drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, , Urząd Patentowy RP, Uchylono zaskarżoną decyzję, VI SA/Wa 1626/05 - Wyrok WSA w Warszawie z 2006-03-13, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 1626/05 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2006-03-13 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2005-08-26
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Andrzej Czarnecki
Ewa Marcinkowska
Izabela Głowacka-Klimas /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Głowacka – Klimas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Czarnecki Asesor WSA Ewa Marcinkowska Protokolant Anna Błaszczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2006r. sprawy ze skargi t. z siedzibą w A., Japonia na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] kwietnia 2005 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia sprzeciwu wobec decyzji o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy 1. uchyla zaskarżoną decyzję 2. stwierdza, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu 3. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz skarżącego T. z siedzibą w A., Japonia kwotę 1600 (jeden tysiąc sześćset) złotych tytuł zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

W dniu [...] października 2003 roku firma T. (T.) z A., Japonia wniosła na podstawie art. 246 ustawy Prawo własności przemysłowej sprzeciw wobec prawomocnej decyzji Urzędu Patentowego z dnia [...] listopada 2002 r. o udzielenie pod numerem R-140 774 prawa ochronnego na znak towarowy LEXUS na rzecz firmy P. w Z. Spółka Akcyjna obecnie – V. Spółka Akcyjna z siedzibą w Z. Znak ten przeznaczony jest do oznaczania towarów w klasie 33 – alkoholi.

W ocenie sprzeciwiającego się, przy udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy LEXUS doszło do naruszenia przepisu art. 8 pkt 1 ustawy o znakach towarowych wykluczającego udzielenie prawa wyłącznego na znak, który jest sprzeczny z obowiązującym prawem lub zasadami współżycia społecznego. Uzasadniając swój sprzeciw firma T. wskazała, że jest uprawniona z rejestracji następujących słownych znaków towarowych LEXUS IS 200 (R-134 568), LEXUS

GS 300 (R-134 569), LEXUS LS 400 (R-134 570), LEXUS Rx (R-139 840), znaki te są przeznaczone do oznaczania towarów w klasie 12 tj. samochody osobowe oraz ich części. Zaś zgłoszenie i rejestracja znaku spornego LEXUS R-140 774 jest sprzeczna

z zasadami współżycia społecznego. Zgłoszenie tego znaku zostało dokonane w złej wierze w celu pasożytniczego wykorzystania renomy znaków towarowych, do których uprawnionym jest sprzeciwiający się. Nadto rejestracja spornego znaku pozostaje w sprzeczności z art. 8 pkt 1 uzt ponieważ używanie tego znaku jest zakazane na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 47, poz.211 z późn. zm.) albowiem stwarza ryzyko wprowadzenia w błąd odbiorców co do tożsamości uprawnionego

z rejestracji. Przywołując autorów R. Skubisza (Prawo znaków towarowych Komentarz, Warszawa’97) i J. Piotrowską (Renomowane znaki towarowe i ich ochrona, Wyd. C.H. Beck Warszawa 2001) i ich sposoby opisania renomy – jako silną, atrakcyjną, wartością reklamową, ogół pozytywnych wyobrażeń konsumentów, sprzeciwiający wywodzi, że T. jest uznanym na świecie producentem aut

o uznanej wysokiej jakości. Działalność japońskiej firmy w zakresie produkcji samochodów datuje się od co najmniej 70 lat, a produkcja samochodów oznaczanych znakiem LEXUS od roku 1988 i jest kontynuowana do dziś. Samochody LEXUS są postrzegane jako auta o wysokim standardzie wykonania zapewniającym wysoki komfort jazdy i bezpieczeństwo i ze względu na te cechy jest to samochód skierowany do wąskiej grupy majętnych odbiorców i od 1991 roku auta te są powszechnie uznawane jako samochody luksusowe. Sprzeciwiający podnosi, że znak towarowy LEXUS jest renomowany i posiada wręcz sławny charakter, na dowód załącza kopie artykułów prasowych, które ukazały się w Polsce. Na tej podstawie stwierdza, że ilość, zakres i siła pozytywnych skojarzeń jest wyjątkowo duża oraz, że należy uznać, że znak towarowy LEXUS przedstawia wartość samą

w sobie i jako taki podlega ochronie poza granicami specjalizacji. Sprzeciwiający podkreślił, że w tej sytuacji zaistniało niebezpieczeństwo wywołania konfuzji przez użycie znaku LEXUS zarejestrowanego na rzecz P. S.A. pomimo całkowitego braku podobieństwa towarów dla jakich zostały zarejestrowane znaki. Wskazał również na naturalną skłonność odbiorców do traktowania wcześniej zarejestrowanego znaku umieszczonego na towarach innego rodzaju, która może zostać potraktowana jako przejaw rozszerzającej się działalności gospodarczej uprawnionego do znaków LEXUS – to jest T.

Pismem z dnia [...] stycznia 2004 roku uprawniony uznał sprzeciw za bezzasadny. Jednocześnie wskazał na okoliczności potwierdzające jego zdaniem uznanie sprzeciwu jako bezzasadny. Uprawniony podkreślił, że pojęcie renomy znaku oprócz cech przedstawionych przez sprzeciwiającego się wynika także

z możliwości określenia stopnia znajomości takiego znaku na rynku. Odnosząc się do materiałów dołączonych przez sprzeciwiającego się, uprawniony stwierdził, że wynika z nich iż w dacie zgłoszenia spornego znaku LEXUS R-140 774, samochody oznaczane znakiem LEXUS były na polskim rynku przez nie cały miesiąc, ponieważ sprzedaż samochodów LEXUS w Polsce rozpoczęła się w maju 1999 r. (w pierwszym i jedynym wówczas salonie w W.). Zarzucił sprzeciwiającemu się brak promocji towarów oznaczanych znakiem LEXUS, a promocja taka prowadziłaby do ukształtowania renomy znaku. Stwierdził, że informacje zawarte w artykułach prasowych odnoszą się do rynku amerykańskiego i rynków Europy Zachodniej nie zaś rynku polskiego. Ponadto zdaniem uprawnionego, w sprzeciwie nie przedstawiono żadnych informacji lub danych mogących stanowić podstawę do twierdzenia o renomowanym charakterze znaku LEXUS. Podał informację dotyczącą wielkości sprzedaży samochodów LEXUS w Polsce w 1997 roku, która wyniosła

7 sztuk. W związku z powyższym, w ocenie uprawnionego, uwzględniając skalę używania spornego znaku dla samochodów nie można przyjąć, iż po miesiącu oficjalnej sprzedaży w Polsce znak towary LEXUS stał się znakiem renomowanym.

Wobec uznania sprzeciwu za bezzasadny przez uprawnionego z prawa ochronnego na znak towarowy LEXUS na podstawie art. 247 ustawy Prawo własności przemysłowej sprawa została przekazana do rozstrzygnięcia

w postępowaniu spornym.

Na przeprowadzonej w dniu 29 kwietnia 2005 roku rozprawie pełnomocnik sprzeciwiającego się podtrzymał swój sprzeciw wobec rejestracji znaku LEXUS.

W swoim stanowisku dodatkowo wskazał na rejestrację R-66 038 znaku słowno-graficznego LEXUS, do którego jest uprawnionym. Przedstawił stanowisko dotyczące renomy znaku odwołując się w tym zakresie do piśmiennictwa. Na tym tle, a także na podstawie materiałów zgromadzonych w sprawie (artykułów prasowych) sprzeciwiający wywodzi, że poprzez celową politykę T. (świadome ograniczanie ilości samochodów) znak LEXUS jest znakiem renomowanym. Wyjaśnił także, że wprowadzenie na rynek samochodów LEXUS było poprzedzone wydaniem i rozesłaniem do potencjalnych klientów folderu reklamowo-informacyjnego już

w lutym 1998 r., w nakładzie 15 tys. sztuk. W związku z powyższym sprzeciwiający stwierdził, że w świetle przedstawionych materiałów znak LEXUS podlega ochronie poza zakresem specjalizacji. Podniósł również, że uprawniony z rejestracji znaku spornego chce w nieuprawniony sposób przenieść pozytywne skojarzenia związane z renomowanym znakiem LEXUS na odbiorców swoich towarów i wywołać w nich poczucie, iż wódki sprzedawane przez P. (obecnie – V.) pod tą marką są towarem równie wyjątkowym i o podobnie wysokiej jakości jak samochody T. Wykorzystanie siły oddziaływania i wartości znaku LEXUS polega, zdaniem sprzeciwiającego się na "wślizgnięciu się" na rynek tak oznaczanych towarów i poprzez przeniesienie pozytywnych wyobrażeń co do jakości towaru opatrzonego tym znakiem zachęca klientów do nabycia własnych towarów. Sprzeciwiający powołując się na ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r., Nr 147, poz. 1231 z póź. zm.) – w szczególności art. 2 stanowiący o zakazie reklamy napojów alkoholowych – wywodzi, iż w "zaistniałej sytuacji używanie znaku towarowego LEXUS dla promowania samochodów będzie również mogło zostać potraktowane jako służące popularyzowaniu znaku towarowego zarejestrowanego dla alkoholi", co zdaniem sprzeciwiającego się jest sytuacją absurdalną.

Pełnomocnik uprawnionego z rejestracji spornego znaku poinformował

o zmianie nazwy uprawnionego na V. Spółka Akcyjna

z siedzibą w Z., przedkładając odpis z KRS-u. Również uprawniony ze spornej rejestracji podtrzymał swoje stanowisko w przedmiotowej sprawie. Podkreślił, że w sprawie nie zostały przedstawione dowody potwierdzające renomę znaku LEXUS, a oparcie się jedynie na artykułach prasowych i wyrażonych w nich pojedynczych opiniach autorów, nie może zostać przyjęte jako wykazanie renomy tego znaku. Nie przedstawiono również żadnych dowodów świadczących

o reklamie towarów oznaczanych znakiem LEXUS. Ponadto, w dacie zgłoszenia spornego znaku, do którego jest uprawniony, znaki japońskiej firmy nie były szeroko używane w obrocie. Uprawniony wyjaśnił, że sztandarowym produktem zielonogórskiego przedsiębiorstwa była i jest wódka oznaczana znakiem "Luksusowa" i z tego też względu dokonywał i dokonuje zgłoszeń znaków podobnych do znaku luksusowa, tak aby w ten sposób uzyskać jak najszerszy zakres ochrony. Uprawniony ze spornej rejestracji nie kwestionował faktu, iż samochody oznaczane znakiem LEXUS są samochodami drogimi i luksusowymi, które są skierowane do wąskiego kręgu odbiorców a towary (samochody i alkohole) oznaczane tym znakiem mogą funkcjonować w obrocie bez kolizji.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2005 r. Urząd Patentowy RP oddalił sprzeciw wniesiony przez T. z J. W uzasadnieniu decyzji podał między innymi, że w przedmiotowej sprawie zdaniem Kolegium Orzekającego było dokonanie oceny czy sporny znak LEXUS został zgłoszony

z naruszeniem art. 8 pkt 1 ustawy o znakach towarowych, który nie dopuszcza do rejestracji znaków sprzecznych z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Niedopuszczalność udzielenia prawa wyłącznego na znak towarowy może wynikać z treści znaku, którym może być np. wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma plastyczna, melodia, sygnał dźwiękowy bądź też zestawienie tych elementów. W orzecznictwie i literaturze przedmiotu przyjmuje się jednak, że nie chodzi tu wyłącznie o sprzeczność z zasadami współżycia społecznego samego znaku lecz także o sprzeczność z tymi zasadami określonych działań zgłaszającego

i ich zamierzonego skutku, które obejmują również zamiar wykorzystania renomy cudzego znaku lub stanowią zagrożenie tej renomy. Pojecie renomy nie posiada jednej definicji. I tak, wg U. Promińskiej znak o uznanej renomie to taki, który jest symbolem potwierdzonej jakości towaru (U. Promińska, Prawo o rejestracji znaku towarowego, treść i naruszenie. Łódź ’94, str. 39). Natomiast J. Piotrowska (Renomowane znaki towarowe i ich ochrona. Warszawa 2001 r., str. 9 i następ.) odnosząc się do pojęcia renomy wskazuje na siłę atrakcyjną, wartość reklamową, ogół pozytywnych wyobrażeń o oznaczonych nim wyrobach. Jest to znak rozpoznawany przez potencjalnych odbiorców i służy w ich przekonaniu do oznaczania towarów pochodzących z tego samego, konkretnie lub abstrakcyjnie określonego źródła (posiada wtórną zdolność wyróżniającą) oraz który wywołuje pozytywne skojarzenia wśród potencjalnych klientów zachęcając ich do nabywania oznaczanych nim towarów (posiada siłę atrakcyjną). Także wg R. Skubisza (Prawo znaków towarowych Komentarz Warszawa ’97, str. 6) renomą jest ogół pozytywnych wyobrażeń konsumentów o wyrobach z tym znakiem. Jest ona rezultatem wysokiego poziomu cech jakościowych danego wyrobu oraz jego korzystnej oceny, naturalnych i nabytych cech oznaczenia, także reklamy w środkach masowego przekazu.

Odnosząc się do sposobu oceny renomy znaku, należy stwierdzić, że ocena ta korzysta z wielu kryteriów, które umożliwiają prawidłowe dokonanie takiej oceny. Jednym z tych kryteriów jest czas używania znaku, który potwierdza możliwość zapadnięcia znaku w świadomości odbiorców, następnym sytuacja towaru na rynku – jego ilość, dostępność, sposób i zasięg dystrybucji, bierze się również pod uwagę rozmiar nakładów wydatkowanych na reklamę i promocję towarów

z uwzględnieniem form reklamy, czasu jej trwania, intensywności, a także ocenia się siłę odróżniającą znaku ponieważ w pamięci odbiorców znak wyróżniający

i oryginalny łatwiej zapada w pamięć. Wykazanie zaś wymienionych wyżej okoliczności jest możliwe przy pomocy dokumentów handlowych (faktur

i rachunków), sondaży, ekspertyz, opinii, dokumentów potwierdzających wystawienie towarów na targach, uzyskaniu nagród czy dyplomów a także dokumentów poświadczających sponsorowanie różnego rodzaju imprez czy udział w akcjach charytatywnych.

W związku z powyższym należy podkreślić, że obowiązek wykazania renomy znaku leży po tej stronie, która wystąpiła ze sprzeciwem wobec udzielenia prawa wyłącznego na znak towarowy, a podstawę tego sprzeciwu stanowi art. 8 pkt 1 uzt

tj. dokonanie zgłoszenia znaku towarowego LEXUS w złej wierze, w celu wykorzystania renomy cudzego znaku towarowego oraz zarzut rejestracji znaku wbrew art. 3 i 10 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

W przedmiotowej sprawie sprzeciwiający przedłożył zestaw ponad pięćdziesięciu artykułów z "Gazety Wyborczej" i jej dodatków: Auto-Moto, Gospodarka, Magazyn oraz z "Rzeczpospolitej", a także ponad dziesięciu artykułów pochodzących z pism związanych z motoryzacją "Auto Świat", "Auto International", "Auto dziś i jutro", "Auto Moto Sport" wszystkie te materiały dotyczą okresu sprzed daty zgłoszenia znaku LEXUS R-140 774, to jest przed 31.05.1999 r. Do akt sprawy dołączono również informacje o otwarciu w dniu 01.10.2003 r., pierwszego salonu LEXUS-a oraz kopię pierwszej strony wydawnictwa "Toyota News" o nr 2/98 i fakturę potwierdzającą piętnastotysięczny nakład tego wydawnictwa.

W ocenie Kolegium Orzekającego przedłożone przez sprzeciwiającego materiały nie uzasadniają uznania w Polsce renomy znaku towarowego LEXUS. Artykuły z "Gazety Wyborczej" i "Rzeczypospolitej" w głównej mierze zawierały wiadomości dotyczące samochodów LEXUS na rynkach Stanów Zjednoczonych Ameryki i państw Zachodniej Europy. Natomiast w pismach branżowych przedstawiono dane techniczne samochodów LEXUS w zależności od typu oraz dokonano oceny i porównań z innymi samochodami tej klasy. Co do dowodu

w postaci wydawnictwa "Toyota News" z ’98 r., to należy stwierdzić, że przedstawienie tylko jednego wydawnictwa w części poświęconego samochodom LEXUS (jak wynika to ze strony tytułowej) nie może być wystarczające w uznaniu znaku LEXUS za renomowany. Sprzeciwiający nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących na ilość sprzedanych samochodów LEXUS czy też materiałów jednoznacznie dowodzących o odbiorze tego znaku przez przeciętnych klientów na polskim rynku. Nie wykazano także, że w dacie zgłoszenia spornego znaku, znak firmy japońskiej w Polsce posiadał siłę atrakcyjną i rodził pozytywne wyobrażenia, które wychodzą poza ramy specjalizacji znaku. Tym samym nie można uznać, że zgłoszenie spornego znaku nastąpiło w warunkach istnienia złej wiary.

Odnosząc się do postawionego zarzutu naruszenia przepisów wynikających

z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej uznk) na podstawie art. 8 pkt 1 u.z.t., Kolegium Orzekające stwierdziło, że przepis ten nie obejmuje swoim zakresem naruszeń o których stanowi uznk jak przeszkody w uzyskaniu prawa wyłącznego na znak towarowy. Rozstrzyganie bowiem sporów na tle uznk należy do kognicji sądów powszechnych.

Kolegium Orzekające dokonało także oceny argumentów skarżącego dotyczących możliwości postawienia zarzutu promowania – reklamy napojów alkoholowych. Należy stwierdzić, że po pierwsze, skarżący podniósł jedynie możliwość wystąpienia z takim zarzutem, po drugie zaś stwierdzenie, że oznaczanie różnego rodzaju towarów – samochodów i alkoholi – znakiem LEXUS w sposób adekwatny i naturalny można potraktować jako reklamę i promocję alkoholi należy uznać za nietrafne skoro renoma znaku została wykazana.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Warszawie wniosła T. z Japonii zwana dalej skarżącym. Zaskarżonej decyzji zarzuciła:

1) Naruszenie art. 8 ust. 1 u.z.t. w zw. z art. 315 ust. 3 p.w.p. – poprzez bezpodstawne przyjęcie, że znak LEXUS nie jest znakiem renomowanym i w konsekwencji przyjęcie, że zgłoszenie znaku towarowego LEXUS R-140 774 nie nastąpiło w złej wierze.

2) Naruszenie art. 8 ust. 1 u.z.t. w zw. z art. 315 ust. 3 p.w.p. w zw.

z art. 13 ust. 3 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu

w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – poprzez błędną interpretację cytowanych regulacji prawnych i w konsekwencji nieuzasadnione uznanie przez UP, iż oznaczanie alkoholi znakiem towarowym identycznym ze znakiem zarejestrowanym dla samochodów nie jest sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego;

3) Naruszenie art. 7, 77 i 80 kpa w zw. z art. 256 ustawy p.w.p. – poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o błędne ustalenia faktyczne i prawne.

W uzasadnieniu skargi skarżący podtrzymał argumenty przedstawione

w trakcie postępowania administracyjnego, a ponadto wyjaśnił, że w świetle opinii cytowanych przez Urząd autorów znak o uznanej renomie, to zatem przede wszystkim znak, który jest symbolem potwierdzonej jakości towaru. Na tę okoliczność zwraca również szczególną uwagę UP skarżący, dowodząc, iż wysoka jakość towarów opatrzonych znakami towarowymi LEXUS jest kwestią faktu, potwierdzoną przez specjalistów z dziedziny motoryzacji i jako taka pociąga za sobą uznanie szerokiego kręgu użytkowników. Świadczą o tym liczne (a nie pojedyncze, jak twierdzi uprawniony do znaku towarowego LEXUS R-140 774) artykuły

z dzienników i czasopism branży motoryzacyjnej, przedstawione przez skarżącego. "Najlepsze samochody w swojej klasie" (Rzeczpospolita z dnia 13 lutego 1995 r. dodatek Ekonomia), "najbardziej niezawodne" (Rzeczpospolita z dnia 9 maja 1996 r., Rzeczpospolita z dnia 8 kwietnia 1997 r. dodatek Ekonomia), "najmniej usterkowym jest LEXUS ES 300" (Rzeczpospolita z dnia 13 sierpnia 1996 r. dodatek Nauka

i Technika), "przekonuje znakomitymi osiągami i luksusowym wyposażeniem", "luksus w najczystszym wydaniu", "zadowoli najwybredniejszych" (auto ŚWIAT" nr 2 ze stycznia 1998 r.), "wzór doskonałości i komfortu" (Auto ŚWIAT" nr 11

z marca 1998 r.), "cieszą się dużym uznaniem ze względu na niezawodność i luksus" (Rzeczpospolita z dnia 27 kwietnia 1999 r., dodatek Nauka i Technika) – to tylko niektóre z określeń, które w przedstawionych w postępowaniu spornym artykułach prasowych towarzyszą marce LEXUS. Wysoka jakość samochodów LEXUS jest zatem niekwestionowanym atrybutem tej marki, a pozytywne wyobrażenia, jakie znak LEXUS wywołuje wśród potencjalnych klientów przemawiają za uznaniem tego znaku towarowego za znak renomowany.

Niesłuszne jest także bagatelizowanie przez UP roli rankingów motoryzacyjnych, porównujących samochody tej samej klasy w różnych kategoriach. Niezmienne umiejscowienie samochodów marki LEXUS w czołówce większości światowych rankingów motoryzacyjnych całą pewnością przyczyniło się do umocnienia pozytywnego wizerunku tej marki na polskim rynku, przykładowo: "luksusowa limuzyna T. jest na pierwszym miejscu listy aut, które amerykanie uznają za najlepsze" (Gazeta Wyborcza nr 160 z dnia 12 lipca 1993 r.), "najbardziej niezawodnym okazały się produkty T." lexus S.C. 300 i S.C. 400 coupé" (Rzeczpospolita z dnia 9 maja 1996 r. dodatek Ekonomia), "Lexus prowadzi na liście rankingowej kalifornijskiej organizacji już czwarty z kolei rok" (Rzeczpospolita

z dnia 14 sierpnia 1998 r., dodatek Nauka i Technika).

Warto także zwrócić uwagę, iż znakomita większość prezentowanych przez skarżącego opinii i artykułów pochodzi od niezależnych autorów, często specjalistów w dziedzinie branży motoryzacyjnej. Informacje te, jako że podawane przez niezależnych ekspertów, bez udziału i bezpośredniego zaangażowania producenta samochodów marki LEXUS, stanowią obiektywne i wiarygodne źródło informacji, gdyż stanowią odzwierciedlenie przekonań uczestników rynku motoryzacyjnego. Dla uprawnionego do znaku towarowego LEXUS wypowiedzi niezależnych ekspertów, oceniające produkt opatrzony jego znakiem towarowym

w samych superlatywach, stanowią najbardziej skuteczną, a w związku z tym najbardziej pożądaną formę reklamy. Nawet największe kampanie reklamowe

i najwyższe wydatki na nie przeznaczone nie gwarantują zainteresowanemu pozytywnego wizerunku marki wśród odbiorców, jeśli reklamie nie towarzyszy odpowiednia jakość towaru oferowanego przez reklamodawcę, czy też rzetelność

i atrakcyjność świadczonych przez niego usług. Z kolei nie ma potrzeby, aby wydawać krocie na reklamę tam, gdzie produkt reklamuje się sam. Nie trzeba nikogo przekonywać iż znak towarowy R. jest w Polsce znakiem renomowanym, mimo że uprawniony do tego znaku towarowego nie prowadził w Polsce intensywnych kampanii reklamowych, mających na celu wypromowanie swojej marki. Podobnie przedstawia się sytuacja znaku towarowego LEXUS, dlatego skarżący zdecydowanie odmawia słuszności twierdzeniu UP co do braku dowodów potwierdzających pozytywny odbiór znaku LEXUS przez przeciętnych klientów na polskim rynku. Przedstawione w postępowaniu spornym dowody wskazują jednocześnie, iż w toku wieloletnich starań i zabiegów skarżącego znak towarowy LEXUS budzi pozytywne emocje skojarzenia odbiorców. Również zarzut UP jakoby skarżący nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących na ilość sprzedanych samochodów LEXUS jest całkowicie chybiony.

W postępowaniu spornym skarżący wykazał bowiem, że już w 1997 r. po polskich drogach jeździło około 1000 samochodów marki LEXUS, z których zdecydowana większość została sprowadzona do Polski z USA jako mienie przesiedleńcze (Gazeta Wyborcza nr 291 z dnia 15 grudnia 1997 r., dział Gospodarka, str. 24). Skarżący wskazał również na fakt, iż mimo braku oficjalnego salonu sprzedaży samochody marki LEXUS były sprowadzane do Polski w 1997 i 1998 r. na indywidualne zamówienia klientów. Nie ulega zatem wątpliwości, iż przed datą zgłoszenia znaku towarowego LEXUS przez spółkę P., tj. przed [...] maja 1999 r., samochody opatrzone znakiem towarowym LEXUS były obecne na rynku polskim.

Z uwagi na wysoką cenę tego komfortowego auta, nie było ono jednak samochodem masowym, dostępnym dla szerokiego kręgu odbiorców, co również powinno zostać uwzględnione przez UP.

Przy ocenie renomy znaku LEXUS należy bowiem wziąć pod uwagę specyfikę rynku towarów luksusowych, która charakteryzuje się tym, iż zdecydowanie większa jest sama świadomość istnienia renomowanej marki i kojarzenie jej

z określonym towarem przez uczestników rynku, niż faktyczna grupa nabywców luksusowego dobra oznaczonego tą marką. Wysoka cena ograniczająca w pewien sposób dostępność samochodu marki LEXUS była zresztą efektem świadomej polityki producenta, który chciał, aby wykreowana przez niego marka była symbolem luksusu i komfortowego stylu życia, zaś posiadanie samochodu opatrzonego tą marką było utożsamiane z przynależnością do elity. Chodziło również o to, aby poprzez sprzedaż samochodów ze znakiem towarowym LEXUS osobom wykorzystującym auta do celów licujących z prestiżowym wizerunkiem marki, nie ucierpiała jej renoma. Stąd między innymi zakaz sprzedaży samochodów LEXUS z przeznaczeniem na pełnienie funkcji taksówki. Starannie zaplanowana polityka sprzedaży samochodów LEXUS przyczyniła się zatem do tego, że hasło LEXUS kojarzone wyłącznie z samochodami koncernu T. stało się gwarantem doskonałej jakości, komfortu i bezpieczeństwa jazdy. Otwarcie samodzielnego salonu LEXUS-a w Polsce w maju 1999 r. było zatem naturalną, ekonomicznie uzasadnioną konsekwencją rosnącego zainteresowania klientów samochodami LEXUS, a nie początkiem istnienia znaku LEXUS w świadomości polskich odbiorców. Widać to wyraźnie po wzrastającej liczbie sprzedaży tych aut w 1999 r., która z pewnością nie miałaby miejsca, gdyby nabywcy nie byli już przekonani

o wysokich walorach tej marki.

Zdaniem skarżącego, zgłaszając znak towary LEXUS w dniu [...] maja 1999 r.

w klasie 33 dla towarów takich jak alkohole spółka P. z Z. działała w złej wierze, chcąc w nieuprawniony sposób przenieść pozytywne skojarzenia związane z renomowanym znakiem LEXUS zarejestrowanym na rzecz T. na odbiorców swoich towarów i wywołać w nich poczucie, iż alkohol (wódka) sprzedawana przez P. pod tą marką jest towarem równie wyjątkowym

i o podobnie wysokiej jakości, jak samochody produkowane przez skarżącego.

Z uwagi na podobną grupę adresatów obu towarów, używanie znaku renomowanego LEXUS dla towarów własnych spółki P. może w sposób zupełnie nieusprawiedliwiony umożliwić jej zdobycie klienteli bez własnych nakładów na reklamę, bez kosztów na promocję, przy nikłym wysiłku w tworzenie dobrej jakości towaru. Towar oznaczony znakiem towarowym identycznym dla renomowanego jest bowiem rozpoznawalny na rynku i łatwo przyciągnie uwagę kupujących. Nałożenie znaku uosabiającego wyobrażenie o określonych pozytywnych wartościach na inny towar przenosi nań image związany z tym znakiem. Wykorzystując zatem wartość i siłę oddziaływania znaku skarżącego spółka P. próbuje niejako wślizgnąć się na rynek i poprzez przeniesienie pozytywnych wyobrażeń co do jakości towaru opatrzonego tym znakiem, zachęcić klientów do nabycia własnych towarów.

W ocenie skarżącej UP błędnie ocenił zarzut skarżącego dotyczący deprecjacji renomy znaku towarowego LEXUS poprzez używanie identycznego znaku dla napojów alkoholowych, w szczególności w kontekście zakazu reklamy napojów alkoholowych, wyrażonego art. 13 ust. 3 (obecnie art. 21 i art. 131) ustawy

o wychowaniu w trzeźwości.

Spożywanie alkoholu jest dla kierowcy bezwzględną przeszkodą do jazdy samochodem, dlatego kojarzenie tych dwóch towarów jest wyjątkowo niestosowne

i może przynieść istotny uszczerbek dla renomy znaku skarżącego.

W zaistniałej sytuacji używanie znaku towarowego LEXUS dla samochodów będzie również mogło zostać potraktowane jako służące popularyzowaniu znaku towarowego zarejestrowanego dla alkoholu.

Skarżąca uzasadniła również naruszenia dotyczące przepisów k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu podał między innymi, że: Urząd Patentowy nie deprecjonował także faktu wydania broszury "Toyota News" (2/98) wydanej przez T. o nakładzie 15 tys. sztuk, ale jednocześnie zauważa, że w aktach sprawy znajduje się kopia jedynie pierwszej strony tego wydawnictwa (akta karta 115) stąd też nie możliwe jest ustosunkowanie się do merytorycznej zawartości broszury, na którą powołuje się skarżący. Urząd Patentowy nie zarzucił "jakoby skarżący nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących na ilość sprzedanych samochodów LEXUS". Urząd Patentowy ocenił jedynie, że tego typu informacja, jako jeden z elementów mogących świadczyć

o renomie znaku, nie znalazł się w materiałach skarżącego, który jedynie stwierdził, że sprzedaż ta wzrastała w roku 1999 (1000 szt.). Również nie przedstawiono żadnych materiałów potwierdzających świadomość istnienia tejże marki nie tylko wśród nabywców samochodów LEXUS ale przede wszystkim wśród pozostałej części odbiorców. Podsumowując tę część, Urząd Patentowy wnikliwie zbadał

i ocenił jakość materiału dowodowego opierając się na zasadzie swobodnej oceny dowodów.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 8 pkt 1 u.z.t. w związku z art. 13

ust. 3 (obecnie art. 21 pkt 3 i art. 13 1) ustawy o wychowaniu w trzeźwości należy zauważyć, iż w myśl tego ostatniego przepisu, zabroniona jest reklama w której znak towarowy wykorzystuje podobieństwo lub tożsamość z oznaczeniem napoju alkoholowego. Wobec tego stanowisko skarżącego, iż w tej sytuacji japońskiej firmie mogłoby być postawiony zarzut, że jeżdżące po drogach samochody LEXUS reklamują alkohol oznaczony znakiem LEXUS jest nieuzasadnione.

Wojewódzki Sąd Administracyjne zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo

o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny

w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną lub postanowienie z punktu widzenia ich zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji lub postanowienia. Sąd nie bada więc celowości, czy też słuszności zaskarżonego aktu.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (vide: art. 134 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2002 r., Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Zgodnie z art. 246 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej każdy może wnieść umotywowany sprzeciw wobec prawomocnej decyzji Urzędu Patentowego o udzieleniu prawa ochronnego w ciągu 6 miesięcy od opublikowania w Wiadomościach Urzędu Patentowego informacji o udzieleniu prawa. Zgodnie zaś z art. 247 ust. 2 jeżeli uprawniony w odpowiedzi na zawiadomienie, podniesie zarzut, że sprzeciw jest bezzasadny, sprawa zostanie przekazana do rozstrzygnięcia w postępowaniu spornym. W myśl art. 255 pkt 9 ustawy Prawo własności przemysłowej sprawy o unieważnienie prawa ochronnego na skutek złożonego sprzeciwu uznanego przez uprawnionego za bezzasadny Urząd Patentowy rozpatruje w trybie postępowania spornego. Zgodnie z art. 315 ust. 1 i 3 ustawy Prawo własności przemysłowej do praw m.in. w zakresie znaków towarowych, istniejących w dniu wejścia w życie ustawy (22.08.2001 r.) stosuje się przepisy dotychczasowe, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej. W związku z tym, ustawowe warunki wymagane do uzyskania prawa z rejestracji znaku towarowego ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia tego znaku do zarejestrowania. W przedmiotowej sprawie znak towarowy słowny LEXUS R-140 774 został zgłoszony do rejestracji w dniu 31 maja 1999 r., tj. w okresie obowiązywania ustawy o znakach towarowych. Ustawa ta będzie więc, stanowić podstawę prawną oceny zdolności przedmiotowego znaku.

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności skargi sąd uznał, że niektóre podniesione w niej zarzuty są trafne.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o znakach towarowych niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego, który jest sprzeczny z obowiązującym prawem lub zasadami współżycia społecznego. Zarówno w literaturze jak i orzecznictwie dominuje pogląd, że nie chodzi tu wyłącznie o sprzeczność z zasadami współżycia społecznego samego znaku lecz także o sprzeczność z tymi zasadami działań zgłaszającego i ich skutku, które obejmują również naruszenie renomy znaku.

Pojęcie renomy znaku nie zostało do tej pory zdefiniowane. Można w pewnym uproszczeniu powtórzyć za U. Promińską, że "znak o uznanej renomie to ten, który jest symbolem potwierdzenia jakości towaru. Krąg nabywców, w oczach których znak zdobył uznanie z tego powodu nie ma decydującego znaczenia". G. Guglichmetti stwierdza ponadto, że można mówić o ugruntowanej renomie znaku towarowego, jeśli jakość towarów, które pokrywa jest taka, że satysfakcjonuje konsumentów i przypomina im korzystnie markę jako znak odróżniający, a dodatkowo jego znajomość jest tego rodzaju, że klientela z łatwością zauważa go i łączy z towarem oznaczonym przez uprawnionego, nawet wówczas, gdy pokrywa ona produkty nowo wprowadzone na rynek, nie konkurencyjne wobec poprzednio nim oznaczonych! (Joanna Piotrowska Renomowane znaki towarowe i ich ochrona Wyd. C.H. Beck str. 9).

Reasumując należy przyjąć, że renoma znaku oznacza nic innego jak jego siłę atrakcyjną, wartość reklamową, ogół pozytywnych wyobrażeń konsumentów

o oznaczonych nim wyrobach – R. Skubisz Prawo znaków towarowych str. 6

"Podsumowując można zatem stwierdzić, że renomowany znak towarowy to oznaczenie, które:

a) jest rozpoznawane przez potencjalnych odbiorców i służy w ich przekonaniu do oznaczenia towarów pochodzą z tego samego, konkretnego lub abstrakcyjne określonego źródła (wtórna zdolność wyróżniająca)

b) wywołuje pozytywne skojarzenia wśród potencjalnych klientów, zachęcając ich do nabywania oznaczonym nim towarów (posiada siłę atrakcyjną)"

(J. Piotrowska Renomowane znaki towarowe i ich ochrona Wyd. C.H. Besk

str. 9).

W ocenie sądu ochrona renomowanych znaków towarowych może wystąpić poza granicami podobieństwa towarów. Znak towarowy stanowi wartość materialną sam w sobie i mimo braku podobieństwa towarów można żądać jego ochrony. Przecież zarówno dobra sława, renoma, prestiż, zaufanie do znaku towarowego jest wartością samą w sobie. Dobra sława – renoma może być też sama w sobie przedmiotem obrotu, przede wszystkim wpływa jednak na zwiększenie wartości towarów sygnowanych tym znakiem

Ponadto jak stwierdził WSA w wyroku z dnia 8 listopada 2005 r. sygn. akt

VI SA/Wa 845/05 "renoma znaku nie jest zależna od przebiegu granic państw czy regionów". Tak jak w wyżej wymienionej sprawie tak i w powyższej Urząd Patentowy ustosunkowując się do licznych publikacji załączonych do sprzeciwu,

a mających na celu wykazanie renomy znaku, nie ocenił ich w aspekcie wpływu funkcjonowania znaku za granicą na jego funkcjonowanie w Polsce.

Wydając decyzję administracyjną w sprawie oddalenia sprzeciwu wobec decyzji o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, Urząd Patentowy jest związany rygorami procedury administracyjnej, określającej jego obowiązki

w zakresie prowadzenia postępowania i orzekania (art. 256 prawa własności przemysłowej). Związanie rygorami procedury administracyjnej oznacza, że Urząd Patentowy jest zobowiązany do przestrzegania zasady dochodzenia do prawdy materialnej (art. 7 k.p.a.), a więc do podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy. Jego powinnością jest należyte i wyczerpujące informowanie stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw

i obowiązków, będących przedmiotem postępowania administracyjnego

(art. 9 k.p.a.). Jest zobowiązany zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Musi wreszcie w sposób wyczerpujący zebrać, rozpatrzyć i ocenić cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.) oraz uzasadnić swoje rozstrzygniecie według wymagań określonych w art. 107 § 3 k.p.a. Zasady powyższe, w postępowaniu w tych sprawach są tym istotniejsze, że mają one charakter sporny, a więc cechują się kontradyktoryjnością. To strony toczą spór, przytaczając argumenty na poparcie swojego stanowiska,

a zakres żądania wnioskodawcy wyznacza zakres sprawy.

W rozpatrywanej sprawie Urząd Patentowy dopuścił się naruszenia tych reguł proceduralnych w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, czego dowodem jest również uzasadnienie jego decyzji nie wyjaśniające istoty sprawy

w powyższym zakresie.

Skoro Urząd Patentowy uznał, że załączone do sprzeciwu dokumenty – publikacje prasowe + broszura reklamowa, w sposób niewystarczający wskazują na istnienie renomy znaku "LEXUS" to winien on w trybie art. 64 k.p.a.. wezwać skarżącego do ich uzupełnienia wyznaczając stosowny termin i dopiero po jego upływie wydać decyzję.

Załączone do akt sprawy publikacje prasowe w ocenie Sądu wskazują na wysoką jakość towaru oznaczonego tym znakiem, a w konsekwencji na uznanie jakim ten znak się cieszy wśród potencjalnych odbiorców. Z artykułów tych wynika wprost, że LEXUS jest towarem luksusowym, niezawodnym, najlepszym samochodem

w swojej klasie. Artykuły prasowe załączone do wniosku nie pochodzą z jednego okresu czasu, ale z kilku lat od 1992 r. do 1999 r. Widać więc jasno, iż na przestrzeni kilku lat o znaku LEXUS ukazywały się różne publikacja, które wywoływały i kształtowały wśród czytelników pozytywne skojarzenia dotyczące znaku "LEXUS". Publikacje te tworzył wśród potencjalnych klientów – ich świadomości konsekwentnie pozytywny wizerunek marki LEXUS. Artykuły te jak już wyżej podkreślono wskazują na komfort i luksus samochodów opatrzonych tym znakiem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny potwierdza stanowisko skarżącego wyrażone w skardze, że wypowiedzi niezależnych ekspertów (jakie zostały zaprezentowane w przedłożonych artykułach) stanowią wiarygodne źródło informacji, gdyż są odzwierciedleniem przekonań uczestników rynku motoryzacyjnego. W ocenie Sądu tego typu wypowiedzi stanowią najlepszą reklamę produktu oznaczonego znakiem LEXUS.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zauważa ponadto, że z przedłożonych przez skarżącego materiałów wyłania się wielkość sprzedaży samochodów LEXUS na polskim rynku. Udział w rynku tych samochodów nie był znaczny. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że samochody LEXUS należą do towarów luksusowych, tak więc barierę w ich nabyciu często stanowi cena. Jednakże w ocenie Sądu jest to wynik polityki producenta – skarżącej, który chciał aby wykreowana marka była symbolem luksusu.

Z psychologicznego punktu widzenia u potencjalnych odbiorców istnieje naturalna skłonność do przenoszenia pozytywnych skojarzeń ze znaków znanych dla innych towarów na towary nowe opatrzone takim samym znakiem, tak więc w wypadku wódki LEXUS istnieje ryzyko, iż odbiorca mylnie uzna, że towar pochodzi od spółki T., która rozszerzyła swój asortyment.

Urząd Patentowy w ocenie Sądu dopuścił się również naruszenia art. 64 w zw. z art. 77 kpa poprzez nie zarządanie od skarżącej całości ulotki reklamującej samochód "LEXUS" – wydawnictwa "Toyota News" o nr 2/98.

W ocenie Sądu nie jest natomiast zasadny zarzut skarżącej dotyczący promowania przez nią reklamy napojów alkoholowych, gdyż skarżąca reklamuje jedynie swoje towary – klasy 12, a nie alkohole.

Na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym pełnomocnik uczestnika postępowania wyjaśnił, że uczestnik zarejestrował znak "LEXUS" z uwagi na politykę firmy, która rejestruje znaki podobne do jej sztandarowego produktu tj. wódki "LUKSUSOWA". Zarejestrowano np. wódkę "LUKSUS", a następnie "LEXUS". W ocenie Sądu zarówno znaki "Luksusowa" i "Lexus", oraz znak "Luksus" i "Lexus" nie są do siebie podobne, świadczy o tym chociażby różnica w warstwie fonetycznej, wizualnej.

Biorąc powyższe pod rozwagę na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji, o niewykonalności zaskarżonej decyzji orzeczono w oparciu o art. 152 p.p.s.a. a o kosztach w oparciu o art. 200 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt