Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Stanisław Marek Pietras (spraw.) Sędzia WSA – Jacek Fronczyk Sędzia WSA – Adam Lipiński Protokolant – specjalista Marek Kozłowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi K. G. na decyzję Szefa Służby Celnej z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie mianowania – stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji, – zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.

Dyrektor Izby Celnej w S. aktem mianowania z dnia [...] sierpnia 2009 r., działając na podstawie art. 223 ust. 1, 4 i 7 oraz art. 115 ust. 1) pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323), z dniem 30 listopada 2009 r. mianował skarżącego K. G. na stopień służbowy [...] w korpusie [...]. Powyższa decyzja została doręczona skarżącemu w dniu 28 listopada 2009 r., co wynika z jego podpisu i adnotacji o jej otrzymaniu.

W odwołaniu do Szefa Służby Celnej z dnia 14 grudnia 2009 r. nadanym – co wynika ze stempla na kopercie Urzędu Pocztowego [...] – w tym samym dniu, skarżący zarzucił zaskarżonej decyzji:

1. naruszenie przepisów postępowania administracyjnego:

a) rażące naruszenie przepisów prawa, w tym zasady praworządności wyrażonej w art. 6 k.p.a. oraz bezpośrednio w art. 7 Konstytucji RP, poprzez nieuwzględnienie przepisu prawa powszechnie obowiązującego (art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy o Służbie Celnej) i rozstrzygnięcie sprawy w oparciu o interpretację szefa Służby Celnej zawarte w pismach: [...] oraz [...];

b) rażące naruszenie przepisu art. 7 k.p.a., poprzez wydanie decyzji bez niezbędnego wyjaśnienia stanu faktycznego w postaci zajmowania przez odwołującego stanowiska związanego z podporządkowaniem funkcjonariuszy celnych lub pracowników.

2. naruszenie przepisu prawa materialnego w postaci art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy, poprzez jego błędną wykładnię w zakresie pojęcia "przed dniem wejścia w życie ustawy" oraz jego niezastosowanie przy rozstrzyganiu sprawy.

Wobec powyższego wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji oraz wskazanie, że przy ponownym rozpatrzeniu sprawy należy wziąć pod uwagę dyspozycję art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy o Służbie Celnej.

Szef Służby Celnej decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. nr [...], mając za podstawę art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję w zakresie określenia korpusu. W uzasadnieniu stwierdził, że obowiązek nadania nowego stopnia służbowego funkcjonariuszom Służby Celnej wynikał wprost z przepisu art. 223 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej, zgodnie z którym w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy, kierownik urzędu dokona mianowań funkcjonariuszy na stopnie służbowe i regulacja ta była wyrazem wpływu nowej ustawy o Służbie Celnej na stosunek służbowy funkcjonariusza celnego, powstały pod rządami dotychczasowej ustawy. Mechanizm przypisywania funkcjonariuszom stopni w poszczególnych korpusach uregulowany został w art. 223 ust. 2 – 6 ustawy i w świetle powołanych przepisów, zadaniem organu było umieścić danego funkcjonariusza w odpowiednim korpusie, precyzyjnie wskazanym w ustawie, w zależności od dotychczasowego stopnia lub zajmowanego stanowiska bądź pełnionych obowiązków. Z kolei stosownie do art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy, funkcjonariuszowi celnemu, który przed dniem wejścia w życie ustawy: zajmował stanowisko, które wiązało się z podporządkowaniem służbowym funkcjonariuszy celnych lub pracowników, bądź pełnił obowiązki na tym stanowisku oraz pełnił służbę w służbie stałej w stopniu innym niż wymieniony w pkt 1 i w ust. 2 – określa się stopień w korpusie oficerów młodszych Służby Celnej. Jednakże w przypadku skarżącego ten ostatni przepis ustawy nie mógł mieć zastosowania, ponieważ w dniu 30 października 2009 r., czyli przed dniem wejścia w życie ustawy, zajmował on stanowisko [...] i posiadał stopień służbowy [...]. Zatem obowiązkiem organu pierwszej instancji było mianowanie skarżącego, stosownie do treści art. 223 ust. 4 ustawy, na stopień w korpusie aspirantów Służby Celnej. Nie można przy tym kwestionować, że w przeszłości zajmował on stanowiska związane z podporządkowaniem służbowym funkcjonariuszy celnych lub pracowników, lecz nie sposób się zgodzić ze skarżącym, że sformułowanie "przed dniem wejścia w życie ustawy" powinno być rozumiane jako dowolny okres poprzedzający wejście w życie ustawy.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący K. G. zarzucił powyższej decyzji:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy o Służbie Celnej, poprzez jego błędną wykładnię w zakresie pojęcia "przed dniem wejścia w życie ustawy" oraz jego niezastosowanie przy rozstrzygnięciu sprawy;

2. naruszenie przepisów postępowania administracyjnego mające istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez:

a. naruszenie art. 2 i 7 Konstytucji, poprzez działanie organu wbrew zasadzie demokratycznego państwa prawnego, a także zasadzie działania organu państwa na podstawie i w granicach prawa oraz art. 6 k.p.a., poprzez nieuwzględnienie przepisu prawa powszechnie obowiązującego tj. art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy o Służbie Celnej i rozstrzygnięcie sprawy w oparciu o interpretacje Szefa Służby Celnej zawarte w pismach [...] oraz [...];

b. naruszenie przepisu art. 7 i 77 § 1 k.p.a., poprzez wydanie decyzji bez niezbędnego wyjaśnienia stanu faktycznego w postaci zajmowania stanowiska związanego z podporządkowaniem funkcjonariuszy celnych lub pracowników;

c. naruszenie przepisu art. 138 § 1 k.p.a. poprzez wydanie rozstrzygnięcia nie przewidzianego w tym przepisie i rozstrzygnięcie sprawy tylko w zakresie korpusu nie rozstrzygając w zakresie stopnia funkcjonariusza celnego.

Wobec powyższego wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz decyzji ją poprzedzającej i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu natomiast rozwinął powyższe zarzuty i w głównej mierze przytoczył argumentację zawartą w odwołaniu kładąc akcent na fakt, że użyty w art. 223 ust. 3 pkt 2 ustawy o Służbie Celnej zwrot "przed dniem wejścia w życie ustawy" powinien być rozumiany, zgodnie z wykładnią językową, jako dowolny okres poprzedzający wejście w życie ustawy. Zatem skoro był na stanowisku związanym z podporządkowaniem funkcjonariuszy, a miało to miejsce przed dniem 31 października 2009 r., tj. przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, to obligowało to organ do mianowania na stopień w korpusie [...].

W odpowiedzi na skargę Szef Służby Celnej wniósł o jej oddalenie, wskazując na dotychczasowe ustalenia faktyczne i prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.

Skarga analizowana pod tym kątem zasługuje na uwzględnienie, jednakże z innych powodów, aniżeli podniesione przez skarżących. Zezwala na to treść art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w myśl którego, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, lecz nie może wydać nawet orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (§ 2).

Stosownie do treści art. 129 § 2 k.p.a., odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji wnosi się za pośrednictwem tegoż organu do organu drugiej instancji w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji organu pierwszej instancji, zaś w myśl art. 16 k.p.a., decyzja organu pierwszej instancji, od której nie wniesiono w powyższym terminie odwołania, staje się ostateczna.

Tymczasem w rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, że K. G. doręczono decyzję organu pierwszej instancji w dniu 28 listopada 2009 r. co wynika z poczynionej na niej odręcznej adnotacji skarżącego i jego podpisu. Zatem ostateczny termin do wniesienia odwołania upływał w dniu 12 grudnia 2009 r. o godz. 24:00.

Tymczasem w rozpoznawanej sprawie skarżący złożył odwołanie w dniu 14 grudnia 2009 r., co wynika ze stempla pocztowego na kopercie Urzędu Pocztowego [...], a zatem z uchybieniem terminu.

Gwoli ścisłości zasygnalizować jedynie należy, że dzień 12 grudnia 2009 r. był tzw. wolną sobotą, zaś w myśl art. 57 § 3 k.p.a. jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni. Jednakże zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28 ze zm.), dniami wolnymi od pracy są: 1) dni niżej wymienione: a) 1 stycznia – Nowy Rok, b) 6 stycznia – Święto Trzech Króli, c) pierwszy dzień Wielkiej Nocy, d) drugi dzień Wielkiej Nocy, e) 1 maja – Święto Państwowe, f) 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja, g) pierwszy dzień Zielonych Świątek, h) dzień Bożego Ciała, i)15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, j) 1 listopada – Wszystkich Świętych, k) 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości, l) 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia, m) 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia,

2) niedziele. Zatem za dzień ustawowo wolny od pracy nie uważa się tzw. wolnych sobót, co Sąd w niniejszym w składzie w pełni podziela i stanowisko to jest zbieżne z poglądami doktryny (vide: m. in. T. Kuczyński, glosa, OSP 2001, z. 5, poz. 78; J. Kremis, glosa, OSP 2001, z. 12, poz. 171) oraz ze stanowiskiem judykatury (vide. np. uchwala Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03, OSNC 2004, nr 1, poz. 1, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2007 r., I OSK 60/07, LEX nr 360279).

Jeśli zatem organ rozpoznał to odwołanie wydając zaskarżoną decyzję w dniu [...] czerwca 2011 r., to tym samym dopuścił się rażącego naruszenia przepisu art. 129 § 2 k.p.a. i art. 16 k.p.a. w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., bowiem rozpoznając środek odwoławczy wniesiony z uchybieniem terminu i który nie został przywrócony, dokonał weryfikacji decyzji w zwykłym postępowaniu administracyjnym, od której przysługiwało odwołanie.

Skoro zaś tak, to zbędne staje się – jako przedwczesne – odnoszenie do zarzutów ze skargi i w tym stanie rzeczy, na mocy art. 145 § 1 pkt 2) i art. 152 w zw. z art. 132 cytowanej już wyżej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, należało orzec jak w sentencji wyroku.