drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Dostęp do informacji publicznej, Prezes Sądu, Zobowiązano organ do rozpoznania wniosku, II SAB/Sz 144/17 - Wyrok WSA w Szczecinie z 2017-12-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Sz 144/17 - Wyrok WSA w Szczecinie

Data orzeczenia
2017-12-07 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-11-03
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Sędziowie
Barbara Gebel /przewodniczący/
Maria Mysiak
Stefan Kłosowski /sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Skarżony organ
Prezes Sądu
Treść wyniku
Zobowiązano organ do rozpoznania wniosku
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 1764 art. 13, art. 16 ust. 1 w zw. z art. 5, art. 1 ust. 2, art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jedn.
Dz.U. 2017 poz 1369 art. 119 pkt 4, art. 149 par. 1, art. 3 pkt 8, art. 200
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędziowie Sędzia NSA Stefan Kłosowski (spr.),, Sędzia WSA Maria Mysiak, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 7 grudnia 2017 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia A. na bezczynność Prezesa Sądu Okręgowego w S. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Prezesa Sądu Okręgowego w S. do rozpatrzenia wniosku skarżącego Stowarzyszenia A. z dnia [...] r. w terminie 14 dni od doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, II. stwierdza, iż bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, III. zasądza od Prezesa Sądu Okręgowego w S. na rzecz skarżącego Stowarzyszenia A. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 12 października 2017 r. Stowarzyszenie, dalej zwane:, "Stowarzyszenie" lub "Skarżący", wniosło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę na bezczynność Prezesa Sądu, (dalej określanego także jako"Organ"), w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej, wskazując, iż pismem z dnia 24 sierpnia 2017 r., zwróciło się do Organu o udostępnienie:

• skanu postanowienia opisanego w artykule ze strony internetowej szczecin wyborcza (dokładny link we wniosku), które zostało wydane przez Sąd Rejonowy,

• dokumentu zawierającego informacje o wyznaczonych dyżurach dla sędziów

w sprawach tzw. "aresztowych" od 1 maja 2017 r. do 23 sierpnia 2017 r.

- w formie elektronicznej na wskazany adres e-mail.

Pismem z dnia 25 sierpnia 2017 r. doręczonym dnia 28 sierpnia 2017 r. (znak: [...]) Prezes Sądu wezwał Stowarzyszenie do wskazania w sposób w jednoznaczny udostępnienia jakiego postanowienia, z jakiego dnia oraz z jakiego wydziału żąda, wyznaczając siedmiodniowy termin na wskazanie tych danych pod rygorem pozostawienia wniosku bez dalszego rozpoznania. Do pisma zostało załączone zarządzenie Przewodniczącego IV Wydziału Karnego Odwoławczego z dnia 30 czerwca 2015 roku (sygn. [...]) dotyczące zasad przydziału spraw sędziom w Sekcji Zażaleniowej IV Wydziału Karnego Odwoławczego.

Pismem e-mail z dnia 5 września 2017 r. Stowarzyszenie wskazało, iż jego wniosek dotyczył wszystkich postanowień wraz z uzasadnieniami wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia od postanowień wydanych przez Sąd Rejonowy 22 czerwca 2017 r. w sprawie prowadzonego przez Prokuraturę Regionalną śledztwa o sygn. [...] (wskazano link do Komunikatu Prokuratury Regionalnej).

Pismem z dnia 11 września 2017 r. Prezes Sądu Okręgowego poinformował Stowarzyszenie, iż wskazane w jego wniosku postanowienia zostały wydane w toku niezakończonego postępowania przygotowawczego, w związku z czym w tym zakresie znajdują zastosowanie przepisy kodeksu postępowania karnego, a nie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Ponadto wskazał, iż z wnioskiem o udostępnienie tych postanowień zasadne byłoby zwrócenie się do Prokuratury Rejonowej.

Uznając w związku z powyższym, iż Organ dopuścił się bezczynności Stowarzyszenie wniosło opisaną na wstępie skargę na jego bezczynność.

Zdaniem skarżącego, Organ dopuścił się naruszenia:

1. art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483) w zakresie, w jakim stanowi on normatywną podstawę do udostępniania informacji o działalności jednostek organizacyjnych wykonujących zadania władzy publicznej i gospodarujących mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa,

2. art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764, dalej: u.d.i.p.) w zakresie, w którym organ jest zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, poprzez brak udostępnienia informacji publicznej przez Organ.,

3. art. 1 ust. 1 w zw. art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) tiret trzecie u.d.i.p. poprzez błędne przyjęcie, że postanowienie wydane w niezakończonym jeszcze postępowaniu nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ww. ustawy.

Podnosząc powyższe zarzuty Skarżący wniósł o:

1. zobowiązanie Prezesa Sądu Okręgowego do rozpatrzenia wniosku

z dnia 24 sierpnia 2017 r. o udostępnienie informacji publicznej,

2. zwrot kosztów postępowania oraz kosztów zastępstwa według norm przepisanych,

3. orzeczenie, ze bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa,

4. wymierzenie Prezesowi Sądu Okręgowego grzywny.

Rozwijając podniesione zarzuty Skarżący wskazał, iż wszelkie orzeczenia wydane przez organy wymiaru sprawiedliwości stanowią informację publiczną. Postanowienia zostały wydane przez Sąd Rejonowy, zatem zostały wydane przez organ władzy sądowniczej w rozumieniu art. 10 Konstytucji RP oraz w ramach wykonywanej działalności o charakterze publicznym, zgodnie z art. 45 ust.1 i art. 178 i Konstytucji.

Mimo, że w karnej ustawie procesowej znajdują się przepisy dotyczące uzyskiwania dostępu do akt sądowych oraz możliwości uzyskiwania z nich uwierzytelnionych kopii i odpisów (art. 156 K.p.k.) to, wprowadzenie takiej regulacji nie uniemożliwia osobom niebędącym stronami postępowania karnego korzystania

z uprawnień przewidzianych w u.d.i.p. Zarówno wyroki, jak i orzeczenia są wydawane przez sądy w ramach działalności orzeczniczej opartej na interpretacji i stosowaniu przepisów prawnych. Nieuzasadniony jest również argument, że postanowienie zostało wydane w niezakończonym jeszcze postępowaniu przygotowawczym. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) tiret trzecie u.d.i.p. udostępnieniu polegają w szczególności orzeczenia sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych oraz sądów wojskowych. Dyspozycja powyższej jednostki prawnej nie przewiduje rozróżnienia na orzeczenia merytoryczne i niemerytoryczne oraz w postępowaniu zakończonym

i niezakończonym. Uzależnienie stosowania przepisów u.d.i.p. od stadium trwającego postępowania nie powinno mieć miejsca, tym bardziej, iż nie ulega zmianie podmiot wydający postanowienie będące przedmiotem wniosku Stowarzyszenia. Zgodnie z art. 93 § 1 K.p.k., w sytuacjach, kiedy ustawa nie przewiduje wydania wyroku, sąd wydaje postanowienie.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 u.d.i.p., termin do udostępnienia przedmiotowych informacji upłynął 7 września 2017 r. Pomimo upływu terminu, podmiot, do którego został skierowany wniosek, nie udostępnił Skarżącemu informacji publicznej, o którą wnioskował. Tym samym zasadnym jest orzeczenie, że bezczynność miała miejsce

z rażącym naruszeniem prawa i wymierzenie organowi grzywny.

Odpowiadając na skargę Prezes Sądu Okręgowego wniósł o jej oddalenie.

W piśmie przedstawiono wykonane w sprawie czynności, wskazując m.in.,

iż pismo Stowarzyszenia przesłane do Organu e-mailem w dniu 5 września 2017 r. nie wskazywało sygnatur spraw, jedynie odwoływało się do komunikatu Prokuratury Regionalnej. Jednakże, jak to zostało wskazane w piśmie z dnia

11 września 2017 r., z treści komunikatu Prokuratury Regionalnej wynikało, iż wniosek dotyczył postanowień Sądu Okręgowego wydanych w sprawach dotyczących zażaleń prokuratora na odmowę zastosowania tymczasowego aresztowania w tzw. sprawie polickiej. Prezes Sądu Okręgowego nie przekazał żądanych informacji, albowiem wskazane postanowienia wydane zostały przez sąd w toku niezakończonego postępowania przygotowawczego, zatem ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej nie może mieć zastosowania w przedmiotowej sprawie. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 2 u.d.i.p. jej przepisy nie naruszają przepisów innych ustaw określających zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Dostęp do dokumentów niezakończonego postępowania przygotowawczego regulowany jest przez przepisy Kodeksu postępowania karnego. Z uwagi na fakt, iż dysponentem postanowień wydanych przez sąd jest prokuratur, pouczono wnioskodawcę, że zasadnym wydaje się zwrócenie się do Prokuratora Regionalnego o udostępnienie przedmiotowych postanowień (sygn. [...]).

Dalej Prezes Sądu Okręgowego wskazuje, iż co do zasady zgodzić się trzeba ze skarżącym, iż żądana informacja w postaci orzeczeń sądowych jest informacją publiczną, jednakże wniosku Stowarzyszenia nie można rozpatrywać tylko w tym kontekście. Ustawa o dostępie do informacji publicznej wprowadziła bowiem ograniczenia w dostępie do informacji będących informacjami publicznymi, jak również wyłączenia w stosowaniu tej ustawy.

Zasadą ogólną jest, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) tiret trzecie u.d.i.p., że informacją publiczną są orzeczenia sądów powszechnych, jednakże zgodnie z art. 1 ust. 2 przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi, pod warunkiem, że nie ograniczają obowiązków przekazywania informacji do centralnego repozytorium informacji publicznej, o których mowa w art. 9b ust. 1 u.d.i.p.

Kodeks postępowania karnego w art. 156 reguluje dostęp do akt sprawy karnej w toku postępowania. Kodeks postępowania karnego jest aktem prawnym rangi ustawy, wobec czego jest aktem prawnym, którego zasady, w tym dotyczące dostępu do akt spraw, a tym samym dokumentów zgromadzonych w tych aktach, będących informacjami publicznymi, wyłączają stosowanie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Zgodnie z art. 156 § 5a K.p.k. w razie złożenia w toku postępowania przygotowawczego wniosku o zastosowanie albo przedłużenie tymczasowego aresztowania, podejrzanemu i jego obrońcy udostępnia się niezwłocznie akta sprawy

w części zawierającej treść dowodów dołączonych do wniosku, z wyłączeniem dowodów z zeznań świadków, o których mowa w art. 250 § 2b. Jeżeli oskarżony i jego obrońca mogą mieć dostęp do określonych tylko, wskazanych przez prokuratora dokumentów zawartych w aktach sprawy, to nie może być tak, że do postanowienia wydanego w określonej sprawie będzie miał dostęp szerszy krąg osób. Jak wskazał wyraźnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygnaturze

II SAB/Wa 305/14 (wyrok z dnia 12.08.2014) przepisy art. 156 § 1, 5 i 5a K.p.k. oraz

art. 525 K.p.c. i § 94 regulaminu sądowego w stosunku do wszystkich, a nie tylko wobec stron postępowania, w odniesieniu do dokumentów które są informacjami publicznymi i znajdują się w aktach spraw sądowych spraw cywilnych, karnych i aktach trwającego postępowania przygotowawczego, są przepisami szczególnymi, o których mowa w art. 1 ust. 2 u.d.i.p. i nie ma do nich zastosowania ustawa o dostępie do informacji publicznej. Przyjęcie, że w pozostałych przypadkach strona postępowania, której żywotnych interesów dotyczy sprawa, uzyskuje dostęp do akt na innych zasadach, bardziej sformalizowanych, niż osoby działające w oparciu o art. 10 u.d.i.p. byłoby naruszeniem zasady równości zapisanej w art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Nadto Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale wydanej w sprawie I OPS 7/13 z 9.12.2013 r. wskazał, że ustawodawca, co do którego zakładamy walor racjonalności, ilekroć przewiduje, że określony podmiot może czy też powinien mieć dostęp do akt jakiegokolwiek postępowania, wyraźnie reguluje to w przepisach.

W art. 156 § 5 i 5a K.p.k. ustawodawca wyraźnie wskazał, do jakich dokumentów mogą mieć dostęp strony, w tym oskarżony i obrońca. Wobec czego krąg osób uprawnionych został zamknięty.

Prezes Sądu Okręgowego zwraca też uwagę, że sąd rozpoznając wniosek prokuratora o zastosowanie lub przedłużenie tymczasowego aresztowania odnosi się do przeprowadzonych dowodów w toku postępowania przygotowawczego. Uzasadnienie takiego orzeczenia sądowego zawiera opis czynów i dowodów, co w sytuacji przekazania osobom nieuprawnionym może powodować zagrożenie dla prawidłowego prowadzenia postępowania przygotowawczego. Stąd racjonalny ustawodawca uznał, że dysponentem dokumentów zgromadzonych w aktach postępowania przygotowawczego jest prokurator.

Mając powyższe na uwadze Prezes Sądu Okręgowego stwierdził, że jeżeli istnieje inny akt prawny, w tym wypadku Kodeks postępowania karnego, to ten właśnie akt prawny reguluje dostęp do dokumentów postępowania przygotowawczego. Fakt, iż to Sąd Okręgowy wydał orzeczenia, których udostępnienia domagało się Stowarzyszenie, nie zmienia etapu postępowania z przygotowawczego na sądowe. W tym wypadku Sąd Okręgowy orzekał incydentalnie w toku postępowania przygotowawczego.

Prezes Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie pozostawał zatem w bezczynności albowiem wezwał wnioskodawców do wskazania sygnatur spraw i przekazał zarządzenie Przewodniczącego IV Wydziału Karnego Odwoławczego regulujące sposób przydziału spraw w Sekcji Zażaleniowej tego Wydziału. Nadto, pomimo nie wskazania sygnatur spraw (wskazano jedynie sygnaturę akt prokuratorskich), nie wskazano sygnatur, pod którymi zarejestrowano sprawy w sądzie), organ wezwany podjął czynności w celu ich ustalenia, do czego nie był zobowiązany albowiem to wnioskodawca winien konkretnie wskazać jakie dokumenty mają być mu udostępnione. Po analizie żądanych dokumentów i przepisów prawa Prezes Sądu Okręgowego poinformował wnioskodawców o swoim stanowisku, co więcej, wskazał do kogo można się zwrócić w celu ewentualnego uzyskania żądanych dokumentów.

Organ podkreśla, iż zaprezentowane w odpowiedzi na skargę stanowisko oparte jest na utrwalonym w orzecznictwie i doktrynie poglądzie, że akt prawny, jakim jest Kodeks postępowania karnego, jest aktem prawnym kompleksowo regulującym dostęp do dokumentów w toku postępowania przygotowawczego, w tym będących informacjami publicznymi. W niniejszej sprawie zatem jedynie prokurator jest uprawniony do udostępnienia postanowień w przedmiocie tymczasowego aresztowania.

Końcowo organ zwrócił uwagę, na fakt, iż Skarżący w swym wniosku wnosił

o udostępnienie orzeczeń wydanych przez Sąd Okręgowy a w skardze wskazuje, że informację publiczną stanowią postanowienia wydane przez Sąd Rejonowy. Mając jednak na uwadze całokształt sprawy i dotychczas złożone wnioski uznać należy, że jest to omyłka pisarska.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, że na podstawie art. 119 pkt 4 ustawy z dnia

30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U.

z 2017 r., poz. 1369), dalej jako "P.p.s.a.", sprawa została rozpoznana

w trybie uproszczonym, na posiedzeniu niejawnym.

Rozważając przedstawioną wyżej argumentację skargi jak i odpowiedzi na skargę pod kątem normatywnej treści przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (zwanej tu skrótowo: "u.d.i.p."), Sąd doszedł do przekonania, iż skarga w zakresie postawionego w niej zarzutu bezczynności Organu zasługuje na uwzględnienie.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym, jak również w literaturze przyjmuje się, że pod pojęciem bezczynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej przez podmiot zobowiązany w świetle przepisów u.d.i.p. należy rozumieć nie tylko brak reakcji na wniosek o udzielenie informacji w określonym w art. 13 u.d.i.p. terminie, ale także działanie nieprawidłowe lub pozorowane, jak np. udzielenie odpowiedzi niepełnej lub nie na wskazany we wniosku temat (zagadnienie).

Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie jeśli chodzi o realizację przez Organ drugiego wniosku Stowarzyszenia – o udostępnienie dokumentu zawierającego informację o wyznaczonych dyżurach sędziów w sprawach aresztowych w okresie od 1 maja do 23 sierpnia 2017 r.

Jak w odpowiedzi na skargę przyznaje Organ, w ramach realizacji wniosku Stowarzyszenia w zakresie udostępnienia dokumentu zawierającego informację

o wyznaczonych dyżurach aresztowych sędziów we wskazanym okresie, wnioskodawcy zostało przekazane Zarządzenie Przewodniczącego IV Wydziału Karnego Odwoławczego regulujące sposób przydziału spraw w sekcji zażaleniowej.

Z załączonego do akt sprawy Zarządzenia nie wynika, iż zawiera ono żądaną informację, dlatego podniesienie w skardze zarzutu bezczynności organu w tym zakresie należało uznać za zasadne. Do kwestii tej nie mają bowiem zastosowania przepisy szczególne wyłączające stosowanie przepisów u.d.i.p.

Bardziej złożona jest kwestia realizacji wniosku Stowarzyszenia o udostępnienie mu skanu postanowienia o którym mowa w artykule zamieszczonym na stronie internetowej http://szczecin.wyborcza.pl.szczecin (...) sąd-okręgowy-nie-aresztował-menadżerów.html, które zostało wydane przez Sąd Okręgowy. Niesporne jest, iż Stowarzyszeniu chodziło o orzeczenie wydane w postępowaniu aresztowym

w tzw. "sprawie polickiej". Zatem wnioskujący o udostępnienie przedmiotowej informacji nie wskazał sygnatury dokumentu, którego udostępnienia żąda, to jednak sprawa ta została przez Organ prawidłowo zidentyfikowana, zatem nie mógł on wniosku pozostawić bez rozpoznania. Istotne jest, iż wnioskodawca tak określił przedmiot swego wniosku, że kwestia ta nie budziła wątpliwości.

Rozpatrując skargę na bezczynność Organu w tym zakresie należy mieć na uwadze, iż w świetle przepisów u.d.i.p. z bezczynnością organu w zakresie realizacji wniosku o udostępnienie informacji publicznej będziemy mieć do czynienia nie tylko w sytuacji braku reakcji na taki wniosek bądź udzielenie informacji "nie na temat", lecz także w przypadku niezałatwienia wniosku w przewidzianej prawem formie, jak np. wydanie decyzji o odmowie udzielenia informacji lub umorzeniu postępowania w przypadkach wskazanych w art. 16 ust. 1 w zw. z art. 5 u.d.i.p., tj. gdy ustawa przewiduje ograniczenia w dostępie do danej informacji publicznej.

Nie ma między stronami sporu, co do tego, iż wydane przez sąd przedmiotowe orzeczenie (orzeczenia) stanowią informację publiczną. Wynika to jednoznacznie z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) tiret trzecie u.d.i.p. Prezes Sądu Okręgowego stoi jednak na stanowisku, że ze względu na treść art. 1 ust. 2 tej ustawy i treść art. 156 K.p.k., który reguluje zasady dostępu do akt postępowania karnego, żądane przez Stowarzyszenie orzeczenie, wydane przez Sąd Okręgowy, nie może być udostępnione w trybie przepisów u.d.i.p. ze względu na odrębną regulację zawartą w karnej ustawie procesowej. W takiej sytuacji to przepis, art. 156 K.p.k. reguluje dostęp do zawartych w aktach dokumentów wyłączając w tym zakresie przepisy u.d.i.p. Na poparcie swego stanowiska

Organ przywołuje podzielające to stanowisko orzecznictwo sądów administracyjnych,

w tym mającą zasadnicze znaczenie Uchwałę 7 Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 grudnia 2013 r. sygn. OPS 7/13.

Skarżący stoi zaś na stanowisku, iż przepis art. 1 ust. 2 u.d.i.p. nie zamyka podmiotom innym niż strona postępowania dostępu do wydanych przez sąd orzeczeń.

Rozważając tę kwestię zauważyć należy, iż zarówno wskazana wyżej Uchwała 7 Sędziów NSA (sygn. OPS 7/13) jak i orzecznictwo wielu sądów administracyjnych w tym zakresie, wydane zostały na tle sporów związanych z kwestią dostępu do akt postępowań karnych (a także administracyjnych lub cywilnych), w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W ocenie Sądu w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, czym innym jest kwestia dostępu do akt postępowania, którą to kwestię regulują ustawy procesowe, w tym przywoływany tu art. 156 K.p.k., a czym innym udostępnienie znajdującego się w tych aktach określonego dokumentu, posiadającego walor informacji publicznej.

Jak już wyżej wskazano walor ten w przypadku orzeczeń sądu jest bezsporny, wynika on wprost z przywołanego wyżej przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) tiret 3 u.d.i.p.

W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, analiza przepisów art. 1 ust. 2, w związku z art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p. nie daje podstaw do jednoznacznego stwierdzenia, iż w sytuacjach, gdy w ustawach szczególnych (procesowych) istnieją przepisy regulujące dostęp do akt poszczególnych postępowań jurysdykacyjnych, to podmiot zainteresowany określoną informacją o walorach publicznych nie może jej uzyskać w trybie przepisów u.d.i.p., te gdyż ustawy szczególne – z mocy art. 1 ust. 2 u.d.i.p. - to wyłączają.

Zdaniem Sądu przepis art. 1 ust. 2 u.d.i.p. należy rozumieć w ten sposób,

że przepisy u.d.i.p. nie mogą służyć obejściu zasad dostępu do określonych akt postępowań jurysdykcyjnych i znajdujących się w nich dokumentów mających znaczenie procesowe.

Nie może on jednak ograniczać zainteresowanym sprawami publicznymi dostępu do określonej informacji lub dokumentu – w szczególności wskazanego w art. 6 u.d.i.p.

Należy zgodzić się z tezą, iż art. 156 K.p.k. stanowi lex specjalis w stosunku do przepisów u.d.i.p. w zakresie dostępu do dokumentów zgromadzonych w aktach postępowania karnego, wyłączając możliwość nieograniczonego dostępu do tych akt.

Nie można jednak zgodzić się z zawartym w odpowiedzi na skargę twierdzeniem,

iż dostęp ten jest ograniczony tylko do podmiotów wskazanych w § 1 art. 156 K.p.k. Zresztą przepis ten również przewiduje, że za zgodą prezesa sądu akta te mogą być udostępnione również innym osobom. Jeśli w tym trybie mogą być udostępniane akta sprawy, to tym bardziej mogą być udostępniane pojedyncze dokumenty stanowiące informację publiczną w rozumieniu przepisów u.d.i.p. w szczególności konkretne orzeczenia sądu, jeśli oczywiście nie została w odpowiednim trybie wyłączona jawność określonych dokumentów (czy też całego postępowania).

Istnieją bowiem przepisy szczególne ograniczające dostęp do informacji publicznej. Odwołuje się do nich art. 5 u.d.i.p. Należy jednak mieć też na uwadze przepis art. 5

ust. 3 u.d.i.p., który stanowi, iż nie można (z zastrzeżeniem ust. 1, 2 i 2a) ograniczać dostępu do informacji o sprawach rozstrzyganych w postępowaniach przed organami państwa, w szczególności w postępowaniu administracyjnym, karnym lub cywilnym ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli postępowanie dotyczy podmiotów wykonujących zadania publiczne albo pełniących funkcje publiczne – w zakresie tych zadań lub funkcji.

Wprawdzie w niniejszej sprawie Prezes Sądu Okręgowego nie odwołuje się do aspektu "ochrony interesu strony", lecz do stanowiska, iż do rzeczonych orzeczeń Sądu ustawa o dostępie do informacji publicznej, ze względu na treść art. 1 ust. 2 u.d.i.p. oraz art. 156 K.p.k., nie ma zastosowania, jednakże - zdaniem tut. Sądu - przepis art. 5 ust. 3 u.d.i.p. należy w szczególności w tej sprawie mieć na uwadze, zwłaszcza, że wniosek Stowarzyszenia miał związek z tym, iż tzw. "sprawa policka" budziła szerokie zainteresowanie opinii publicznej, m.in. wskutek podania do wiadomości publicznej informacji o wszczęciu postępowania prokuratorskiego wobec orzekających w sprawie sędziów. W zaistniałej w ostatnim czasie sytuacji, tj. publicznego podważania uczciwości i rzetelności sądów i sędziów transparentność funkcjonowania organu państwa, jakim jest sąd, jest szczególnie ważna i istotna.

W ocenie składu orzekającego w niniejszej sprawie, przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej i art. 156 K.p.k. nie pozostają z sobą w kolizji, a przeciwnie, każdy z tych aktów prawnych reguluje właściwy dla swojego przedmiotu regulacji tryb dostępu do informacji. Oczywiście informacja, o którą Skarżący zwrócił się do Prezesa Sądu Okręgowego w punkcie pierwszym (wydanie skanu wydanego przez Sąd postanowienia) nie może naruszać przepisów ograniczających dostęp do informacji, o których mówi art. 5 ust. 1 u.d.i.p. Przepis ten stanowi, iż prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Dotyczy to w szczególności tajemnicy śledztwa (postępowania) i wszelkich aspektów zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Dlatego – w ocenie Sądu – Prezes Sądu Okręgowego winien był udostępnić (jeżeli był w posiadaniu) skan przedmiotowego postanowienia (postanowień), o którym mowa we wniosku, z wyłączeniem informacji mogących zagrozić prawidłowemu tokowi postępowania. Samo rozstrzygnięcie jednak, jak i skład orzekający sądu, z mocy art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) tiret trzecie – stanowi informację publiczną, która powinna być udostępniona. Gdyby wnioskodawca domagał się jednak pełnych skanów orzeczeń, zawierających informacje chronione, obowiązkiem organu byłoby wydanie stosownej decyzji odmawiającej udzielenia informacji w tym zakresie (art. 16 w zw. z art. 14 ust. 2 u.d.i.p.). Należy dodać, iż gdyby racjonalny ustawodawca rzeczywiście przez art. 1 ust. 2 u.d.i.p. chciał całkowicie wyłączyć dostęp do wszelkich dokumentów znajdujących się w aktach określonych postępowań jurysdykcyjnych (w tym postępowań karnych), swą wolę w tym zakresie wyraziłby w sposób normatywnie bardziej jednoznaczny, w szczególności nie nadawałby wszystkim orzeczeniom sądowym waloru informacji publicznej.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, iż odmawiając skarżącemu – w drodze czynności – udzielenia wnioskowanej informacji Prezes Sądu Okręgowego dopuścił się bezczynności, o której mowa w art. 3 pkt 8 oraz art. 149 P.p.s.a. W związku z powyższym na podstawie art. 149 § 1 P.p.s.a. orzeczono jak w pkt I wyroku.

Mając na uwadze § 1a powyższego przepisu Sąd orzekł, iż bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, albowiem organ niezwłocznie po wpłynięciu wniosku podjął związane z tym działania, a nieudostępnienie informacji, w zakresie wyżej opisanym wynikało z przyjętej i opartej na orzecznictwie sądowoadministracyjnym interpretacji przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, której Sąd w niniejszej sprawie nie podzielił.

W związku z powyższym Sąd nie miał też podstaw do wymierzenia Organowi grzywny.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt