Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 23 kwietnia 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirella Ławniczak (spr.) Sędziowie WSA Małgorzata Górecka WSA Marek Sachajko Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Błoszyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2018 roku przy udziale sprawy ze skargi W. Okręgowej Izby Aptekarskiej w P. na uchwałę Rady Powiatu z dnia [...] grudnia 2017r. nr [...] w przedmiocie ustalenia rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu poznańskiego oddala skargę

W dniu 21 listopada 2017 roku Powiat P. zwrócił się do Prezes Okręgowej W. Rady Aptekarskiej o zaopiniowanie rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu załączając jednocześnie projekt rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na 2018 rok wraz z harmonogramem dostępności świadczeń farmaceutycznych w porze nocnej, w niedziele, święta i inne dni wolne od pracy na terenie powiatu poznańskiego.

W dniu 4 grudnia 2017 roku Prezes WORA zwróciła się do Starostwa

o nadesłanie treści całej uchwały, bowiem pismo z dnia 21 listopada 2017 roku zawierało tylko rozkład godzin pracy aptek, a nie projekt uchwały.

W dniu 7 grudnia 2017 roku organ zwrócił się do samorządu aptekarskiego

z prośbą o ponowne zaopiniowanie projektu harmonogramu przywołując treść art. 77 b ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym.

W dniu 7 grudnia 2017 roku Prezes WORA przesłała Radzie Powiatu uchwałę

o Nr VII/272/2017 Prezydium [...]j Okręgowej Rady Aptekarskiej z dnia

4 grudnia 2017 roku opiniującą rozkład godzin pracy aptek, jednocześnie zwracając uwagę, że nie przedłożono samorządowi projektu całej uchwały. Zwrócono też uwagę,

że godziny funkcjonowania aptek podane w harmonogramie nie są zgodne ze stanem faktycznym. Uchwałą z dnia 4 grudnia 2017 roku zaopiniowano projekt rozkładu pracy aptek negatywnie. W uzasadnieniu podniesiono zarzut nieprzedstawienia całej uchwały Rady Powiatu, ponadto odniesiono się do poszczególnych dyżurów aptek

z uwzględnieniem nadesłanych przez aptekarzy opinii. Zwrócono też uwagę,

że w części aptek terenu powiatu pracuje tylko jeden farmaceuta. Prezydium podkreśliło, że regulacja zgodnie z którą przedsiębiorca zobligowany jest do ponoszenia kosztów w celu realizacji zadania publicznego, w tym przypadku zapewnienia usług farmaceutycznych w porze nocnej, w niedzielę, święta lub inne dni wolne od pracy, nie jest zgodna z Konstytucją RP. Po raz kolejny Prezydium WORA zgłosiło postulat zapewnienia aptekom ogólnodostępnym choćby częściowej rekompensaty za pełnienie dyżurów w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy. Wyczerpująco też uzasadniono ten postulat.

W dniu 13 grudnia 2017 roku Rada Powiatu w P. podjęła uchwałę o Nr XXXV/504/V/2017 w sprawie ustalenia rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu poznańskiego. W jej uzasadnieniu odniesiono się do opinii nadesłanych przez wójtów i burmistrzów 17 gmin oraz Okręgowej Izby Aptekarskiej

w P.. W odpowiedzi na negatywną opinię samorządu aptekarskiego wskazano, że ustalenie rozkładu pracy aptek stanowi naruszenie swobody działalności gospodarczej, ale jest zgodne z Konstytucją. Zwrócono uwagę, że należy brać pod uwagę konieczność dostępu do aptek także w sytuacjach nadzwyczajnych, a dyżury aptek stanowią niezależne od pomocy lekarskiej elementy ochrony zdrowia publicznego. Podkreślono w uchwale, że obowiązujące przepisy nie przewidują obowiązku (ani możliwości) partycypowania przez Powiat w kosztach realizacji obowiązku zapewnienia dostępu do świadczeń. Przywołano też obowiązującą w tym zakresie linię orzeczniczą sądów administracyjnych.

Pełnomocnik WORA złożył skargę do WSA w Poznaniu. W skardze podniósł,

że Rada Powiatu przesłała do zaopiniowania nie projekt uchwały w sprawie rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych, lecz jedynie projekt rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych. Izba Aptekarska nie mogła więc zaopiniować takiego projektu.

Na potwierdzenie tego argumentu przywołano wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 sierpnia 2013 r. o sygn. akt II GSK 585/12.

Organ w odpowiedzi na skargę podtrzymał swoje stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Z przepisu art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066) wynika, że sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę legalności działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami, a organami administracji rządowej. Zasada, zgodnie z którą sądy administracyjne dokonują kontroli działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, została również wyartykułowana w art. 3 § 1 ustawy z dnia

30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U.

z 2017r. poz. 1369 ze zm.) Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego istniejącego w dniu wydania zaskarżonego aktu.

Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5

i 6 p.p.s.a., stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.).

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 814 ze zm.), każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ powiatu w sprawie

z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

Stanowiącą przedmiot sporu uchwałę o nr XXXV/504/V/2017 podjęto w dniu 13 grudnia 2017 roku, a jej merytoryczną podstawą był art. 94 ust.1 i 2 ustawy z dnia

6 września 2001 roku Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2016, poz. 2142 ze zm.). Ustawa wymaga w tym artykule zasięgnięcia opinii wójtów, burmistrzów i prezydentów miast terenu powiatu oraz samorządu aptekarskiego. Uchwała stanowi akt prawa miejscowego, który ma charakter powszechnie obowiązujący. Została opublikowana

w Dzienniku Urzędowym Województwa W. i weszła w życie z dniem

1 stycznia 2018 roku. W niniejszym postępowaniu samorząd aptekarski jako organ reprezentujący ogół właścicieli aptek zaopiniował projekt rozkładu godzin pracy aptek negatywnie i wniósł o co najmniej częściową partycypację powiatu w kosztach pełnienia dyżurów. Samorząd skorzystał więc z trybu przewidzianego w art. 94 ust. 2 cyt. wyżej ustawy, wyraził swoją opinię, złożył odpowiedni wniosek i skorzystał z prawa konsultacji projektu uchwały. W konsekwencji nie nadesłanie treści całej uchwały nie wyłączyło możliwości wyrażenia opinii. Wręcz przeciwnie, wbrew twierdzeniu skargi została ona wyrażona w sposób jasny, czytelny i we wskazanym terminie. Nie nadesłanie całości uchwały nie stanowi podstaw do stwierdzenia jej nieważności, a z akt sprawy i skargi nie wynika, by wystąpiły jakiejkolwiek różnice w projekcie i ostatecznym kształcie uchwały. Do kategorii istotnych naruszeń prawa miejscowego należy zaliczyć naruszenia znaczące, wpływające na treść uchwały lub zarządzenia, dotyczące meritum sprawy, jak np. naruszenie przepisów wyznaczających kompetencje

do podejmowania uchwał, przepisów podstawy prawnej podejmowanych uchwał, przepisów ustrojowych, przepisów prawa materialnego - poprzez ich wadliwą wykładnię, przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał. W ocenie sądu nie jest istotnym naruszeniem prawa nie nadesłanie treści całej uchwały, skoro skutecznie zaopiniowano harmonogram, a jego projekt nie różnił się od zawartego w treści uchwały podjętej. Dowodem na to, że wystarczającym do merytorycznego zajęcia stanowiska był projektowany harmonogram, jest fakt, że samorząd wyraził opinię negatywną i ją uzasadnił, a organ uchwałodawczy w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały odniósł się do uwag samorządu. Przytoczony natomiast przez pełnomocnika skarżącej wyrok NSA z dnia 13 sierpnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt II GSK 585/12 dotyczył zupełnie innych kwestii spornych. W skardze na uchwałę Rady Powiatu nie wskazano argumentów zawierających odniesienie do kluczowych kwestii związanych z samym harmonogramem, nie odniesiono się też do uzasadnienia spornej uchwały. W istocie więc skarżący kwestionuje tożsamość projektu z ostateczną uchwałą, czyli wadliwość procesu legislacyjnego zaskarżonej uchwały, a nie jej uzasadnienie związane bezpośrednio z harmonogramem, a ta wadliwość jak wyżej wskazano nie może stanowić podstawy do stwierdzenia nieważności uchwały.

Z uwagi na powyższe skarga na podstawie art. 151 ustawy Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podlega oddaleniu.