Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.),, Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis, asesor WSA Małgorzata Roleder, Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 października 2006 r. sprawy ze skargi W.K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży z dnia 18 listopada 2004 r., nr S-KO.0053-844/05 w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu p o s t a n a w i a poinformować Burmistrza Miasta Kolno o istotnym naruszeniu prawa dotyczącym stosowania przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego w przedmiocie doręczeń - w sprawie ustalenia na rzecz U i F. K. warunków zabudowy dla inwestycji w postaci budowy budynku mieszkalnego z infrastrukturą techniczną w K. przy ulicy [...].

II SA/Bk 1098/05

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 12 października 2006r. toczyła się na etapie pierwszoinstancyjnym przed Burmistrzem Miasta Kolno, który to decyzją z dnia 10 października 2005r. znak RG.7331-4/05 ustalił na rzecz wnioskodawców U. i F. małżonków K. warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji szczegółowo opisanej w decyzji.

W toku rozpoznawania skargi W.K. na decyzję z dnia 18.11.2005r. nr 194/D-II/NZ/2006 wydaną w postępowaniu odwoławczym przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łomży Sąd stwierdził, iż na etapie postępowania przed organem I instancji doszło do istotnych naruszeń przepisów Rozdziału 8 Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących doręczeń, w szczególności przepisów art. 42 i 43 Kpa.

Z ich treści wynika, iż pismo co do zasady doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie (art. 42 § 1 Kpa – doręczenie osobiste), zaś w przypadku nieobecności adresata doręcza się je, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi (art. 43 zd. 1 Kpa – doręczenie zastępcze). Organ administracji publicznej może dokonywać doręczeń przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy (art. 39 Kpa). Doręczyciele posługują się formularzami zwrotnego potwierdzenia odbioru, których konstrukcja pozwala na szczegółowe odzwierciedlenie zastosowanego w konkretnym przypadku sposobu doręczenia (doręczenie osobiste czy doręczenie zastępcze). Służą temu odpowiednie pola formularza przeznaczone do wypełnienia tak przez odbiorcę pisma (obowiązek złożenia podpisu wraz z datą, ewentualnie wskazania miejscowości), jak i przez doręczyciela (obowiązek wskazania sposobu doręczenia: czy przesyłkę odebrał adresat osobiście czy inna osoba uprawniona np. dorosły domownik, jakie czynności podjął doręczyciel w przypadku niemożności doręczenia przesyłki adresatowi, dlaczego nie doszło do doręczenia, obowiązek wskazania daty i złożenia podpisu). Tylko i wyłącznie wówczas, gdy na podstawie zwrotnego potwierdzenia odbioru istnieje możliwość ustalenia sposobu doręczenia – jest ono prawidłowe i wywołuje skutki prawne (vide wyrok NSA w Gdańsku z dnia 10.11.1996r. w sprawie sygn. akt 2571/94, Lex nr 27366, wyrok NSA w Lublinie z dnia 24.03.1999r. w sprawie sygn. akt I SA/Lu 151/98, Lex nr 37218). Dlatego prawidłowe stosowanie przepisów dotyczących doręczeń ma ogromne znaczenie procesowe.

W postępowaniu pierwszoinstancyjnym doręczanie korespondencji stronom odbywało się przez pracownika organu przy użyciu stosownych formularzy zwrotnych potwierdzeń odbioru. W przeważającej większości i wielokrotnie doręczenia te były dokonywane nieprawidłowo, z całkowitym pominięciem opisanych powyżej zasad.

Podstawową i powtarzającą się niemal w każdym indywidualnym doręczeniu wadą był brak wypełnienia przez doręczyciela odwrotnej strony zwrotnego potwierdzenia odbioru poprzez wskazanie, czy korespondencję odebrał adresat, dorosły domownik czy też inna uprawniona do tego osoba. Na stronie tej brak również wskazania daty doręczenia i podpisu doręczyciela. Niezamieszczenie powyższych informacji na specjalnie przeznaczonych do tego polach formularza powoduje, iż nie ma możliwości weryfikacji, czy korespondencja dotarła do adresata, czy została odebrana w sposób stwarzający dla niego procesowe skutki doręczeń. Zwrotne potwierdzenie odbioru ze wskazaniem jedynie imienia i nazwiska osoby odbierającej, bez innych bliżej identyfikujących ją informacji, nie spełnia wymogu prawidłowego sposobu doręczenia. Brak informacji o sposobie doręczenia korespondencji może negatywnie wpływać na skuteczność czynności podejmowanych w oparciu o takie doręczenia.

Sąd zwraca uwagę, że w powyżej opisany i nieprawidłowy sposób doręczono w postępowaniu przed organem I instancji praktycznie wszystkie pisma wielokrotnie kierowane do stron oraz decyzję z dnia 10.10.2005r. ustalającą warunki zabudowy i zagospodarowania terenu.

Kolejną istotną wadą doręczeń dokonywanych w postępowaniu przed organem I instancji było łączenie w jedną przesyłkę korespondencji kierowanych do dwóch różnych osób. Miało to najczęściej miejsce w przypadkach, gdy adresatami byli małżonkowie. Jest to działanie nieprawidłowe z tego względu, że stroną postępowania administracyjnego może być zgodnie z art. 29 Kpa zindywidualizowany podmiot, konkretna osoba fizyczna i to do niej osobiście powinna być kierowana wszelka korespondencja. Potwierdza to również treść przepisu art. 43 Kpa. Adresowanie pism wspólnie do małżonków powoduje brak przejrzystości we wzajemnych relacjach strona – organ, czego przykładem jest niniejsza sprawa, w której przyczyną uchylenia zaskarżonego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży z dnia 18.11.2005r. było prowadzenie postępowania "z udziałem" Franciszka K. zmarłego kilka lat wstecz, bo jak ustalono w postępowaniu sądowym w 2001r. Niewątpliwie adresowanie wszelkich pism na etapie postępowania w I instancji do każdej strony osobno, a nie jak to miało miejsce wspólnie do małżonków W. P. i F. K., doprowadziłoby do wczesnego ustalenia faktu śmierci F.K. pkt 1 i art. 99 Kpa, bez narażenia się na wadliwość postępowania stanowiącą podstawę do jego wznowienia.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż charakter, wielokrotność i konsekwencje prawne dostrzeżonych w postępowaniu przed organem I instancji naruszeń przepisów art. 42 i 43 Kpa uzasadniają zaliczenie ich do kategorii naruszeń istotnych, uprawniających Sąd do wystosowania niniejszego postanowienia zgodnie z przepisem art. 155 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).