Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Jarosz (spr.) Sędziowie WSA Tomasz Grossmann WSA Izabela Paluszyńska Protokolant ref. staż. Agata Pawlicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi D. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Burmistrza [...] z dnia [...] września 2013 r. nr [...]

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2013 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P., po rozpoznaniu odwołania D. R., utrzymało w mocy decyzję Burmistrza [...]nr [...] z dnia [...] września 2013 roku odmawiającą przyznania D. R. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad ojcem B. R..

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że wyżej wskazaną decyzją Burmistrz [...]odmówił przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad ojcem .

Kolegium podniosło, iż organ I instancji w uzasadnieniu decyzji, powołując się na stan prawny obowiązujący w wyniku nowelizacji, na podstawie ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych i niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2012 r., poz.1548) podniósł zgodnie z art. 17 ust. 1b tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Ponadto organ I instancji podniósł, że B. R. pozostaje w związku małżeńskim, co w związku z art.17 ust. 5pkt 2 lit.a ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28.11.2003r. (Dz. U. z 2006r.,nr 139, poz.992 ze zm. – dalej u.ś.r.) powoduje, że świadczenie nie przysługuje, chyba, że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności Warunek ten w niniejszej sprawie nie został spełniony, ponieważ matka D. R. legitymuje się lekkim stopniem niepełnosprawności.

Powołując się na powyższe przepisy organ I instancji podał, że niepełnosprawność B. R. datuje się od 1992 roku tj. od [...] roku życia. Tym samym świadczenie pielęgnacyjne w oparciu o nowe przepisy nie przysługuje.

Odwołanie od decyzji organu I instancji wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. D. R.. Zarzucając ,że odebrano mu prawa słusznie nabyte pozbawiając go świadczenia pielęgnacyjnego, które to prawo wygasło [...] czerwca 2013r. Zarzucił jednocześnie,że jego matka choruje, ma [...] lat i nie może zapewnić ojcu opieki.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało zaskarżoną decyzję Burmistrza [...]w mocy, powołując jako podstawę art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 1b u.ś.r. – a więc czas powstania niepełnosprawności B. R.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wniósł D. R., (dalej skarżący) podnosząc, że organ poczynił błędne ustalenia, gdyż w rzeczywistości niepełnosprawność ojca powstała w 10 roku jego życia, kiedy to amputowano mu nogę (na dowód tego złożył oświadczenie świadków). Skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego tj. ustawy o świadczeniach rodzinnych poprzez odmowę przyznania mu świadczenia pielęgnacyjnego oraz naruszenie przepisów postępowania i sprzeczność w ustaleniach faktycznych. Choć formalnie niepełnosprawność powstała dopiero, jak ustalił organ II instancji, od 1981r., to jednak istniała możliwość ustalenia daty faktycznej powstania niepełnosprawności. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie powtarzając argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Kontrola sądu administracyjnego, zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – dalej Ppsa) polega na badaniu zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Kontrola ta sprowadza się do zbadania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu istotnie wpływającym na wynik sprawy. Przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Na podstawie art. 134 § 1 Ppsa, w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada oficjalności. Zgodnie z jej treścią, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.

W rozpoznawanej sprawie, przedmiotem kontroli sądu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Burmistrza [...]o odmowie przyznania skarżącemy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2013 r., nr poz. 1456 ze zm.) oraz ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. nr 1548) – dalej jako "ustawa zmieniająca".

W ocenie organu w niniejszej sprawie nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, ponieważ w przypadku ojca skarżącego data powstania jego niepełnosprawności nie powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia

Wobec powyższego podstawą odmowy przyznania dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego było niespełnienie przesłanki określonej w art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W tym miejscu wskazać należy, iż powyższy przepis był przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 orzekł o niezgodności art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. b Ppsa Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego.

Podstawy do wznowienia postępowania określone są w przepisach art. 145 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.- dalej jako "Kpa") oraz art. 145a § 1 i art. 145b § 1 Kpa. Pośród okoliczności w nich wymienionych zwrócić należy uwagę na art. 145a § 1 Kpa, który stanowi, iż można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

W ocenie składu orzekającego w niniejszej sprawie zaistniała podstawa do uchylenia zaskarżonej, jak i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, ponieważ wyżej wskazanym wyrokiem Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności przepisu ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowił podstawę orzekania w niniejszej sprawie.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b i art. 135 Ppsa orzekł jak w sentencji.

Rozpoznając sprawę ponownie organ winien, uwzględniając stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13, rozważyć czy skarżącemu przysługiwało wnioskowane świadczenie. Ponadto organy winny mieć na uwadze także to, że skarżący złożył w postępowaniu odwoławczym dokumenty, które w jego ocenie świadczą o spełnieniu przesłanki określonej w art. 17 ust. 1b u.ś.r., związanej z datą powstania niepełnosprawności.