drukuj    zapisz    Powrót do listy

6143 Sprawy kandydatów na studia i studentów, Szkolnictwo wyższe, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Uchylono decyzję I i II instancji, I SA/Wa 664/08 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-10-10, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wa 664/08 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2008-10-10 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2008-05-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Agnieszka Miernik
Daniela Kozłowska
Iwona Kosińska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6143 Sprawy kandydatów na studia i studentów
Hasła tematyczne
Szkolnictwo wyższe
Skarżony organ
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 153
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Kosińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Daniela Kozłowska Asesor WSA Agnieszka Miernik Protokolant Anna Jurak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2008 r. sprawy ze skargi R. Ż. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania stypendium 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] stycznia 2008 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Uzasadnienie

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z [...] marca 2008 r. nr [...], po rozpatrzeniu wniosku Rady Wydziału [...] o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z [...] stycznia 2008 r. nr [...] odmawiającą przyznania R. Ż., byłemu studentowi [...] stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia w nauce na rok akademickim [...].

Z akt sprawy oraz uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że [...] października 2006 r. Prorektor [...] przedstawił Ministrowi Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniosek Rady Wydziału [...] tejże uczelni o przyznanie R. Ż. stypendium ministra za osiągnięcia w nauce za rok akademickim [...]. Powyższy wniosek został rozpatrzony odmownie decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z [...] listopada 2006 r., w której uznano, że przedstawione we wniosku osiągnięcia naukowe i aktywność naukowa studenta były niewystarczające do przyznania mu stypendium, mimo spełnienia warunków określonych w § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków, trybu przyznawania i wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe (Dz. U. Nr 245, poz. 2458), w tym warunku uzyskania w okresie zaliczonych lat studiów odpowiedniej średniej ocen. Rozpoznając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z [...] marca 2007 r. utrzymał w mocy własną decyzję. Następnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpatrzeniu skargi R. Ż., wyrokiem z dnia 25 września 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 958/07 uchylił powyższe decyzje. W ocenie Sądu, mając na uwadze uznaniowy charakter decyzji w przedmiocie przyznania stypendium za wybitne osiągnięcia w nauce, uzasadnienie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej były zbyt ogólnikowe i nie spełniały kryteriów, wymaganych przy sporządzaniu decyzji tego typu. Dodatkowo Sąd podkreślił, że dokumentacja dotycząca przeprowadzenia konkursu, czy też ustalenia jego wyników w odniesieniu do skarżącego winna znaleźć się w aktach administracyjnych sprawy. Po kolejnym rozpoznaniu sprawy Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z [...] stycznia 2008 r. ponownie odmówił przyznania R. Ż. przedmiotowego stypendium. Organ podkreślił, że student otrzymywał stypendium ministra w latach akademickich [...] i [...], zatem przy ocenie jego wniosku wzięto pod uwagę głównie osiągnięcia z roku akademickiego [...]. W ocenie organu student w przedmiotowym wniosku powtórzył większość osiągnięć naukowych, które były podstawą przyznania stypendium za rok [...]. Minister wyjaśnił, że posiadane środki finansowe umożliwiły przyznanie stypendium [...] studentom, a biorąc pod uwagę, iż wniosek R. Ż. został zakwalifikowany na [...] miejscu, należało udzielić odmownej decyzji w tym przedmiocie.

Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem R. Ż. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu podniósł, że organ ponownie rozpatrując sprawę ograniczył się do powtórzenia stwierdzeń zawartych we wcześniejszych decyzjach. Ponadto w ocenie wnioskującego uzasadnienie powyższej decyzji zawierało niepełne i błędne informacje, m. in. fakt, że stypendium [...] Towarzystwa [...] , jak i potwierdzenie przyjęcia na [...] w K. student otrzymał w trakcie roku akademickiego [...], a nie jak twierdził organ w poprzednim roku akademickim.

Po rozpatrzeniu powyższego wniosku Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z [...] marca 2008 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Ustosunkowując się do zarzutów przedstawionych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, organ uznał, że samo zakwalifikowanie się na stypendium zagraniczne nie oznacza, iż student będzie faktycznie brał w nim udział. Z tych przyczyn odmówił uznania za osiągnięcia naukowe dotyczące zaliczonych lat studiów otrzymania zaproszenia na planowane na rok akademicki [...] stypendium [...] Towarzystwa [...] , jak i zaproszenia [...] w K.. Odnosząc się zaś do przywołanego przez R. Ż. wniosku A. H., który otrzymał stypendium ministra na rok akademicki [...], organ uznał, że wniosek ten nie jest identyczny z wnioskiem R. Ż., gdyż zawierał potwierdzenie nowych osiągnięć naukowych uzyskanych w roku [...]. Mając powyższe na uwadze, Minister utrzymał w mocy własną decyzję z [...] stycznia 2008 r.

Na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2008 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył R. Ż., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu skarżący podniósł, że organ na żadnym etapie postępowania, mimo żądania skarżącego i stanowiska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zawartego w uzasadnieniu wyroku z 25 września 2007 r., nie podał ogólnych zasad punktacji osiągnięć, zasad punktacji poszczególnych osiągnięć skarżącego wraz z łącznym wynikiem i progiem punktowym uprawniającym do uzyskania stypendium ministra. W związku z powyższym w ocenie skarżącego powstaje wątpliwość odnośnie istnienia jakichkolwiek wewnętrznych reguł stanowiących podstawę wydanych w sprawie decyzji.

W odpowiedzi na skargę Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd bada, czy organ administracji orzekając w sprawie nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Analiza zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wskazuje na zasadność skargi.

Istota sądowej kontroli przedmiotowego postępowania administracyjnego sprowadza się do ustalenia, czy organy ponownie prowadzące postępowanie administracyjne prawidłowo odmówiły przyznania R. Ż. stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia w nauce na rok akademicki [...]. Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. W przedmiotowej sprawie organy administracyjne związane były oceną prawną i wskazaniami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który wyrokiem z dnia 25 września 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 958/07 uchylił decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2007 r. oraz poprzedzającą ją decyzję tego organu z dnia [...] listopada 2006 r. w przedmiocie odmowy przyznania R. Ż. stypendium ministra za osiągnięcia naukowe na rok akademicki [...]. W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd uznał, że zaskarżone decyzje zostały wydane z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1 oraz art.107 § 3 kpa. Sąd zarzucił organowi ogólnikowość przy sporządzeniu uzasadnień obu decyzji uznając, że obowiązkiem organu było wskazanie szczegółowych zasad punktacji osiągnięć i aktywności naukowych oraz wyników uzyskanych przez skarżącego. Ponadto Sąd wskazał, że z uwagi na zmianę stanu prawnego, która zaszła w toku postępowania międzyinstancyjnego decyzja powinna być wydana na podstawie postanowień nowego rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków, trybu przyznawania i wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe (Dz. U. Nr 153, poz. 1093), które zaczęło obowiązywać z dniem 1 stycznia 2007 r. Związanie organów administracyjnych oceną prawną sądu oznacza, że nie mogą one formułować nowych ocen prawnych, sprzecznych z wyrażonym wcześniej w orzeczeniu sądowym poglądem i zobowiązane są do podporządkowania się mu w pełnym zakresie. W konsekwencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego związany był oceną prawną zawartą w orzeczeniu z 25 września 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 958/07 i wydając decyzję powinien w pełnym zakresie uwzględnić sformułowane przez Sąd wskazania.

Tymczasem dokonując kontroli zaskarżonej decyzji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2008 r. oraz decyzji ją poprzedzającej pod kątem zastosowania się przez organ do powyższej oceny prawnej, Sąd stwierdził, iż tego obowiązku organ nie wypełnił. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej organ nie wskazał jakie dokładnie kryteria decydowały o odmowie przyznania stypendium wnioskującemu oraz jakie zasady były brane przez organ pod uwagę przy przeprowadzaniu konkursu w sprawie przyznania stypendium, w tym jakie dokładnie obowiązywały zasady punktacji osiągnięć i aktywności naukowych oraz wyników. Ponadto w obu decyzjach organ, wbrew zaleceniom Sądu, zastosował nieobowiązujący w dniach wydania powyższych decyzji akt prawny, tj. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 listopada 2004 r., zamiast obowiązującego od dnia 1 stycznia 2007 r. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 sierpnia 2006 r. Przedstawione przez organ w odpowiedzi na skargę stanowisko, dotyczące szczegółowych zasad punktacji przy przeprowadzaniu konkursu oraz ustosunkowania się przez organ do zarzutów przedstawionych przez skarżącego we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, nie może sanować wadliwości wydanych decyzji. Odpowiedź na skargę nie może uzupełniać zaskarżonej decyzji przez zamieszczenie w niej rozważań i ocen, które zgodnie z art. 107 § 3 kpa powinno zawierać jej uzasadnienie faktyczne i prawne. Odpowiedź na skargę nie może, jako pismo procesowe, być traktowana jako "aneks" do decyzji, gdyż należy już do postępowania sądowo-administracyjnego, a nie administracyjnego. W odpowiedzi na skargę organ orzekający winien bowiem odnieść się do podniesionych w niej zarzutów, a nie dokonywać brakujących ustaleń faktycznych lub prawnych (art. 54 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Oznacza to, że przedmiotem badania pod kątem legalności i zgodności z prawem przez Sąd jest wyłącznie zaskarżona decyzja Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2008 r. oraz decyzja ją poprzedzająca, zatem Sąd w swych rozważaniach mógł odnieść się wyłącznie do argumentacji przedstawionej w treści wskazanych decyzji. Biorąc zatem pod uwagę, że odpowiedź na skargę nie stanowi dokumentu, który podlega kontroli przez Sąd, stanowisko w niej zawarte nie może zostać poddane ocenie w kwestii prawidłowego ustosunkowania się przez organ do oceny prawnej i wskazań przedstawionych przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w powołanym wyroku z dnia 25 września 2007 r. Niezastosowanie się w niniejszej sprawie przez organ administracji publicznej przy ponownym wydaniu decyzji do oceny prawnej wyrażonej przez sąd w wyroku narusza zasadę związania organu oceną prawną i oznacza, że podjęte orzeczenia są wadliwe (zob. postanowienie NSA z dnia 16 lutego 1998 r., sygn. akt IV SA 975/97; wyrok NSA z dnia 22 marca 1999 r., sygn. akt IV SA 527/97).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ powinien - zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - zastosować się w pełnym zakresie do oceny prawnej wyrażonej w powołanym wyroku Sądu. W szczególności organ winien wyjaśnić zasady przeprowadzania konkursu dotyczącego przyznania stypendium poprzez podanie szczegółowych zasad punktacji osiągnięć i aktywności naukowych oraz wyników uzyskanych przez skarżącego. Dokumentacja dotycząca przeprowadzonego konkursu, czy też ustalenia jego wyników w odniesieniu do skarżącego winna znaleźć się w aktach administracyjnych sprawy. Skarżący przed wydaniem ponownego rozstrzygnięcia bezwzględnie powinien być pouczony o uprawnieniach przysługujących mu na podstawie art. 10 § 1 kpa.

Dodatkowo wyjaśnić należy, że za chybiony Sąd uznaje wyrażony w odpowiedzi na skargę oraz podtrzymany na rozprawie pogląd organu o konieczności zastosowania w niniejszej sprawie "starego" rozporządzenia z 2004 r. ze względu na zmianę terminów składania wniosków stypendialnych wprowadzoną rozporządzeniem z dnia 16 sierpnia 2006 r. Z akt sprawy wynika, ze wniosek stypendialny skarżącego został złożony pod rządami rozporządzenia z 2004 r. z zachowaniem przewidzianego w nim terminu. Zatem późniejsza zmiana przepisów nie może mieć wpływu w niniejszej sprawie na ocenę tej okoliczności. Natomiast przepisy nowego rozporządzenia (wobec wejścia w życie tej regulacji prawnej w trakcie trwania postępowania administracyjnego i braku odmiennych przepisów przejściowych) mają zastosowanie do oceny przez organ istnienia przesłanek materialnych istotnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.

Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z art. 153 oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt