnym określeniu " władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne. " Enion S.A. byłby zobowiązany do udostępniania informacji publicznych w przypadku, gdy byłby "władzą publiczną", lub jako spółka kontrolowana przez Skarb Państwa wykonywałby "zadania publiczne" (tj. "zadania władzy publicznej"), lub dysponowałby majątkiem publicznym.

Strona przeciwna wskazywała, że Enion S.A. spółką prawa handlowego, kontrolowaną przez spółkę występującą pod nazwą Turon Polska Energia S.A. Z kolei, właścicielem Turon Polska Energia S.A. jest Skarb Państwa. Zatem, Enion S.A. nie jest podmiotem mieszczącym się w kategorii władzy publicznej, gdyż nie jest organem państwowym lub samorządowym albo innymi podmiotem sprawującymi w ich imieniu funkcje publiczne. Ponadto, mimo że Enion S.A. jest osobą prawną, pośrednio kontrolowaną przez Skarb Państwa, nie jest jednak podmiotem wykonującym "zadania publiczne" (ściślej -"zadań władzy publicznej"). W tej mierze, w orzecznictwie wskazuje się, że jednostką wykonującą zadania publiczne może być przedsiębiorstwo oczyszczania miasta, czy dostarczające wodę, ale przedsiębiorstwo to nie będzie jednostką wykonującą "zadania władzy publicznej". Strona przeciwna jest operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego ("OSD"), prowadząc działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji energii elektrycznej sieciami wysokiego, średniego oraz niskiego napięcia. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt. 25 ustawy Prawo energetyczne, operatorem systemu dystrybucyjnego jest przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją paliw gazowych lub energii elektrycznej, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybucyjnym gazowym albo systemie dystrybucyjnym elektroenergetycznym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci dystrybucyjnej, w tym połączeń z innymi systemami gazowymi albo innymi systemami elektroenergetycznymi.

Dalej w odpowiedzi na skargę podniesiono, że Enion S.A. ograniczając swoją działalność do zadań operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego nie wykonuje zadań władzy publicznej, lecz zadanie publiczne. Tak więc, pomimo kontroli ze strony Skarbu Państwa, Spółka nie spełnia drugiej przesłanki koniecznej do tego, aby być zobligowanym do ujawniania informacji publicznych, a mianowicie nie wykonuje "zadań władzy publicznej". Enion S.A. nie jest również podmiotem "dysponującym majątkiem publicznym". W czasie prac nad ustawą o dostępie do informacji publicznej przyjęto, że majątek publiczny oznacza "mienie państwowe, mienie komunalne oraz mienie należące do podmiotów sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych oraz mienie należące do banków i spółek prawa handlowego, w których Skarb Państwa posiada ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym" (Biuletyn Komisji Nadzwyczajnej dla rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących prawa obywateli do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, a także dotyczących jawności procedur decyzyjnych i grup interesów, nr 8 z dnia 27.03.2001 r., druk sejmowy 79132 B oraz T. Aleksandrowicz: Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, Wyd. Prawnicze LexisNexis 2002, s. 91-92). Spółka nie dysponuje mieniem państwowym, mieniem komunalnym oraz mieniem należącym do sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych. Ponadto, Enion S.A. nie jest spółką prawa handlowego, w której Skarb Państwa posiada ponad 50% akcji w kapitale zakładowym (Skarb Państwa posiada jedynie 15% akcji w kapitale zakładowym).

Podsumowując powoływane wyżej okoliczności, strona przeciwna podkreślała, że nie będąc "władzą publiczną", nie realizując "zadań publicznych" ("zadań władzy publicznej") oraz nie dysponując majątkiem publicznym, nie jest zobowiązana do udzielania informacji publicznej. Nie ma zatem obowiązku udostępnia pisma w odpowiedzi na wezwanie Pana E. C.. Skarga na bezczynność podmiotu, który nie jest zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, podlega zaś odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30.08. 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Po doręczeniu odpowiedzi na skargę, w piśmie procesowym z dnia 2.02.2010r. E. C. wskazywał dodatkowo, że "Enion" SA nie kwestionuje, iż żądana informacja mieści się w katalogu określonym w art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie wskazuje też, aby dostęp do tej informacji podlegał ograniczeniom na zasadach art. 5 tej ustawy. Zwracał też uwagę, że strona przeciwna figuruje w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 - 2 ustawy z dnia 25.07.2002r- Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę zgodności z prawem działalności administracji publicznej, która w myśl art. 1 ustawy z dnia 30.08.2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.- oznaczana dalej jako p.p.s.a.) odbywa się na zasadach określonych w przepisach tej ustawy. W sprawie niniejszej istotne znaczenie z punktu widzenia kognicji do rozpoznania skargi ma treść art. 3 § 1 pkt 4 i 8 p.p.s.a., które odnoszą się do bezczynności w sprawach innych niż określone w pkt 1-3, odnośnie aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

W sprawie niniejszej należy mieć na uwadze przepisy ustawy z dnia 6.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm. - zwana dalej w skrócie u.d.i.p.), która kształtuje prawo do informacji publicznej w takim zakresie, w jakim dotyczy władzy publicznej, jednakże w szerokim rozumieniu tego pojęcia. Powołana ustawa reguluje zakres podmiotowy i przedmiotowy jej stosowania, a także tryb i procedurę udostępniania informacji publicznej.

Zagadnieniem wstępnym, które wymaga rozważania jest kwestia skuteczności złożenia skargi w niniejszej sprawie z uwagi na regulacje z art. 52 §1 - 4 p.p.s.a., który przewiduje, że skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich (art. 52 § 1 p.p.s.a.). Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie (art. 52 § 2 p.p.s.a.). Stosownie do art. 52 § 3 p.p.s.a., jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu, w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. Natomiast w myśl art. 52 § 4 p.p.s.a., w przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma zastosowania.

Uwzględniając powyższe należy ponownie wskazać na specyfikę udostępniania informacji publicznej, na gruncie ustawy z dnia 6.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej, która nie zawiera odrębnych regulacji nawiązujących do przesłanek art. 52 p.p.s.a. Ustawa ta nie wprowadza środka zaskarżenia bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej, o którym mowa w art. 52 § 1 i 2 p.p.s.a., zaś sam sposób udostępniania informacji publicznej kształtuje jako dalece odformalizowany, kładąc nacisk na szybkość i sprawność postępowania. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się na gruncie tej ustawy w ograniczonym zakresie, jedynie w sytuacjach, o których mowa w art. 16 i art. 17 u.d.i.p., co skutkuje brakiem podstaw żądania wyczerpania trybu z art. 37 k.p.a.

Artykuł 52 § 3 p.p.s.a. nawiązuje do regulacji pozostających poza przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, zaś z jego treści wynika wprost, że wezwanie do usunięcia naruszenia prawa nie jest "środkiem zaskarżenia" o jakim mowa w § 1 i § 2, lecz środkiem samoistnym, odrębnym i znamiennym tylko dla sytuacji ściśle określonych, mającym służyć realizacji zasady przedsądowej autokontroli administracji tam, gdzie autokontroli tej nie można sprowokować "środkiem zaskarżenia", bo taki nie istnieje. Każdy tryb przesądowy - w tym i wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, stwarza dla strony obowiązek, którego wypełnienie jest warunkiem kontroli sądowej. Postrzegając omawianą instytucję także i w tym aspekcie należy przyjąć, że brak podstaw do stwierdzenia niedopuszczalności skargi z powodu niewezwania organu do usunięcia naruszenia prawa w innych w przypadkach, niż ściśle określone w § 3 art. 52 p.p.s.a., albowiem takie podejście stanowi ograniczenie prawa do sądu. Stawianie stronie wymagań, od spełnienia których uzależniona ma być dopuszczalność skargi do sądu, musi znajdować podstawę w wyraźnym przepisie prawa. Analizowany przepis nakazuje zaś stronie, mającej zamiar poddać sądowej kontroli akt lub czynność, uprzednie podjęcie wobec organu uprzedniej interwencji tylko w przypadkach jego aktywności (działania ), nie zaniechania ( bezczynności).

Analogiczne jak wyżej rozwiązanie przyjęto w art. 52 § 4 p.p.s.a., który także wiąże obowiązek wezwania organu na piśmie do naruszenia prawa jeszcze przed wniesieniem skargi z uprzednią jego aktywnością, a nie bezczynnością.

W świetle powyższego, w niniejszej sprawienie nie zachodzą przesłanki do odrzucania skargi na podstawie art. 58 §1 pkt 6 p.p.s.a.

Orzekając merytorycznie o zasadności skargi w spornym pomiędzy stronami zakresie, należy ponownie wskazać na określane w sposób szczególny, w art. 7 -20. u.d.i.p. tryb i procedurę udostępniania informacji publicznej, co stanowi o braku podstaw do stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w sytuacjach innych, niż określone w art. 16 ust.1 w związku z art. 14 ust. 2 u.d.i.p., tj. wtedy, gdy dochodzi do odmowy udostępnienia informacji publicznej, albo umorzenia postępowania. W szczególności, okoliczność, że podmiot, do którego skierowano wniosek o udostępnienie informacji publicznej uznaje, iż żądana informacja nie ma takiego charakteru, względnie - że nie należy on do osób zobowiązanych w myśl ustawy do jej udostępnienia, nie stanowi podstawy do wydawania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Taka sytuacja obliguje natomiast do zawiadomienia o powyższym wnioskodawcy, który zasadność wskazań organu może kwestionować wnosząc skargę na bezczynność. Także nieudzielanie informacji publicznej motywowane jej nieposiadaniem, czy udzielenie informacji niewłaściwej lub niepełnej podlega kontroli w analogicznym trybie, zaś podstawę prawną ku powyższemu stanowi art. 3 § 2 pkt 8 w związku z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. oraz dodatkowo art. 21 u.d.i.p. Udostępnienie informacji publicznej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 u.d.i.p., w zależności od jej rodzaju i treści wniosku następuje na zasadach określonych w art. 12-15 u.d.i.p.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu było to, czy "Enion" S. A. należy w ogóle do kręgu podmiotów obowiązanych do udzielania informacji publicznej. Rozstrzygając tę kwestię, w pierwszym rzędzie trzeba mieć na uwadze art. 4 ust. 1 u.d.i.p., który stanowi, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

1) organy władzy publicznej,

2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

1) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

2) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Ponadto, art. 4 ust. 3 u.d.i.p. przewiduje, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji.

Obowiązek udostępnienie informacji publicznej - w tym dokumentów, dotyczy zarówno informacji wytworzonych przez podmiot, do którego skierowano wniosek o udostępnienie informacji publicznej, jak również tych informacji, których używa on do zrealizowania powierzonych prawem zadań, bez względu na to, w jaki sposób znalazły się one w posiadaniu tego podmiotu i jakiej sprawy dotyczą. W tym zakresie istotnym jest jednak by żądane informacje publiczne służyły realizowaniu zadań publicznych przez ten podmiot i odnosiły się do niego bezpośrednio.

Wykładnia językowo-logiczna powołanego wyżej art. 4 ust. 1 u.d.i.p. prowadzi do wniosku, że obowiązanym do udostępnienia informacji publicznej będzie każdy podmiot spełniający przynajmniej jedną z podanych w tym przepisie cech określonych poprzez wskazanie na wstępie regulacji kalifikacji ogólnych, w tym także wymieniony w pkt 1-5. Wbrew temu, na co wskazuje strona przeciwna do skarżącego, wyraźne rozróżnienie i wyodrębnienie na wstępie analizowanego przepisu władz publicznych od innych podmiotów wykonujących zadania publiczne, nie może zostać uznane za zabieg przypadkowy, podobnie jak użycie spójnika " oraz " Do analogicznych wniosków prowadzi także analiza zapisów zawartych w pkt 1 - 5, gdzie w podawanych przykładach rozdziela się organy władzy publicznej ( pkt 1 ) od innych podmiotów ( pkt 2-5), których wyróżnienie następuje przez wskazanie innych cech, niż sprawowanie władzy. Podejmowana w odpowiedzi na skargę próba zawężania zastosowania regulacji ustawowej w sposób sprzeczny z brzmieniem przepisu, nie znajduje też uzasadnienia wykładni funkcjonalnej. Wręcz przeciwnie, względy celowości uzasadniają uznanie, że jawność i udział obywateli w życiu publicznym, a także sprawowanie społecznej kontroli pożądane jest we wszystkich sferach związanych z realizacją zadań publicznych. Prezentowane przez stronę przeciwną do skarżącego podejście Nie przystaje również do wyników wykładni systemowej, czynionej na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej, która rozróżnia nawet w kwestiach proceduralnych odmowę udzielenia informacji publicznej przez organ władzy publicznej od rozstrzygnięć podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji, niebędących organami władzy publicznej (art. 16 i art. 17 u.d.i.p.). W tym zakresie należy zaś zauważyć, że sprawowanie władzy publicznej następuje przybiera zawsze formę działania określonych podmiotów jako organów publicznych, a zatem takie rozróżnienie należałoby znać za zbędne. W doktrynie zauważ się trafnie, że istnieją różnice w regulacji prawa do informacji publicznej sformułowanego w Konstytucji oraz w ustawie o dostępie do informacji publicznej. W tym zakresie wskazuje się między innymi na brak zgodności w określeniu podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej, jak również tego, kto jest uprawniony do otrzymania informacji publicznej ( por. E. Czarny-Drożdżejko artykuł Cz.PKiNP 2005/2/147. Karna ochrona prawa do informacji publicznej. ) "Wskazuje się też słusznie, że - "Określając [...] w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji zasadniczy zakres prawa do informacji publicznej, ustrojodawca założył – w granicach wyznaczonych przez art. 61 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji - konieczność doprecyzowania przez ustawodawcę zwykłego zakresu tego prawa, i to zarówno w aspekcie negatywnym, jak i pozytywnym. Doprecyzowanie konstytucyjnego prawa do informacji publicznej na gruncie ustawowym będzie więc w praktyce polegać na konkretyzacji (dookreśleniu) lub modyfikacji konstytucyjnego zakresu podmiotowego lub przedmiotowego tego prawa albo też na ustanowieniu bądź wyłączeniu poszczególnych uprawnień składających się na treść prawa do informacji publicznej."( tak A. Niżnik-Mucha artykuł CASUS 8/2/15 Problematyka zakresu przedmiotowego konstytucyjnego prawa do informacji publicznej). O ile uzasadnienia dla prezentowanego w sprawie stanowiska strona przeciwna do skarżącego uparuje w art. 61 Konstytucji RP, nie można podzielić poglądu, w myśl którego zawarta w nim regulacja dotycząca określonego prawa obywatelskiego miałaby być podstawą zawężającej interpretacji innych służących jego realizacji norm rangi ustawowej.

Poza sporem pozostaje, w niniejszej sprawie, że "Enion" S. A. nie jest organem władzy publicznej, organem jakiegokolwiek samorządu, nie reprezentuje także ani Skarbu Państwa, ani państwowych bądź samorządowych osób prawnych czy jednostek samorządu terytorialnego. Rozważenia wymaga natomiast, czy strona przeciwna jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. in principio, tj. wykonującym zadania publiczne.

Zgodnie z art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 10.04.1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 ze zm.) przedsiębiorstwem energetycznym jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi. Jak wynika z § 7 ust. 1 statutu "Enion" S. A., podstawowym celem działalności spółki jest świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej. Należy zatem uznać, że posiada ona status przedsiębiorstwa energetycznego, działającego w oparciu o przepisy tej ustawy. Stosownie do art. 1 ust. 1 powyższej ustawy, określa ona zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw energetycznych, a także określa organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią. Prawo energetyczne przewiduje również szereg obowiązków przedsiębiorstw energetycznych, w tym zapewnienie przesyłu i dystrybucji paliw i energii - o czym mowa w art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy, a także, kontroli układów pomiarowych, dotrzymania zawartych umów i prawidłowości rozliczeń, co wynika z art. 6 ust. 1. W doktrynie zwraca się trafnie uwagę, że z przepisów prawa energetycznego, a zwłaszcza z jej art. 1 wynika, iż państwo ma ściśle określone obowiązki w zakresie gospodarki energetycznej, lecz nie realizuje ich wszystkich przez własne organy, np. przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, ale część zadań przekazało zakładom energetycznym, wyposażając je jednocześnie w uprawnienia władcze (tak R. Stefański, Glosa do do postanowienia SN z dnia 15 listopada 2002 r., IV KKN 570/99, OSP 2003/9/103). Zasadność tego poglądu potwierdza analiza przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 11.08.2000r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiębiorstwa energetyczne (Dz. U. Nr 75, poz. 866), wydanego jako akt wykonawczy do ustawy-Prawo energetyczne. Stosownie do § 1 rozporządzenia, określa ono szczegółowe zasady przeprowadzania przez przedsiębiorstwa energetyczne, zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, kontroli układów pomiarowych, dotrzymywania zawartych umów i prawidłowości rozliczeń, a także wzory protokołów kontroli i upoważnień do przeprowadzania kontroli oraz wzór legitymacji. Dalsze przepisy określają cel (§3) i sposób (§ 5 i n. rozporządzenia) kontroli, do której przeprowadzenia upoważnieni są przedstawiciele przedsiębiorstw energetycznych (§ 5 ust. 1 rozporządzenia). Czynności kontrolerów mogą być wykonywane u odbiorcy, w tym w jego lokalu mieszkalnym, co wynika z § 7 ust. 2 rozporządzenia.

Trzeba nadto wskazać, że na szczególną rolę przedsiębiorstw energetycznych w systemie gospodarczym konsekwentnie zwraca uwagę orzecznictwo. W uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25.07.2006r., sygn. akt P 24/05, OTK-A 2006/7/87 podniesiono, że obowiązkiem władz publicznych jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, a więc dążenie do zaspokojenia zarówno istniejących, jak i przewidywanych potrzeb energetycznych, a realizacja tego obowiązku uzasadnia poddanie gospodarki energetycznej ograniczeniom wolności działalności gospodarczej charakterystycznym dla rynku regulowanego. Trybunał, powołując się na literaturę przedmiotu zaznaczył też, że w tym celu państwo wkracza władczo w działalność gospodarczą przedsiębiorstw energetycznych, które są de facto przedsiębiorstwami użyteczności publicznej. Na szczególne obowiązki przedsiębiorstw energetycznych zwracał także uwagę Sąd Antymonopolowy- Sąd Okręgowy w Warszawie (por. wyrok z 10.01.2001 r., XVII Ame 57/00, Lex Omega nr 55969).

Podsumowując dotychczasowe rozważania trzeba zatem stwierdzić, że szeroki krąg uprawnień przedstawicieli przedsiębiorstw energetycznych, w zestawieniu z brzmieniem art. 1 ust. 1 Prawa energetycznego, w którym mowa o polityce energetycznej państwa, a także rola, jakie przedsiębiorstwa te odgrywają w systemie gospodarczym kraju, muszą prowadzić do wniosku, że wykonują one zadania publiczne w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., są zatem podmiotami, obowiązanymi do udostępniania informacji publicznej.

Na marginesie powyższych rozważań można ponadto zauważyć, że jak wskazuje słusznie skarżący, "Enion" S.A. figuruje w Biuletynie Informacji Publicznej, zaś zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. publikacja taka jest formą udostępniania informacji publicznej. Nadto, w myśl art. 8 ust. 2 i ust. 3 u.d.i.p., do udostępniania niektórych kategorii informacji publicznej za pośrednictwem Biuletynu obowiązane są podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy, a zatem również takie, które wykonują zadania publiczne. Analiza statutu "Enion" S.A. pozwala również stwierdzić, że - stosownie do jego § 7 ust. 2 pkt 2 - dla realizacji podstawowego celu działalności Spółki, jakim jest świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, jest ona obowiązana do dostarczania użytkownikom sytemu dystrybucyjnego informacji potrzebnych do uzyskania skutecznego i niedyskryminacyjnego dostępu do sieci. Aczkolwiek zarówno zamieszczenie danych w Biuletynie Informacji Publicznej, jak i powołana statutu nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do przesądzenia zagadnienia prawnego, istotnego w niniejszej sprawie, niemniej w zestawieniu z omówionymi wyżej poglądami nauki i doktryny prawa, okoliczności te potwierdzają, że Enion" S.A. jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej., której udziela przez organ uprawniony do reprezentacji Spółki.

Kolejną kwestią, niesygnalizowaną przez strony, ale wynikającą z treści pisma jakie otrzymał skarżący od Enion S.A. w odpowiedzi na wniosek z dnia 31.08.2009r., którą należy rozważyć w niniejszej sprawie jest dokonana w nim ocena charakteru informacji objętej żądaniem skarżącego. Do akt sprawy złożono bowiem kopię pisma skierowanego przez "Enion" S.A. do E. C., z daty 9.09.2009, w którym wskazano na wstępie, że pismo, dotyczące sposobu postępowania podczas wykrywania nielegalnego pobierania energii jest pismem wewnętrznym i skierowanym jedynie do pracowników oddziału Spółki.

Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, a także innych podmiotów pełniących funkcje publiczne, czy wykonujących zadania publiczne. Judykatura wskazuje również, że informacją publiczną są dokumenty wewnętrzne, takie jak - opinia prawna sporządzona przez pracownika organu dla potrzeb załatwienia konkretnej sprawy, czy też bliżej nieokreślonej liczby spraw (tak WSA w Warszawie w wyroku z dnia 22.06.2007r. sygn. akt II SAB/Wa 175/06, Lex Omega nr 340013), bądź wytyczne wydane w celu ułatwienia inspektorom transportu drogowego przeprowadzenia kontroli (tak WSA w Warszawie w wyroku z dnia 29.10.2008r., sygn. akt II SAB 119/08, Lex Omega nr 519821). Okoliczność, że dany akt sporządzony przez podmiot obowiązany do udostępnienia informacji publicznej ma charakter wewnętrzny, nie powoduje sama przez się, aby akt taki był wyłączony z zakresu obowiązku jego udostępnienia. Takie podejście jest uzasadnione także w sprawie niniejszej. Żądany akt wewnętrzny pozostaje bowiem w ścisłym związku z obowiązkami przedsiębiorstwa energetycznego w zakresie realizacji zadań publicznych, w tym uprawnień kontrolnych jego pracowników normowanych ustawą oraz przepisami rozporządzenia wykonawczego.

W świetle przedstawionych okoliczności należy uznać, że organ uprawniony do reprezentacji Enion" S.A. jest podmiotem obowiązanym do udostępnienia informacji publicznej w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.d.i.p., a żądana przez skarżącego informacja posiada charakter informacji publicznej.

Mając powyższe na uwadze, uznając skargę za zasadną, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w pkt l. sentencji wyroku, biorąc za podstawę art. 149 p.p.s.a.

O kosztach postępowania sądowoadministracyjnego orzeczono jak w pkt II. sentencji wyroku, na podstawie art. 200 p.p.s.a. i art. 205 §1 p.p.s.a.