Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Górska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Janina Guść, Sędzia WSA Mariola Jaroszewska, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Diana Wojtowicz, po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2015 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy ze skargi K. B. na bezczynność Rektora Uniwersytetu w sprawie udostępnienia informacji publicznej 1. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 2. umarza postępowanie w pozostałym zakresie, 3. zasądza od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącego K. B. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W skardze z dnia 11 grudnia 2014 r. K. B. zarzucił Rektorowi Uniwersytetu bezczynność w rozpoznaniu jego wniosku z dnia 15 listopada 2014 r., w którym wnosił o udostępnienie następującej informacji publicznej:

"1. Jakie rejestry /ewidencje /systemy komputerowe /systemy finansowo – księgowe zawierające informacje dotyczące zawieranych umów /zobowiązań /wydatków funkcjonują?

Odpowiedzi do każdego funkcjonującego zbioru:

1. Czy zbiór informacji prowadzony jest w formie elektronicznej?

W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie z pkt. 1 ppkt. 1 w odniesieniu do zbioru:

1. Jakie oprogramowanie służy do prowadzenia zbioru? Jakie oprogramowanie bazodanowe wspiera funkcjonowanie zbioru? Wnoszę o przesłanie stosownych umów (wraz z załącznikami i specyfikacją), faktur i protokołów zdawczo – odbiorczych.

2. Jakie są możliwe kryteria przeszukiwania zbioru?

3. Czy oprogramowanie wykorzystywane do prowadzenia zbioru umożliwia wydruk zestawienia /eksport informacji w zakresie pozycji spełniających określone kryteria. Jakie są możliwe kryteria przeszukiwania zbioru na potrzeby przygotowania zestawienia /eksportu informacji? Jakie dane może zawierać to zestawienie /eksport z zbioru? W jakich formatach danych możliwe jest sporządzenie zestawienia /eksportu z zbioru?

4. Z jakim wyprzedzeniem nie dłuższym niż 14 dni należy uprzedzić urząd o woli wglądu do wymienionego rejestru?

2. Jakie informacje odnośnie pozycji gromadzi zbiór?

3. Jakie przepisy (ustawy, rozporządzenia, zarządzenia, regulaminy itp.) regulują funkcjonowanie zbioru? Wnoszę o przesłanie ich kopii.

4. Czy zaplanowana jest publikacja tego zbioru?

2. W przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie z punktu 1 – na jakim etapie jest wdrożenie centralnego rejestru umów?".

Skarżący wyjaśnił, że do dnia wniesienia skargi jego wniosek z dnia 15 listopada 2014 r. nie został należycie przez organ załatwiony. Wprawdzie Rektor podejmował działania w sprawie, ale były one niedostateczne i nie wypełniły prawnych obowiązków określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Skarżący wniósł więc o zobowiązanie organu do udzielenia mu żądanej informacji zgodnie z wnioskiem z dnia 15 listopada 2014 r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Rektor Uniwersytetu w odpowiedzi na skargę wniósł o odrzucenie skargi wyjaśniając, że wezwano skarżącego do podpisania skargi a skarżący tego braku nie uzupełnił. Jednocześnie Rektor wyjaśnił, że wniosek skarżącego z dnia 15 listopada 2014 r. błędnie został zaliczony do "spamu" i dlatego też nie został zarejestrowany w rejestrze wniosków o udzielenie informacji publicznej. Jednakże, po otrzymaniu w dniu 3 grudnia 2014 r. ponaglenia od skarżącego, organ zorientował się w pomyłce i nadał bieg wnioskowi skarżącego. W dniu 30 grudnia 2014 r. wnioskowana informacja publiczna została skarżącemu udostępniona a jej przygotowanie i udostepnienie zostało zakłócone okresem przerwy świątecznej.

W piśmie z dnia 18 marca 2014 r. skarżący wniósł o umorzenie postępowania, wskazując jednocześnie, że skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż została wniesiona gdy organ pozostawał w bezczynności a informacja została udzielona dopiero po wniesieniu skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd miał na uwadze aktualne brzmienie art. 149 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), zwanej w dalszej części "p.p.s.a." Zgodnie z tym przepisem sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa (§ 1 zd. 1). Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (§ 1 zd. 2).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela pogląd wyrażony w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 481/13 (LEX 1299301) oraz wyroku z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. II OSK 1360/12 (Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.gov.pl), gdzie wskazano, że użycie w zdaniu drugim § 1 art. 149 p.p.s.a. zwrotu "jednocześnie" nie oznacza, że ta część przepisu ma zastosowanie tylko wówczas, gdy sąd zobowiązuje organ do wydania aktu w określonym terminie. Wręcz przeciwnie, z analizy tego przepisu wynika, że uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego może polegać na stwierdzeniu, że bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa albo że naruszenie prawa nie było rażące, mimo że są podstawy do umorzenia postępowania sądowego w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu, z uwagi na to, że akt taki został wydany przez organ po wniesieniu skargi do sądu.

Stąd - mimo, że w zasadniczej części orzekanie o bezczynności organu po usunięciu stanu bezczynności staje się rzeczywiście bezprzedmiotowe, to bezprzedmiotowym nie pozostaje kwestia oceny charakteru zaistniałej bezczynności.

Z uwagi na powyższe postępowanie sądowe nie stało się bezprzedmiotowe z powodu braku konieczności zobowiązywania organu do załatwienia wniosku o udzielenie informacji publicznej, która została udzielona po wniesieniu skargi.

Orzekając na podstawie art. 149 § 1 zd. 2 p.p.s.a. Sąd miał na względzie, że za rażące naruszenie przepisów regulujących terminy rozpoznawania wniosków o udostępnienie informacji publicznej można uznać ich oczywiste niezastosowanie lub zastosowanie nieprawidłowe, jak również długotrwałość prowadzenia postępowania, czy też brak jakiejkolwiek aktywności organu. Przy ocenie sądu, czy stwierdzona bezczynność miała charakter kwalifikowany, tj. czy była rażąca, znaczenie mają okoliczności jakie spowodowały zwłokę organu, jego działania w toku rozpoznawania sprawy oraz stopień przekroczenia terminów.

Rozpoznając niniejszą sprawę w zakresie stwierdzenia, czy bezczynność podmiotu zobowiązanego do rozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, Sąd doszedł do przekonania, że organ nie dopuścił się rażącego naruszenia prawa. Bezsporne jest, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (DZ.U. nr 112, poz. 1198 ze zm.) udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (ust. 2).

W przedmiotowej sprawie nie sposób dopatrzyć się ze strony organu lekceważenia skarżącego czy też celowego przedłużania postępowania. Organ w odpowiedzi na skargę wyjaśnił, że żądanej informacji udzielił po zorientowaniu się, że pismo skarżącego z dnia 15 listopada 2014 r. jest wnioskiem o udzielenie informacji publicznej. Udzielenie informacji nastąpiło w dniu 30 grudnia 2014 r. Organ wskazał przy tym, że opóźnienie w udzieleniu odpowiedzi na wniosek spowodowane było okresem przerwy świątecznej. Zdaniem Sądu, dla oceny, czy w rozpoznawanej sprawie miało miejsce rażące naruszenie prawa, nie jest wystarczające samo przekroczenie ustawowych terminów. Musi być ono znaczne bądź też przejawiać się w braku reakcji organu na wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Na podstawie art. 149 § 1 zd. 2 p.p.s.a. Sąd orzekł zatem jak w punkcie pierwszym wyroku.

Bezprzedmiotowe w sprawie stało się natomiast zobowiązanie organu do załatwienia wniosku strony o udzielenie żądanej informacji publicznej, skoro ta została skarżącemu udostępniona po wniesieniu skargi. Udzieleniem informacji organ potwierdził przy tym, że informacja, której żądał skarżący we wniosku z dnia 15 listopada 2014 r., mieściła się – w jego ocenie, w przedmiotowo – podmiotowym zakresie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Taka ocena wniosku strony nie nasuwa wątpliwości Sądu co do jej zgodności z przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Nie budzi bowiem wątpliwości Sądu, że Rektor Uniwersytetu, w świetle art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy, jest organem zobowiązanym w zakresie podmiotowym do stosowania tej ustawy, w związku z czym jest zobowiązany do udostępniania posiadanych informacji, mających charakter informacji publicznych (art. 4 ust. 3 ustawy).

Art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi bowiem, że obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, które na podstawie przepisów Konstytucji i właściwych ustaw wykonują zadania administracji publicznej korzystając ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej. Uniwersytet, zgodnie z art. 12 w zw. z art. 252 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tj.: Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) jest publiczną osobą prawną, wykonującą zadania publiczne, a jego organy wykonują władztwo administracyjne na zasadzie i w granicach określonych ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym. Organy tej uczelni wykonują zadania publiczne oraz dysponują majątkiem publicznym.

Kwestia statusu publicznej szkoły wyższej w świetle ustawy o dostępie do informacji publicznej była już przedmiotem rozstrzygnięć podejmowanych przez sądy administracyjne. W orzecznictwie wskazano, że organy uniwersytetu wykonują zadania publiczne i są obowiązane do udostępniania informacji publicznej. Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, władze publiczne, na zasadach określonych w ustawie, zapewniają uczelniom publicznym środki finansowe niezbędne do wykonywania ich zadań. Oznacza to, że Rektor kierujący uczelnią publiczną oraz wydający decyzje administracyjne (por. np. art. 169 ust. 8 ustawy) i dysponujący majątkiem publicznym, jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej w myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2006 r., sygn. akt I OSK 601/05, LEX nr 236545; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 20 stycznia 2006 r., sygn. akt II SAB/Gd 66/04, ONSAiWSA 2007/1/16; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt II SAB/Lu 77/12, https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W sprawie nie jest również sporne, że żądana przez skarżącego informacja stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 1 i art. 6 ustawy, albowiem dotyczy wprost wydatkowania przez Rektora Uniwersytetu środków publicznych w ramach zawieranych przez niego umów, zobowiązań i wydatków.

Informacją publiczną jest bowiem każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Informacją publiczną jest treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, które na gruncie tej ustawy zostały zobowiązane do udostępnienia, mającej walor informacji publicznej, treści wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informację publiczną stanowi więc treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej lub podmiotu niebędącego organem administracji publicznej, związanych z nimi bądź w jakimkolwiek sposób dotyczących ich. Są nią zarówno treści dokumentów bezpośrednio przez nie wytworzonych, jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań (także te, które tylko w części ich dotyczą), nawet gdy nie pochodzą wprost od nich (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2006 r., sygn. akt l OSK 123/06, LEX nr 291357; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 grudnia 2007 r., sygn. akt IV SA/Po 652/07; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 8 czerwca 2006 r., sygn. akt II SAB/Lu 19/06 - https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Zakresem ustawy o dostępie do informacji publicznej objęte są również umowy cywilnoprawne, zawierane przez organy władzy publicznej oraz osoby pełniące funkcje publiczne, w zakresie wykonywanych przez nie zadań publicznych i gospodarowania majątkiem publicznym. Z tego względu informacją publiczną jest treść umów cywilnoprawnych dotyczących majątku publicznego (tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 września 2012 r., sygn. I OSK 916/12, https://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Należy nadto wyjaśnić, że udzielenie informacji publicznej powinno było nastąpić w terminie wskazanym w art. 13 ustawy, wynoszącym – co do zasady – 14 dni od dnia złożenia wniosku. Niepodjęcie przez podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej stosownych czynności, tj. nieudostępnienie informacji lub niewydanie decyzji o odmowie jej udzielenia w terminie wskazanym art. 13 ustawy, oznacza, że podmiot ten pozostaje w bezczynności. W okolicznościach niniejszej sprawy załatwienie wniosku o udzielenie informacji publicznej nastąpiło po upływie ustawowych 14 dni. Stosownie bowiem do art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Z ust. 2 wynika zaś, że w sytuacji gdy informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Wniosek skarżącego został jednak załatwiony po upływie terminu ustawowego i po wniesieniu skargi na bezczynność. Uwzględnienie przez organ skargi w trybie art. 54 § 3 p.p.s.a. nie pozbawia prawa do żądania poniesionych kosztów postępowania, gdyż stosownie do treści art. art. 201 § 1 p.p.s.a. w przypadku umorzenia postępowania z tej przyczyny skarżącemu przysługuje od organu zwrot kosztów.

W tym zatem zakresie, w jakim postępowanie sądowe dotyczyło zobowiązania organu do załatwienia wniosku skarżącego Sąd, kierując się treścią art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., w punkcie drugim sentencji wyroku, orzekł o jego umorzeniu. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 201 § 1 p.p.s.a.

Sąd nie uwzględnił wniosku Rektora Uniwersytetu o odrzucenie skargi wniesionej w niniejszej sprawie. Ocena warunków formalnych skargi należy bowiem wyłącznie do sądu właściwego do jej rozpoznania. Stosownie zatem do treści art. 49 § 1 w zw. z art. 58§ 1 pkt 3 p.p.s.a po stwierdzeniu, że skarga wniesiona przez K. B. jest niepodpisana, zgodnie z zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II z dnia 14 stycznia 2015 r., wezwano skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi poprzez jej podpisanie, ewentualnie poprzez nadesłanie skargi zawierającej własnoręczny, oryginalny podpis – w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi. Skarżący w wyznaczonym terminie brak ten uzupełnił. Skarga nie zawiera więc braków formalnych, co uzasadniało jej merytoryczne rozpoznanie.