Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant Paulina Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi K. A. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie statusu bezrobotnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Ś. z dnia [...] r., nr [...].

Decyzją z dnia [...] r. Prezydent Miasta Ś. orzekł o odmowie uznania K.A. za osobę bezrobotną z dniem 04 kwietnia 2011 r. z powodu uzyskiwania miesięcznie przychodu przekraczającego połowę minimalnego wynagrodzenia.

Strona odwołała się od tej decyzji. Zarzuciła organowi, że nie ustalił należycie stanu faktycznego i prawnego przedmiotowej sprawy. Wskazała, iż jest osobą bezrobotną pozostająca poza zatrudnieniem i nie wykonującą żadnej innej pracy zarobkowej. Organ I instancji uznał zaś, że nie jest osobną bezrobotną, mimo znanego powszechnie charakteru prawnego diety radnego, która zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów oraz doktryny administracyjnej jest pewnym wyrównaniem poniesionych nakładów na pełnienie funkcji społecznych, a nie jest przychodem w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia (...). wskazała, że organ I instancji podejmując rozstrzygnięcie naruszył przepisy art. 6, 7, 8 i 10 k.p.a..

Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Wojewoda [...] działając na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. h Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.) w trybie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (tekst jedno Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) postanowił utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że odwołująca w dniu 04 kwietnia 2011 r. zgłosiła się w PUP w Ś. w celu rejestracji jako osoba bezrobotna. Wtedy też przedłożyła świadectwo pracy w wymiarze pełnego etatu w A S.A. w R. w okresie od 24 listopada 2008 r. do31 marca 2011 r. oraz oświadczenie, z którego wynika, że pełni funkcję radnej Rady Miasta w Ś., w związku z czym otrzymuje dietę wyższą od połowy minimalnego wynagrodzenia.

Organ odwoławczy podniósł, że zgodnie z art.. 2 ust. 1 pkt 2 lit. h ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej (...), nieucząca się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych.

Wskazano, że zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 05 października 2010 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2011 r. (Dz.U. z 2010 r. Nr 194, poz. 1288), od dnia 01 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1.386 zł.. Przytoczono nadto treść przepisu art. 2 ust 1 pkt 24 ustawy o promocji zatrudnienia, który stanowi, że przychód oznacza przychód z innego tytułu niż zatrudnienie, inna praca zarobkowa, działalność gospodarcza, zasiłek lub inne świadczenie wypłacane z Funduszu Pracy, podlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazano, iż przepis art. 10 Ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity z dnia 25 marca 2010 r., Dz.U. Nr 51, poz. 307) określa specyfikację źródeł przychodów osiąganych przez podatników z poszczególnych tytułów. W art. 10 ust 1 pkt 2 tej ustawy jako źródło przychodów podana jest działalność wykonywana osobiście. Zgodnie zaś z art. 13 pkt 5 tej ustawy za działalność wykonywaną osobiście uważa się przychody, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7, tj. przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Przychodami otrzymywanymi przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich będą np. przychody radnych. Nadto zauważono, że zgodnie z art. 21 ust 17 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł.

Następnie organ odwoławczy zawarł w swoim uzasadnieniu szeroki wywód prawny w kwestii charakteru prawnego diety radnych, zakończony konkluzja, że osoba pełniąca funkcję radnego posiada status funkcjonariusza publicznego i otrzymuje ustaloną uchwałą rady gminy dietę stanowiącą wyrównanie finansowe kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem mandatu, utraconych zysków, odszkodowanie za utracony zarobek, a więc "szeroko pojmowane wynagrodzenie" radnego.

Reasumując organ odwoławczy wskazał, że nie ma przesłanki dla pozytywnego rozpatrzenia odwołania K.A. w sprawie uznania osoby pełniącej funkcję radnego za osobę bezrobotną w świetle przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżąca K.A. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji w całości. Zarzuciła organom, że naruszono przepisy prawa materialnego, poprzez błędną wykładnię art. 2 ust. 2 pkt 2.1it.h w związku z art. 2 ust. 2 pkt.22 ustawy z dnia 20 kwietnia 1991 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i błędną wykładnię art. 21 ust. 17 pkt 7 w związku z art. 13 pkt.5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 51/2010, poz.307) polegającą na przyjęciu, iż skarżąca nie jest osobą bezrobotną. Nadto zarzuciła obrazę przepisów prawa procesowego, poprzez błędną wykładnię art. 6, 7, 8 i 10 k.p.a.. W uzasadnieniu skargi wyeksponowała przede wszystkim okoliczność, że wysokość jej diety jest taka, że podlega ona zwolnieniu od podatku dochodowego, a zatem nie jest przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości dotychczas prezentowaną argumentację.

Wojewódzki Sad Administracyjny zważył co następuje.

W punkcie wyjścia należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz.1269) Sąd ten sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 wspomnianego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia – uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Sąd nie jest zatem władny oceniać takich okoliczności jak pokrzywdzenie strony decyzją, czy decyzja wiąże się z negatywnymi skutkami dla strony i im podobnych. Sąd związany jest normą prawną odzwierciedlającą wolę ustawodawcy, wyrażoną w treści odpowiedniego przepisu prawa. Przy tym z mocy art. 134 § 1 cytowanej ustawy tejże kontroli legalności dokonuje także z urzędu , nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Biorąc pod uwagę powyższe kryteria wskazać należy, że skarga zasługuje na uwzględnienie

W pierwszej kolejności Sąd Administracyjny pragnie podkreślić, że definicja pojęcia osoby bezrobotnej ujęta w do art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie zawiera zwrotów niedookreślonych i nie pozostawia miejsca na dowolną ich interpretację.

Stosownie bowiem do wskazanego przepisu, bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej (...), nieucząca się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych.

Zatem brak zatrudnienia jest podstawowym kryterium uzyskania statusu osoby bezrobotnej.

Z przytoczonej definicji legalnej bezrobotnego wynika, że samo pozostawanie bez pracy nie może jeszcze determinować przynależności do grupy bezrobotnych. Posiadanie statusu bezrobotnego wyklucza zatem niespełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w tym podjęcie innej pracy zarobkowej. Status bezrobotnego może być bowiem przyznany jedynie osobie, wobec której spełnione zostaną łącznie wszystkie warunki określone w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W sytuacji zaistnienia niespełnienia któregokolwiek warunku określonego we wskazanym wyżej przepisie, w odniesieniu do osoby nie posiadającej jeszcze statusu osoby bezrobotnej, organ zobowiązany jest wydać decyzję o odmowie uznania danej osoby za bezrobotną, w przeciwnym zaś wypadku organ jest obowiązany zarejestrować taką osobę jako bezrobotnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że organy orzekające w sprawie nie zbadały należycie, czy skarżąca posiada wszystkie przymioty, by zostać uznana za osobę bezrobotną.

Bezspornie bowiem jest osobą niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej. Nie wymaga bowiem szerszego wywodu kwestia, iż wykonywanie mandatu radnego nie jest zatrudnieniem w rozumieniu przepisów cyt. ustawy.

Definicję przychodu zawiera przepis art. 2 ust 1 pkt 24 ustawy o promocji zatrudnienia, który stanowi, że przychód oznacza przychód z innego tytułu niż zatrudnienie, inna praca zarobkowa, działalność gospodarcza, zasiłek lub inne świadczenie wypłacane z Funduszu Pracy, podlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wynagrodzenie radnego które w istocie – bez żadnych ku temu wątpliwości – stanowi przychód radnego. Jest jednakże przychodem o którym mowa w art. 2 ust 1 pkt 24 ustawy o promocji zatrudnienia dopiero w sytuacji, kiedy przekracza ono kwotę 2280,00 zł.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust 17 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2280 zł.

Tymczasem w akatach administracyjnych sprawy widnieje jedynie informacja, że dieta (wynagrodzenie) skarżącej przekracza kwotę połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę. Organy obu instancji nie ustaliły w ogóle w jakikolwiek sposób ile w istocie wynosi miesięczna wysokość diety (wynagrodzenia) skarżącej.

Brak tych jednoznacznych ustaleń nie pozwala na prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy.

W sytuacji bowiem, kiedy dieta skarżącej byłaby miesięcznie niższa od w/wym. kwoty 2280,00 zł, to pomimo tego, ze skarżąca uzyskiwałaby wynagrodzenie (dietę) wyższą niż połowa minimalnego wynagrodzenia o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt. 2 h ustawy o promocji zatrudnienia, to wobec nie podleganiu diety w takiej wysokości opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, świadczenie takie nie stanowiłaby przychodu w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 24 omawianej ustawy, gdzie jednoznacznie ustawodawca wskazał, że chodzi mu jedynie o przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przytoczonych okoliczności nie miały na uwadze organy orzekające, dlatego wydane przez nie decyzje jako przedwczesne i uchylające się spod oceny legalności, a zatem nie mogły się ostać. W ten sposób – nie wyjaśniając należycie stanu faktycznego sprawy - organy wprost naruszyły przepisy art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a..

W toku ponownego rozpatrzenia sprawy rzeczą właściwego organu będzie uzupełnienie materiału sprawy w naprowadzonych kierunkach, następnie dokonanie ustaleń faktycznych oraz rozważań faktycznych i prawnych oraz stosownie do ich wyniku wydanie właściwej treści rozstrzygnięcia, które należy umotywować wedle przepisanych prawem procesowym wymogów. Uwzględni organ wywody zaprezentowane w niniejszym uzasadnieniu, pamiętając o związaniu wyrażonym w nim stanowiskiem oraz ustosunkuje się do wszelkich twierdzeń prezentowanych przez skarżącą.

Dlatego na zasadzie art.145 § 1 pkt 1 lit. c i a oraz art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji niniejszego wyroku.