Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania, Prawo pomocy, Dyrektor Izby Skarbowej, *Przyznano prawo pomocy w części dotyczącej zwolnienia od kosztów sądowych, I SA/Wr 538/08 - Postanowienie WSA we Wrocławiu z 2008-07-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
I SA/Wr 538/08 - Postanowienie WSA we Wrocławiu
|
|
|||
|
2008-04-30 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu | |||
|
Michał Kazek /przewodniczący sprawozdawca/ | |||
|
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania | |||
|
Prawo pomocy | |||
|
Dyrektor Izby Skarbowej | |||
|
*Przyznano prawo pomocy w części dotyczącej zwolnienia od kosztów sądowych | |||
|
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 245 par. 1, 2 i 3 art. 246 par. 1 pkt 2 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. |
|||
Sentencja
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu Michał Kazek po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi I. W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w L. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego za 2001 r. od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów oraz nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach postanawia: 1. przyznać stronie skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym, tj. zwolnić ją od obowiązku uiszczenia wpisu od skargi w części przekraczającej kwotę 100,00 zł (sto złotych), 2. w pozostałym zakresie odmówić przyznania prawa pomocy. |
||||
Uzasadnienie
W sprawie wraz ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu I. W., reprezentowany przez radcę prawnego, złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Argumentował, że jego sytuacja materialna nie pozwala na poniesienie kosztów postępowania, gdyż uzyskuje dochód miesięcznie w kwocie 843 zł (brutto) oraz nie posiada zgromadzonych w poprzednich latach życia ani obecnie dóbr. Zarządzeniem z dnia 5 maja 2008 r. Przewodniczący Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu wyznaczył wpis sądowy od złożonego środka zaskarżenia w kwocie 1.088 zł. W odpowiedzi na wezwanie I. W. oświadczył, że koszty jego miesięcznego utrzymania, obejmujące wydatki na żywność, ubranie oraz artykuły higieny osobistej, wynoszą około 300 zł. Przedstawił również fotokopie zeznań o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2006 i 2007, z których wynika, że osiągnął dochód w kwocie odpowiednio 5.960 zł oraz 10.124,71 zł. W piśmie przewodnim do przesłanych dokumentów pełnomocnik strony skarżącej oświadczył, że jego mocodawca nie posiada środka transportu, rachunku bankowego oraz nie korzysta z Pomocy społecznej. Z urzędu wskazać należy, że w trzech sprawach zawisłych przed Sądem ze skarg I. W.o pod sygn. akt I SA/Wr 538/08, I SA/Wr 539/08 oraz ISA/Wr 540/08 wyznaczono wpis sądowy w łącznej kwocie 1.424 zł. W sprawie zważono, co następuje. Stosownie do brzmienia art. 245 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 2), natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3). W przypadku osób fizycznych prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1) a w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2 cyt. wyżej przepisu). Wyżej powołane unormowania winny być odczytywane w kontekście treści art. 199 ustawy procesowej, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Należy zatem przyjąć, iż zwolnienie z obowiązku opłacania kosztów sądowych stanowi wyjątek od reguły wykonania tego obowiązku, który sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dochodzenia swoich praw. W konsekwencji przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określające przesłanki przyznania prawa pomocy nie mogą być interpretowane według reguł wykładni rozszerzającej, natomiast zwolnienie uiszczenia kosztów sądowych winno nastąpić w sytuacjach wyjątkowych. Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych jest instytucją stosowaną w przypadku osób charakteryzujących się ubóstwem (przykładowo do takich osób zaliczyć można osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione zostały całkowicie środków do życia). Ubiegający się o taką pomoc powinni poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania. Koszty sądowe należy traktować jako wydatki bieżące w budżecie rodziny, które winny być zaspokajane na równi z innymi podstawowymi wydatkami. Zwolnienie od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oznacza w rzeczywistości swoistą formę kredytowania podmiotów zobowiązanych do uiszczenia tych kosztów. Niedopuszczalna jest sytuacja, gdy podmioty te wykonują inne ciążące na nich zobowiązania, żądając by koszty sądowe pokrywał za nie Skarb Państwa. Mając na uwadze powołane regulacje prawne i wynikające z nich zasady, jakimi należy kierować się rozpatrując wniosek o przyznanie prawa pomocy jak i stan faktyczny sprawy, Sąd nie stwierdził podstaw dla pozytywnego załatwienia wniosku strony w całości. Za odmową przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie wnioskowanym przemawia fakt, że posiada źródło przychodów (praca), uzyskując miesięczne zadeklarowane dochody w kwocie 843 zł brutto. Mając jednak na względzie wysokość kosztów sądowych, które na obecnym etapie postępowania stanowi wpis od skargi wynoszący 1.088 zł (we wszystkich sprawach ze skargi I. W. w łącznej kwocie 1.424 zł) oraz obecne - wykazane - możliwości finansowe strony, stwierdzić należy podstawy dla przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych - wpisu od skargi, w części przekraczającej kwotę 100 zł. Strona skarżąca jest bowiem w stanie zgromadzić środki i uiścić tytułem należnego od skargi wpisu w każdej z trzech zainicjowanych przez nią spraw kwotę 100 zł, bez uszczerbku koniecznego utrzymania, o którym mowa w art. 246 § 1 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Reasumując, podkreślenia wymaga, iż strona, która posiada źródła dochodu, tak jak w niniejszej sprawie, nie może prawnie skutecznie podnosić zarzutu, że odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności jej prawa do sądu. Wskazać bowiem należy, iż prawo pomocy ma w swojej istocie stanowić zabezpieczenie realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu (art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), ma bowiem umożliwiać realizację swoich praw na drodze sądowej osobom nie posiadającym dostatecznych środków na ponoszenie niezbędnych kosztów postępowania. Jednocześnie konieczność ponoszenia kosztów związanych ze swoim udziałem w sprawie, choćby w minimalnej kwocie, sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dochodzenia swoich praw, stąd strony powinny w miarę możliwości uczestniczyć w kosztach postępowania (por. postanowienie NSA z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt FZ 372/04, niepublik.). Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono jak w sentencji. |