Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska-Tylewicz po rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja 2019 r. sprawy ze skargi [...] sp. jawna z siedzibą w [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki; I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Prezydenta Miasta P. z dnia [...] października 2018 r. nr [...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz strony skarżącej kwotę [...]- ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania,

Postanowieniem z dnia [...] r., nr [...], Prezydent Miasta P. działając na podstawie art. 113 § 1 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.; dalej: "K.p.a."), sprostował z urzędu oczywistą omyłkę w decyzji własnej z dnia [...] r., nr [...], ustalającej warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego na terenie działek nr [...] i [...], położonych przy ul. [...] w P. w ten sposób, że w wierszu 30 na stronie 2 decyzji w pkt III ppkt 1 słowa "przedmiotowa inwestycja jest jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko" zastąpił słowami "przedmiotowa inwestycja nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko".

W uzasadnieniu wskazano, że jest to oczywista omyłka polegająca na błędnym, dwukrotnym powtórzeniu wyrazu "jest" , zamiast wyrazu "nie".

W zażaleniu z dnia [...] r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] sp. j. z siedzibą w [...] podniosła, że decyzja o warunkach zabudowy z dnia [...] r. była nieważna z mocy prawa, a organ dąży do zmiany jej treści wykorzystując do tego przepis art. 113 § 1 i 3 K.p.a. Wskazana omyłka nie ma cechy oczywistości, a organ nie przeprowadził postępowania w zakresie zbadania, czy planowana inwestycja jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko, czy też nie. Nie wiadomo więc, na jakiej podstawie ustalił tę okoliczność.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia [...] r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie organu I instancji.

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie organ odwoławczy wskazał, że niewątpliwie w rozpoznawanej sprawie organ I instancji popełnił oczywistą omyłkę powtarzając wyraz "jest jest" zamiast użyć słów "nie jest". Zdaniem Kolegium zapis ten nie jest ważący dla rozstrzygnięcia wniosku inwestora, albowiem kwestie, czy inwestycja jest, czy też nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko rozważane jest na etapie analizy urbanistycznej i na podstawie odpowiednich przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Organ pierwszej instancji, przed wydaniem rozstrzygnięcia załatwiającego wniosek o ustalenie warunków zabudowy co do istoty, ustala, czy inwestycja będąca przedmiotem wniosku zaliczana jest do któregoś z przedsięwzięć wymienionych w rozporządzeniu. Tymczasem na podstawie analizy materiału dowodowego oraz wskazanych przepisów materialnych ustalono, iż zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna nie należy do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dokonana oczywista omyłka nie wpływa w ogóle na zmianę treści merytorycznej decyzji organu pierwszej instancji z dnia [...] r., nr [...].

W skardze z dnia [...] r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu [...] sp. j. z siedzibą w [...] wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia organu I instancji, a także zasądzenie ja jej rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu spółka powtórzyła zarzuty zawarte w odwołaniu.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Oś sporu w niniejszej sprawie koncentruje się wokół ustalenia, czy Prezydent Miasta P. był na gruncie art. 113 § 1 K.p.a. uprawniony do sprostowania decyzji o warunkach zabudowy z dnia [...] r., nr [...] w ten sposób, że w wierszu 30 na stronie 2 decyzji w pkt III ppkt 1 zastąpił słowo "jest" przez słowo "nie", co w konsekwencji doprowadziło do zmiany zdania "przedmiotowa inwestycja jest jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko" na zdanie "przedmiotowa inwestycja nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko".

Rozpoczynając rozważania prawne w tym zakresie wskazać należy, że stosownie do art. 113 § 1 K.p.a., organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.

Na gruncie zacytowanego przepisu w orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalił się pogląd, iż błąd rachunkowy oznacza omyłkę w wykonaniu działania matematycznego, natomiast za błąd pisarski uważa się widoczne, niezamierzone niewłaściwe użycie wyrazu, mylną pisownię, czy też opuszczenie jakiegoś wyrazu lub wyrazów. Istotną cechą błędu, stanowiącą normę dopuszczalności sprostowania, jest jego oczywistość. Może ona wynikać bądź z natury samego błędu, bądź też z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, treścią wniosku, czy też innymi okolicznościami. Wyznacznikiem oczywistości błędu pisarskiego lub rachunkowego oraz innej omyłki w rozumieniu wyżej wymienionego przepisu jest możliwość natychmiastowego i niepozostawiającego w jakichkolwiek wątpliwości wykrycia uchybienia w drodze prostego zestawienia rozstrzygnięcia z zebranymi w sprawie dokumentami (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 20 września 2018 r., sygn. akt II SA/Po 518/18 – wszystkie powołane w niniejszym wyroku orzeczenia dostępne są pod adresem www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Jednocześnie poskreśla się, że wymienione wady powinny mieć charakter techniczny, a przy tym nie oddziaływać istotnie na wydane rozstrzygnięcie. Wykluczyć bowiem należy wprowadzanie zmian merytorycznych do decyzji administracyjnej w drodze jej sprostowania. Organ administracji publicznej nie może zatem na podstawie art. 113 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego modyfikować praw i obowiązków stron postępowania, w którym wydał rozstrzygnięcie (por. wyrok NSA z dnia 27 kwietnia 2018 r., sygn. akt II OSK 2761/17).

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy ocenić należało, że stanowisko organów w kwestii dokonanego sprostowania jest wadliwe. O ile bowiem organ niewątpliwie dokonał omyłki pisarskiej poprzez dwukrotne użycie wyrazu "jest", to w realiach rozpoznawanej sprawy nie można było uznać, że zamiana wyrazu "jest" na "nie" można traktować jako sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej w rozumieniu art. 113 § 1 K.p.a. Zdanie "przedmiotowa inwestycja jest jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko" po zmianie na zdanie "przedmiotowa inwestycja nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko" nabiera bowiem znaczenia zupełnie przeciwnego, zasadniczo wpływając na treść rozstrzygnięcia.

W tym kontekście wyjaśnić należy, że na mocy art. 54 pkt 2 lit. b w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1945; dalej: "u.p.z.p."), warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych w zakresie ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, stanowią jeden z podstawowych elementów decyzji o warunkach zabudowy. Wskazana zmiana dotyczy więc jednego z istotnych elementów rozstrzygnięcia. Co więcej, decyzja o warunkach zabudowy wiąże - po myśli art. 55 w zw. z art. 64 u.p.z.p. - organ wydający pozwolenia na budowę tym znaczeniu, że ustalone w niej warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, w szczególności w zakresie ochrony środowiska (art. 54 ust. 2 lit. b u.p.z.p.) nie mogą być przedmiotem weryfikacji, a w konsekwencji odmiennych ustaleń przez organ wydający pozwolenie na budowę, skoro - po myśli art. 35 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego - zgodność projektu budowlanego podlega weryfikacji właśnie przez prymat rzeczonej decyzji (por. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 30 października 2018 r., sygn. akt II SA/Ol 651/18).

Jednocześnie w kontekście niniejszej sprawy zauważyć należy, że ani w analizie urbanistycznej, ani w jej wynikach, ani w uzasadnieniu decyzji nr [...] nie wskazano wprost, że przedmiotowa inwestycja nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, co mogłoby stanowić o oczywistości popełnionej przez organ omyłki. W powołanych dokumentach wskazuje się co prawda, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy odrębne, lecz w art. 113 § 1 K.p.a. chodzi wyłącznie o oczywistość polegającą na widocznej w świetle akt sprawy rozbieżności między myślą (zamierzeniem) wyrażoną przez organ administracji publicznej a doborem poszczególnych słów. Błąd musi więc być widoczny "na pierwszy rzut oka", bez potrzeby przeprowadzenia dodatkowych badań czy ustaleń. Tymczasem poza rozstrzygnięciem zawartym w pkt III ppkt 1 decyzji o warunkach zabudowy organ w żadnym z wymienionych dokumentów nie zajął jednoznacznie stanowiska, czy planowana inwestycja znajduje się w katalogu przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Konkludując, zdaniem Sądu organ I instancji dokonując omawianego sprostowania naruszył art. 113 § 1 K.p.a., albowiem sposób sprostowania omyłki nie ma cechy oczywistości. Dokonane sprostowanie w realiach rozpoznawanej sprawy doprowadziło do zasadniczej zmiany rozstrzygnięcia, co należało uznać za niedopuszczalne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.; dalej: "P.p.s.a."), uchylił zaskarżone postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...], a także poprzedzające je postanowienie Prezydenta Miasta P. z dnia [...] r., nr [...], albowiem wydano je z naruszeniem przepisów postępowania, tj. art. 113 § 1 K.p.a., które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

O kosztach postępowania, na które składa się kwota [...]zł tytułem opłaty sądowej od skargi, kwota [...]zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota [...]zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 P.p.s.a. w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).