Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 19 września 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Agnieszka Grosińska po rozpoznaniu w dniu 19 września 2019 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na bezczynność [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Ł. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia: 1. odrzucić skargę; 2. zwrócić z funduszu Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi –A Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 100 (sto) złotych, uiszczoną tytułem wpisu od skargi, zaksięgowaną 12 sierpnia 2019 roku, pod pozycją [...]. a.bł.

A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. (zwana także: "Spółką") zaskarżyła do sądu administracyjnego bezczynność [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Ł. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

Skarżąca wyjaśniła, że pismem z 21 maja 2019 r. wezwała ww. organ administracji do usunięcia i zaprzestania naruszenia prawa oraz złożyła szereg wniosków mających przywrócić stan zgodny z prawem, w tym wniosek o udzielenie informacji publicznej.

Wobec powyższego skarżąca wniosła m.in. o zobowiązanie organu do udzielenia Spółce odpowiedzi, mającej w jej ocenie charakter informacji publicznej, na zadane w treści wezwania do usunięcia naruszenia prawa:

1. Czy istnieje w WIOŚ w Ł. ewidencja dostępu do akt i wdrożona procedura ich udostępnienia?

2. Jaka jest procedura prowadzenia akt, czy strony akt są numerowane, szyte, układane chronologicznie, jak wygląda kwestia ich udostępniania poszczególnym działom w WIOŚ w Ł., czy częściowo, czy w całości, czy jest prowadzona w tym celu ewidencja (tzw. kontrolka)?

3. W jaki sposób przechowywane są dane spółki A, gromadzone archiwizowane, zabezpieczone?

4. W jaki sposób jest tajemnica przedsiębiorstwa w WIOŚ w Ł.? Czy pracownicy podpisują stosowne w tym zakresie oświadczenia, czy prowadzona jest kontrola referatów poszczególnych pracowników przez uprawnione podmioty nadzorujące i kierownicze?

5. Jakie środki zaradcze podejmie WIOŚ w Ł. by nie dopuścić do tak dalece idących naruszeń prawa w przyszłości?

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Ł. wniósł o odrzucenie skargi.

Organ wyjaśnił, że pismo z 24 maja 2019 r. (data wpływu do organu) nie zawierało wniosku o udostępnienie informacji publicznej w trybie ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r., tj. 1330 ze zm.) – zwanej: "u.d.i.p.". Na powyższy fakt wskazuje treść tego pisma, gdzie w ostatnim zdaniu spółka zastrzegła, że oczekuje odpowiedzi w terminie przewidzianym w kodeksie postępowania administracyjnego. Ponadto cała konstrukcja pisma wskazuje, że spółka skierowała wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zgodnie z art. 52 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) – w skrócie: "p.p.s.a." – w brzmieniu sprzed 1 czerwca 2017 r., gdzie była przewidziana konstrukcja wezwania do usunięcia naruszenia prawa przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a p.p.s.a. W żadnym punkcie pisma nie pojawił się wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Organ ustosunkował się do zarzutów zawartych w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa w piśmie z 27 maja 2019 r., a więc w terminie niezwłocznym przewidzianym w art. 35 § 1 k.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest niedopuszczalna.

Stosownie do art. 21 ustawy z dnia 6 września 2002 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1429) – powoływanej dalej jako: "u.d.i.p." – do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) – w skrócie: "p.p.s.a.". Z kolei w myśl art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, że udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialnotechniczną. Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy zatem do czynienia wówczas, gdy organ zwleka z wydaniem decyzji, postanowienia albo aktu lub dokonaniem czynności dotyczących uprawnień lub obowiązków, wynikających z przepisów prawa, a sprawa ma charakter sprawy z zakresu administracji publicznej. W przypadku wniesienia skargi na bezczynność organu przedmiotem sądowej kontroli nie jest określony akt lub czynność organu administracji, lecz ich brak, w sytuacji gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie i w określonym przez prawo terminie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 u.d.i.p. informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek. Stosownie zaś do art. 13 ust. 1 tej ustawy udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2 u.d.i.p.

Z powyższego wynika, że warunkiem powstania po stronie organu obowiązku rozpatrzenia żądania o udostępnienie informacji publicznej jest złożenie wniosku w trybie art. 10 u.d.i.p.. O rozpoczęciu biegu terminu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. decyduje data wpływu pisma do podmiotu zobowiązanego, albo moment wpływu wniosku na elektroniczną skrzynkę odbiorczą tego podmiotu. Istotnym jest zatem skuteczne zażądanie informacji publicznej. Brak jest bowiem możliwości badania przez sąd administracyjny - w sytuacji stwierdzenia, że dany podmiot nie otrzymał wniosku - czy pozostaje on w bezczynności w zakresie jego rozpatrzenia. Tylko skuteczne złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej może stanowić podstawę merytorycznego badania przez sąd administracyjny skargi na bezczynność organu w zakresie rozpoznania tego wniosku. W innym przypadku, skarga na bezczynność organu w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej jest niedopuszczalna, bowiem sąd nie może domniemywać istnienia przedmiotu sprawy administracyjnej. Warto też zaznaczyć, że sąd orzekając w sprawie bezczynności uwzględnia stan z daty wniesienia skargi. Stąd też nie ma możliwości zbadania, czy organ faktycznie pozostaje w bezczynności w sytuacji, w której organ wniosku wszczynającego postępowanie administracyjne do dnia wniesienia skargi nie otrzymał.

W niniejszej sprawie skarżąca zarzuciła organowi bezczynność w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej w zakresie zadanych przez nią pytań w piśmie z 21 maja 2019 r. (data wpływu do organu 24 maja 2019 r.). Jednakże zgodzić się należy z organem, że wskazanego wyżej pisma nie można traktować jako wniosku o udostępnienie informacji publicznej w trybie art. 10 u.d.i.p. Zadane bowiem pytania odnosiły się wprost do sposobu przechowywania i udostępniania danych skarżącej w ramach prowadzonego przez organ postępowania administracyjnego, a zatem dotyczyły konkretnego podmiotu i konkretnego postępowania (pkt 5 wniosku). We wspomnianym piśmie skarżąca ani razu nie zaznaczyła, że żąda odpowiedzi na zadane pytania w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podkreśliła natomiast, że oczekuje odpowiedzi w terminie przewidzianym w Kodeksie postępowania administracyjnego. W związku z tym organ miał prawo potraktować ww. pismo jako wniosek o wyjaśnienie przyczyn udostępnienia danych skarżącej w jej indywidualnej sprawie osobom do tego nieuprawnionym. Przecież właśnie z tego powodu skarżąca wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa, tj. wobec ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa, wglądu do akt podmiotom trzecim bez interesu prawnego i bez podstawy prawnej, naruszenia przepisów ustawy o ochronie danych osobowych i RODO oraz ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska. Dopiero w skardze skarżąca sprecyzowała, że żądała odpowiedzi na zadane pytania w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Przypomnieć natomiast należy, że stosownie do art. 1 ust. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Jednakże, jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 września 2018 r., sygn. akt I OSK 1359/18 (dostępny w CBOSA): "Pisma składane w indywidualnych sprawach, przez podmioty, których interesów sprawy te dotyczą, nie mają waloru informacji publicznej. Ich przedmiotem nie jest problem czy kwestia, która ma znaczenie dla większej ilości osób, czy grup obywateli, lub jest ważna dla funkcjonowania organów państwa. Przedmiotem takiego pisma jest realizacja lub ochrona indywidualnych interesów podmiotu, który pismo to składa. Wobec tego pismo takie nie dotyczy sprawy publicznej i nie powinno być udostępniane w trybie u.d.i.p. Podobnie nie można przy pomocy u.d.i.p. starać się o uzyskanie informacji w swojej własnej sprawie.". Ponadto NSA stwierdził, że: "Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie może być nadużywana i wykorzystywana w czysto prywatnych sprawach. Z żądania udostępnienia informacji publicznej musi wynikać interes obiektywny a nie subiektywny.".

Stosownie do art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. sąd odrzuca skargę, jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne. Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym (art. 58 § 3 p.p.s.a.).

Mając na uwadze, że przed złożeniem skargi do sądu wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie został do organu wniesiony, skargę na bezczynność należało uznać za niedopuszczalną i odrzucić ją na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 p.p.s.a.

Zgodnie z art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a. sąd z urzędu zwraca stronie cały uiszczony wpis od pisma odrzuconego lub cofniętego do dnia rozpoczęcia rozprawy.

O zwrocie wpisu sądowego orzeczono w pkt 2 postanowienia, na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.

a.bł.