Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka po rozpoznaniu w dniu 8 października 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku R. W. o wstrzymanie wykonania postanowienia w sprawie ze skargi R. W. na postanowienie Ministra Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r. znak: [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia postanawia: odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia Ministra Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r., znak: [...]

W piśmie procesowym z dnia 9 lipca 2014 r. R. W. wniósł o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia Ministra Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r., znak: [...], oraz o zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Powyższym rozstrzygnięciem organ odwoławczy utrzymał w mocy postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] marca 2014 r., znak: [...], o nałożeniu na R. W. grzywny w wysokości 420 złotych w celu przymuszenia w związku z uchylaniem się od poddania syna A. W. obowiązkowym szczepieniom ochronnym, zgodnie z tytułem wykonawczym wystawionym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] stycznia 2014 r., nr [...].

W uzasadnieniu wniosku strona skarżąca wskazała, iż wykonanie obowiązku wiązać się będzie z niebezpieczeństwem wyrządzenia znacznej szkody i może spowodować trudne do odwrócenia skutki. Zaskarżone postanowienie przymusza bowiem do wykonania szczepienia, które może sprowadzić zagrożenie życia lub zdrowia. Skarżący podniósł, iż pomimo dopuszczenia szczepionek do użytku przez właściwe organy, mogą one wywoływać niepożądane odczyny poszczepienne, a tym samym powodować trwały uszczerbek na zdrowiu. Fakt ten w sposób jednoznaczny potwierdza Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania. Rozporządzenie to jest aktem prawa obowiązującego zatem fakt istnienia niekorzystnych odczynów poszczepiennych jest niezaprzeczalny. Pomimo tego, że według właściwych służb, odczyny te występują rzadko, nie można przyjąć, że nie występują w ogóle. Zatem, w ocenie strony, w przypadku szczepienia ochronnego zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody. Ponadto, skarżący wskazał, iż wykonanie szczepienia jest także, bez wątpienia zabiegiem nieodwracalnym, które nie może być w żaden sposób zrekompensowane czy naprawione. Nie jest możliwe podjęcie takich zabiegów medycznych, które całkowicie i bezpiecznie usuną wszystkie składniki podanej szczepionki oraz usuną efekty ich działania, pozostawiając organizm w stanie sprzed wykonania zabiegu. Powstrzymywanie się od wykonania szczepień powoduje także ryzyko narażenia się na coraz dolegliwsze kary finansowe i koszty egzekucyjne, które mogą wzrosnąć do wysokości niemożliwej do udźwignięcia. Strona dla uzasadnienia swych twierdzeń powołała się na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 lipca 2011 r., sygn. akt II SA/Po 883/10 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Kr 1534/11.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z dyspozycją art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270, ze zm., zwana dalej p.p.s.a.) sąd może na wniosek skarżącego wstrzymać w całości lub w części wykonanie zaskarżonego aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeśli w wyniku ich wykonania zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.

Z powyższego wynika, iż wprowadzona w § 3 cyt. przepisu ochrona tymczasowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym stanowi wyjątek od zasady przewidzianej w cyt. § 1 tego artykułu. Zastosowanie instytucji wstrzymania wykonania może mieć bowiem miejsce tylko w sytuacjach ściśle określonych w tym przepisie. Wskazać przy tym trzeba, iż w myśl art. 61 § 3 p.p.s.a. sąd orzeka o wstrzymaniu wykonania na wniosek skarżącego, a wobec tego to skarżący zobowiązany jest - poprzez odniesienie się do konkretnych zdarzeń - wykazać, że wykonanie aktu lub czynności przed rozpoznaniem skargi może spowodować dla niego skutki, o których mowa powyżej. Tak więc uprawdopodobnienie okoliczności przemawiających za wstrzymaniem wykonania aktu spoczywa na stronie skarżącej (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2004 r., sygn. akt FZ 496/2004).

Powodzenie wniosku uzależnione jest od inicjatywy samej strony, która w uzasadnieniu wniosku winna wskazać argumentację, że wykonanie decyzji, spowoduje sytuacje opisane w art. 61 § 3 p.p.s.a. Przy tym nie wystarczające jest formułowanie ogólnikowych twierdzeń, ale staranne zobrazowanie opisanej we wniosku sytuacji, w tym szczególnie rzetelne określenie rozmiaru ewentualnej szkody oraz jej wpływu na sytuację ekonomiczną strony.

Obowiązkiem Sądu jest natomiast wnikliwa ocena zasadności argumentacji wnioskodawcy, zatem uzasadnienie wniosku powinno umożliwiać wszechstronne rozpatrzenie podstaw żądania wstrzymania wykonania rozstrzygnięcia. Nie jest natomiast powinnością Sądu wyręczanie strony, niejako z urzędu, w poszukiwaniu usprawiedliwienia dla złożonego wniosku (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 498/12, Lex nr 1145458).

Ponadto zauważyć należy, że Sąd nie bada zasadności samej skargi na etapie rozpoznania wniosku o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności. Kontroli zgodności z prawem zaskarżonego rozstrzygnięcia, a więc prawidłowości zastosowania przez organ przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni, Sąd dokona dopiero po przeprowadzeniu rozprawy.

W świetle powołanego wyżej przepisu prawa i wniosku strony skarżącej, Sąd uznał, że skoro wniosek nie został należycie uzasadniony, przez pryzmat przesłanek z art. 61 § 3 p.p.s.a., to brak jest podstaw do jego pozytywnego załatwienia. Skarżąca nie wskazała, z jaką konkretnie szkodą (brak środków na uiszczenie grzywny) lub z trudnymi do odwrócenia skutkami, będzie się dla niej wiązać wykonanie zaskarżonego postanowienia, a tylko takie okoliczności mogą być podstawą do udzielenia ochrony tymczasowej, jaką jest wstrzymanie wykonania aktu.

Ponadto, zaznaczyć należy, iż postanowienie w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia do wykonania określonego obowiązku, nie jest z zasady rozstrzygnięciem, którego wykonanie może spowodować trudne do odwrócenia skutki. Postanowienie tego rodzaju dotyczy świadczenia pieniężnego, które z reguły jest odwracalne, a w przypadku zaskarżenia go do sądu administracyjnego i ewentualnego uwzględnienia takiej skargi, pozostaje możliwość domagania się jego zwrotu (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 kwietnia 2005 r., sygn. akt II OZ 210/05, publ. http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W rozpatrywanym wniosku o wstrzymanie brak jest konkretnych odniesień, co do przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia. Znajdują się w nim jedynie zapisy, z których wynika, iż skarżący wskazuje na negatywne konsekwencje i potencjalnie nieodwracalne skutki wykonania obowiązku szczepienia, nie zaś na negatywne konsekwencje nałożenia na nią postanowieniem grzywny w celu przymuszenia. Przedmiotem postępowania toczącego się przed sądem w niniejszej sprawie nie jest bezpośrednio kwestia obowiązku poddania dziecka strony skarżącej szczepieniom ochronnym lecz kwestia nałożenia grzywny w celu przymuszenia. Jedynie grzywna może być objęta postępowaniem egzekucyjnym, obowiązujące przepisy nie przewidują przymusowego dokonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Tak długo jak skarżący nie podda syna szczepieniu, tak długo nie zostanie ono wykonane.

Stanowisko zaprezentowane przez Sąd w niniejszym postanowieniu, jest odmienne niż w powołanych przez stronę skarżącą postanowieniach, jednakże zbieżne z podglądami zaprezentowanymi w postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 22 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Go 773/11 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 września 2014 r., sygn. akt VII SA/Wa 1477/14.

Końcowo zaznaczyć należy, że sądy administracyjne, w toku postępowania wywołanego skargą na postanowienia organów egzekucyjnych, nie mają możliwości zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Z powyższych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 61 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.