Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Nowecki (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Sławomir Kozik Sędzia WSA Jakub Linkowski Protokolant Referent Łukasz Kawalec po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 stycznia 2018 r. sprawy ze skargi H. R. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] września 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania poświadczenia zgodności wyposażenia i warunków lokalowych stacji kontroli pojazdów 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego z dnia [...] czerwca 2014 r.; 2. zasądza od Ministra Infrastruktury i Rozwoju na rzecz skarżącego H. R. kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Stan sprawy przedstawia się następująco.

Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego decyzją z dnia [...] czerwca 2014 r., po rozpoznaniu wniosku z dnia 12 lipca 2013 r. przedsiębiorcy H. R. (dalej "skarżący"), prowadzącego działalność gospodarczą, jako: Przedsiębiorstwo- Produkcyjno–Handlowo–Usługowe "[...]", wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów, o wydanie poświadczenia zgodności wyposażenia i warunków lokalowych Stacji Kontroli Pojazdów, [...] z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań tj. jako podstawowa stacja kontroli pojazdów rodzaju B, rozszerzonej o badania specjalistyczne c,d,e,f - odmówił wydania wnioskowanego poświadczenia.

Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego (dalej: "Dyrektor TDT") uznał, że od 5 listopada 2013 r. wnioskodawca nie dysponuje niezbędnym wyposażeniem oraz budynkiem do prowadzenia ww. stacji, a zatem nie jest spełniona przesłanka wynikająca z art. 83 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 z poźn. zm., dalej powoływana również, jako: "Prd") do posiadania wyposażenia i warunków lokalowych gwarantujących odpowiednie wykonywanie badań technicznych pojazdów.

Po rozpatrzeniu odwołania H. R. od tej decyzji Minister Infrastruktury i Rozwoju, decyzją z dnia [...] września 2014 r., utrzymał w mocy zakwestionowane rozstrzygnięcie organu I instancji. Minister Infrastruktury i Rozwoju (dalej: "Minister") po przytoczeniu m.in. art. 83 ust.4 Prd stwierdził, że decyzja Dyrektora TDT jest prawidłowa. Organ odwoławczy wskazał, że uzyskanie stosownego poświadczenia zgodności nie jest jedynym wymogiem niezbędnym do prowadzenia stacji kontroli pojazdów - wymogi te wymienia art. 83 ust. 3 Prd. Wśród nich znajduje się również warunek posiadania wyposażenia kontrolno-pomiarowego oraz warunków lokalowych gwarantujących wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań (art. 83 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy).

Minister podniósł, że jakkolwiek ustawa Prawo o ruchu drogowym nie wprowadza w stosunku do podmiotu wnioskującego o uzyskanie poświadczenia wymogu posiadania prawa własności obiektu stacji oraz wyposażenia kontrolno-pomiarowego, jednakże wnioskujący powinien być w posiadaniu stacji kontroli pojazdów oraz jej wyposażenia, czyli sprawować faktyczne władztwo w tym zakresie na podstawie przykładowo umowy cywilno-prawnej. Tego natomiast warunku (posiadania) nie spełnia wnioskujący o wydanie przedmiotowego poświadczenia, o czym świadczy materiał dowodowy zebrany w sprawie.

Organ II instancji stwierdził, że w dniu 5 listopada 2013 r. została zawarta umowa użyczenia pomiędzy H. R. (użyczającym) a P. R. (biorącym w użyczenie), w której użyczający zobowiązał się zezwolić biorącemu na bezpłatne używanie oddanych mu rzeczy i urządzeń (tj. budynku stacji kontroli pojazdów i jej wyposażenia). Zdaniem organu drugiej instancji, w świetle postanowień ww. umowy, a także decyzji Dyrektora TDT z dnia [...] grudnia 2013 r. poświadczającej zgodność wyposażenia i warunków lokalowych odpowiednich dla podstawowej stacji kontroli pojazdów, o której mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1 lit a) i b) ustawy Prawo o ruchu drogowym - w odniesieniu do przedmiotowej stacji kontroli pojazdów dla przedsiębiorcy P. R. nie można uznać, że H. R. posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań (art. 83 ust.3 pkt 4 Prd).

Organ odwoławczy zwrócił także uwagę, że nastąpiło faktyczne wydanie (przekazanie) przez H. R., P. R. przedmiotowej stacji kontroli pojazdów oraz wyposażenia kontrolno-pomiarowego, co potwierdza, spełniające wymagania art. 76 § 1 k.p.a, zaświadczenie nr [...], wydane P. R. przez Starostę [...] w dniu [...] listopada 2013 r., dołączone do pisma Starostwa Powiatowego w [...] z dnia 21 maja 2014 r.

H. R. od powyższej decyzji złożył skargę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 30 lipca 2015 r., sygn. akt VII SA/Wa 2275/14, oddalił skargę H. R. na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] września 2014 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy wydania poświadczenia zgodności wyposażenia i warunków lokalowych dla stacji kontroli pojazdów, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. 2017 r., poz. 1369 ze zm.).

W ww. wyroku Sąd podzielił stanowisko organu, że skarżący jako przedsiębiorca, nie spełnia warunku wskazanego w art. 83 ust. 3 pkt 4 Prd. Sąd wskazał, że w świetle tego przepisu, stację kontroli pojazdów może prowadzić jedynie przedsiębiorca, który: (m.in.) posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań. Sąd I instancji stwierdził, że skoro w ustawie Prawo o ruchu drogowym nie zdefiniowano pojęcia "posiadanie" należy sięgnąć do innych ustaw – w tym przypadku do art. 336 Kodeksu cywilnego. Po dokonaniu rozważań odnośnie do tego przepisu, a także odnosząc się do argumentów zawartych w skardze, że zgodnie z art. 337 Kodeksu cywilnego, wprawdzie posiadacz samoistny nie traci posiadania przez to, że oddaje drugiemu rzecz w posiadanie zależne, to jednak posiadacz oddający rzecz w posiadanie zależne pozostaje posiadaczem jedynie w zakresie prawa własności. Oznacza to, co podkreślił Sąd, że pozostaje on właścicielem rzeczy i może nią dysponować jak właściciel, lecz fizycznie rzeczy nie posiada.

WSA w Warszawie przeanalizował umowę z 5 listopada 2013r. (w szczególności zwracając uwagę na § 3 tejże umowy), a także pozostałe dowody, na które powołał się organ w zaskarżonej decyzji i stwierdził w podsumowaniu rozważań, że z umowy tej wprost wynika, iż stacja pojazdów wraz z infrastrukturą techniczną została wydana P. R., co potwierdzają pozostałe dowody wskazane przez organ. Sąd I instancji podkreślił również, że nie wykazano na gruncie tej sprawy, iż poświadczenie wydane dla P. R. utraciło ważność wobec zmiany stanu faktycznego lub upływu terminu, o którym mowa w art. 83 ust.3 pkt 5 Prd (5 lat od chwili wydania). Tym samym, WSA uznał za prawidłowe stanowisko organów obu instancji, że H. R. nie spełnia wymogu określonego w art. 83 ust.3 pkt 4 Prd. Sąd I instancji podkreślił, że rozstrzygnięcie organu nie odnosi się do kwestii czy przedmiotowa stacja spełnia warunki określone w przepisach rozporządzenia. Zdaniem Sądu, nie negując tego, że ww. stacja warunki te spełnia, organ prawidłowo ocenił, że skarżący nie jest w posiadaniu odpowiedniego lokalu do prowadzenia tej stacji, co jest warunkiem koniecznym z perspektywy przepisu art. 83 ust. 3 pkt 4 Prd.

W skardze kasacyjnej od tego wyroku H. R. zarzucił Sądowi I instancji: naruszenie prawa materialnego oraz przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną, Minister Infrastruktury i Rozwoju wniósł o oddalenie wniesionego środka zaskarżenia oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 26 lipca 2017 r. sygn. akt: II GSK 3169/15 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego trafny okazał się zarzut naruszenia art. 83 ust. 4 w zw. z art. 83 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, przez błędną wykładnię tego przepisu. W tym kontekście NSA wskazał, iż do zakresu kompetencji Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego należy jedynie sprawdzenie i potwierdzenie, czy stacja kontroli pojazdów jest przygotowana pod względem lokalu (warunków lokalowych) i odpowiedniego sprzętu do przeprowadzania badań technicznych, co ma czynić z odniesieniem się do kwestii stanu posiadania podmiotu, który daną stację zamierza prowadzić.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, przepis art. 83 ust. 3 powołanej ustawy Prawo o ruchu drogowym należy interpretować w związku z art. 83 ust. 1 tejże, który obejmuje dwa rodzaje stacji: 1) podstawową stację kontroli pojazdów, 2) okręgową stację kontroli pojazdów, przy czym w każdej z nich można wykonać ściśle określony zakres badań (v. art. 83 ust.1 pkt 1, 2 i 1a Prd). Stosownie do art. 83 ust. 4 Prd poświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 5 tego przepisu wydaje za opłatą, w drodze decyzji, Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego, po dokonaniu sprawdzenia stacji kontroli pojazdów. Poświadczenie zachowuje ważność do czasu zmiany stanu faktycznego, dla którego zostało wydane, nie dłużej niż przez 5 lat od daty jego wydania.

NSA wskazał, iż z powyższych uregulowań wynika, że ustawodawca rozróżnił kwestie wydania zezwolenia na przeprowadzanie badań technicznych pojazdów oraz wydania poświadczenia, o którym mowa w art. 83 ust. 3 pkt 5 Prd. Zezwolenie na przeprowadzanie badań technicznych pojazdów jest uprawnieniem publicznoprawnym, o charakterze osobistym, natomiast wzmiankowane poświadczenie zgodności może jedynie potwierdzić, czy stacja kontroli pojazdów jest przygotowana lokalowo i sprzętowo do przeprowadzenia badań pojazdów. Należy zauważyć, że weryfikacja tego, czy przedsiębiorca rzeczywiście spełnia warunki wymagane dla prowadzenia stacji kontroli pojazdów o określonym zakresie badań następuje dopiero na etapie wykonywania tej działalności regulowanej (system kontroli ex post). Składając do Starosty wniosek o wpis do rejestru, przedsiębiorca podaje dane wskazane w art. 83 a) ust.3 Prd oraz składa oświadczenie o treści określonej w art. 83 a) ust.4 Prd. Wnioskodawca potwierdza zatem m.in. że posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań ( art. 83 ust. 3 pkt 4 Prd). Według natomiast art. 83 b) ust. 2 pkt 3 lit. a) Prd - Starosta wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontroli pojazdów, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 83a ust. 4, niezgodne ze stanem faktycznym.

NSA nie stwierdził jednocześnie innych naruszeń, w tym przepisów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ponownie rozpoznając sprawę zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1066) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Przepis art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej: "p.p.s.a.") stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. W wyniku takiej kontroli decyzja może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), b) i c) p.p.s.a.).

Z przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. wynika ponadto, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W niniejszej sprawie dla rozpatrzenia skargi istotne znaczenie ma jednak fakt, że sprawa była przedmiotem oceny przez Naczelny Sąd Administracyjny, który wyrokiem z dnia 26 lipca 2017 r. sygn. akt II GSK 3169/15 uchylił wyrok WSAw Warszawie o sygn. akt VII SA/Wa 2275/14 oddalający skargę strony. Tym samym ramy kognicji Sądu rozpoznającego obecnie skargę zostały ograniczone ww. rozstrzygnięciem NSA. Zgodnie bowiem z art. 190 p.p.s.a., Sąd któremu sprawa została przekazana związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia. Oznacza to, że ilekroć dana sprawa będzie przedmiotem rozpoznania przez sąd, tylekroć będzie on związany oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu. Ocena ta wiąże tylko o tyle, o ile odnosi się do tych samych okoliczności faktycznych i prawnych (por. wyrok NSA z dnia 28 marca 2012r. sygn. akt I OSK 670/11). Czyli tylko zmiana stanu faktycznego, czy prawnego pozwala na odstąpienie od oceny i wskazań zawartych w wyroku NSA. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie taka sytuacja nie zaistniała.

Na wstępie rozważań należy przypomnieć, że działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów. Według art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (dalej także "Prd"), Starosta wydaje zezwolenie na prowadzenie badań technicznych pojazdów przedsiębiorcy, który złoży wniosek o jego wydanie i który spełnia następujące warunki:

1) posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) nie jest przedsiębiorcą, w stosunku do którego otwarto likwidację lub ogłoszono upadłość;

3) nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom - dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;

4) posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań;

5) posiada poświadczenie zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów;

6) zatrudnia uprawnionych diagnostów.

Zgodnie natomiast z art. 83 ust. 3 pkt 5 tej ustawy, stację kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca, który posiada poświadczenie zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów.

Jak wynika z powyższych uregulowań, przepis art. 83 ust. 3 Prd należy interpretować w związku z art. 83 ust. 1 tej ustawy, którego hipoteza obejmuje dwa rodzaje stacji: 1) podstawową stację kontroli pojazdów, 2) okręgową stację kontroli pojazdów, przy czym w każdej z nich można wykonać ściśle określony zakres badań (v. art. 83 ust.1 pkt 1 , 2 i 1a Prd). Jednocześnie stosownie do art. 83 ust. 4 Prd poświadczenie, o którym mowa w ust. 3 pkt 5 tego przepisu, wydaje za opłatą, w drodze decyzji, Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego, po dokonaniu sprawdzenia stacji kontroli pojazdów. Poświadczenie zachowuje ważność do czasu zmiany stanu faktycznego, dla którego zostało wydane, nie dłużej niż przez 5 lat od daty jego wydania.

Jak wskazał w ww. wyroku Naczelny Sąd Administracyjny, ustawodawca rozróżnił kwestie wydania zezwolenia na przeprowadzanie badań technicznych pojazdów oraz wydania poświadczenia, o którym mowa w art. 83 ust. 3 pkt 5 Prd. Zezwolenie na przeprowadzanie badań technicznych pojazdów jest uprawnieniem publicznoprawnym, o charakterze osobistym, natomiast wzmiankowane poświadczenie zgodności może jedynie potwierdzić, czy stacja kontroli pojazdów jest przygotowana lokalowo i sprzętowo do przeprowadzenia badań pojazdów.

W konsekwencji stwierdzić należy, że ostateczna weryfikacja stanu faktycznego oraz prawnego pod kątem spełnienia przez przedsiębiorcę wszystkich niezbędnych warunków wymaganych dla prowadzenia stacji kontroli pojazdów o określonym zakresie badań następuje ex post, tj. na etapie kontroli wykonywania tej działalności regulowanej. Składając do Starosty wniosek o wpis do rejestru, przedsiębiorca podaje dane wskazane w art. 83 a) ust.3 Prd oraz składa oświadczenie o treści określonej w art. 83 a) ust.4 Prd. Wnioskodawca potwierdza zatem m.in. że posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań (art. 83 ust. 3 pkt 4 Prd). Tym samym na etapie postępowania administracyjnego w celu uzyskania poświadczenia zgodności wyposażenia i warunków lokalowych stacji kontroli pojazdów organ nie weryfikuje przysługującego przedsiębiorcy prawa do dysponowania daną stacją lecz jedynie bada, czy dana stacja spełnia niezbędne wymogi techniczne oraz lokalowe do jej prowadzenia (post. ad rem).

Według natomiast art. 83 b) ust. 2 pkt 3 lit. a) Prd - Starosta wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontroli pojazdów, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 83a ust. 4, niezgodne ze stanem faktycznym. Pod względem prawnym weryfikacji prawa do dysponowania daną stacją dokonuje się zatem na etapie dokonywania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów (post. ad personam).

Poświadczenie, o którym mowa w art. 83 ust. 3 pkt 5 Prd, powinno zatem dotyczyć jedynie jego przedmiotu, tj. niezbędnego stanu technicznego stacji kontroli pojazdów, a nie stanu posiadania podmiotu, który daną stację zamierza prowadzić, gdyż pozostaje to poza sferą kompetencji organu wydającego takie poświadczenie.

Organ administracji dokonując szerszej weryfikacji wniosku skarżącego, tj. także pod względem stanu prawnego stacji kontroli pojazdów naruszył tym samym wskazane wyżej przepisy prawa materialnego, w związku z czym konieczne było wyeliminowanie z obrotu prawnego wadliwych rozstrzygnięć organów obu instancji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a., w zw. z art. 135 p.p.s.a., uchylił decyzje organów obu instancji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a. w związku z art. 205 § 2 tej ustawy oraz § 14 ust.1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).