Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Zawadzka Sędziowie WSA Bożenna Blitek (spr.) WSA Janusz Bociąga Protokolant sekretarz sądowy Honorata Kuźmicka-Wełna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2017 r. sprawy ze skargi E. B. na decyzję Wojewody z dnia 9 lutego 2017 r. nr [...] w przedmiocie anulowania czynności materialno-technicznej polegającej na zameldowaniu na pobyt stały skargę oddala

Decyzją z dnia [...] 2016 r. nr [...] Prezydent Miasta anulował czynność materialno-techniczną polegającą na zarejestrowaniu w dniu 8 kwietnia 2010 r. zameldowania E. B. na pobyt stały w lokalu przy os. A w K. Uzasadniając swoją decyzję organ I instancji wskazał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, że E. B. w dacie rejestracji pobytu stałego nie zamieszkiwała w w/w lokalu i obecnie też nie przebywa pod tym adresem. Swoje rozstrzygnięcie organ I instancji oparł na zeznaniach M. B. (ojca E. B.), R. B., G. K. oraz J. M.

W odwołaniu od powyższej decyzji Prezydenta Miasta E. B. zarzuciła, że przez działania urzędników została pozbawiona możliwości zamieszkania w przedmiotowym lokalu, do którego ma prawo. Odwołująca się uważa, że ograniczono jej podstawowe wolności i prawa człowieka, przestrzeń życiową i wolność ponieważ została przywiązana do mieszkania, w którym musi mieszkać by go nie stracić.

Decyzją z dnia 9 lutego 2017 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm.) w związku z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2016 r. poz. 722 z późn. zm.), Wojewoda utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] 2016 r. nr [...]. W ocenie organu odwoławczego, istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miały wyjaśnienia E. B., gdyż wynikało z nich bezspornie, że w dacie rejestracji pobytu stałego, tj. 8 kwietnia 2010 r. wymieniona nie mieszkała w lokalu w K przy os. A, lecz w innym miejscu, tj. w K, ul. K, gdzie również obecnie koncentruje centrum swoim najważniejszych spraw życiowych. Organ II instancji wskazał, że z pisemnych wyjaśnień, które E. B. przesłała do organu I instancji m.in. 8 sierpnia 2016 r. wynikało, że powodem rejestracji pobytu stałego w dniu 8 kwietnia 2010 r. nie było jej zamieszkanie z zamiarem stałego przebywania, lecz możliwość uzyskania potwierdzenia zameldowania w lokalu, w którego umowie najmu wymieniona została ujęta (w przydziale), jak również otrzymanie dowodu osobistego z adresem. Organ odwoławczy stwierdził, że wyjaśnienia E. B. były zbieżne z oświadczeniem M. B., najemcy przedmiotowego lokalu i jednocześnie osoby zamieszkującej w tym lokalu w sposób stały. Poza tym niezamieszkanie E. B. w lokalu w K przy os. A potwierdził również dowód z zeznań: G. K. - konkubiny M. B., osoby zamieszkującej w spornym lokalu oraz R. B. i J. M. - sąsiadek. Z zeznań powyższych świadków wynikało bowiem, że zarówno przed dokonaniem zameldowania, jak i w dacie rejestracji pobytu stałego, tj. 8 kwietnia 2010 r. E. B. w lokalu w K przy os. A nie mieszkała i stan ten trwa nadal. W ocenie organu II instancji, że organ I instancji prawidłowo zatem uznał, że w celu doprowadzenia do zgodności stanu prawnego ze stanem faktycznym należy anulować czynność materialno-techniczną polegającą na zarejestrowaniu pobytu stałego E. B. pod wskazanym wyżej adresem, która to czynność już od samego początku była wadliwa. Równocześnie organ II instancji podkreślił, że bez znaczenia w sprawie o anulowanie czynności materialno-technicznej zameldowania pozostają przyczyny, które spowodowały, że dana osoba nie przebywała pod wskazanym w zgłoszeniu adresem. Osoba ubiegająca się o zameldowanie powinna bowiem zamieszkiwać pod danym adresem w czasie dokonywania zameldowania, gdyż ma ono potwierdzać stan aktualny, a nie przeszły lub przyszły. Zdaniem organu II instancji, nie jest też wystarczającą przesłanką dla zameldowania sam zamiar zamieszkania pod danym adresem. Organ dodał, że instytucja zameldowania jest wyłącznie rejestracją danych o miejscu faktycznego pobytu osoby, a tym samym nie rodzi ani nie pozbawia uprawnień do lokalu.

Z powyższą decyzją Wojewody nie zgodziła się E. B. i pismem z dnia 6 marca 2017 r. wniosła na nią skargę. W treści skargi skarżąca przytoczyła treść art. 156 § 1 pkt 7 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 27 ust. 2 i art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Ponadto skarżąca zarzuciła naruszenie art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez brak wyczerpującego zebrania materiałów dowodowych i ich rzetelnego rozpatrzenia, nie wskazanie faktów w uzasadnieniu i oparcie się na niewiarygodnych świadkach. Skarżąca wyjaśniła, że miała zamiar zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu i podejmowała liczne próby zamieszkania w nim lecz M. B. i G. K. jej to uniemożliwili.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi. Odnosząc się do zarzutów skargi organ stwierdził, że wymienione w niej przepisy ustawy o ewidencji ludności nie mogły zostać naruszone, gdyż nie znajdowały w sprawie zastosowania. Za niezasadne organ uznał również zarzuty naruszenia przepisów postępowania, gdyż organ dokładnie wyjaśnił stan faktyczny sprawy w oparciu o zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy, w tym o wyjaśnienia skarżącej. Zdaniem Wojewody, materiał ten dostarczył wystarczających podstaw do uznania, że skarżąca w dacie rejestracji pobytu w lokalu przy os. A w nim nie przebywała.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Wojewódzki Sąd Administracyjny, zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm., zwanej dalej p.p.s.a.), sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej i stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066 z późn. zm.), kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.

W ocenie Sądu, skarga jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd zwraca uwagę na to, że w chwili zarejestrowania zameldowania E. B. pod adresem: K, Os. A, a więc w dniu w dniu 8 kwietnia 2010 r., obowiązywały przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 993 z późn. zm.), które w art. 5, art. 6 ust. 1, art. 9 ust. 2b i art. 10 stanowiły:

"Art. 5. 1. Osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego.

2. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego.

Art. 6. 1. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania."

"Art. 9. (...) 2b. Zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu."

"Art. 10. 1. Osoba, która przebywa w określonej miejscowości pod tym samym adresem dłużej niż trzy doby, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od dnia przybycia."

Z treści powyższych przepisów wynika wprost, że do skutecznego zameldowania osoby pod konkretnym adresem mogło dość tylko i wyłącznie wówczas, gdy osoba ta faktycznie przebywała po tym adresem.

Również obecnie obowiązujące (w chwili wydania zaskarżonej decyzji) przepisy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2016 r. poz. 722 z późn. zm.) uzależniają zameldowanie pod konkretnym adresem od faktycznego przebywania osoby mającej być zameldowaną pod tym adresem. W szczególności przepisy art. 27, art. 28 ust. 4 i art. 31 tej ustawy stanowią:

"Art. 27. 1. Obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany zameldować się w miejscu pobytu stałego lub czasowego najpóźniej w 30 dniu, licząc od dnia przybycia do tego miejsca.

2. Równocześnie można mieć jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego.

Art. 28. (...) 4. Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu osoby w miejscu, w którym się zameldowała."

"Art. 31. 1. Jeżeli dane zgłoszone do zameldowania lub wymeldowania budzą wątpliwości o zameldowaniu lub wymeldowaniu rozstrzyga organ gminy w drodze decyzji administracyjnej.

2. Wątpliwości co do stałego lub czasowego charakteru pobytu osoby pod deklarowanym adresem rozstrzyga organ gminy w drodze decyzji administracyjnej.

Zarówno więc z treści art. 9 ust. 2b ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, jak i z art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności wynika w sposób jednoznaczny, że zameldowanie nie jest zależne od prawa do lokalu, a wyłącznie wiąże się z faktycznym pobytem w nim osoby zameldowanej.

Sąd podkreśla, że celem ewidencji ludności jest odzwierciedlenie przez właściwe organy w stosownym rejestrze danych faktycznych o rzeczywistym zamieszkiwaniu i przebywaniu osób pod danym adresem. Rejestracja meldunkowa nie jest źródłem jakichkolwiek praw majątkowych, w tym do własności lokalu, w którym zostało dokonane zameldowanie. Dlatego też podstawę do zameldowania stanowi ustalenie, czy osoba zgłaszająca przebywa pod danym adresem. Dla dokonania zaś czynności materialno-technicznej zameldowania na pobyt stały niezbędny jest nie tylko zamiar przebywania w danym lokalu jako miejscu stałego pobytu, ale faktyczne przebywanie - zamieszkanie w lokalu. Inaczej rzecz ujmując: miejsce stałego pobytu osoby to miejsce, w którym osoba realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, a w szczególności: mieszka, nocuje, spożywa posiłki, wypoczywa, przechowuje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania (odzież, żywność, meble), przyjmuje wizyty członków rodziny lub znajomych, utrzymuje chociażby okazjonalne kontakty z sąsiadami, przyjmuje i nadaje korespondencję. Uchylenie czynności materialno-technicznej zameldowania jest więc możliwe i konieczne wówczas, gdy okaże się, że w dacie tej czynności osoba nie przebywała z zamiarem stałego pobytu w tym lokalu. Rację ma zatem organ odwoławczy, iż zameldowanie jest czynnością wtórną wobec faktu zamieszkiwania (faktycznego przebywania) w danym lokalu. Wątpliwości natomiast co do stałego lub czasowego charakteru pobytu osoby pod deklarowanym adresem rozstrzyga organ gminy w drodze decyzji administracyjnej (art. 31 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności), tak jak ma miejsce to w niniejszej sprawie.

Sąd zwraca uwagę na to, że w toku postępowania administracyjnego organ I instancji przesłuchał w charakterze strony M. B. (ojca skarżącej), który zeznał, że skarżąca w dacie zameldowania, tj. w dniu 8 kwietnia 2010 r., jak i po tej dacie nie mieszkała w lokalu na os. A w K, do którego nie ma kluczy ani nie ma w nim swoich rzeczy. Wyjaśnił, że zameldował córkę w przedmiotowym lokalu na prośbę swojej byłej żony, gdyż skarżąca potrzebowała zameldowania w celu załatwienia różnych spraw urzędowych. Podał, że skarżąca mieszka z matką przy ul. K w K (k. 15, 105-106 akt administracyjnych). Zeznania M. B. zostały potwierdzone przez innych przesłuchanych w sprawie świadków: G. K. – konkubinę M. B. (k. 103 akt administracyjnych), R. B. – sąsiadkę M. B. (k. 104 akt administracyjnych) oraz J. M. – sąsiadkę M. B. (k. 115 akt administracyjnych). Jak zatem wynika z zebranych przez organ dowodów w dacie zameldowania, tj. 8 kwietnia 2010 r. skarżąca nie mieszkała w lokalu na os. A w K. Również sama skarżąca nie zaprzeczyła tym okolicznościom ani w toku postępowania administracyjnego ani w skardze.

Zdaniem Sądu, organy administracyjne obu instancji prawidłowo uznały, że czynność materialno-techniczna zameldowania skarżącej powinna być uchylona z uwagi na to, że w jej dacie skarżąca nie mieszkała w przedmiotowym lokalu. Sama deklarowana przez skarżącą wola zamieszkiwania pod wymienionym wyżej adresem nie ma przesądzającego znaczenia przy ocenie spełnienia przesłanek do uchylenia czynności materialno-technicznej skoro faktycznie w dacie zameldowania skarżąca w tym lokalu nie mieszkała.

Za niezasadne należy również uznać zawarte w skardze zarzuty naruszenia art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, albowiem stan fatyczny został ustalony prawidłowo a materiał dowodowy zgromadzony w sposób wyczerpujący i pozwalający na jego rozpatrzenie i pełną ocenę. Z kolei uzasadnienie zaskarżonej decyzji zawierało wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione jak i dowodów, na których się oparł, a nadto wyjaśnienie dlaczego nie dał wiary twierdzeniom skarżącej. Co prawda uzasadnienia decyzji nie zawierają pełnej listy konkretnych przepisów prawa, w oparciu o które organy wydały decyzje, ale nie oznacza to, że takie przepisy – wskazane przez Sąd i przytoczone – nie istnieją.

Powyższe uchybienie to nie miało zdaniem Sądu - żadnego wpływu na wynik sprawy, a zatem Sąd, nie znajdując podstaw do uznania, że zaskarżona decyzja narusza przepisy prawa materialnego lub zasady postępowania w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł - jak w sentencji.