Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku uczestnika postępowania M. B. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi J. B. na decyzję Wojewody z dnia [...] r. Nr: [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę p o s t a n a w i a I) zwolnić M. B. od kosztów sądowych; II) ustanowić dla M. B. adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w K

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek uczestnika postępowania M. B. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi J. B. na decyzję Wojewody z dnia [...] roku Nr: [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.

We wniosku o przyznanie prawa pomocy M. B. oświadczył, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną M. B. oraz pięciorgiem dzieci w wieku od 4 do 20 lat. Ich miesięczny dochód wynosi 1.598 zł i stanowią go zarobki wnioskodawcy w wysokości 1.126 zł oraz renta socjalna pobierana przez syna P. w wysokości 472 zł. W skład majątku strony wchodzi nieruchomość rolna o areale 5 arów. Nie posiada on żadnych oszczędności, jak również przedmiotów wartościowych.

Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy M. B. podniósł, iż w dniu [...] lutego 2006 roku miał miejsce pożar budynku mieszkalnego, w którym zamieszkiwała jego 7-osobowa rodzina. W odbudowie budynku po pożarze pomocy udziela mu [...] Ośrodek Pomocy Społecznej oraz parafia. Sytuacja materialna i życiowa wnioskodawcy jest bardzo trudna. Jedno z dzieci jest niepełnosprawne.

Wykonując wezwanie referendarza sądowego do uzupełnienia danych zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy M. B. oświadczył, że od chwili pożaru zamieszkuje wraz z żoną i synami u swojej mamy. Miesięcznie partycypuje w kosztach utrzymania (media) kwotą 150 zł. Trzej synowie chodzą do szkoły, co wiąże się z wydatkami na zakup książek i przyborów szkolnych. Najstarszy syn jest na rencie socjalnej, a miesięczny koszt jego rehabilitacji wynosi 120 zł. Pozostałe pieniądze z trudem wystarczają na utrzymanie. Do pisma wnioskodawca załączył następujące dokumenty: zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w [...] z dnia [...] lipca 2008 roku, że T. B. nie składał zeznania podatkowego za 2007 rok, zaświadczenie Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w [...] z dnia [...] lutego 2006 roku o pożarze budynku mieszkalnego będącego własnością M. B., zaświadczenia Ośrodka Pomocy Społecznej w P. z dnia [...] lipca 2008 roku o korzystaniu przez rodzinę B. z pomocy finansowej ośrodka i planach pomocy ośrodka przy odbudowie zniszczonego przez pożar budynku, o otrzymywaniu przez M. B. zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami w wysokości 272 zł miesięcznie i o otrzymywaniu przez P. B. zasiłku pielęgnacyjnego w wysokości 153 zł miesięcznie, zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w [...] z dnia [...] lipca 2008 roku o wysokości dochodów osiągniętych w 2007 roku przez podatników M. B. i M. B. oraz P. B., zaświadczenie z dnia [...] sierpnia 2008 roku o zarobkach M. B. oraz zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy dla Powiatu [...] z dnia [...] lipca 2008 roku o zarejestrowaniu M. B. jako osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku od dnia [...] lutego 2008 roku.

Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:

Celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie osobie wnioskującej szeroko rozumianego prawa do sądu, a wiec możliwości skorzystania ze wszystkich przysługujących stronie uprawnień, jeżeli znajduje się ona w położeniu uniemożliwiającym poniesienie we własnym zakresie związanych z tym kosztów.

Zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami) instytucja przyznania prawa pomocy, przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym), lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym). Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych. Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym.

Zdaniem orzekającego uczestnik postępowania uwiarygodnił w sposób wystarczający, że nie posiada dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych w sprawie oraz kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru. Za taką decyzją przemawiała przedstawiona trudna sytuacja majątkowa i życiowa wnioskodawcy. Na utrzymaniu małżonków B. pozostaje pięcioro dzieci, w tym jedno niepełnosprawne. Żona strony jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Miesięczne dochody M. B. wynoszą 1.126 zł brutto (845,17 zł netto). O trudnej sytuacji finansowej rodziny świadczy fakt korzystania z pomocy finansowej ośrodka pomocy społecznej. Trudnym doświadczeniem rodziny był pożar budynku mieszkalnego, w którym zamieszkiwali. Kwota dochodów pozostających do dyspozycji rodziny wnioskodawcy może wystarczyć jedynie na pokrycie podstawowych wydatków życiowych i dlatego nie można wymagać, by choćby jej część przeznaczona została na potrzeby postępowania sądowego. W obecnej sytuacji finansowej strona nie jest w stanie pokryć kosztów sądowych oraz kosztów wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny. Biorąc powyższe pod uwagę uznano, że w przedmiotowej sprawie zachodzą ustawowe przesłanki do przyznania uczestnikowi postępowania prawa pomocy w zakresie całkowitym poprzez zwolnienie go od kosztów sądowych w całości i ustanowienie kwalifikowanego pełnomocnika z urzędu.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, iż rozpatrując kwestię przyznania stronie kwalifikowanego pełnomocnika w ramach prawa pomocy kierowano się jedynie przesłankami ekonomicznymi (tj. badano czy stronę stać na poniesienie określonego wydatku), nie zaś charakterem sprawy. Jedynym kryterium, od którego przepis art. 246 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uzależnia przyznanie prawa pomocy jest bowiem brak możliwości poniesienia przez stronę jakichkolwiek lub pełnych kosztów postępowania. W niniejszej sprawie odmowa przyznania prawa pomocy obejmującego ustanowienie kwalifikowanego pełnomocnika mogłaby doprowadzić do pozbawienia strony konstytucyjnego prawa do sądu, zważywszy na fakt, iż na etapie sporządzenia skargi kasacyjnej (na którym znajduje się obecnie niniejsza sprawa) zachodzi tzw. przymus adwokacki.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 2, art. 246 § 1 pkt 1, ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).