drukuj    zapisz    Powrót do listy

6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych, Egzekucyjne postępowanie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, I SA/Gl 862/15 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2015-11-18, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Gl 862/15 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2015-11-18 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-07-27
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Anna Tyszkiewicz-Ziętek /sprawozdawca/
Eugeniusz Christ
Paweł Kornacki /przewodniczący/
Symbol z opisem
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2013 poz 267 art. 111
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Paweł Kornacki, Sędzia NSA Eugeniusz Christ, Sędzia WSA Anna Tyszkiewicz-Ziętek (spr.), , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 18 listopada 2015 r. sprawy ze skargi A S.A. w K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia w sprawie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. (dalej także: Kolegium) na podstawie art. 134 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm., dalej także: k.p.a.), art. 17 § 1, art. 18, art. 23 § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2014, poz. 1619 ze zm., dalej także: u.p.e.a.) oraz art. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 roku o samorządowych kolegiach odwoławczych (t.j. Dz.U. z 2001 r., Nr 79, poz. 856 ze zm.) i § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003. w sprawie obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 198, poz. 1925) stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia przez A S.A. w K. (dalej także: Spółka) zażalenia na postanowienie Wójta Gminy C. z dnia [...] r. nr [...] w sprawie uznania zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym za nieuzasadnione.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia wskazano, że zgodnie z pouczeniem zawartym w zaskarżonym postanowieniu stronie przysługiwało prawo wniesienia zażalenia do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. za pośrednictwem organu podatkowego będącego wierzycielem w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia. Jak wynika ze znajdującego się w aktach sprawy zwrotnego potwierdzenia odbioru, zaskarżone postanowienie zostało doręczone stronie w dniu 27 stycznia 2015 r.. Zażalenie na to postanowienie zostało natomiast nadane za pośrednictwem operatora pocztowego w dniu 6 marca 2015 r., co potwierdza data stempla pocztowego na kopercie. W związku z powyższym Kolegium stwierdziło, że zażalenie skierowano do organu odwoławczego po upływie 7-dniowego terminu do wniesienia zażalenia, a zatem pozostawiono je bez rozpatrzenia.

Kolegium nadmieniło, że zgodnie z art. 18 u.p.e.a. jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Wobec powyższego mając na uwadze treść art. 134 k.p.a. w związku z art. 144 k.p.a. organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania (zażalenia) oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania (zażalenia).

Dalej Kolegium podało, że w niniejszej sprawie Wójt Gminy C. postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] uznał za nieuzasadnione zarzuty Spółki dotyczące postępowania egzekucyjnego, w których w oparciu o art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. podnoszono wygaśnięcie zobowiązania podatkowego wskazanego w tytułach wykonawczych o numerach: [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] i [...].

Pismem z dnia 30 stycznia 2015 r. Spółka wniosła na podstawie art. 111 § 1, w związku z art. 126 k.p.a. o sprostowanie pouczenia co do prawa wniesienia zażalenia, zawartego w tym postanowieniu, poprzez wskazanie, że zażalenie to wnosi się za pośrednictwem organu egzekucyjnego, t.j. Naczelnika [...][...] Urzędu Skarbowego w S.

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...], doręczonym w dniu 27 lutego 2015 r. (co wynika ze zwrotnego potwierdzenie odbioru) Wójt Gminy C. odmówił sprostowania pouczenia co do prawa wniesienia zażalenia.

Następnie organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 111 § 1, w związku z art. 126 k.p.a. strona może w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji (postanowienia) zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji (postanowienia) powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji (postanowieniu) pouczenia w tych kwestiach. W myśl art. 111 § 1b k.p.a. uzupełnienie lub odmowa uzupełnienia decyzji (postanowienia) następuje w formie postanowienia. Zgodnie natomiast z art. 111 § 2 k.p.a., w przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w § 1b, termin dla strony do wniesienia odwołania (zażalenia), powództwa lub skargi biegnie od dnia jego doręczenia lub ogłoszenia.

Wobec powyższego Kolegium stwierdziło, że zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 111 § 2 k.p.a., tylko w przypadku wydania postanowienia o uzupełnieniu lub odmowie uzupełnienia decyzji (postanowienia), termin dla strony do wniesienia zażalenia biegnie od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia o uzupełnieniu lub odmowie uzupełnienia postanowienia (decyzji).

Postanowienie z dnia [...] r. nr [...] dotyczyło natomiast odmowy sprostowania pouczenia co do prawa wniesienia zażalenia na postanowienie, a zatem termin do wniesienia zażalenia na postanowienie Wójta Gminy C. z dnia [...] r. nr [...] (doręczone w dniu 27 stycznia 2015 r.) w przedmiocie uznania zarzutów za nieuzasadnione upłynął z dniem 3 lutego 2015 r.

W skardze na powyższe postanowienie, skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, Spółka, reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła o jego uchylenie w całości ze względu na naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 111 § 2 k.p.a., co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi na wstępie opisano dotychczasowy przebieg postępowania.

Dalej pełnomocnik skarżącej wskazał, że "kluczowy w sprawie okazuje się art. 111 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego. Z treści przedmiotowego przepisu wynika, że termin dla strony do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia, o którym mowa w art. 111 § 1b Kodeksu postępowania administracyjnego, tj. jedynie postanowienia o uzupełnieniu lub odmowie uzupełnienia decyzji. W konsekwencji natomiast w ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. wynikające z rozpatrywanego przepisu przesunięcie terminu, w przeciwieństwie do tego, co wynikało z wcześniejszego jego brzmienia, nie odnosi się do sytuacji, gdy strona wnosi o sprostowanie pouczenia w kwestii prawa do odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego".

Negując pogląd organu odwoławczego, że w niniejszej sprawie nie zachowano terminu do wniesienia zażalenia autor skargi stwierdził, że wprawdzie z literalnego brzmienia art. 111 § 2 w związku z § 1b k.p.a. wynika, że istotnie przesunięcie terminu nie odnosi się do sprostowania pouczenia decyzji, a wobec treści art. 126 k.p.a., również sprostowania pouczenia postanowienia. Wskazał jednakże, że rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wyłącznie w oparciu o treść tych przepisów jest błędne. Zważyć bowiem trzeba, że skoro w art. 111 § 1 k.p.a. wprowadzona została instytucja sprostowania pouczenia odnośnie dostępnych środków zaskarżenia, to skutki skorzystania przez stronę z tej instytucji muszą być rozpatrywane w kontekście celów, dla jakich została ona stworzona. Nie może też budzić zastrzeżeń, że skorzystanie przez stronę z możliwości sprostowania pouczenia zmierza do skierowania dalszego procedowania sprawy na właściwą ścieżkę postępowania. Złożony odnośnie sprostowania wniosek strony ma na celu ustalenie, w jaki sposób postępowanie powinno być dalej prowadzone, tj. w jakim terminie, w jaki sposób i do jakiego organu należy skierować środki zaskarżenia, aby dalszy bieg postępowania był prawidłowy. Jednocześnie jako bezprzedmiotowe jawi się stworzenie omawianej instytucji, gdyby w jej toku, przed rozpatrzeniem wątpliwych kwestii, strona miała podejmować działania zmierzające do zastosowania środków zaskarżenia i nadania dalszego biegu sprawie. Nie wiadomo, jaki miałby być cel sprostowania pouczenia co do możliwości zastosowania środków zaskarżenia, gdyby przed udzieleniem przez organ odpowiedzi w tym przedmiocie, strona zmuszona była do zastosowania tych środków. Zważyć także trzeba, że wniosek w kwestii sprostowania pouczenia co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego wystosowywany jest przez stronę postępowania administracyjnego, gdy pozostaje ona w niepewności odnośnie możliwości podejmowania przez nią dalszych działań. Zasadnym zatem jest uznanie, że działania takie powinny być przez nią podejmowane po rozwianiu wszelkich wątpliwości, tak aby podejmowane przez nią kroki pozostawały w harmonii z nakreśloną przez przepisy procedurą. Tymczasem celu tego nie sposób osiągnąć w sytuacji, gdyby uznać, że strona jest zobligowana do działania, pomimo że ma wątpliwości, czy okażą się one prawidłowe i skuteczne.

Wobec powyższego pełnomocnik skarżącej stwierdził, że racje wynikające z sensu i celu funkcjonowania instytucji sprostowania pouczenia przeczą stanowisku Kolegium i przesądzają o konieczności uznania, że jakiekolwiek środki zaskarżenia powinny być zastosowane przez stronę dopiero po uzyskaniu przez nią odpowiedzi co do podnoszonych w stosunku do treści pouczenia wątpliwości.

W tym stanie rzeczy należało, zdaniem autora skargi, stwierdzić, iż zażalenie z dnia 5 marca 2015 r. zostało wniesione z zachowaniem terminu.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał w całości dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga okazała się nieuzasadniona.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1647) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stwierdzenie zatem, iż zaskarżona decyzja lub postanowienie zostały wydane z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy obliguje Sąd do uchylenia zaskarżonego orzeczenia - art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej także: p.p.s.a.). W myśl art. 134 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Dokonując kontroli zaskarżonego postanowienia – w granicach i według kryteriów określonych cytowanymi wyżej przepisami - Sąd stwierdził, iż postanowienie to nie narusza prawa.

Poddanym kontroli Sądu w niniejszej sprawie rozstrzygnięciem z dnia [...]r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia przez skarżącą zażalenia na postanowienie Wójta Gminy C. z dnia [...] r. nr [...] w sprawie uznania zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym za nieuzasadnione.

Spór w niniejszej sprawie koncentruje się wokół kwestii terminu na wniesienie zażalenia od postanowienia, co do którego strona złożyła wniosek o sprostowanie pouczenia w zakresie dotyczącym wskazania, że zażalenie wnosi się za pośrednictwem organu egzekucyjnego – Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w S.

Analogiczny spór był już przedmiotem orzekania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, m.in. w sprawie o sygn. akt I SA/Gl 473/15, w której wyrok zapadł w dniu 21 października 2015 r. Skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela wyrażone w nim stanowisko, w związku z czym w poniższych rozważaniach posłuży się argumentacją przedstawioną w tym orzeczeniu.

Na mocy art. 17 u.p.e.a. zażalenie w postępowaniu egzekucyjnym w administracji wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. W innych kwestiach dotyczących tego zagadnienia ustawodawca w art. 18 u.p.e.a. odesłał do odpowiedniego stosowania k.p.a. Zgodnie z art. 111 k.p.a. w związku z art. 126 k.p.a. – w brzmieniu obowiązującym od dnia 11 kwietnia 2011 r. (na mocy ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2011 r., poz. 8 ze zm.) strona może zażądać uzupełnienia postanowienia co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa zażalenia albo sprostowania zamieszczonego w postanowieniu pouczenia w tych kwestiach (§ 1). Organ administracji publicznej, który wydał postanowienie, może je uzupełnić lub sprostować także z urzędu w zakresie, o którym mowa powyżej (§ 1a). Uzupełnienie lub odmowa uzupełnienia postanowienia następuje w formie postanowienia (§ 1b). W przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w § 1b, termin dla strony do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od dnia jego doręczenia lub ogłoszenia (§ 2), co odnosi się także do zażaleń.

Zaakcentowania wymaga, że art. 111 k.p.a. w związku z art. 126 k.p.a. przed wskazaną nowelizacją od dnia 11 kwietnia 2011 r. miał w newralgicznej dla sprawy kwestii, istotnie inne brzmienie, stanowiąc że strona może zażądać uzupełnienia postanowienia co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa zażalenia albo sprostowania zamieszczonego w postanowieniu pouczenia w tych kwestiach (§ 1), przy czym - w przypadkach określonych w § 1 termin dla strony do wniesienia zażalenia biegł od dnia doręczenia jej odpowiedzi.

Mając na uwadze zmianę treści art. 111 k.p.a. należy stwierdzić, że zgodnie z poprzednim brzmieniem art. 111 § 2 k.p.a. termin wniesienia zażalenia (także odwołania, powództwa lub skargi) biegł dla strony od dnia doręczenia odpowiedzi zarówno co do sprostowania, jak i uzupełnienia.

Tymczasem według nowego aktualnego brzmienia art. 111 § 2 k.p.a. termin wniesienia zażalenia (także odwołania, powództwa lub skargi) biegnie dla strony od dnia doręczenia lub ogłoszenia tylko postanowienia o uzupełnieniu lub postanowienia o odmowie uzupełnienia aktu. To zaś oznacza, że dla strony, która żądała stosownego sprostowania aktu, terminy te biegną od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia (decyzji), którego sprostowania domaga się strona. Terminy te biegną od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia (decyzji) także wtedy, gdy organ administracji publicznej sprostuje akt z urzędu.

Stanowisko takie jest prezentowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyrok NSA z dnia 28 kwietnia 2015 r., II OSK 2336/13; wyrok WSA w Warszawie z dnia 3 lipca 2013 r., II SA/Wa 706/13; wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2012 r., VI SA/Wa 673/12 – publ. w CBOSA) oraz w doktrynie (A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do art. 111 Kodeksu postępowania administracyjnego, teza 9, LEX).

Warstwa językowa przepisu art. 111 k.p.a. jest jasna i nie ma podstaw do jej przełamania argumentami o charakterze celowościowym, o co postuluje strona skarżąca. Ochrona praw podmiotu administrowanego w zakresie objętym instytucją sprostowania postanowienia (decyzji) następuje poprzez możliwość wniesienia zażalenia na postanowienie w sprawie sprostowania (art. 113 § 3 k.p.a.), a w dalszej perspektywie wynika z możliwości wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 2 i 3 p.p.s.a.). W tym przypadku ustawodawca zastosował więc ogólną konstrukcję prawną drogi zaskarżenia, inną aniżeli w odniesieniu do uzupełnienia aktu administracyjnego. W przypadku bowiem postanowienia w sprawie uzupełnienia aktu, należy zauważyć, że nie przysługuje na nie zażalenie, gdyż postanowienie w sprawie uzupełnienia nie ma samodzielnego bytu prawnego (pozostaje częścią aktu administracyjnego do którego się odnosi) i dlatego jednym ze skutków procesowych zgłoszenia wniosku o uzupełnienie aktu, jest właśnie przesunięcie początku terminu do wniesienia środka zaskarżenia.

Wobec powyższego stwierdzić należało, że skoro postanowienie wierzyciela

w przedmiocie zarzutów zostało doręczone spółce w dniu 27 stycznia 2015 r., to termin do wniesienia zażalenia upłynął z dniem 3 lutego 2015 r., niezależnie od tego, że spółka wniosła o sprostowanie tegoż postanowienia.

W konsekwencji, wobec nadania zażalenia dopiero w dniu 2 lutego 2015 r., Kolegium zasadnie na podstawie art. 134 w związku z art. 144 k.p.a. oraz art. 17 § 1 i art. 18 u.p.e.a. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia tego zażalenia.

Konstatacja powyższa nakazywała oddalić skargę w oparciu o art. 151 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt