Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6145 Sprawy dyrektorów szkół, Oświata, Prezydent Miasta, stwierdzono nieważność zaskarżonego zarządzenia, III SA/Kr 421/09 - Wyrok WSA w Krakowie z 2009-09-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
III SA/Kr 421/09 - Wyrok WSA w Krakowie
|
|
|||
|
2009-05-06 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie | |||
|
Bożenna Blitek Dorota Dąbek /przewodniczący sprawozdawca/ Krystyna Kutzner |
|||
|
6145 Sprawy dyrektorów szkół | |||
|
Oświata | |||
|
I OSK 41/10 - Wyrok NSA z 2010-08-05 | |||
|
Prezydent Miasta | |||
|
stwierdzono nieważność zaskarżonego zarządzenia | |||
|
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 Art. 3 par. 2 pkt 6, art. 147 par. 1, art. 152 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dz.U. 2002 nr 153 poz 1269 Art. 1 Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 Art. 91 ust. 1, ust. 4, art. 94 ust. 1, ust. 2, art. 101 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn. Dz.U. 2004 nr 256 poz 2572 Art. 5c pkt 1, pkt 2, art. 36a ust. 1, ust. 3, ust. 5 i ust. 12 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity Dz.U. 2003 nr 189 poz 1855 Par. 8 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej |
|||
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Dąbek (spr.) Sędziowie WSA Bożenna Blitek NSA Krystyna Kutzner Protokolant Agnieszka Sotnicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2009 r. sprawy ze skargi K. H. na zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 19 lutego 2009 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia konkursu na stanowisko Dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego I. stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia II. orzeka, że wskazane w pkt. I wyroku zarządzenie nie może być wykonane III. zasądza od organu na rzecz skarżącego kwotę 257,- zł ( dwieście pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania |
||||
Uzasadnienie
wyroku WSA w Krakowie z dnia 24 września 2009r. W dniu 10 lutego 2009r. został przeprowadzony konkurs na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego. Jedynym kandydatem na to stanowisko był K. H., którego kandydaturę poparło dziesięciu członków komisji konkursowej, a dwóch było przeciw. W związku z uzyskaniem przez K. H. wymaganej większości głosów konkurs został rozstrzygnięty. W dniu 19 lutego 2009r. Prezydent Miasta, na podstawie art. 36a ust. 1, 3 i 5 w związku z art. 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 189, poz. 1855), wydał zarządzenie Nr [...] w sprawie unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego. Jako powód unieważnienia konkursu Prezydent Miasta wskazał nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym. Pismem z dnia 26 lutego 2009r. K. H. wezwał Prezydenta Miasta do usunięcia naruszenia prawa dokonanego powyższym zarządzeniem Nr [...] z dnia 19 lutego 2009r. W swoim piśmie K. H. stwierdził, iż uzasadnienie w/w zarządzenia mija się z prawdą. Wyjaśnił, iż w dniu 13 lutego 2009r. na spotkaniu w gabinecie Skarbnika Miasta i w jego obecności dyrektor Wydziału Edukacji Miasta oskarżył go o plagiat koncepcji pracy szkoły przedstawionej na konkursie. Na stawiane zarzuty K. H. złożył wyjaśnienie na piśmie do Wydziału Edukacji Miasta, w którym zapewnił o posiadaniu przez niego praw autorskich do przedłożonego materiału. K. H. stwierdził, iż z rozmowy z Dyrektorem Delegatury Kuratorium Oświaty, którą odbył po otrzymaniu pisemnego zawiadomienia o unieważnieniu konkursu dnia 23 lutego 2009r., wnioskuje, iż był to jedyny powód, który Prezydent Miasta uznał za "nieprawidłowość w postępowaniu konkursowym". Ponadto podniósł, iż zarządzenie nie zostało poprzedzone żadnymi rzeczowymi wyjaśnieniami, bo gdyby tak było organizator konkursu z łatwością ustaliłby, iż jest on autorem koncepcji pracy szkoły. K. H. stwierdził, iż można przypuszczać, że chodzi o inne uchybienia popełnione przez komisję, jednak wobec braku jakiegokolwiek uzasadnienia, trudno się do tego ustosunkować. W odpowiedzi Prezydent Miasta przesłał pismo z dnia 2 marca 2009r., w którym oświadczył, iż nie uwzględni wezwania K. H. do usunięcia naruszenia prawa. W uzasadnieniu Prezydent Miasta wyjaśnił, iż po sporządzeniu przez komisję konkursową protokołu z dnia 10 lutego 2009r. zostało stwierdzone przez jednego z jej członków, że przedłożona "Koncepcja funkcjonowania i rozwoju [...] Liceum Ogólnokształcącego im. [...]" z daty 25 stycznia 2009r. podpisana i określona przez K. H. jako jego własna, pokrywa się w całości w zakresie koncepcji intelektualnej i niemal w całości w redakcji językowej z koncepcją funkcjonowania i rozwoju I Liceum Ogólnokształcącego autorstwa M. K., którą przedstawił w konkursie na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego w dniu 3 kwietnia 2008r. Zdaniem Prezydenta Miasta, fakt ten wydaje się spełniać przesłanki naruszenia prawa autorskiego określone w art. 115 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006r. nr 90, poz. 631 z późn. zm.). Tym samym uzasadniona jest ocena, że K. H. nie wykazał cech określonych w ust. 1 wymagań zawartych w ogłoszeniu o konkursie, podanym do publicznej wiadomości zgodnie z zarządzeniem Nr [...] z dnia 9 stycznia 2009r. w sprawie ogłoszenia konkursu na stanowisko dyrektora w związku z art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela. Ponadto ujawnione okoliczności dotyczące przedłożonej, jako własna "Koncepcji funkcjonowania i rozwoju [...] Liceum Ogólnokształcącego im. [...]", dowodzą nie spełnienia koniecznego warunku załączenia do swojej oferty indywidualnego uzasadnienia przystąpienia do konkursu wraz z własną koncepcją funkcjonowania i rozwoju szkoły. Zdaniem Prezydenta Miasta, powołane przesłanki były istotne i uzasadniały po ich ujawnieniu unieważnienie konkursu zgodnie z § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 189, poz. 1855). Pismem z dnia 23 marca 2009r. K. H. zwrócił się do Wojewody o wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzającego nieważność zarządzenia Prezydenta Miasta z dnia 19 lutego 2009r., Nr [...] w sprawie unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego. K. H. podniósł, iż kwestionowane zarządzenie nie zawiera żadnego uzasadnienia stanowiska organu gminy, ogranicza się jedynie do wskazania podstawy prawnej, przewidującej istotnie możliwość unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora szkoły w razie stwierdzenia nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym. Nie precyzuje jednak na czym te nieprawidłowości miały polegać. Zdaniem K. H., takie nieprawidłowości nie miały miejsca. Ponadto tego rodzaju zarządzenie powinno także przewidywać ponowne przeprowadzenie postępowania konkursowego. K. H. stwierdził, że zarządzenia organu gminy nie są aktami całkowicie dowolnymi. Konieczna jest nie tylko delegacja ustawowa do jego wydania, ale także uzasadnienie faktyczne rozstrzygnięcia, czego całkowicie zabrakło w kwestionowanym akcie. W konsekwencji – akt ten całkowicie uchyla się jakiejkolwiek kontroli sprawowanej przez Wojewodę. Nie jest bowiem jasne, jakie okoliczności faktyczne i prawne kierowały organem gminy przy wydaniu zarządzenia. Powyższe pismo K. H. zostało przekazane Prezydentowi Miasta celem ustosunkowania się do podniesionych w nim zarzutów. W piśmie z dnia 9 kwietnia 2009r. Prezydent Miasta wyjaśnił, iż już po zamknięciu procedury konkursowej okazało się, iż koncepcja K. H. złożona do odbywającego się konkursu jest niemal identyczna z koncepcją M. K. złożoną przez niego do postępowania konkursowego na stanowisko dyrektora tego samego [...] Liceum Ogólnokształcącego odbywającego się w kwietniu 2008r. Zdaniem Prezydenta Miasta, stwierdzone okoliczności dotyczące przedłożonej, jako własna "koncepcji funkcjonowania i rozwoju [...] Liceum Ogólnokształcącego" dowodzą, iż nie spełniony został wymóg załączenia do swojej oferty indywidualnego uzasadnienia przystąpienia do konkursu wraz z własną koncepcją funkcjonowania i rozwoju szkoły. Prezydent Miasta stwierdził, iż komisji przeprowadzającej postępowanie konkursowe nieznane były te fakty, a niewątpliwie mogły one mieć wpływ na wynik konkursu. Tym samym unieważnienie konkursu zgodnie z § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 189, poz. 1855) było zasadne. Prezydent Miasta oświadczył również, iż w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym złożył doniesienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 115 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ustosunkowując się do zarzutów K. H. podniesionych w piśmie z dnia 23 marca 2009r. Prezydent Miasta stwierdził, że żaden przepis prawa, w tym także Regulamin Organizacyjny Urzędu Miasta, stanowiący załącznik do Zarządzenia Nr [...] Prezydenta Miasta z dnia 14 maja 2007r. w sprawie nadania Urzędowi Miasta Regulaminu Organizacyjnego, nie nakłada na Prezydenta obowiązku uzasadniania wydawanych zarządzeń. Jedynie Statut Gminy Miasta (w § 31 ust. 2) przewiduje dołączenie do projektu uchwał Rady Miejskiej uzasadnienia zawierającego opis dotychczasowego stanu rzeczy i obowiązujących regulacji prawnych, jednakże regulacje te nie mają zastosowania do zarządzeń Prezydenta. Ponadto, w piśmie z dnia 2 marca 2009r. skierowanym do K. H. szczegółowo zostały uzasadnione faktyczne i prawne przesłanki unieważnienia konkursu. Prezydent Miasta podniósł również, iż nie zachodzi brak delegacji ustawowej do wydania zarządzenia o unieważnieniu konkursu przez Prezydenta Miasta. Jak wskazał bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 września 2005r., sygn. akt I OSK 328/05 z analizy przepisów zawartych w art. 36a i 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty wynika, że wójt gminy (w konkretnym przypadku Prezydent Miast) jest podmiotem, któremu zostały powierzone kompetencje do podejmowania wszelkich czynności związanych z obsadzaniem stanowisk dyrektorów w szkołach publicznych prowadzonych przez gminy. Oznacza to, że wójt, jako organ prowadzący szkołę ogłasza konkurs na stanowisko dyrektora szkoły a co za tym idzie – jest również upoważniony do jego unieważnienia (§ 8 rozporządzenia). Ponadto Prezydent Miasta unieważniając konkurs zarządził również ponowne jego przeprowadzenie. Ponowny konkurs odbył się w dniu 26 marca 2009r. K. H. zgłosił ofertę i przystąpił do ponownego konkursu, lecz nie wygrał tego konkursu. Zdaniem Prezydenta Miasta, wpływ na takie rozstrzygnięcie komisji konkursowej mogła mieć znajomość w/w faktów, co dodatkowo dowodziłoby zasadności podjętego działania. W dniu 6 kwietnia 2009r. do Urzędu Miasta wpłynęła skarga K. H. na zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 19 lutego 2009r., Nr [...] w sprawie unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego, w której domagał się on uchylenia tego zarządzenia. Zaskarżonemu zarządzeniu skarżący zarzucił, iż zostało wydane z naruszeniem art. 36a ustawy o systemie oświaty oraz § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. W pierwszej kolejności skarżący wskazał na formalne uchybienia zaskarżonego aktu administracji publicznej. Jak wynika z treści zarządzenia, jego podstawy prawnej Prezydent Miasta upatrywał w stwierdzeniu nieprawidłowości mających wpływ na wynik konkursu (§ 8 pkt 3 rozporządzenia MENiS z dnia 23 października 2003r.). W zarządzeniu brak jednak jakiejkolwiek wzmianki na temat charakteru owych nieprawidłowości, jak i wyjaśnienia, jaki wpływ w ocenie organu miałyby one mieć na wynik postępowania. Skarżący podniósł, iż jakkolwiek przepisy nie nakładają wprost obowiązku uzasadnienia zarządzeń organu gminy, to jednak orzecznictwo wyraźnie wskazuje na konieczność wskazania podstawy faktycznej i prawnej aktu. Zaskarżone zarządzenie tej treści uchyla się natomiast jakiejkolwiek kontroli zarówno sądowoadministracyjnej, jak i nadzoru sprawowanego przez wojewodę. K. H. stwierdził również, iż z pisma Prezydenta Miasta z dnia 2 marca 2009r. wynika, że przyczyną unieważnienia konkursu stało się naruszenie jego warunków w zakresie nie przedłożenia przez skarżącego własnej koncepcji funkcjonowania placówki oświatowej. W skierowanych do Prezydenta Miasta wyjaśnieniach skarżący wskazał jednak, iż posiada prawa autorskie do przedłożonej koncepcji. Organ nie stwierdził natomiast naruszenia praw autorskich w toku własnych czynności. Zdaniem skarżącego, powoływanie się przez organ na zbieżności z innym tego typu dokumentem nie ma znaczenia i wpływu na wynik postępowania konkursowego. Istotą tego wymagania jest przedstawienie przez osobę przystępującą sposobu realizacji funkcji, do której aspiruje. Koncepcję tę komisja konkursowa zaakceptowała, czego wyrazem jest wynik postępowania. Skarżący podkreślił przy tym, że powołanie się przez organ administracji publicznej na naruszenie przez niego art. 115 Prawa autorskiego nie zostało poparte żadnymi dowodami, wyjaśnieniami lub orzeczeniem, które potwierdzałoby realizację czynu kwalifikowanego jako przestępstwo. Jak wynika z pisma z dnia 2 marca 2009r. w tym zakresie organ podjął tylko pewne wątpliwości, te zaś jako takie nie mogą być podstawą do unieważnienia konkursu. W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej. W jego ocenie w postępowaniu konkursowym doszło do popełnienia przestępstwa z art. 115 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006r. nr 90, poz. 631 z późn. zm.) polegającego na przywłaszczeniu autorstwa lub wprowadzeniu w błąd, co do autorstwa koncepcji funkcjonowania szkoły. Powziąwszy takie przekonanie Prezydent Miasta złożył doniesienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz unieważnił konkurs. Zdaniem organu, przedłożenie przez K. H. jako własnej "koncepcji funkcjonowania i rozwoju [...] Liceum Ogólnokształcącego", która wcześniej, w nieznacznie zmienionej wersji użyta została przez inną osobę dowodzi, iż nie spełniony został wymóg (warunek) załączenia do oferty indywidualnego uzasadnienia przystąpienia do konkursu wraz z własną koncepcją funkcjonowania i rozwoju szkoły. Odnosząc się z kolei do zarzutów podniesionych w skardze Prezydent Miasta stwierdził, iż zarzucany przez skarżącego brak uzasadnienia zaskarżonego zarządzenia nie stanowi uchybienia. Jak przyznaje bowiem sam skarżący, nie ma przepisów nakładających obowiązek uzasadniania zarządzeń organów gminy. Nie nakładają takiego obowiązku na Prezydenta Miasta także przepisy ustanowione przez organy gminy, tj. Regulamin Organizacyjny Urzędu Miasta, jak również statut Gminy Miasta. Na gruncie powszechnie obowiązującego prawa uzasadnienie faktyczne i prawne jest wymogiem decyzji administracyjnych, a nie zarządzeń. Zarządzenia muszą wskazywać jedynie podstawę prawną, a ta została w skarżonym zarządzeniu podana. Wprawdzie przepis § 8 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 189, poz. 1855) nie przesądza o formie unieważnienia konkursu, niemniej należy wykluczyć by miało ono następować w drodze decyzji administracyjnej. Świadczy o tym fakt, że podstawa unieważnienia zawarta jest w rozporządzeniu, a nie w ustawie, jak jest to wymagane dla decyzji administracyjnych oraz to, że unieważnienie przewidziane w rozporządzeniu jest formą nadzoru odpowiadającą delegacji z art. 36a ust. 7a ustawy o systemie oświaty, a nie rozstrzygnięciem indywidualnej sprawy z zakresu administracji. Ponadto uzasadnienie unieważnienia konkursu zostało zawarte w piśmie Prezydenta Miasta z dnia 2 marca 2009r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, skierowanym do skarżącego. Prezydent Miasta nie zgodził się również z twierdzeniem skarżącego, że brak uzasadnienia zarządzenia prowadzi do uchylania jakiejkolwiek kontroli zarówno sądowoadministracyjnej, jak i nadzoru wojewody. Zaprzecza temu już choćby fakt, że skarżący pomimo braku uzasadnienia złożył skargę do Sądu jak i wniósł do Wojewody o stwierdzenie nieważności zarządzenia. Ponadto postępowania są dokumentowane i cała dokumentacja związana z zaskarżonym aktem przekazywana jest Sądowi, czy też organom uprawnionym do kontroli. Prezydent Miasta wyjaśnił, iż przyczyną unieważnienia konkursu było niespełnienie przez skarżącego jako kandydata na stanowisko dyrektora szkoły warunku przedłożenia indywidualnego uzasadnienia przystąpienia do konkursu wraz z własną koncepcją funkcjonowania i rozwoju szkoły, co zostało stwierdzone przez jednego z członków komisji konkursowej. W związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym Prezydent Miasta zaskarżonym zarządzeniem unieważnił konkurs na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego, a zarządzeniem Nr [...] z 19 lutego 2009r. zarządził ponowny konkurs oraz złożył doniesienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 115 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Prezydent miasta nie jest organem powołanym do ścigania przestępstw, tym samym bezzasadny jest zarzut skarżącego, że w toku własnych czynności nie stwierdził naruszenia praw autorskich. Zdaniem Prezydenta Miasta, bezzasadny jest także zarzut skarżącego, iż powołanie się organu na zbieżności koncepcji funkcjonowania szkoły z innym tego typu dokumentem, tutaj koncepcją M. K., nie ma znaczenia i wpływu na wynik postępowania konkursowego, w sytuacji, gdy komisja konkursowa koncepcję tą zaakceptowała. Komisja zaakceptowała koncepcję nie wiedząc, że może być ona plagiatem. Gdyby komisja o tym wiedziała niewątpliwie wykluczyłaby skarżącego z postępowania zarzucając nie przedłożenie własnej koncepcji, bądź wystawiła mu negatywną ocenę. Skoro w procesie dydaktycznym od uczniów wymaga się uczciwości i piętnuje odpisywanie, to trudno pozytywnie oceniać i dopuszczać do kierowania szkołą osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że właśnie odpisała lub dała odpisać i to w warunkach, gdzie to "odpisanie" można kwalifikować jako przestępstwo. Na rozprawie przed sądem w dniu 24 września 2009r. skarżący złożył wniosek o stwierdzenie nieważności zaskarżonego zarządzenia, lub alternatywnie – o jego uchylenie. Przedłożył też odpowiedź wojewody jako organu nadzoru zawierającą pogląd, że pomimo pewnych wątpliwości a także wobec wniesienia skargi do sądu, nie zdecydował się na wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego, a kwestię legalności zarządzenia oceniał będzie sąd. Przedłożył również dokumenty z policji i prokuratury, w tym postanowienie Prokuratora o umorzeniu dochodzenia w sprawie o przestępstwo z art. 115 ust. 1 ustawy o prawie autorskim. Organ administracyjny podtrzymał wniosek o oddalenie skargi zwracając uwagę na brak podstaw do stwierdzenia nieważności zaskarżonego zarządzenia, które zdaniem organu jest innym aktem lub czynnością w rozumieniu art.3 §2 pkt 4 p.p.s.a. Przedłożył zażalenie na postanowienie Komisariatu Policji o umorzeniu dochodzenia w sprawie wprowadzenia w błąd co do autorstwa koncepcji funkcjonowania szkoły. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje: Na wstępie należy stwierdzić, że w ocenie sądu zaskarżone zarządzenie Prezydenta Miasta z dnia 19 lutego 2009r. w sprawie unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego, wydane na podstawie art. 36a ust. 1, 3 i 5 w związku z art. 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 189, poz. 1855), jest "innym aktem organu jednostki samorządu terytorialnego wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej" w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm., zwana dalej p.p.s.a.). Zaskarżenie tego rodzaju zarządzenia możliwe jest więc zatem w trybie art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze zm., zwana dalej u.s.g.), a orzeczenie sądu w tej sprawie zapaść może na podstawie art. 147 §1 p.p.s.a. w związku z art. 91 i 94 u.s.g. Stosownie do tych przepisów Sąd uwzględniając skargę na akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a., stwierdza nieważność tego aktu albo stwierdza, że został wydany z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Art. 91 u.s.g. przewiduje, że uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne (ust. 1). W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, iż uchwała lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa (ust. 4). Zgodnie zaś z art. 94 ust. 1 tej ustawy, nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia po upływie roku od ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonych w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego. Z ust. 2 zaś wynika, że w takim przypadku sąd administracyjny orzeka o ich niezgodności z prawem. W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Według art. 1§ 2 powołanej wyżej ustawy kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Ponieważ ani ustawa z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ani też ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym, nie wprowadzają innych kryteriów, sąd administracyjny kontroluje akty organów jednostek samorządu terytorialnego wyłącznie na podstawie kryterium zgodności z przepisami prawa. W niniejszej sprawie skarżący poprzedził wniesienie skargi bezskutecznym wezwaniem Prezydenta Miasta do usunięcia naruszenia jego interesu prawnego. Ma też legitymację skargową w niniejszej sprawie, zaskarżone zarządzenia narusza bowiem jego interes prawny. Wniesiona skarga podlega zatem rozpoznaniu przez sąd administracyjny. Sąd po dokonaniu kontroli legalności zaskarżonego zarządzenia Prezydenta Miasta z dnia 19 lutego 2009r. doszedł do przekonania, że zostało ono wydane z istotnym naruszeniem prawa. Jako podstawę prawną tego Zarządzenia Prezydent powołał art. 36a ust. 1, 3 i 5 w związku z art. 5c pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 189, poz. 1855). Z przepisów tych wynika uprawnienie dla organu prowadzącego szkołę, do unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora szkoły i zarządzenia ponownego jego przeprowadzenia w przypadku stwierdzenia: 1) nieuzasadnionego odrzucenia oferty; 2) przeprowadzenia przez komisję postępowania konkursowego bez wymaganej obecności 2/3 jej członków; 3) innych nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym, które mogły wpłynąć na wynik konkursu. Prezydent Miasta mógł więc unieważnić przeprowadzonych konkurs na stanowisko dyrektora [...] Liceum, tylko w razie stwierdzenia, że zachodzi jedna z wymienionych powyżej okoliczności. W samym zarządzeniu o unieważnieniu konkursu brak wprawdzie uzasadnienia, jak wynika jednak z późniejszych pism, w szczególności zaś z odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego oraz z odpowiedzi na skargę, powodem unieważnienia konkursu było stwierdzenie przez jednego z członków komisji konkursowej, już po jego przeprowadzeniu, że przedłożona "Koncepcja funkcjonowania i rozwoju [...] Liceum Ogólnokształcącego im. [...]" z daty 25 stycznia 2009r. podpisana przez skarżącego, "pokrywa się w całości w zakresie koncepcji intelektualnej i niemal w całości w redakcji językowej z koncepcją funkcjonowania i rozwoju [...] Liceum Ogólnokształcącego autorstwa M. K., którą przedstawił w konkursie na stanowisko dyrektora [...] Liceum Ogólnokształcącego w dniu 3 kwietnia 2008r.", co "zdaniem Prezydenta Miasta wydaje się spełniać przesłanki naruszenia prawa autorskiego określone w art. 115 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006r. nr 90, poz. 631 z późn. zm.)." W ocenie Sądu powołany przez Prezydenta zarzut uzasadniający unieważnienie konkursu wykracza poza dopuszczalny zakres przewidziany w przytoczonym powyżej § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej. Wymienione w punktach 1 i 2 tego przepisu przesłanki mają charakter czysto procesowy, dotyczą naruszenia samej procedury konkursowej. Kontynuację tego stanowi punkt trzeci, który był podstawą zaskarżonego zarządzenia. Prawodawca wyraźnie kładzie nacisk na procesowe jedynie powody, które mogą spowodować unieważnienie procedury konkursowej, mowa jest bowiem o "innych nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym". W ocenie Sądu powołany przez organ zarzut ma charakter materialny, merytoryczny. Wynika z niedopuszczalnej zdaniem Sądu oceny przez organ prowadzący szkołę kompetencji czy postawy etycznej kandydata wyłonionego w drodze konkursu. W istocie stanowi więc nieuprawnione przejęcie przez organ prowadzący szkołę kompetencji, które z mocy ustawy o systemie oświaty i wykonawczego do niej rozporządzenia przyznane zostały komisji konkursowej. Narusza więc ustawowe zasady przewidujące, że to komisja konkursowa, wyłaniana w specjalnej procedurze, jest uprawniona do oceny kompetencji kandydata na dyrektora szkoły, a nie sam organ prowadzący szkołę. Szczególnie wyraźnie ujawnia się to w argumentacji odpowiedzi na skargę, gdzie Prezydent Miasta koncentruje się na postawie etycznej wyłonionego kandydata i ewentualnej możliwości popełnienia przez niego przestępstwa z art. 115 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Powoływany przez Prezydenta Miasta zarzut "niespełnienia przez skarżącego warunku przedłożenia indywidualnego uzasadnienia przystąpienia do konkursu wraz z własną koncepcją funkcjonowania i rozwoju szkoły", nie może zatem być zdaniem Sądu kwalifikowany w kategoriach naruszenia procedury konkursowej. Zarzut ten był zresztą oparty jedynie na ocenie dokonanej przez jednego z członków komisji konkursowej. Mając powyższe na uwadze należy więc ocenić, że Prezydent Miasta wydając zaskarżone zarządzenie, przekroczył upoważnienie wynikające z art. 36a ust. 12 ustawy o systemie oświaty w związku z § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej. Wydając przedmiotowe zarządzenie działał zatem w istocie bez podstawy prawnej, naruszając przytoczone przepisy ustawy o systemie oświaty i wykonawczego do niej rozporządzenia oraz konstytucyjne zasady praworządności i legalności działania organów administracji publicznej. Stanowi to przesłankę do stwierdzenia nieważności tego zarządzenia. Odnosząc się natomiast do pozostałych zarzutów skargi należy stwierdzić, że za nieuzasadniony uznał Sąd zarzut skarżącego, że kompetencje do orzekania o unieważnieniu konkursu miała Rada Miasta, a nie Prezydent. Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa za organ właściwy w tych sprawach był uznawany wójt/burmistrz/prezydent (por. m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 września 2005r., sygn. akt I OSK 328/05 i wiele późniejszych). Należy podkreślić, że zaskarżone zarządzenie zostało wydane przed obowiązującą od 22 kwietnia 2009r. nowelizacją ustawy o systemie oświaty z dnia 19 marca 2007 (Dz.U. nr 56, poz. 458), która w art. 5c pkt 1 wymieniającym kompetencje przyznane radzie gminy dodała art. 36a ust. 12 zawierający delegację ustawową do wydania rozporządzenia wykonawczego w sprawie procedury konkursowej i nieważnienia konkursu. Zdaniem Sądu przesłanki nieważności zaskarżonego zarządzenia nie stanowi też to, że nie zawiera ono jednocześnie rozstrzygnięcia o przeprowadzeniu ponownego konkursu. Takie zarządzenie zostało przez Prezydenta Miasta wydane tego samego dnia, tyle że w osobnym dokumencie. Odnosząc się natomiast do zarzutu skargi o braku uzasadnienia przedmiotowego zarządzenia Sąd stwierdza, że rzeczywiście nie ma w obowiązującym systemie prawnym szczególnych przepisów ustawowych nakładających obowiązek uzasadniania zarządzeń organów gminy. W wypadku miasta taki obowiązek nie wynika też z przepisów miejscowych czyli Statutu lub Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Miasta. Nie oznacza to jednak nieistnienia w systemie prawnym takiego obowiązku. Wynika on bowiem z Konstytucyjnej zasady jawności działania organów administracji publicznej, będącej jednym z ważnych elementów demokratycznego państwa prawnego, którym w świetle art. 2 Konstytucji jest Rzeczpospolita Polska. Całkowity brak uzasadnienia przez organy administracyjne swych rozstrzygnięć podważa zasadę zaufania obywateli do państwa i prawa i powoduje, że wydane rozstrzygnięcie w istocie uchyla się od sądowej kontroli jego legalności. Jest więc niedopuszczalne i musi być kwalifikowane jako istotne naruszenie prawa, powodując w konsekwencji stwierdzenie nieważności. W niniejszym przypadku jednak naruszenie prawa wynikające z braku uzasadnienia samego zarządzenia, sąd uznał za naruszenie prawa nie kwalifikujące samodzielnie do stwierdzenia nieważności zarządzenia, gdyż w odpowiedzi na wezwanie o usunięcie naruszenia oraz w odpowiedzi na skargę organ uzasadnił swoje stanowisko. W efekcie Sąd dysponował więc argumentacją organu i mógł dokonać kontroli jej legalności. Należy jednak z całą mocą podkreślić wadliwość rozumowania organu, że brak szczegółowej normy dotyczącej obowiązku uzasadniania zarządzeń organów samorządowych zwalnia organy od tego obowiązku, wynikającego przecież z ogólniejszych i bardziej podstawowych zasad konstytucyjnych. Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżone zarządzenie podjęte zostało z istotnym naruszeniem art. art. 36a ust. 1, 3 i 5 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania przedmiotowego zarządzenia oraz § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej. Mając powyższe na uwadze, stwierdzono jego nieważność, na podstawie art.147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym. O wstrzymaniu wykonania zarządzenia orzeczono na podstawie art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. |