Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys Sędziowie Sędzia NSA Adam Mikusiński Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.) Protokolant Paulina Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lutego 2012 r. sprawy ze skargi J. J. na bezczynność Prezydenta Miasta J. w przedmiocie informacji publicznej 1) zobowiązuje Prezydenta Miasta J. do rozpatrzenia wniosku skarżącego z dnia [...]r.; 2) stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3) zasądza od Prezydenta Miasta J. na rzecz skarżącego kwotę [...] zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia 15 października 2011 r. J.J. zwrócił się do Prezydenta Miasta J. o udostępnienie informacji publicznej w postaci wykazu uchwał Zarządu Miasta J. za lata 1990-2002. W przewidzianym prawem terminie Prezydent Miasta J. nie udostępnił skarżącemu przedmiotowego wykazu uchwał.

Pismem z dnia 24 listopada 2011 r. J.J. wniósł za pośrednictwem Prezydenta Miasta J. skargę na bezczynność organu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. W skardze tej wystąpił o uznanie, że strona przeciwna pozostaje w bezczynności oraz o zobowiązanie organu administracji do dokonania czynności w przedmiocie udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej lub uznania uprawnienia skarżącego do uzyskania wnioskowanej informacji publicznej, a tym samym stwierdzenia obowiązku ciążącego w tym zakresie na organie administracji publicznej oraz o zwrot kosztów postępowania. W motywach skargi skarżący podkreślił, że wystąpił do Prezydenta Miasta J. o przekazanie informacji należącej do kategorii informacji publicznej, która podlega udostępnieniu i do dnia wniesienia skargi jej nie otrzymał.

Pismem z dnia 5 grudnia 2011 r. Sekretarz Miasta J. poinformował skarżącego, że ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne ( Dz. U. z 2010 r. Nr 40, poz. 230) przewiduje, iż podmioty świadczące usługi publiczne są ustawowo zobowiązane do umożliwienia interesantom wnoszenia wniosków, podań w formie dokumentów elektronicznych poprzez elektroniczną skrzynkę podawczą podmiotu realizującego zadania publiczne, założonej i wyposażonej w zestandaryzowane formularze elektroniczne na ePUAP. Urząd Miejski w J. posiada platformę elektroniczną, dzięki której za pomocą podstawowych elementów udostępniane są usługi oparte na elektronicznych kanałach komunikacyjnych z przedsiębiorcami i mieszkańcami. W dalszej części tego pisma podkreślono, że wniosek strony nie przybrał właściwej formy dla korespondencji elektronicznej i z tego powodu nie był rozpatrywany. Następnie podkreślono, że złożenie wniosku w prawidłowej formie skutkować będzie udostępnieniem żądanej informacji.

W odpowiedzi na skargę z dnia 8 grudnia 2011 r. działający z upoważnienia Prezydenta Miasta J. radca prawny T.B. wnosi o oddalenie skargi oraz o zasądzenie od skarżącego na rzecz Gminy Miasta J. kosztów postępowania. W uzasadnieniu zajętego stanowiska wskazano, że skarżący nie złożył w sposób skuteczny wniosku o udostępnienie informacji publicznej, albowiem wysłany przez skarżącego email nie może być uznany i rozpatrywany jako wniosek. Zdaniem organu podmioty świadczące usługi publiczne są ustawowo zobowiązane do umożliwienia interesantom wnoszenia wniosków, podań w formie dokumentów elektronicznych poprzez elektroniczną skrzynkę podawczą podmiotu realizującego zadania publiczne, założonej i wyposażonej w zestandaryzowane formularze elektroniczne na ePUAP. Urząd Miejski w J. posiada platformę elektroniczną, dzięki które za pomocą podstawowych elementów udostępniane są usługi oparte na elektronicznych kanałach komunikacyjnych z przedsiębiorcami i mieszkańcami. Złożony przez skarżącego wniosek nie przybrał właściwej formy dla korespondencji elektronicznej i z tego powodu nie był on rozpatrywany, a skarżący został o tym pouczony pismem z dnia 8 grudnia 2011 r. W końcowej części odpowiedzi na skargę zauważono, że pod skargą został złożony podpis przy czym wątpliwości budzi tożsamość osoby podpisującej dokument, albowiem jest to podpis nieczytelny i nie zawiera cech indywidualizujących, umożliwiających zidentyfikowanie osoby podpisującej.

Pismem z dnia 25 stycznia 2012 r. skarżący odniósł się do stanowiska organu administracji i uznał je za bezzasadne. Zdaniem skarżącego do spraw dotyczących udostępniania informacji publicznej nie mają zastosowania unormowania dotyczące wykorzystania elektronicznej skrzynki podawczej podmiotu publicznego. W piśmie tym skarżący zakwestionował również stanowisko prezentowane przez pełnomocnika organu, a dotyczące podpisu pod skargą. W konkluzji skarżący podtrzymał wniesioną skargę na bezczynność organu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje :

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola legalności działań podjętych przez organ administracji publicznej przeprowadzona w oparciu o postanowienia art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wykazała, że nie odpowiadają one wymogom prawa. Zgodnie z brzmieniem art. 149 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd administracyjny uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłość postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 – 4a wyżej wymienionej ustawy zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Nadto według art. 134 § 1 tej ustawy sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Pojęcie informacji publicznej znajduje unormowanie w przepisach Konstytucji RP i ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stosownie do postanowień art. 61 Konstytucji RP obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności władzy publicznej. Prawo to obejmuje również dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Unormowania konstytucyjne znajdują rozwinięcie w ustawie, która może zawierać niezbędne ograniczenia w dostępie do informacji publicznej. Stosownie do postanowień art. 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej ( Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do : uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego; wglądu do dokumentów urzędowych; dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Wskazane prawo obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania informacji publicznej zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych. Natomiast po myśli art. 5 ust. 1 powoływanej ustawy prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Natomiast według art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Udostępnienie informacji publicznej następuje w drodze czynności materialno – technicznej, natomiast stosownie do postanowień art. 16 wskazanej ustawy odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienia informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji. Do decyzji tych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego z tym, że : odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni, a uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.

Przedstawione powyżej rozważania należy przenieść na grunt przedmiotowej sprawy. W pierwszej kolejności przyjdzie zwrócić uwagę na fakt, iż skarżący drogą elektroniczną zwrócił się do Prezydenta Miasta J. o udostępnienie wykazów uchwał Zarządu Miasta J. za lata 1990 – 2002. Skarżący oraz organ administracji zgodni są co do tego, że przedmiotowy wykaz jest informacją publiczną i powinien być udostępniony. Rozbieżność stanowisk między skarżącym a organem administracji ujawnia się w tym, że organ administracji uznaje, że skarżący nie złożył w sposób prawidłowy wniosku, a tym samym brak jest podstaw do rozpoznania tego wniosku i udostępnienia mu żądanej informacji publicznej. Organ administracji zajmując w sprawie stanowisko opiera się na postanowieniach art. 63 Kodeksu postępowania administracyjnego, a w szczególności na tych jego unormowaniach, które dotyczą wymogów formalnych jakie musi spełniać wniosek kierowany do organu administracji. Z uwagi na fakt, że skarżący skorzystał z drogi elektronicznej organ administracji publicznej wskazał, że zgodnie z treścią art. 63 § 3a. Podanie wniesione w formie dokumentu elektronicznego powinno : być uwierzytelnione przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo ust. 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz zawierać dane w ustalonym formacie, zawartym we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru. Zgodnie natomiast z art. 20a ust. 1 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne identyfikacja użytkownika systemów teleinformatycznych udostępnianych przez podmioty określone w art. 2 następuje przez zastosowanie kwalifikowanego certyfikatu przy zachowaniu zasad przewidzianych w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym ( Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), lub profilu zaufanego ePUAP. Podkreślono również, że Urząd Miejski w J. wyposażony jest w platformę elektroniczną, dzięki której za pomocą podstawowych elementów udostępniane są usługi oparte na elektronicznych kanałach komunikacyjnych z przedsiębiorcami i mieszkańcami. Z tego też powodu zdaniem organu administracji wniosek skarżącego powinien być złożony zgodnie z wymogami wynikającymi z przywołanych unormowań prawnych.

Stanowisko zaprezentowane przez organ administracji publicznej nie może być uznane za prawidłowe. W pierwszym rzędzie przyjdzie zauważyć, że udostępnianie informacji publicznej następuje w drodze czynności materialnoprawnej. Stwierdzenie to powszechnie przyjmowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych i nie wymaga dokumentowania. Z tego też powodu wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie jest składany według reguł przewidzianych postanowieniami art. 63 Kodeksu postępowania administracyjnego, ponieważ unormowania tego aktu normatywnego w sprawach dotyczących udostępniania informacji publicznej mają ograniczone zastosowanie. Skoro składanie wniosków o udostępnienie informacji publicznej nie odbywa się z wykorzystaniem rozwiązań zamieszczonych w przywołanym przepisie Kodeksu postępowania administracyjnego, zatem w tym zakresie występuje odmienny, odformalizowany sposób ubiegania się o udostępnienie takiej informacji. Z tego też powodu nie jest uprawnione stanowisko organu administracji publicznej, że w tym przypadku strona obowiązana jest złożyć wniosek według reguł przewidzianych wskazanym przepisem. Zdaniem składu orzekającego, który podziela stanowisko skarżącego dopuszczalną formą złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej jest wykorzystanie zwykłej drogi elektronicznej a nie opieranie się na rozwiązaniach przewidzianych w ramach postępowania administracyjnego. Zagadnienie to można ująć w ten sposób, że złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej poprzez wykorzystanie platformy ePUAP względnie podpisu elektronicznego zobowiązywało będzie organ administracji do rozpatrzenia złożonego wniosku, jednakże organ ten będzie zobowiązany to samo uczynić, gdy wnioskodawca nie skorzysta z tych form złożenia wniosku lecz z innych mniej sformalizowanych. W przypadku innych postępowań, a zwłaszcza postępowań administracyjnych jest to niemożliwe, natomiast w zakresie dostępu do informacji publicznej jest to jedna z prawidłowych form ubiegania się o udostępnienie informacji publicznej i organ administracji obowiązany jest ją honorować.

Następstwem niniejszego wyroku jest zobowiązanie Prezydenta Miasta J. do udostępnienia skarżącemu żądanej informacji publicznej, tym bardziej, że organ ten nie kwestionuje tego, że żądanie skarżącego jest zgodne z treścią ustawy o dostępie do informacji publicznej, kwestionował jedynie sposób złożenia wniosku.

Stosownie do postanowień art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd uwzględniając skargę na bezczynność organu administracji zobowiązuje organ administracji do dokonania czynności. Z tego powodu Sąd zobowiązał skarżącego do rozpatrzenia wniosku skarżącego z 17 września 2010 r. w terminie 14 dni, jednocześnie po myśli wskazanego przepisu Sąd nie stwierdził, aby bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, ponieważ organ administracji odpowiadał na wszelkie pisma skarżącego, jednakże przyjmował odmienną interpretację obowiązujących przepisów, a okoliczność ta nie może stanowić o wyczerpaniu przesłanek rażącego naruszenia prawa.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do postanowień art. 210 w związku z art. 205 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Z uwagi na charakter rozstrzygnięcia organów administracji, Sąd w oparciu o art. 152 powyższej ustawy nie orzekał o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji.

su.