Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Kazimierz Brzeziński po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia A. W. i M. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 2021/07 w zakresie oddalenia wniosku o wyłączenie sędziów w sprawie ze skargi A. W. na decyzję Ministra Środowiska z dnia [...] sierpnia 2007 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w przedmiocie ustalenia granic obszaru górniczego oraz terenu górniczego postanawia: oddalić zażalenie

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 2021/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił wniosek A. W. o wyłączenie sędziów w sprawie ze skargi A. W. na decyzję Ministra Środowiska z dnia [...] sierpnia 2007 r., nr [...], w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji w przedmiocie ustalenia granic obszaru górniczego oraz terenu górniczego.

W uzasadnieniu Sąd podał, że pismem z dnia 13 czerwca 2008 r. A. W. złożył wniosek o wyłączenie sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W.: E.wy Frąckiewicz, Ewy Marcinkowskiej i Magdaleny Maliszewskiej wskazując, iż istnieją okoliczności tego rodzaju, że wywołują uzasadnione wątpliwości, co do bezstronności tych sędziów. Skarżący podniósł, że pomimo jego choroby oraz braku profesjonalnego pełnomocnika Sąd nie odroczył wyznaczonej na dzień 13 czerwca 2008 r. rozprawy. W ocenie skarżącego taka sytuacja narusza jego prawa do rozpoznania sprawy przez niezawisły i bezstronny Sąd.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uznał, że skarżący w żaden sposób nie uprawdopodobnił zaistnienia jakiejkolwiek przesłanki mogącej stanowić podstawę wyłączenia ww. sędziów, a argumenty podane w uzasadnieniu wniosku o wyłączenie sędziów, dotyczące odmowy odroczenia rozprawy, nie stanowią wystarczającej podstawy do dokonania oceny zasadności wniosku. Sąd podał, że zgodnie z utrwalonym w piśmiennictwie i orzecznictwie poglądem "przeświadczenie strony co do tego, że sędzia prowadzi proces wadliwie, zwłaszcza nieobiektywnie, nie jest przesłanką do żądania wyłączenia sędziego. Strona może zwalczać wadliwe orzeczenia wydawane przez sąd za pomocą środków odwoławczych" (T. Woś Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Warszawa 2005 str. 155, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 26 października 1995 r., I Acz 309/95, OSA 1997, nr 9, poz. 49).

Sąd wyjaśnił także, że z oświadczeń złożonych przez sędziów jednoznacznie wynika, że między tymi sędziami a skarżącym nie występuje stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby on wywoływać wątpliwości co do ich bezstronności.

A. W. i M. W. pismem z dnia 5 stycznia 2009 r. wnieśli zażalenie na powyższe postanowienie wskazując, że rozpoznawana sprawa dotyczy decyzji Ministra Środowiska w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ustalającej granice obszaru górniczego żwirowni C., a prezes P. D. –M. S.A., do którego należy żwirownia spokrewniony jest z prezesem Sądu Rejonowego w D. i wiceprezesem Sądu Apelacyjnego w R.. Zdaniem skarżących okoliczność ta może wywoływać uzasadnione wątpliwości, co do bezstronności sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W., o których wyłączenie wnioskują, ponieważ postępowanie jest prowadzone przez tych sędziów nieobiektywnie, prawdopodobnie pod wpływem przedstawicieli powyższej Spółki, która ma interes prawny w rozpoznawanej sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że instytucja wyłączenia sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym uregulowana została w art. 18 – 24 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a.

Wyłączenie sędziego od rozpatrywania sprawy może nastąpić z mocy samej ustawy w przypadkach przewidzianych w art. 18 p.p.s.a., albo na żądanie sędziego lub na wniosek strony - w przypadkach przewidzianych w art. 19 p.p.s.a., to jest w sytuacji, gdy między sędzią a jedną ze stron (lub jej przedstawicielem) zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywoływać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Z utrwalonego orzecznictwa wynika, iż nie wszystkie stosunki osobiste między stroną lub jej przedstawicielem mogą uzasadniać wyłączenie sędziego od rozpatrywania sprawy, lecz tylko takie, które w oparciu o obiektywne okoliczności mogą wywoływać wątpliwości, co do jego bezstronności. Należy uznać, że o osobistym charakterze stosunku łączącego sędziego ze stroną decyduje rodzaj jego emocjonalnego zaangażowania w odniesieniu do strony postępowania sądowoadministracyjnego. Jako przykłady w orzecznictwie wskazuje się przyjaźń, nienawiść, więź rodzinną, powiązania majątkowe i gospodarcze oraz ujawnioną niechęć lub sympatię do strony albo faworyzowanie jednej ze stron (postanowienie SN z dnia 28 sierpnia 1996 r., I PO 8/96, OSNP 1997, nr 4, poz. 59).

Zgodnie z art. 20 § 1 p.p.s.a., wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w sądzie, w którym sprawa się toczy, uprawdopodobniając przyczyny wyłączenia. Wyłączenie sędziego ma charakter obligatoryjny w tym sensie, że wystąpienie przesłanek określonych w przepisach dotyczących wyłączenia sędziego obliguje Sąd do wyłączenia sędziego od rozpoznania danej sprawy. Jednak, zgodnie z treścią art. 20 § 1 p.p.s.a., to na stronie wnioskującej o wyłączenie sędziego spoczywa obowiązek uprawdopodobnienia przyczyn wyłączenia.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zasadnie przyjął Sąd I instancji, że powołane we wniosku okoliczności nie uzasadniają wyłączenia sędziów, ponieważ odmowa odroczenia rozprawy nie może stanowić o spełnieniu jakiejkolwiek z przesłanek wymienionych w art. 18 § 1 i art. 19 p.p.s.a.

Sąd I instancji przyjął wyjaśnienia sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W.: Ewy Frąckiewicz, Ewy Marcinkowskiej i Magdaleny Maliszewskiej, z których nie wynikało, że zachodzą przesłanki skutkujące wyłączeniem sędziów od udziału w sprawie.

W oparciu o przeprowadzone czynności Sąd zasadnie stwierdził, że samo odczucie strony, że sędziowie nie są bezstronni, bez rzeczowego uprawdopodobnienia w tym zakresie, musi skutkować oddaleniem wniosku.

Oceny dokonanej przez Sąd I instancji nie może zmienić argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu zażalenia. Powołane tam okoliczności dotyczące pokrewieństwa pomiędzy prezesem P. D. –M. S.A., do którego należy żwirownia, a prezesem Sądu Rejonowego w D. i wiceprezesem Sądu Apelacyjnego w R. nie stanowią uprawdopodobnienia braku bezstronności sędziów WSA w W., których wyłączenia dotyczy wniosek.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.