Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Siedmiodniowy termin do uzupełnienia braków formalnych jest terminem ustawowym, co oznacza, że nie może być skracany ani przedłużany. W sytuacji gdy strona nie uzupełni w tym terminie braków formalnych skargi, Sąd zobowiązany jest do odrzucenia skargi na podstawie art. 58 par. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : Sędzia NSA Krzysztof Stanik po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2006 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "L" A/S z siedzibą w Danii na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2005 r. sygn. akt III SA/Wa 2144/05 w przedmiocie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi "L" A/S z siedzibą w Danii na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 30 maja 2005 r. (...) w przedmiocie odmowy zwrotu podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2002 r. postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Postanowieniem z dnia 21.10.2005 r., III SA/Wa 2144/05, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę "L" A/S z siedzibą w Danii na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 30.05.2005 r. w przedmiocie odmowy zwrotu podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2002 r.

W motywach tego rozstrzygnięcia wskazano, że skarżąca spółka została wezwana w terminie siedmiu dniu pod rygorem odrzucenia skargi do przesłania dokumentu, z którego wynikałoby upoważnienie osoby, która udzieliła w imieniu spółki pełnomocnictwa, do działania w imieniu strony skarżącej w dacie wniesienia skargi /KRS, statut, odpis umowy spółki/. Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 29.08.2005 r. Do dnia 5.09.2005 r. dostrzeżone braki nie zostały uzupełnione.

W związku z tym Sąd skargę odrzucił na podstawie art. 58 par. 1 pkt 3 ustawy z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./.

Powyższe postanowienie zostało zaskarżone skargą kasacyjną "L" A/S z siedzibą w Danii, w której wniesiono o jego uchylenie i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, zarzucając naruszenie przepisów postępowania - art. 58 par. 1 pkt 3 i art. 83 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 1117 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 300 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W uzasadnieniu do tak sformułowanych zarzutów wyjaśniono, że spółka nie uzupełniła braków formalnych, ponieważ nie była w stanie wypełnić we wskazanym czasie wezwania sądowego. Podkreślono, że skarżąca spółka jest podmiotem zagranicznym, nie posiadającym siedziby ani zarządu na terenie Rzeczpospolitej, a zatem nie podlega obowiązkowemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, więc nie była w stanie przesłać odpisu z tego rejestru do Sądu.

Spółka nie mogła również uzupełnić braków formalnych przez nadesłanie statutu lub umowy spółki. Wyjaśniono bowiem, że dokumenty te są zagranicznymi dokumentami prywatnymi, a zatem, aby mogły zostać wykorzystane w postępowaniu sądowym jako dowody muszą najpierw przejść skomplikowaną procedurę legalizacji /potwierdzenie przez notariusza duńskiego, następnie przez Ministerstwo Sprawiedliwości Królestwa Danii, a wreszcie Konsula Rzeczpospolitej/. Przedłożenie tych dokumentów nie było więc możliwe w zakreślonym przez Sąd terminie. Przypomniano przy tym, że zgodnie z konwencją Haską z dnia 5.10.1961 r. zniesiono wymóg legalizacji tylko w odniesieniu do zagranicznych dokumentów urzędowych.

W końcowej części uzasadnienia autor skargi kasacyjnej stwierdził, że zobowiązania wynikające z przystąpienia Rzeczpospolitej do Unii Europejskiej nakładają obowiązek takiego ukształtowania zasad postępowania sądowego, aby umożliwić występowanie na równych zasadach przedsiębiorcom z innych państw członkowskich oraz przedsiębiorcom krajowym. Odrzucanie zaś skargi z uwagi na braki formalne, których strona nie mogła w wyznaczonym terminie uzupełnić uznano za pozbawienie spółki prawa do sądu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna uzasadniona nie jest.

W badanej sprawie strona skarżąca przedmiotową skargę oparła na drugiej z wymienionych w art. 174 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podstaw kasacyjnych, tj. na naruszeniu przepisów postępowania. W jej ramach autor wskazał, że w sprawie doszło do naruszenia art. 58 par. 1 pkt 3, art. 83 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i art. 1117 Kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 300 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nie wyjaśniono przy tym, na czym konkretnie polegało uchybienie wymienionym regulacjom prawnym, ani jaki wpływ miało ono na wydane orzeczenie. Tymczasem obowiązek taki spoczywał na podmiocie wnoszącym taki środek zaskarżenia, na co z resztą zwracano uwagę w orzecznictwie Sądów administracyjnych /vide: wyrok NSA z dnia 22.07.2004 r., GSK 356/04 - ONSAiWSA 2004 Nr 3 poz. 72; wyrok NSA z dnia 28.09.2005 r., I FSK 137/05 - nie publ./.

Uwzględniając powyższe w ramach analizy zgłoszonych zarzutów stwierdzić trzeba w odniesieniu do pierwszego z nich, tj. naruszenia art. 58 par. 1 pkt 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, że jest on bezpodstawny. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej pełnomocnik strony skarżącej z faktu, że spółka jest podmiotem zagranicznym wywodzi, iż nie miała ona możliwości przesłania odpisu z KRS, gdyż nie podlega obowiązkowi wpisu do niego, a pozostałe oczekiwane przez Sąd dokumenty nie mogły zostać przesłane w zakreślonym terminie, gdyż wymagały skomplikowanej procedury legalizacji. W jego opinii powyższe okoliczności dowodzą, że Wojewódzki Sąd Administracyjny bezpodstawnie odrzucił skargę zgłoszoną przez spółkę.

Z zaprezentowanym poglądem nie sposób się zgodzić. Podkreślenia wymaga, że siedmiodniowy termin do uzupełnienia braków formalnych jest terminem ustawowym, co oznacza, że nie może być skracany ani przedłużany /por. B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz., Zakamycze 2005, str. 127/. W sytuacji gdy strona nie uzupełni w tym terminie braków formalnych skargi, Sąd zobowiązany jest do odrzucenia skargi na podstawie art. 58 par. 1 pkt 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przyczyny, dla których strona nie mogła wypełnić sądowego wezwania nie mają żadnego wpływu na wykonanie nałożonego rygoru. Nie ma więc znaczenia czy strona w sposób zawiniony, czy też bez swojej winy nie mogła zastosować się do wezwania. W związku z tym fakt, że spółka nie podlegała wpisowi do KRS oraz to, że uzyskanie żądanych dokumentów wymagało przeprowadzenia czasochłonnej procedury pozostawało bez wpływu na wydane postanowienie.

Skarżąca spółka, decydując się na rozpoczęcie działalności na terytorium Rzeczpospolitej, powinna należycie zabezpieczyć swoje interesy, m.in. przez przygotowanie dokumentów uwierzytelniających prawidłowość udzielanych w imieniu spółki pełnomocnictw do reprezentacji jej m.in. w postępowania sądowoadministracyjnych. Ponadto zauważyć również należy, że skarżąca spółka ponownie wezwana /przy składania skargi kasacyjnej/ w terminie siedmiodniowym do wykazania prawidłowości udzielonego pełnomocnictwa nadesłała uwierzytelnione /przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Królestwa Danii i Wydział Konsularny Ambasady Rzeczpospolitej/ tłumaczenie pełnomocnictwa i wyciągu z Głównego Urzędu Przedsiębiorstw i Spółek w Kopenhadze. Niezrozumiałym dla tut. Sądu jest więc, dlaczego na pierwsze wezwanie spółka nie przedłożyła takich samych dokumentów, twierdząc, że na ich zdobycie miała zbyt mało czasu.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 83 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stwierdzić trzeba, że podobnie jak omówiony powyżej, nie został on należycie umotywowany. Abstrahując przy tym od jego niedoskonałości konstrukcyjnej należy uznać go poza tym za chybiony. Przewodniczący, wzywając stronę do uzupełnienia braków formalnych skargi, był zobowiązany, na podstawie art. 49 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zakreślić jej termin siedmiodniowy do dokonania żądanej czynności. Termin ten liczono od daty podpisania przez stronę zwrotnego potwierdzenia odbioru /29.08.2005 r./ prawidłowo doręczonej przesyłki sądowej. Wyznaczony termin minął 5.09.2005 r. i do tego dnia spółka braków nie usunęła, co obligowało Sąd pierwszej instancji do odrzucenia skargi.

Chybiony, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, jest również zarzut naruszenia art. 1117 Kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 300 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepis ten nakazuje odpowiednio stosować dla oceny zdolności sądowej i procesowej m.in. zagranicznych osób prawnych przepisy księgi III Kodeksu postępowania cywilnego. Należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny przepisu tego naruszyć nie mógł, ponieważ nie kwestionował on ani zdolności sądowej, ani zdolności procesowej spółki. Pełnomocnik skarżącej spółki został wezwany do "złożenia dokumentu, z którego wynikałoby upoważnienie osoby, która udzieliła pełnomocnictwa do reprezentacji spółki w dacie złożenia skargi". Sąd nie podważał więc możliwości spółki do występowania przed sądem i dokonywania czynności procesowej, a żądał potwierdzenia, iż skargę do Sądu wniósł należycie umocowany pełnomocnik. Pamiętać bowiem należy, że brak należytego umocowania pełnomocnika zgodnie z art. 182 par. 2 pkt 2 in fine Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi daje podstawę do stwierdzenia nieważności postępowania sądowego. Dlatego też wezwanie sądowe było konieczne, aby w dalszej kolejności zapewnić prawidłowy przebieg procedury sądowej.

Odnosząc się do uwag zgłoszonych w końcowej części uzasadnienia skargi kasacyjnej, tut. Sąd przypomina, że wynikający z faktu wstąpienia Rzeczpospolitej do Unii Europejskiej obowiązek niedyskryminacji osób prawnych z innych państw członkowskich na terytorium Rzeczpospolitej oznacza, iż podmioty te powinny być traktowane w zakresie realizacji uprawnień wynikających z prawa wspólnotowego tak samo jak osoby prawne pochodzące z Rzeczpospolitej. Zasad ta nie ma jednak znaczenia dla wyniku niniejszego postępowania, gdyż spór między organami podatkowymi a spółką dotyczy przepisów polskiej ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem w całości pozostaje poza zasięgiem regulacji wspólnotowych. Ponadto, co trzeba podkreślić, w sprawie nie można mówić, że skarżącej spółce ograniczono prawo do sądu. Obciążono ją bowiem tymi samymi obowiązkami /dostarczeniem dokumentu potwierdzającego należyte umocowanie pełnomocnika przez osobę do tego uprawnioną/, jakie zastosowane byłby w stosunku do krajowej osoby prawnej, będącej w analogicznej sytuacji. Jeżeli więc autor skargi kasacyjnej kwestionuje przyjęte rozwiązania prawne, to takie zarzuty należy skierować pod adresem prawodawcy. Sąd nie ma, co do zasady, uprawnień do oceniania czy dany przepis jest dyskryminujący a przez to ograniczający konstytucyjną zasadę prawa do sądu.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.