Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Waldemar Śledzik Sędzia WSA Andrzej Wieczorek Protokolant sekr. sąd. Agnieszka Gajewiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2011 r. sprawy ze skargi P. Sp. j. z siedzibą w [...] na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy LAURINA 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz skarżącej P. Sp. j. z siedzibą w [...] kwotę 1617 (jeden tysiąc sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. Urząd Patentowy RP oddalił wniosek J. L., J. R. prowadzących P. sp. j. z siedzibą w W. (skarżąca spółka) o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy LAURlNA o nr [...], udzielonego na rzecz K. sp. z o.o. z siedzibą w K. (uczestnik postępowania, uprawniony).

Jako podstawę prawną organ wskazał przepisy art. 129 ust. 1 pkt 2, art. 131 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.- dalej jako p.w.p.) oraz art. 98 k.p.c. w związku z art. 256 ust. 2 p.w.p. Jednocześnie przyznano K. sp. z o.o. solidarnie od J. L. i J. R. prowadzących P. sp. j. z W. kwotę 1 600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

Decyzja ta została wydana w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny:

W dniu [...] października 2008 r. do Urzędu Patentowego RP wpłynął wniosek P. spółka jawna z W. o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy słowny LAURINA o nr [...], udzielonego na rzecz K. sp. z o.o. z siedzibą w K., przeznaczonego do oznaczania towarów w klasie 31 (nasiona fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, świeża fasola zwykła karłowa szparagowa żółtostrąkowa). Do wniosku załączono pismo uprawnionego z [...] kwietnia 2007 r. wzywające do zaprzestania używania nazwy "Laurina" jako potwierdzające istnienie interesu prawnego spółki do domagania się unieważnienia znaku.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że decyzja Urzędu Patentowego o udzieleniu prawa ochronnego na przedmiotowy znak została wydana z naruszeniem art. 129 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 131 p.w.p. bowiem znak towarowy LAURINA nie posiada dostatecznej zdolności odróżniającej, gdyż jest nazwą odmiany fasoli zwykłej, wpisanej do krajowego rejestru w Polsce, a został przeznaczony właśnie do odróżniania fasoli zwykłej karłowatej, szparagowej żółtostrąkowej oraz świeżej fasoli zwykłej karłowej szparagowej. Zdaniem strony zawłaszczenie każdej nazwy odmiany roślin uprawnych, w tym odmiany fasoli "Laurina" przez jeden podmiot, nawet jeśli jest to hodowca będący autorem tej odmiany jest sprzeczne z porządkiem społecznym i utrudnia prawidłowy obrót rynkowy. Nazwy odmian roślin służą do odróżniana roślin, a nie ich pochodzenia od określonych hodowców lub producentów, tym bardziej, że nowe nazwy odmian roślin mogą być chronione na rzecz hodowców jedynie na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. Nr 137 poz. 1300). Przedmiotowa odmiana nie podlega takiej ochronie, a materiał siewny fasoli "Laurina" jest wprowadzany do obrotu przez wielu producentów, z zachowaniem wszelkich procedur przewidzianych w ustawie o nasiennictwie. W konsekwencji znak LAURlNA jako nazwa odmiany rośliny (fasoli) spełnia przesłanki negatywne wymienione w art. 129 p.w.p., ponieważ nie nadaje się do odróżniania w obrocie nasion i świeżej fasoli odmiany "Laurina", dla której został zgłoszony. Zakwestionowany znak składa się wyłącznie z elementu mogącego służyć do wskazania rodzaju towaru- jego odmiany, a zatem nie może być przedmiotem ochrony jako znak towarowy.

Ponadto, zdaniem strony, zgłoszenie nazwy odmiany rośliny znanej od 15 lat celem uzyskania ochrony na znak towarowy stanowi czyn sprzeczny z porządkiem publicznym, świadczącym o złej wierze, co stanowi naruszenie art. 131 p.w.p. We wniosku strona powołała się także na zapis art. 9 ust. 1 pkt 4 ustawy o znakach towarowych z 1985 r., dotyczący niedopuszczalności rejestracji znaku stanowiącego chronioną nazwę odmiany roślin. Pominięcie takiego zapisu w p.w.p. nie oznacza, że na nazwę odmiany roślin może być udzielone prawo ochronne, bowiem doprowadziłoby to do kolizji w obrocie między oznaczeniem używanym jako nazwa odmiany roślin i jako znak towarowy.

W odpowiedzi na wniosek uprawniony stwierdził, że odmiana fasoli o nazwie "Laurina" została wpisana do Rejestru Odmian w 1989 r. pod numerem W 32 na rzecz uprawnionego, czego dowodem jest Raport z Urzędowego Badania Odrębności, Wyrównania i Trwałości Odmiany z 2006 r. Tym samym nazwa "Laurina" pełniła rolę znaku towarowego wskazując na komercyjne pochodzenie materiału wyjściowego wprowadzonego do obrotu kultywaru. Poza tym, nazwą rodzaju towaru może być tylko nazwa gatunku, który jest taksonem botanicznym, a nie nazwą kultywaru, czyli odmiany hodowlanej. Zdaniem uprawnionego nazwa odmiany może być chroniona bezkolizyjnie zarówno na podstawie prawa do znaku towarowego jak i wpisu do rejestru odmian. Jest to możliwe dzięki koncepcji wyczerpania się uprawnienia do wprowadzenia towaru do obrotu. Ponadto zakres prawa do znaku towarowego nie jest taki sam jak wyłącznego prawa do odmiany, bowiem wyłączne prawo do odmiany ma znacznie szerszy zakres, uprawnionemu przedsiębiorcy pozostaje wybór systemu ochrony prawnej dla swojego dobra, dlatego też rejestracja znaku towarowego LAURlNA nie jest sprzeczna z art. 131 ust. 1 pkt 2 p.w.p. bowiem nie narusza porządku publicznego, ani dobrych obyczajów, ani też nie powoduje ryzyka wprowadzenia w błąd odbiorców skoro spółka jako hodowca odmiany jest uprawniona do używania jej nazwy.

W piśmie z [...] października 2009 r. i na rozprawie skarżąca podtrzymała swoje stanowisko w sprawie w oparciu o art. 129 ust. 1 pkt 1, art. 129 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 131 ust. 2 pkt 1 p.w.p. Powołała się na przypadek znaku POLAN, w którym uznano przetwory warzywne za towary tego samego rodzaju co nasiona ogórka odmiany "Polan". Wskazała też, że zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. ustawami z dnia 26 czerwca 2003r. o nasiennictwie i o ochronie prawnej odmian roślin - każda nowa odmiana musi być wpisana do "krajowego rejestru", a także może być przedmiotem prawa wyłącznego na podstawie wpisu do "księgi ochrony wyłącznego prawa" na wniosek hodowcy. Zarówno "rejestr" jak i "księga" są prowadzone przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych.

Natomiast uprawniony na rozprawie w dniu [...] lipca 2010 r. podniósł, iż nazwa "Laurina" jest nazwą fantazyjną, nie związaną z gatunkiem rośliny i cechami roślin, a rejestracja znaku spornego jako znaku towarowego nie jest zabroniona.

Oddalając wniosek o unieważnienie znaku towarowego LAURlNA o nr [...] organ uwzględnił interes prawny istniejący po stronie skarżącej spółki, który wynika z prawa do obrony przed działaniami innych podmiotów zaś potrzeba takiej obrony była skutkiem wezwania skarżącej spółki przez uprawnionego do zaprzestania używania spornego znaku z jednoczesną propozycją zawarcia umowy licencyjnej (pismo z dnia [...] kwietnia 2007 r., k. 2 akt administracyjnych).

W ocenie Urzędu Patentowego niezasadny jest zarzut udzielenia prawa ochronnego na sporny znak towarowy z naruszeniem wskazanych przez stronę przepisów. Przede wszystkim nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 129 ust. 2 pkt 2 p.w.p. dotyczący opisowego charakteru spornego oznaczenia, który wskazuje jednoznacznie na rodzaj odmiany rośliny, jaką jest fasola.

Organ zauważył, że znak sporny jest fantazyjny wobec towarów do oznaczania których został przeznaczony tj. "nasion fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, świeżej fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej". Znakiem opisowym jest oznaczenie mogące w obrocie służyć wyłącznie przekazywaniu informacji o cechach towarów w sposób aktualny, konkretny i bezpośredni. Skoro zatem znak sporny jest oznaczeniem fantazyjnym wobec czego nie może w żaden sposób przekazywać informacji o jakimkolwiek towarze, w tym także o fasoli i jej nasionach i nie ma związku z cechami roślin. Powołanie się przez stronę na okoliczność, że odmiana fasoli o nazwie "Laurina" została wpisana do Rejestru Odmian w 1989 r. pod numerem W 32 i jako nazwa odmiany rośliny powinna być dostępna dla wszystkich podmiotów, którzy tej nazwy używają nie zasługuje na uwzględnienie. Znak sporny został zgłoszony w dniu [...] czerwca 2004 r., zatem pod rządami ustawy Prawo własności przemysłowej, która nie przewiduje wyraźnego zakazu rejestracji jako znaków towarowych oznaczeń będących nazwami odmian roślin. Poza tym w chwili zgłoszenia do rejestracji oznaczenia LAURlNA uczestnik był jednocześnie uprawnionym do tego oznaczenia jako nowej odmiany rośliny, (tj. w okresie 1989- 2006 r.), o czym świadczy Raport z Urzędowego Badania Odrębności, Wyrównania i Trwałości Odmiany, wydany przez Centralny Ośrodek Badania Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej z dnia 27 marca 2006 r. (k. 66 akt administracyjnych). Wobec powyższego uprawniony do nowej odmiany rośliny mógł zgłosić na swoją rzecz przedmiotowe oznaczenie jako znak towarowy, zwłaszcza, że zgodnie z art. 9 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin z dnia 26 czerwca (Dz. U. Nr 137, poz. 1300) nazwa odmiany nie może naruszać prawa osób trzecich do znaków towarowych. Zdaniem Urzędu Patentowego nie zasługuje na uwzględnienie zarzut udzielenia prawa ochronnego z naruszeniem art. 131 ust. 2 pkt 1 p.w.p. gdyż w sprawie nie wykazano, iż uprawniony działał w złej wierze. Podnoszona okoliczność dotycząca wezwania do zaprzestania używania spornego znaku z jednoczesną propozycją zawarcia umowy licencyjnej nie może stanowić dowodu potwierdzającego złą wiarę uprawnionego, zwłaszcza, iż takie działanie takie należy uznać raczej za egzekwowanie prawa wyłącznego do spornego znaku poprzez zakazywanie naruszeń dokonywanych przez inne podmioty.

W skardze na powyższą decyzję, która wpłynęła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżąca spółka wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zasądzenie kosztów postępowania. Decyzji zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

- art. 7 k.p.a. i art. 77 k.p.a. - polegające na braku dbałości o dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy przez niezebranie i nie rozpatrzenie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego;

- art. 75 k.p.a. - polegające na nie skorzystaniu z dowodów dopuszczalnych na podstawie tego przepisu, tj. nie przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego;

- art. 80 k.p.a.- polegające na nieprawidłowej ocenie stanu faktycznego na podstawie zebranego materiału dowodowego, zaniechaniu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, dokonaniu sprzecznych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności przez przyjęcie, że znak sporny jest oznaczeniem fantazyjnym wobec czego nie może w żaden sposób przekazywać informacji o jakimkolwiek towarze, w tym także o fasoli i jej nasionach i nie ma związku z cechami roślin, a w konsekwencji przyjęcie, że nazwa odmiany rośliny posiada charakter znaku towarowego zgodnie z p.w.p., "które nie przewiduje wyraźnego zakazu rejestracji jako znaków towarowych oznaczeń będących nazwami odmian roślin".

- art. 84 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a. - polegające na wadliwym ustaleniu stanu faktycznego będącym następstwem nie powołania biegłego, którego specjalistyczna wiedza była niezbędna w celu dokładnego wyjaśnienia i ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego sprawy,

- art. 107 § 3 k.p.a. polegające na lakonicznej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, bez podania głębszej jego analizy i wyczerpującego wyjaśnienia przesłanek dokonanego rozstrzygnięcia;

2. naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy tj.: art. 129 ust. 1 i art. 129 ust. 2 pkt 1 i 2 p.w.p. przez uznanie, że oznaczenie posiada dostateczne znamiona odróżniające i jako takie spełniało wymogi do udzielenia prawa ochronnego.

W ocenie skarżącej spółki Urząd Patentowy pominął w swojej ocenie fakt, że wiele "fantazyjnych" oznaczeń posiada charakter odróżniający dla jednych towarów, a jednocześnie nie posiada go dla innych. Brak uwzględnienia tego oczywistego faktu ma dalsze konsekwencje albowiem oznaczenie LAURINA zostało zarejestrowane dla nasion fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółto strąkowej oraz świeżej fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej.

Od 1989 r. oznaczenie LAURINA stanowi nazwę odmiany fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, wpisaną do krajowego rejestru odmian. Zdaniem strony skarżącej organ pominął różnice pomiędzy odmianami. W myśli definicji zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 1 b ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin "odmiana oznacza zbiorowość roślin lub ich części, jeżeli części te są zdolne do wytworzenia całej rośliny, w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego znanego stopnia, ... którą można odróżnić od innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej przejawianej właściwości." Taka sama definicja jest zamieszczona wart. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz. U. nr 137, poz. 1299).

Zdaniem strony, wbrew stanowisku Urzędu Patentowego nazwa odmiany rośliny "Laurina", służy do wskazania określonych cech fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, cech charakterystycznych dla tej konkretnej odmiany, co pociąga za sobą używanie tej nazwy odmiany w obrocie. W tej sytuacji nawet jeśli ustawa p.w.p. nie powtarza wprost dawnego zakazu rejestracji odmiany roślin to taką treść można wyczytać z art.129 p.w.p.

Jednocześnie strona podnosi, że a "Metodyce badania zdolności rejestracyjnej znaków towarowych" obowiązującej od 1994 r. na stronie 20 znajduje się następujący zapis:" Nie może być zarejestrowane w charakterze znaku towarowego oznaczenie stanowiące chronioną (zarejestrowaną) nazwę rośliny dla towarów (usług) tego samego rodzaju - praktycznie więc w odniesieniu do wszelkich towarów odnoszących się do roślin, obrotu w tym zakresie itp." Dlatego też skarżąca spółka podnosi, że nazwę odmiany rośliny należy w tym wypadku traktować jak nazwę rodzajową ze wszystkimi konsekwencjami, jakie z tego wynikają, przy czym w okresie ochrony (wpisu w rejestrze) niedopuszczalna jest jej rejestracja w charakterze samodzielnego znaku towarowego w jakiejkolwiek formie (np. w dowolnej formie graficznej)."

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy wnosząc o oddalenie skargi podtrzymał dotychczas prezentowane stanowisko.

Uczestnik postępowania K. sp. z o.o. z siedzibą w K. nie zajęła stanowiska w sprawie skargi.

W piśmie z dnia 6 kwietnia 2010 r. (wpływ do Sądu) skarżąca spółka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sąd administracyjny wykonuje wymiar sprawiedliwości, poddając kontroli decyzje wydawane przez organy administracji publicznej pod względem ich zgodności z prawem, badając czy właściwie zastosowano przepisy prawa materialnego oraz przestrzegano przepisów proceduralnych w postępowaniu administracyjnym. Tylko w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa Sąd władny jest wzruszyć zaskarżoną decyzję. Nie każde wszak naruszenie prawa przez organy administracji publicznej daje Sądowi podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji. Art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej jako p.p.s.a.) stanowi kiedy decyzje lub postanowienia podlegają uchyleniu.

Badając sprawę w powyższym zakresie Sąd uznał, że skarga jest uzasadniona, gdyż zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa.

Sąd, co wynika jednoznacznie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych, został wyposażony w funkcje kontrolne i w granicach swej właściwości bada zgodność z prawem zaskarżonych decyzji. Możliwość dokonania takiej oceny warunkowana jest spełnieniem przez decyzję wymogów formalnych określonych w art. 107 § 1 k.p.a. Stosownie do tego przepisu decyzja winna zawierać w szczególności powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne. Uzasadnienie jest źródłem informacji co do sposobu rozumowania organu i przyjętych przez niego założeń stanowiących podstawę rozstrzygnięcia i jako takie winno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a tym samym ustalenie i wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy oraz wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreślane jest znaczenie prawne rozważenia całego materiału dowodowego. Organ rozpatrując materiał dowodowy nie może pominąć jakiegokolwiek przeprowadzonego dowodu, może natomiast zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów odmówić dowodom wiarygodności, ale wówczas obowiązany jest uzasadnić, z jakiej robi to przyczyny. Tylko taki sposób wskazania motywów rozstrzygnięcia umożliwia Sądom kontrolę prawidłowości przeprowadzonego postępowania i jego wyniku w postaci decyzji. Należy przy tym podkreślić, że uzasadnienie (faktyczne i prawne) stanowi integralną część decyzji. Zatem ocenie Sądu nie podlega jedynie jej osnowa, ale decyzja jako całość, a więc łącznie z uzasadnieniem (por. wyrok NSA z 15 listopada 2001 r. sygn. akt I SA/Gd 668/98, wyrok NSA z 12 maja 2000 r. sygn. akt I SA/Kr 856/98). Tym samym uzasadnienie, którego treść nie pozwala na poznanie motywów, którymi organ kierował się przy załatwianiu sprawy skutkuje wadliwością uzasadniającą uchylenie decyzji z tego powodu, że nie poddaje się ona kontroli i ocena jej legalności nie jest możliwa (por. wyrok NSA z 28 października 1998 r. sygn. akt I SA/Gd 1651/96, wyrok NSA z 14 grudnia 1998 r. sygn. akt II SA 1756/99).

Rolą sądu administracyjnego jest kontrola decyzji administracyjnych pod względem zgodności z prawem, a nie samodzielne rozstrzyganie spraw na etapie postępowania w Urzędzie Patentowym i wyprowadzanie własnych wniosków z materiału dowodowego.

Należy podkreślić, że Urząd Patentowy RP wydając zaskarżoną decyzję był związany rygorami procedury administracyjnej, określającej jego obowiązki w zakresie sposobu przeprowadzenia postępowania, a następnie końcowego rozstrzygnięcia sprawy (art. 256 § 1 p.w.p.)

Związanie rygorami procedury administracyjnej oznacza, że Urząd Patentowy RP jest obowiązany m.in. do przestrzegania zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa (art. 8 k.p.a.). Z zasady tej wynika przede wszystkim wymóg praworządnego i sprawiedliwego prowadzenia postępowania i rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji publicznej, co jest zasadniczą treścią zasady praworządności. Tylko postępowanie odpowiadające takim wymogom i decyzje wydane w wyniku postępowania tak ukształtowanego mogą wzbudzać zaufanie obywateli do organów administracji publicznej, nawet wtedy, gdy decyzje administracyjne nie uwzględniają jej żądań.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 grudnia 1984 r. sygn. akt III SA 729/84 ONSA 1984, nr 2 poz. 117, podkreślił że w celu realizacji tej zasady konieczne jest przede wszystkim ścisłe przestrzeganie prawa, zwłaszcza w zakresie dokładnego wyjaśnienia okoliczności sprawy konkretnego ustosunkowania się do żądań i twierdzeń strony (...). Organ administracji jest ponadto obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i ocenić cały materiał dowodowy (art. 7, 77 i 80 k.p.a.) oraz uzasadnić swoje rozstrzygnięcie według wymagań określonych w przepisach art. 107 § 3 k.p.a.

W rozpoznawanej sprawie zaskarżona decyzja nie spełnia omówionych wyżej kryteriów. Jej uzasadnienie w przeważającej części obejmuje zreferowanie stanowiska stron, a opis stanu faktycznego sprowadza się do konstatacji, że przedmiotowe oznaczenie LAURINA zostało wpisane do rejestru odmian w 1989 r.

Analiza uzasadnienia zaskarżonej decyzji pozwala na stwierdzenie, iż organ nie ustalił stanu faktycznego sprawy w sposób właściwy, gdyż za takie ustalenie nie można uznać przywołanego powyżej zreferowania stanowisk stron.

W zaskarżonej decyzji brak jest także dostatecznego uzasadnienia ustaleń dotyczących kwestii fantazyjnego charakteru słowa "Laurina" w odniesieniu do odmiany fasoli określonej w decyzji jako "nasiona fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, świeża fasola zwykła karłowa szparagowa żółtostrąkowa" w kl.31.

Z akt sprawy wynika, że nazwa odmiany "Laurina" (fasola zwykła karłowa) została zarejestrowana w Rejestrze Odmian w dniu 1 marca 1989 r. za numerem wpisu W 32. Hodowcą tej odmiany jest obecnie uczestnik postępowania czyli K. sp. z o.o. w K.

Rejestracja ta nastąpiła zatem w czasie obowiązywania ustawy z dnia 10 października 1987 r. o nasiennictwie ( Dz. U. z 1990 r., Nr 89, poz. 517 ze zm.) Stosownie do art. 3 ustawy został utworzony rejestr odmian, będący urzędowym spisem odmian, których materiał siewny może być wprowadzony do obrotu.

W myśl art. 4 ww. ustawy warunkiem wpisania odmiany do rejestru było:

1) odpowiednia dla gospodarki narodowej wartość gospodarcza odmiany,

2) prowadzenie hodowli zachowawczej odmiany oryginalnej lub selekcjonowanej, umożliwiające wytwarzanie materiału siewnego na potrzeby gospodarcze,

3) posiadanie przez hodowcę odpowiedniej ilości materiału siewnego do badań i rozmnożenia odmiany,

4) nadanie odmianie nazwy.

Z kolei zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 1987 r. o nasiennictwie nazwa odmiany powinna zawierać znamiona odróżniające ją od nazw innych odmian tej samej lub pokrewnej rośliny uprawnej, wpisanych do rejestru lub objętych ochroną w kraju oraz w państwach będących członkami odpowiednich porozumień międzynarodowych, których Polska Rzeczpospolita Ludowa jest uczestnikiem. Nazwa odmiany nie może wprowadzać w błąd co do właściwości odmiany, jej wartości gospodarczej, hodowcy, miejsca pochodzenia, ani składać się wyłącznie z cyfr, a także nie może naruszać praw osób trzecich do znaków towarowych oraz innych praw do używania oznaczeń materiału siewnego (ust. 2 ). Nazwa odmiany podlega ochronie od dnia jej wpisania do rejestru. Ochrona nazwy trwa dopóty, dopóki materiał siewny odmiany jest w obrocie w Polsce ( ust. 3). Natomiast stosownie do art. 6 ustawy każdy kto ocenia, oferuje do sprzedaży, zbywa lub reklamuje materiał siewny odmiany wpisanej do rejestru albo udziela informacji dotyczących tej odmiany, jest obowiązany używać jej nazwy wpisanej do rejestru. Rejestr odmian prowadził Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, zaś wpisanie odmiany do rejestru, odmowa wpisania, skreślenie odmiany z rejestru oraz uznanie odmiany za oryginalną, selekcjonowaną lub miejscową następuje w drodze decyzji, po zasięgnięciu opinii komisji powoływanej przez Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej ( por. art.9 - 13 cyt. ustawy)

Powyższa ustawa została zastąpiona nową ustawą o nasiennictwie z dnia 24 listopada 1995 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 53, poz. 563 z późn. zm.). Przepisy tej ustawy zawierały podobne rozwiązania prawne jeśli chodzi o rejestrację odmian roślin. Jednocześnie w myśl art. 8 ust. 4 ustawy nazwa odmiany podlegała ochronie od dnia wydania decyzji o wpisaniu jej do rejestru do dnia wydania decyzji o jej skreśleniu z rejestru, a po tym dniu trwa dopóty, dopóki materiał siewny lub materiał ze zbioru odmiany znajduje się w obrocie lub w sprzedaży. Obowiązek stosowania nazwy odmiany dotyczył każdego, kto jej materiał siewny i materiał ze zbioru ocenia, oferuje do sprzedaży, zbywa lub reklamuje albo udziela informacji dotyczących odmiany.

Obecnie co do rejestracji odmian roślin obowiązują dwie ustawy a mianowicie; - ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r., Nr 41, poz. 271 z póżn. zm.) oraz ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. Nr 137, poz. 1300 z późn. zm.). Podobnie jak poprzednio odmiany roślin podlegają wpisowi do rejestru odmian, zaś nazwa odmiany podlega ochronie prawnej.

I tak zgodnie z przepisem art. 9 ust. 4 i 5 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin obowiązek stosowania nazwy odmiany dotyczy każdego, kto jej materiał siewny lub materiał ze zbioru ocenia, oferuje do sprzedaży, zbywa, udostępnia, reklamuje lub udziela informacji dotyczących odmiany. Nazwa odmiany podlega ochronie od dnia przyznania wyłącznego prawa, a w przypadku skreślenia jej z księgi ochrony wyłącznego prawa - dopóki materiał siewny znajduje się w obrocie.

Przenosząc to na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, Urząd Patentowy całkowicie pominął w swojej decyzji niezwykle istotną kwestię faktyczną związaną z funkcjonowaniem odmiany fasoli "Laurina" w obrocie handlowym. Z cytowanych wyżej przepisów wynika niezbicie, że objęte rejestracją towary z kl. 31 "nasiona fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, świeża fasola zwykła karłowa szparagowa żółtostrąkowa" nie mogły być przedmiotem obrotu pod inną nazwą niż "Laurina". W tej mierze skarżący podnosił, że wbrew stanowisku Urzędu Patentowego co do fantazyjnego charakteru słowa " Laurina" w odniesieniu do fasoli, nazwa odmiany fasoli "Laurina" służyła w obrocie do wskazania określonych cech fasoli zwykłej karłowej szparagowej żółtostrąkowej, cech charakterystycznych dla tej konkretnej odmiany. Oznacza to, że jeśli nawet ustawa p.w.p. nie powtarza wprost dawnego zakazu rejestracji odmiany roślin to taką okoliczność należało również rozważać z punktu widzenia przepisu art. 129 ust. 2 pkt 2 p.w.p.

Pod rządami ustawy o znakach towarowych w literaturze prezentowany był pogląd co do tego, iż rejestracja w charakterze znaku towarowego dowolnej nazwy odmiany rośliny musiałoby doprowadzić do kolizji w obrocie pomiędzy oznaczeniem używanym jako nazwa rośliny i jako znak towarowy. "Każdy, kto nabywa daną odmianę, musi używać jej nazwy.... Tak np. nazwy odmian pszenicy (np. Liwilla, Beta, Modra) nie mogą być zarejestrowane jako znaki towarowe dla pszenicy można je natomiast zarejestrować dla towarów innego rodzaju (np. słodyczy, konserw mięsnych, zabawek)."- por. R. Skubisz "Prawo znaków towarowych" Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze Spółka z o.o. ,Warszawa 1997 , str. 102.

Rację ma skarżący twierdząc, że brak odpowiednika przepisu art. 9 ust. 1 pkt 4 ustawy o znakach towarowych, dotyczącego niedopuszczalności rejestracji dla towarów tego samego rodzaju chronionych nazw odmian roślin przepisu w ustawie p.w.p. nie zwalniał Urzędu Patentowego od analizy tej okoliczności jako mającej istotne znaczenie w sprawie.

W wyroku z dnia 8 czerwca 2005 r. sygn. akt II GSK 65/05 NSA zwrócił uwagę, iż kwestię posiadania bądź nieposiadania przez znak dostatecznych znamion odróżniających nie rozpatruje się in abstracto lecz in concreto. Także WSA w Warszawie w wyroku z dnia 23 lipca 2008 r. sygn. akt VI SA/Wa 882/08 stwierdził, że zdolność odróżniająca oznaczeń słownych może być oceniana przede wszystkim w odniesieniu do konkretnych towarów, które mają nimi być oznaczane. Opisowy lub ogólnoinformacyjny charakter oznaczenia to cecha, która świadczy o braku konkretnej, a nie abstrakcyjnej zdolności odróżniającej znaku towarowego. Oceny należy dokonać również w odniesieniu do realiów tzw. "zwykłego obrotu gospodarczego", z uwzględnieniem kryterium zapatrywań przeciętnego odbiorcy (Lex nr 512841). Należy zatem odnieść sporne oznaczenie do konkretnych towarów, wskazanych we wniosku o rejestrację znaku towarowego, a następnie w decyzji o udzieleniu ochrony. Okoliczność ta nie była przedmiotem właściwych ustaleń i wnikliwej oceny przez Urząd Patentowy, a ma ona podstawowe znaczenie w kontekście tego, czy przedmiotowy znak ma charakter opisowy z punktu widzenia art. 129 ust. 2 pkt 2 p.w.p.

Dodatkowo należy wskazać na uchybienie Urzędu Patentowego co do błędnego określenia w decyzji strony tj. wnioskodawcy jako osób fizycznych "J. L. i J. R.". Z wypisu z KRS wynika, że jest to spółka jawna działająca pod nazwą; "P. spółka jawna" z siedzibą w W. Organowi powinno być wiadome z urzędu (niezależnie od sposobu określenia strony we wniosku) , że spółki osobowe stosownie do art. 8 k.s.h. są podmiotami prawa, a więc mają zdolność prawną. Oznacza to, że mogą w pełnym zakresie uczestniczyć w obrocie gospodarczym, być podmiotami stosunków prawnych. Na podstawowe atrybuty podmiotowości prawnej składają się: nabywanie przez spółkę praw, zaciąganie zobowiązań (we własnym imieniu), co oznacza, że spółka ma zdolność do czynności prawnych. Ponadto spółka może pozywać i być pozywana, co oznacza, że ma zdolność sądową. Z tych przyczyn także zasądzenie kosztów solidarnie od J. L. i J. R. było wadliwe.

W toku ponownego postępowania organ winien – w ocenie Sądu – uwzględniając powyższe zastrzeżenia - dokonać szczegółowej analizy zdolności odróżniającej oznaczenia LAURINA w stosunku odmiany fasoli, która została zarejestrowana w rejestrze odmian. Również ocena charakteru danego oznaczenia jako fantazyjnego powinna być przeprowadzona z punktu widzenia przepisów cytowanych wyżej ustaw o nasiennictwie i ochronie prawnej odmian roślin.

Mając wszystkie powyższe względy na uwadze Sąd na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. orzekł jak w sentencji orzeczenia. Rozstrzygnięcie w zakresie wykonalności oparte zostało o przepis art. 152 p.p.s.a., zaś o kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 200 p.p.s.a.