Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Marek Pietras, Sędziowie Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska, Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.), Protokolant Dorota Kwiatkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2009 r. sprawy ze skargi G. S. na bezczynność Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z [...] czerwca 2009 r. o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej wszystkich wyładunków dorszy dokonanych w polskich portach przez polskie jednostki rybackie w okresie [...] 1. zobowiązuje Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do rozpoznania wniosku G. S. z dnia [...] czerwca 2009 r. o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej wszystkich wyładunków dorszy dokonanych w polskich portach przez polskie jednostki rybackie w okresie [...] w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania. 2. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz skarżącego G. S. kwotę 357 zł (trzysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

G. S. zwrócił się w dniu [...] czerwca 2009 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie wszystkich wyładunków dorszy dokonanych przez polskie jednostki rybackie w okresie [...]. Wniósł o podanie numerów burtowych, rodzaju zastosowanego narzędzia połowowego, wielkości oczka, daty i czasu połowów, kodu kwadratu połowów, kodu rejonu połowowego ICES oraz daty i portu wyładunku. Określił, iż oczekuje udzielenia żądanych informacji drogą elektroniczną na adres mailowy.

W odpowiedzi na powyższy wniosek Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi pismem z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] poinformował wnioskodawcę, iż w jego ocenie żądane informacje nie mają waloru informacji publicznej, ponieważ dotyczą one określonej działalności armatorów poszczególnych statków rybackich. Ponadto stwierdził, iż posiada żądane informacje, ale z uwagi na fakt, iż nie odnoszą się one do organu i wykonywania jego zadań, lecz są wynikiem realizacji ustawowego obowiązku armatorów związanym z rybołówstwem morskim, nie podlegają one udostępnieniu na zasadach ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na bezczynność Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] czerwca 2009 r. G. S. wskazał, iż żądane przez niego informacje są informacją publiczną w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przytoczył szereg orzeczeń sądów administracyjnych na potwierdzenie swojego stanowiska. Wniósł o zobowiązanie organu do udostępnienia mu żądanych informacji. Nadto wskazał, że żądał także danych dotyczących osób dokonujących kontroli.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi podtrzymując swoje wcześniejsze stanowisko w sprawie. Dodatkowo podnosząc, że w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie ma danych dotyczących inspektorów dokonujących kontroli.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Wspomniana kontrola sprawowana jest pod względem legalności.

Jednocześnie, stosownie do art. 3 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na:

1. decyzje administracyjne,

2. postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienia rozstrzygające sprawę, co do istoty,

3. postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,

4. inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa,

5. oraz na bezczynność organów w wyżej wymienionych przypadkach.

Z bezczynnością organu mamy do czynienia wówczas, gdy organ zobowiązany do podjęcia czynności nie podejmuje jej w przewidzianym prawem terminie.

Należy tu podnieść, że bezczynność w zakresie udostępnienia informacji publicznej na tle przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), zwanej dalej udip, ma trojaki charakter:

• podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej w ogóle nie odpowiada na wniosek, czyli jak wskazano w wyroku WSA w Warszawie z dnia 27 maja 2008 r. sygn. akt II SAB/Wa 28/08 "organ zobowiązany do podjęcia czynności materialno–technicznej w przedmiocie informacji publicznej, takiej czynności nie podejmuje. Innymi słowy, z bezczynnością organu w zakresie dostępu do informacji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy organ milczy wobec wniosku strony o udzielenie takiej informacji" (niepublikowany). Podmiot zobowiązany ignoruje wniosek, zachowuje się tak jakby go nie było;

• podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej przekracza terminy określone w art. 13 ustawy, albowiem jak zauważono w wyroku WSA w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2009 r. sygn. akt II SAB/Wa 196/08 "o bezczynności organu można mówić, bowiem wtedy, gdy nie rozpatrzył w terminie i w formie prawem przewidzianej żądania wnioskodawcy" (opublikowany w CBOSA). Podmiot zobowiązany nie ignoruje wniosku o udzielenie informacji publicznej, ale nie dotrzymuje terminów określonych w komentowanym przepisie;

• podmiot zobowiązany od udzielenia informacji publicznej uchyla się od odpowiedzi na nią, informując wnioskodawcę, że żądane informacje nie są informacjami publicznymi mimo, że zgodnie z przepisami cyt. regulacji z dnia 6 września 2001 r., podane dane są informacją publiczną (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 10 stycznia 2008 sygn. akt II SAB/Łd 29/07 opublikowany w LEX nr 505423).

W rozpatrywanej sprawie wystąpił trzeci typ bezczynności, bowiem Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi bezpodstawnie przyjął, że żądane przez skarżącego informacje nie są informacją publiczną.

Skarżący we wniosku z dnia [...] czerwca 2009 r. złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej w postaci wyładunków dorszy dokonanych przez polskie jednostki rybackie w okresie [...]. Wniósł o podanie numerów burtowych, rodzaju zastosowanego narzędzia połowowego, wielkości oczka, daty i czasu połowów, kodu kwadratu połowów, kodu rejonu połowowego ICES oraz daty i portu wyładunku. Dane te są zbierane przez okręgowych inspektorów rybołówstwa morskiego na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie (Dz. U. Nr 62, poz. 524 ze zm.), na podstawie dziennika połowowego wydawanego na wniosek armatora statku przez właściwego okręgowego inspektora rybołówstwa morskiego, miesięcznego raportu połowowego, do którego wypełniania jest zobowiązany kapitan statku rybackiego o długości mniejszej niż 10 metrów. Raporty są sporządzane wedle wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 kwietnia 2004 r. w sprawie wzoru miesięcznego raportu połowowego (Dz. U. Nr 84, poz. 790). Dokumenty te mają określoną formę, na osobach je posiadających spoczywa obowiązek ich strzeżenia, wypełniania oraz dostarczania do właściwych organów administracji rządowej, jakimi są okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego. Celem tych dokumentów jest kontrola przez administrację rządową wypełniania kwot połowowych przyznanych Polsce w ramach Wspólnej Polityki Rybackiej Unii Europejskiej. Deklaracje te nie są oświadczeniami woli, ale mogą być przedmiotem kontroli okręgowych inspektorów rybołówstwa morskiego.

Należy tu przypomnieć, że art. 6 udip wyznaczający zakres informacji, których można żądać jest dość obszerny i trudny w odbiorze. Przepis zawiera 34 podpunkty, a ponowne posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "w szczególności" świadczy o tym, że ten i tak obszerny katalog nie jest zamknięty. Co więcej nie powinien taki być. W demokratycznym państwie prawa jak najszerszy katalog informacji musi być przedmiotem kontroli społecznej. Jak słusznie zauważa Małgorzata Jaśkowska "wyliczenie informacji publicznych podlegających udostępnieniu ma jedynie charakter przykładowy, na co wskazuje zwrot "w szczególności". Pozwala jedynie zorientować się, do jakiego typu stanów faktycznych odnosi się dane pojęcie" (M. Jaśkowska Dostęp do informacji publicznej w świetle orzecznictwa NSA Toruń 2002 s. 26). Tak więc, w przypadku otrzymania wniosku, co do którego osoba podejmująca decyzję o udostępnieniu informacji ma wątpliwości, nie można kierować się samą treścią art. 6 ustawy. Z treści art. 1 omawianej ustawy i art. 61 Konstytucji RP wynika, bowiem, że ustawodawca chciał, aby dostęp do informacji był jak najszerszy, dlatego też uwzględniając konstrukcję art. 1 należy uznać, że zasadą powinno być udostępnianie informacji publicznej w trybie i na zasadach przewidzianych w omawianej ustawie" (M. Jaśkowska op. cit. s. 27). Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygn. akt II S.A. 837/03 (opublikowany w Monitor Prawniczy Nr 17/2003 s. 77) uznał, iż "czy żądana informacja mieści się w przedmiocie uregulowanym ustawą należy, respektując zasadę powszechnego dostępu, interpretować przepisy na korzyść wykonującego prawo do takiej informacji". Tak więc, organ interpretując zapisy ustawowe powinien zawsze dążyć do tego, aby informacja została ujawniona. Granicę ujawnienia informacji zakreśla art. 5 ustawy udip, który ogranicza możliwość udostępnienia informacji ze względu na przepisy ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 ze zm.) i przepisy dotyczące ochrony innych tajemnic ustawowo chronionych.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy wskazać, że informacje, których żąda skarżący, są informacją publiczną, bowiem są one informacjami o faktach, sporządzane są na dokumentach urzędowych i są zbierane przez organy administracji państwowej na podstawie przepisów prawa w ramach obowiązków związanych z wykonywaniem zobowiązań wspólnotowych. Dokumenty zawierające informacje, których żąda skarżący, mogą być przedmiotem postępowania kontrolnego wykonywanego przez inspektorów rybołówstwa morskiego na podstawie ustawy o rybołówstwie. Podnieść tu warto, że jak wskazano w wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 stycznia 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 2043/05 "informację publiczną stanowi nie tylko treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej, ale również treść wystąpień i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informacją publiczną będą więc nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane i technicznie wytworzone przez organ administracji publicznej, ale przymiot taki będą posiadać także te, których organ używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań" (opublikowany w LEX nr 196314), a zatem o tym, że mamy do czynienia z informacją publiczną decyduje nie to, kto wytworzył dany dokument, ale to czemu on służy i w jaki sposób znalazł się w posiadaniu podmiotu zobowiązanego do jej udostępnienia. Informacje, których żąda skarżący taki walor posiadają, bowiem są zbierane przez podmiot publiczny w ramach jego prawnie realizowanych zadań.

Inną sprawą natomiast pozostaje kwestia, czy żądane dane nie są objęte klauzulami określonymi w art. 3 ust. 1 pkt 1 udip lub art. 5 udip. Jednak w takiej sytuacji organ powinien na podstawie art. 16 udip wydać decyzję administracyjną, tego jednak Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie uczynił.

Należy także podnieść, że bezczynność organu odnosi się do treści wniosku skarżącego z dnia [...] czerwca 2009 r. We wniosku tym pan G. S. nie wnosił o udostępnienie mu danych osób kontrolujących. W tym wypadku organ nie jest w bezczynności, bowiem skarżący nie złożył takiego wniosku, a żądanie to pojawiło się dopiero w skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 149 ustawy z dnia 20 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.)

Orzekając o kosztach Sąd działał na podstawie art. 200 w zw. z art. 209 cyt. ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.