drukuj    zapisz    Powrót do listy

6099 Inne o symbolu podstawowym 609, Wodne prawo, Rada Miasta, Oddalono skargę kasacyjną, II OSK 893/10 - Wyrok NSA z 2010-08-19, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 893/10 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2010-08-19 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-04-22
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Bożena Walentynowicz /sprawozdawca/
Janusz Furmanek
Paweł Miładowski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6099 Inne o symbolu podstawowym 609
Hasła tematyczne
Wodne prawo
Sygn. powiązane
IV SA/Po 916/09 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2010-02-10
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 3, art. 141, art. 147, art. 184
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2006 nr 123 poz 858 art. 2, art. 23, art. 24, art. 25, art. 27
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - tekst jednolity
Dz.U. 2006 nr 127 poz 886 par. 2, par. 5
Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie Sędzia NSA Bożena Walentynowicz ( spr. ) Sędzia del. NSA Janusz Furmanek Protokolant Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 19 sierpnia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Rady Miasta P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 lutego 2010 r. sygn. akt IV SA/Po 916/09 w sprawie ze skargi Spółdzielni Mieszkaniowej [...] w P. na uchwałę Rady Miasta P. z [...] stycznia 2009 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia taryfy za zbiorowe odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Rady Miasta P. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej [...] w P. kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 10 lutego 2010 r., sygn. akt IV SA/Po 916/09, w sprawie ze skargi Spółdzielni Mieszkaniowej [...] w P. stwierdził, że zaskarżona uchwała Rady Miasta P. z [...] stycznia 2009 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia taryfy za zbiorowe odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych, została wydana z naruszeniem prawa i określił, że nie może ona być wykonywana.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu podał, że Rada Miasta P. uchwałą nr [...] z [...] stycznia 2009 r. w sprawie zatwierdzenia taryfy za zbiorowe odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych przez Zarząd Dróg Miejskich w P. na okres od [...] lipca 2009 r. do [...] grudnia 2010 r., na podstawie art. 24 a ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 oraz z 2007 r. Nr 147, poz. 1033), dalej ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, zatwierdziła taryfę za zbiorowe odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych przez Zarząd Dróg Miejskich w P. na okres od [...] lipca 2009 r. do [...] grudnia 2010 r. W zatwierdzonej taryfie określono cenę netto w złotych za 1 m2 na miesiąc dla 4 grup odbiorców usług w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków opadowych i roztopowych z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni.

Skargę na powyższą uchwałę wniosła Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] w P. zarzucając naruszenie przepisów art. 27 ust. 5 i art. 2 pkt 8 c ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę w związku z przyjętym w zaskarżonej uchwale sposobem rozliczania z odbiorcami odpłatności za odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych, tj. od wielkości powierzchni utwardzonych. W ocenie skarżącej ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę wskazuje na dokonywanie rozliczeń od ilości odprowadzonych ścieków, przy zastosowaniu ustalonej stawki opłat, a ilość ta powinna być ustalona na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych, a w przypadku ich braku powinna być ustalona przez strony umowy o odprowadzanie ścieków jako równa ilości wody pobranej lub ilości ścieków określonej w umowie.

Skarżąca zakwestionowała również stanowisko Rady Miasta P. dotyczące uznania, że powierzchnie dachów budynków, zwłaszcza mieszkalnych oraz powierzchnie wszystkich dróg wewnętrznych w obrębie osiedli mieszkaniowych stanowią "powierzchnię zanieczyszczoną", z której odprowadzane wody opadowe i roztopowe zalicza się do ścieków w rozumieniu ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę.

Ponadto, zdaniem skarżącej przepisy art. 26 ust. 1 i art. 27 ust. 4 i 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę nie dopuszczają innego sposobu ustalania odpłatności na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego za odprowadzanie ścieków jak tylko i wyłącznie jako iloczyn przyjętej w zatwierdzonej taryfie stawki/ceny za jednostkę miary ścieków i ilości tych ścieków, przy czym ilość odprowadzanych ścieków ustala się na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych, a w razie braku tych urządzeń wyłącznie w umowie zawartej z odbiorcą, jako równą ilości wody pobranej lub ilości określonej w tej umowie. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę nie przewiduje, w ocenie skarżącej, aby ilość odprowadzanych ścieków mogła być ustalona w jakikolwiek inny sposób niż wskazany w art. 27 ust. 4 i 5 ustawy, zwłaszcza nie przewiduje, by ilość ścieków mogła być zastąpiona innymi danymi, w tym wielkością powierzchni nieruchomości, z której mają być odprowadzane ścieki – obszar w m2.

Rada Miasta P. w odpowiedzi na skargę wniosła o jej oddalenie, stwierdzając w uzasadnieniu, że zarzut naruszenia art. 26 ust. 1 i art. 27 ust. 5 oraz art. 2 pkt 8c ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę jest całkowicie bezzasadny ponieważ w przypadku wód opadowych i roztopowych nie może być mowy o wodach uprzednio pobranych z ujęć własnych lub od przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, mają one bowiem pochodzenie naturalne. W związku z tym nie jest możliwe określenie ilości odprowadzonych ścieków jako równej ilości wody pobranej i nie jest możliwe ustalenie ilości odprowadzonych ścieków na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych gdyż takie urządzenia nie są instalowane w przypadku urządzeń kanalizacyjnych służących odprowadzaniu wód opadowych i roztopowych. Stąd, jedną z możliwych metod określenia ilości ścieków, w tym przypadku, jest określenie wielkości powierzchni, z których wody te spływają, przy czym określenie to musi nastąpić w jednostkach właściwych określeniu powierzchni, to jest w metrach kwadratowych.

W ocenie organu taki sposób określenia podstawy opłat za odprowadzanie wód odpadowych i roztopowych przyjęty został w Rozporządzeniu Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 127, poz. 886) dalej rozporządzenie. Rozporządzenie to zawiera upoważnienie do określenia warunków prowadzenia rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków. Wskazując na treść § 2 pkt 10 i § 5 pkt 4 rozporządzenia organ stwierdził, że zamiarem racjonalnego prawodawcy było wskazanie na powierzchnię zanieczyszczonej powierzchni jako podstawę obliczania ilości ścieków opadowych i roztopowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznając skargę za uzasadnioną wskazał, że w art. 2 pkt 8 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę ustawodawca określił pojęcie ścieków odprowadzanych do wód lub ziemi zaliczając do nich również wody opadowe i roztopowe ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów.

Sąd I instancji zaznaczył, że ustawa nie zawiera wyjaśnienia, co należy rozumieć pod pojęciem "powierzchni zanieczyszczonych" przykładowo wymieniając tereny przemysłowe, drogi, parkingi o trwałej nawierzchni. W ocenie Sądu I instancji prawidłowo wskazuje skarżąca, że z przepisów ustawy i z wydanego na jej podstawie rozporządzenia nie wynika obowiązek ponoszenia opłat za wody opadowe i roztopowe przy zastosowaniu jako przelicznika 1 m2 powierzchni dachów. Wręcz przeciwnie, z definicji ceny za odprowadzone ścieki określonej w § 2 pkt 10 rozporządzenia wynika, że odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu za 1m3 odprowadzonych ścieków powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową.

Sąd I instancji podał, że przykładowe wymienienie w art. 2 pkt 8 lit. c/ ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, dróg i parkingów o trwałej nawierzchni wskazuje na to, iż ustawodawca używając pojęcia "powierzchnie zanieczyszczone" wiązał je z terenami, czyli powierzchnią ziemi, w tym również zabudowanej. W związku z tym naliczenie opłat za odprowadzanie ścieków w postaci wód opadowych i roztopowych przy zastosowaniu jako przelicznika 1 m2 powierzchni dachów nie ma oparcia w przepisach prawa.

W ocenie Sądu I instancji zapis § 2 pkt 10 i § 5 pkt 4 rozporządzenia, który dopuszcza możliwość obliczenia ceny za odprowadzone ścieki jednostką miary powierzchni zanieczyszczonej jest niekonstytucyjny, ponieważ wykracza poza treść delegacji ustawowych zawartych w art. 23, art. 25 i art. 27 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę.

W tym miejscu Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają jedynie Konstytucji oraz ustawom. Oznacza to, zdaniem Sądu I instancji, że: "jeżeli Sąd orzekający stwierdzi niekonstytucyjność aktu niższej niż ustawa rangi może odmówić z tego powodu jego stosowania. W toku rozpoznawania sprawy Sąd może więc ocenić, czy przepisy rozporządzenia są zgodne z przepisami ustawy. W związku z tym Sąd, w niniejszej sprawie odmówił zastosowania wyżej wskazanych przepisów".

Sąd I instancji wskazał, że dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się, zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. Ilość odprowadzanych ścieków ustala się na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych (art. 27 ust. 4 ustawy o zaopatrzeniu w wodę). Natomiast w razie braku urządzeń pomiarowych ilość odprowadzonych ścieków ustala się jako równą ilość wody pobranej lub określonej w umowie (art. 27 ust. 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę). Zdaniem Sądu I instancji istnieje możliwość obliczenia odpłatności za odprowadzane ścieki na podstawie rocznej sumy opadów na obszarze miasta P. wskazanej przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Z informacji tego Instytutu z [...] stycznia 2010 r., złożonej przez pełnomocnika skarżącej, 1 mililitr opadu równa się 1 litrowi na 1m2 powierzchni. W związku z tym ilość mililitrów opadu razy m2 powierzchni określi ilość litrów wody. Na tej podstawie, w ocenie Sądu I instancji, można obliczyć ile litrów wody spadło na określoną powierzchnię, wskazując taki sposób obliczania w umowie, przyjmując średnią ilość opadów, np. 10 lat i zastrzegając w tej umowie, że ostateczne rozliczenie nastąpi w I kwartale kolejnego roku, po ostatecznym ustaleniu ilości opadów według danych Instytutu Meteorologii.

Sąd I instancji zaznaczył, że ustalając taryfy opłat za odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych należy mieć na uwadze, iż zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków jest działalnością o charakterze użyteczności publicznej, która charakteryzuje się tym, że nie jest ekwiwalentna, a tym samym, że odbiorcy nie ponoszą pełnej odpowiedzialności za korzystanie z tych usług, co oznacza konieczność finansowania jej ze środków publicznych (art. 24 ust. 6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę). Zdaniem Sądu I instancji uzasadnieniem dla stosowania dopłat są społeczne i ekonomiczne cechy działalności użyteczności publicznej oraz cel społeczny i szeroko rozumiany interes publiczny.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniosła Rada Miasta P. i zaskarżając wyrok w całości zarzuciła mu:

I. Naruszenia prawa materialnego, tj.:

1) art. 178 ust. 1 Konstytucji RP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie zastosowania w niniejszej sprawie § 2 pkt 10 oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia w sytuacji, gdy są one zgodne z powszechnie obowiązującymi aktami prawnymi usytuowanym hierarchicznie wyżej w systemie źródeł prawa, a w szczególności z przepisami ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i stanowiącymi podstawę prawną dla kontrolowanego aktu wykonawczego;

2) art. 23, art. 25 i art. 27 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż zawarta w nich delegacja do wydania rozporządzenia wyklucza ustalenie wysokości opłat za odprowadzone ścieki w oparciu o jednostkę miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową;

3) § 2 pkt 10 oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż ustalenie wysokości opłat za odprowadzone ścieki w oparciu o jednostkę miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową, stanowi przekroczenie delegacji ustawowej zawartej w art. 23, art. 25 i art. 27 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę;

4) § 2 pkt 10 rozporządzenia poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż jednostka miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową nie może stanowić podstawy obliczania ceny za odprowadzanie ścieków;

5) art. 27 ust. 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż ilość odprowadzanych ścieków nie może być obliczana przy użyciu jednostki miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni, z której odprowadzane są ścieki opadowe i roztopowe kanalizacją deszczową;

6) art. 24 ust. 6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na zastosowaniu tego przepisu w niniejszej sprawie pomimo braku ku temu jakichkolwiek przesłanek.

II. Naruszenia prawa procesowego, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

7) art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) dalej p.p.s.a., w zw. z art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekt jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na stwierdzeniu, iż zaskarżona uchwała Rady Miasta P. została wydana z naruszeniem prawa, pomimo braku przesłanek do wydania takiego orzeczenia;

8) art. 151 p.p.s.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na tym, iż przepis ten nie został zastosowany pomimo wystąpienia przesłanek uzasadniających oddalenie skargi w całości;

9) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na sporządzeniu uzasadnienia zaskarżonego wyroku niezgodnie z tym przepisem, a w szczególności poprzez brak wyjaśnienia przesłanek stwierdzenia niezgodności § 2 pkt 10 oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia z art. 23, art. 25 i art. 27 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę.

Skarżącą powołując się na powyższe zarzuty wniosła o:

1) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w trybie art. 185 § 1 p.p.s.a.,

ewentualnie, w przypadku stwierdzenia przez Naczelny Sąd Administracyjny, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego mających istotny wpływ na wynik sprawy, o:

2) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie merytoryczne

sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 p.p.s.a.,

3) zasądzenie na rzecz Rady Miasta zwrotu kosztów postępowania według

norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Jednocześnie, na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a. w zw. z art. 193 p.p.s.a. skarżąca wniosła o:

4) przeprowadzenie przez Naczelny Sąd Administracyjny uzupełniającego dowodu z dokumentu – wzoru umowy zawieranej pomiędzy Zarządem Dróg Miejskich w P., będącym przedsiębiorstwem wodnokanalizacyjnym, a odbiorcami usług na odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych.

Odpowiedź na skargę kasacyjną złożyła Spółdzielnia Mieszkaniowa [...] w P. wnosząc o oddalenie skargi kasacyjnej oraz o zasądzenie na rzecz Spółdzielni zwrotu kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, będąc związany jej zarzutami. Tylko nieważność postępowania w aspekcie przesłanek zawartych w art. 183 § 2 rozpoznaje się z urzędu. W przedmiotowej sprawie nieważności postępowania nie stwierdzono.

Skargę kasacyjną od wyroku Sądu pierwszej instancji stwierdzającego, iż uchwała Rady Miasta P. z [...] stycznia 2009 r. w sprawie zatwierdzenia taryf na zbiorowe odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych przez Zarząd Dróg Miejskich w P. wydana została z naruszeniem prawa – oparto na obu podstawach prawnych z art. 174 ust. 1 i 2 p.p.s.a., tj. naruszeniu przepisów prawa materialnego a także naruszeniu przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy.

W ocenie Sądu kasacyjnego podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty nie mają usprawiedliwionych podstaw.

Rozpoznając w pierwszej kolejności zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego należy stwierdzić, że bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 147 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym poprzez jego niewłaściwe zastosowanie.

Art. 147 § 1 p.p.s.a. stanowi, że Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.

Wiążący się z ww. uregulowaniem prawa, przepis art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym stanowi, że:

"Jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały lub zarządzenia z powodu upływu terminu określonego w ust. 1, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, sąd administracyjny orzeka o ich niezgodności z prawem. uchwała lub zarządzenie traci moc prawną z dniem orzeczenia o ich niezgodności z prawem".

W przedmiotowej sprawie zaskarżona uchwała Rady Miasta P. została podjęta [...] stycznia 2009 r. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu po rozpoznaniu skargi na powyższą uchwałę zapadł [...] lutego 2010 r. – czyli po upływie roku od podjęcia uchwały.

Spełnione zatem są przesłanki prawa określone art. 94 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, a także forma rozstrzygnięcia sądu administracyjnego przewidziana art. 147 § 1 p.p.s.a. Sąd pierwszej instancji po dokonaniu kontroli zaskarżonej uchwały i stwierdzeniu jej niezgodności z prawem w stopniu uzasadniającym stwierdzenie nieważności, zasadnie powołał wyżej wskazane przepisy, które znalazły zastosowanie w efekcie przeprowadzonej weryfikacji zakwestionowanej w skardze uchwały.

Sąd pierwszej instancji uznał za niekonstytucyjne przepisy § 2 pkt 10 i § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Uzasadniając swą ocenę niekonstytucyjności ww. przepisów rozporządzenia Sąd podał, iż wynika ona z przekroczenia delegacji ustawowej jaką stanowiły przepisy art. 23, 25 i art. 27 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (zwanej dalej ustawą).

Art. 23 upoważniał ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej do wydania rozporządzenia dotyczącego szczegółowych sposobów określenia taryf, wskazując równocześnie kryteria jakie minister ten winien mieć na uwadze (art. 23 ust. 2). Art. 25 ustawy upoważniał wskazanego wyżej ministra do wydania rozporządzenia dotyczącego wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf...

Podstawę wyroku Sądu pierwszej instancji stanowiła analiza zakwestionowanych przepisów rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. (§ 2 pkt 10 i § 5 pkt 4) w odniesieniu do delegacji ustawowej zawartej w art. 27 ustawy.

Przytaczając wprost brzmienie przepisów tegoż art. 27 ustawy, które dotyczą zasad rozliczeń między przedsiębiorstwem świadczącym usługi m.in. zbiorowego odprowadzania ścieków opadowych i roztopowych Sąd orzekający wykazał, że nie przewidują one w ogóle możliwości rozliczeń przy uwzględnieniu jednostki pomiarowej ilości ścieków za m2 powierzchni.

Wprowadzenie takich zasad rozliczeń przez wskazane przepisy § 2 pkt 10 i § 5 pkt 4 rozporządzenia stanowi w ocenie Sądu wydanie ich bez podstawy prawnej. Ocenę tę należy zdaniem Sądu kasacyjnego podzielić. Nie jest bowiem dopuszczalne ustalenie odpłatności za usługę odprowadzania ścieków wg zasad przyjętych z rozszerzającej interpretacji przepisów delegacji ustawowej. Słusznie zauważył Sąd Wojewódzki, iż żaden przepis ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. nie przewiduje możliwości rozliczeń za odprowadzanie ścieków wg jednostki pomiarowej m2 powierzchni zanieczyszczonej jak tylko wg jednostki objętości m3. Ponadto Sąd orzekający słusznie podkreślił, że żaden przepis ustawy ani rozporządzenia nie przewiduje obowiązku płacenia za odprowadzanie ścieków z powierzchni dachów wg przelicznika za 1 m2 powierzchni. Te rozważania Sądu wbrew zarzutom skargi kasacyjnej są wyczerpujące i prawidłowe. Treść przepisów art. 23 i 25 ustawy, mimo iż zawierają delegację ustawową do wydania rozporządzenia wykonawczego z uwagi na zakres i przedmiot regulacji nie wymagały szczegółowej analizy porównawczej z zakwestionowanymi przepisami rozporządzenia, tj. § 2 pkt 10 i § 5 pkt 4.

Nie jest wadliwością w ocenie Sądu kasacyjnego powołanie się Sądu pierwszej instancji na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zajęte w wyroku z dnia 24 maja 2007 r. w sprawie OSK 253/07, skoro dotyczy ono wyjaśnienia tylko pojęcia użytego w ustawie "powierzchnie zanieczyszczone", nie określając żadnego miernika ilości wody z tych powierzchni. Regulacja prawna art. 2 pkt 10 ustawy z daty powołanego orzeczenia i w chwili orzekania w sprawie niniejszej nie uległa zmianie. Zarzut skargi kasacyjnej, iż przywołane orzeczenie dotyczy innego stanu prawnego jest także chybiony.

Sąd kasacyjny podzielił krytyczne uwagi skargi kasacyjnej dotyczące zbędnych dywagacji Sądu pierwszej instancji na temat ewentualnych możliwości ustalania ilości odprowadzanych ścieków opadowych wg danych Instytutu Meteorologicznego dotyczących ilości rocznych opadów w stosunku litra opadów na m2 powierzchni. Są to dywagacje także pozaprawne w świetle rozwiązań ustawy, która nie wspomina o takiej formie rozliczeń podobnie jak o stosowaniu jednostki powierzchni "m2".

Mimo powyższego mankamentu uzasadnienia Sądu – stwierdzić należy, iż nie miało to wpływu żadnego na treść rozstrzygnięcia sprawy. Podobnie też dywagacje Sądu na temat, iż działalność odprowadzania ścieków ma charakter użyteczności publicznej, i winna być dotowana ze środków publicznych. Podnieść bowiem należy, że przedmiotem oceny Sądu była tylko uchwała Rady Miasta P. dotycząca ustalenia taryf za odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych.

Przechodząc do oceny zarzutów skargi kasacyjnej o naruszeniu przepisów prawa materialnego Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał swą wcześniejszą ocenę o niezasadności tych zarzutów.

Szczególnie chybiony jest zarzut naruszenia art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie zastosowania § 2 pkt 10 oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r.

Przepis art. 178 pkt 1 Konstytucji RP wskazany został przez Sąd jako podstawa prawna pozwalająca Sądowi na odmowę zastosowania ww. przepisów rozporządzenia wobec stwierdzenia ich niekonstytucyjności z powodu wydania z przekroczeniem delegacji ustawowej.

Powołany art. 178 ust. 1 Konstytucji RP stanowi, iż Sędziowie w sprawowaniu swego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. W stanie faktycznym sprawy, gdy Sąd orzekający stwierdził niekonstytucyjność wskazanych przepisów rozporządzenia i odmówił ich zastosowania – powołanie art. 178 ust. 1 Konstytucji nie było wadliwe jak zarzuca autor skargi kasacyjnej.

Ocena prawna i wnioski Sądu orzekającego co do niekonstytucyjności przepisów rozporządzenia wykonawczego Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. wyprowadzone zostały na podstawie konfrontacji zakwestionowanych przepisów wykonawczych z przepisami ustawy stanowiącymi delegację ustawową do wydania rozporządzenia. Sąd kasacyjny podzielił zasadność oceny Sądu orzekającego o niekonstytucyjności przepisów § 2 pkt 10 i § 5 pkt 5 wobec ich sprzeczności z treścią delegacji ustawowej, polegającej na przekroczeniu granic tej delegacji. Należy podkreślić, iż Sąd pierwszej instancji dokonał wnikliwej analizy wszystkich przepisów ustawy i rozporządzenia dotyczących ustalenia odpłatności za odprowadzane ścieki – i wnioski swoje wyczerpująco uzasadnił. Uzasadnienie wyroku odpowiada wymogom art. 141 p.p.s.a. i wykazuje, iż przepisy wykonawcze w § 2 pkt 10 i § 5 pkt 4 są niekonstytucyjne. Miał więc prawo odmówić ich zastosowania przy ocenie uchwały Rady Miasta P., która jak wynika z treści ustaliła taryfy odpłatności za zbiorowe odprowadzanie ścieków opadowych i roztopowych w oparciu o jednostki powierzchni (m2), których nie zna ustawa z 7 czerwca 2001 r. Z tych też przyczyn niezasadny jest zarzut naruszenia art. 27 ust. 5 ustawy, z którego nie wynika żadne uprawnienie do ustalania ilości odprowadzonych ścieków wg miary powierzchni zanieczyszczonej o trwałej nawierzchni (m2).

W tym miejscu należy stwierdzić, że strona skarżąca dopuszczając stosowanie w przepisach wykonawczych jednostki rozliczeniowej powierzchni w m2, niezasadnie powoływała się na takie rozwiązanie w przepisach rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska.

Rozporządzenie to opiera się na innej podstawie, którą stanowi ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Nie można więc łączyć opłaty za korzystanie ze środowiska ustalonej na zupełnie innych zasadach – gdzie jednostkowa

stawka podana jest (zł za rok i za m2) z opłatą za odprowadzanie ścieków (gdzie cena podana jest w jednostkach pieniężnych wyłącznie za m3) (porównaj wyrok NSA II OSK 1313/06 z dnia 24 listopada 2006 r.).

Podkreślić trzeba, iż zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy, organ (wójt, burmistrz, prezydent miasta) sprawdza czy taryfy opłat za odprowadzanie ścieków ustalono zgodnie z przepisami ustawy.

Skoro w przedmiotowej sprawie taryfy te ustalano przyjmując jednostkę rozliczeniową, której nie przewiduje ustawa, uznać należało, że zaskarżona uchwała Rady Miasta P. zatwierdziła taryfy ustalone sprzecznie z ustawą. Wprowadzone w rozporządzeniu wykonawczym przepisy (§ 2 pkt 10 i § 5 pkt 4) jako sprzeczne z ustawą, nie mogły więc stanowić podstawy prawnej do zatwierdzenia spornej uchwały. Słusznie też Sąd pierwszej instancji uznał je za niekonstytucyjne i odmówił zastosowania.

W podsumowaniu powyższych rozważań stwierdzić należy, iż wyrok Sądu I instancji odpowiada prawu i nie narusza przepisów wskazanych w zarzutach skargi kasacyjnej. Uzasadnia to jej oddalenie. Na podstawie art. 184 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt