Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędzia WSA Jakub Zieliński Protokolant St. sekretarz sąd. Joanna Wieczorkiewicz-Skoczek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 09 czerwca 2010r. sprawy ze skargi Z. C. na pismo Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krotoszynie z dnia [...] stycznia 2009 r. Nr [...] w przedmiocie umożliwienia stronie sporządzenia odpisu dokumentu postanawia odrzucić skargę /-/ E. Podrazik /-/ J. Szaniecka /-/ J. Zieliński

II SA/Po 46/10

UZASADNIENIE

Pismem z dnia [...] grudnia 2008 r. Z. C., powołując się na art. 73 § 1 kpa, zwrócił się do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. o umożliwienia mu sporządzenia za pomocą kserokopiarki będącej na wyposażeniu organu odpisu protokołu z czynności - wyjaśnień świadka J. K. z dnia [...] lutego 2008 r.

Pismem z dnia [...] stycznia 2009 r., znak [...] i [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. wskazał terminy i godziny, w których strona może zrealizować swoje uprawnienie z art. 73 § 1 k.p.a. i jednocześnie poinformował skarżącego, że przepisy nie przewidują obowiązku udostępnienia stronie urządzeń biurowych będących na wyposażeniu urzędu, ani wykonania kserokopii przez pracownika urzędu, czy też wydania akt celem wykonania kserokopii poza urzędem.

Z. C., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym, pismem z dnia [...].02.2009 r. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu na "inny akt (czynność) z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnienia wynikającego z przepisu prawa, tu na pismo znak [...] i [...] z dnia [...].01.2009 r." Skarżący domagał się uznania przez Sąd jego uprawnienia do sporządzenia odpisu przedmiotowego protokołu za pomocą kserokopiarki będącej na wyposażeniu PINB w K. i obowiązku wydania przez organ postanowienia, o którym mowa w art. 74 § 2 kpa, w razie odmowy sporządzenia odpisu protokołu w wyżej wymieniony sposób.

W odpowiedzi na skargę Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. podtrzymał dotychczasowe stanowisko zajęte w sprawie.

Postanowieniem z dnia 21 października 2009 r. w sprawie II SA/Po 227/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił skargę. Sąd uznał, iż obowiązek z art. 73 § 1 kpa nie sięga tak daleko, by organ obowiązany był wykonywać odpisy dokumentu za stronę, w tym wypadku kserokopię dokumentu za pomocą kserokopiarki będącej na wyposażeniu urzędu (urządzenia, które nie jest przeznaczone do użytku publicznego). W konsekwencji Sąd uznał, iż w takiej sytuacji organ nie jest zobowiązany był do wydania postanowienia, o którym mowa w art. 74 kpa. Sąd uznał, iż organ w istocie odmówił udostępnienia określonego urządzenia – kserokopiarki, a nie udostępnienia stronie akt sprawy i umożliwienia sporządzenia odpisu. Sąd przyjął, iż przedmiotem skargi jest inna czynność – nieudostępnienie przez organ kserokopiarki na potrzeby sporządzenia odpisu dokumentu. W ocenie Sądu przedmiotowa czynność (odmowa udostępnienia kserokopiarki) nie jest innym aktem lub czynnością, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Podnoszone przez stronę zarzuty dotyczące udostępnienia przez organ kserokopiarki do użytku publicznego mogłyby być przedmiotem skargi powszechnej z art. 221 kpa, wobec czego skarga do Sądu jest niedopuszczalna.

Z. C. złożył skargę kasacyjną od opisanego postanowienia, w której podtrzymał żądanie umożliwienia mu sporządzenia odpisu protokołu za pomocą znajdującej się na wyposażeniu organu kserokopiarki; wskazał, że ewentualna odmowa powinna nastąpić w formie postanowienia, a wobec jego niewydania organ dopuścił się bezczynności; argumentował również, że przedmiotem skargi jest akt lub czynność w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawie II OSK 2043/09 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21.10.2009 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Zdaniem NSA, sporządzenie kopii pisma z akt sprawy za pomocą kserokopiarki zaliczyć należy do pojęcia udostępniania akt (art. 73 § 1 kpa). Art. 73 § 1 kpa nie stwarza żadnych ograniczeń w wykonywaniu odpisów z akt sprawy. Skoro strona ma prawo sporządzać notatki lub odpisy z wszelkich pism znajdujących się w aktach sprawy, to tym samym brak jest podstaw do odmowy sporządzenia tychże pism za pomocą kserokopiarki, jak i innych nowoczesnych urządzeń służących do powielania i gromadzenia materiałów oraz informacji Organ ma swobodę przy tworzeniu warunków sporządzania kserokopii, lecz odmowa ich wydania narusza art. 73 § 1 kpa. NSA wskazał również, że postanowienie o odmowie dostępu do akt (art. 74 § 2 kpa) dotyczy wszystkich przypadków, zatem nie tylko tych wymienionych w art. 74 § 1 kpa. Jeżeli więc ktokolwiek wystąpi do organu o wydanie odpisu (kserokopii) z akt sprawy, to w każdym przypadku odmowy należy wydać postanowienie odmowne, gdyż jedynie ono służy wyrażeniu stanowiska organu o bezpodstawności żądania. Zasadny jest więc zarzut niedostrzeżenia bezczynności organów administracji przez WSA, jak również błędna jest ocena przez WSA, iż sprawa ta nie należy do właściwości sądu administracyjnego, a może być tylko przedmiotem skargi powszechnej z art. 221 kpa. NSA podkreśliło także, iż sąd I instancji jedynie wskazał na art. 58 § 1 pkt 6 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ale w żaden sposób nie uzasadnił, dlaczego właśnie ten przepis stanowi podstawę odrzucenia skargi w niniejszej sprawie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy skarżący został zobowiązany przez Sąd do sprecyzowania przedmiotu skargi, w szczególności podania czy skargę złożono na pismo Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...].01.2009 r., czy na bezczynność tego organu w zaatwieniu wniosku strony z dnia [...].12.2008 r. Pomimo powyższego zobowiązania skarżący nie sprecyzował przedmiotu skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skargę należało odrzucić jako niedopuszczalną.

Zgodnie z art. 3 § 2 i § 3 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz. 1270 z 2002 r.) skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wnieść można na wyliczone enumeratywnie w powyższym przepisie akty i czynności z zakresu administracji publicznej, w szczególności decyzje, postanowienia i inne akty zawierające rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, a także na bezczynność organów administracji w sprawach wymagających wydania takich rozstrzygnięć.

W niniejszej sprawie skarga sporządzona i wniesiona przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym wskazywała jednoznacznie, iż jej przedmiotem jest pismo Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...].01.2009 r. Pismo powyższe organ wystosował do skarżącego w związku z jego wnioskiem z dnia [...].12.2008 r., złożonym w trybie art. 73 § 1 kpa.

Podkreślić należy, iż żądanie umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy i sporządzania z nich notatek i odpisów (art. 73 § 1 kpa) załatwione może być albo poprzez czynność materialno-techniczną w postaci udostępnienia stronie akt i umożliwienia jej sporządzenia odpisów, albo poprzez wydanie postanowienia o odmowie udostępnienia akt z art. 74 § 2 kpa. Na postanowienie z art. 74 § 2 kpa służy stronie zażalenie, a następnie skarga do sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Zaskarżone pismo organu z dnia [...].01.2009 r. nie było postanowieniem odmownym z art. 74 § 2 kpa – na co wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 19.01.2010 r. II OSK 2043/09. Pisma tego nie można również traktować jako inny akt lub czynność w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, prowadziłoby to bowiem do obejścia wymienionych już wyżej regulacji zawartych w art. 73-74 kpa w zw. z art. 3 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administrtacyjnymi. Zaskarżone pismo PINB w K. prezentowało opinię organu co do możliwości wykorzystania przez skarżącego kserokopiarki, wyrażoną w toku załatwiania wniosku skarżącego z dnia [...].12.2008 r.

Z wymienionych wyżej względów zaskarżone pismo Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...].01.2009 r. – jako nie mieszczące się w katalogu aktów z art. 3 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – nie mogło być przedmiotem skutecznie wniesionej skargi do sądu, wniesienie skargi było niedopuszczalne w rozumieniu art. 58 § 1 pkt 6 wspomnianej ustawy.

Dodatkowo Sąd podkreśla, iż w jego ocenie brak jest podstaw do przyjęcia, że przedmiotem skargi była bezczynność PINB w K. w załatwieniu wniosku skarżącego z dnia [...].12.2008 r. Profesjonalny pełnomocnik skarżącego w samej skardze wskazał, iż jej przedmiotem jest pismo organu z dnia [...].01.2009 r. (traktowane jako czynność z art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) i pomimo wezwania Sądu z dnia [...].04.2010 r. (k. 70 i 71 akt) nie sprecyzował żądania skargi. Również tryb postępowania poprzedzający wniesienie skargi do Sądu zmierzał do zachowania wymogów z art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie wyczerpano zaś trybu zażaleniowego z art. 37 kpa.

/-/ E. Podrazik /-/ J. Szaniecka /-/ J. Zieliński