Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak, Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia del. WSA Jadwiga Danuta Mróz (sprawozdawca), Protokolant Dorota Żmijewska, po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej L. sp. j. L. K., P. M., A. S. w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 lipca 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 477/08 w sprawie ze skargi L. sp. j. L. K., P. M., A. S. w G. na decyzję Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych p o s t a n a w i a poinformować Ministra Pracy i Polityki Społecznej o rażących uchybieniach prawa polegających na przewlekłym prowadzeniu postępowania w sprawie skutkującym przekroczeniem terminu do załatwienia sprawy przez Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

W ramach kontroli działalności administracji publicznej Naczelny Sąd Administracyjny - rozpoznając sprawę ze skargi kasacyjnej "L. [...]" spółka jawna L. K., P. M., A. S. - stwierdził istotne naruszenie prawa. Działając w ramach kompetencji określonych w art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r , Nr 153, poz. 1270, ze zm., zwanej dalej P.p.s.a.), korzystając z określonych ustawowo środków prawnych, Sąd kieruje do Ministra Pracy i Polityki Społecznej (jako organu zwierzchniego) sygnalizację - przewidzianą art. 155 § 1 P.p.s.a. - informując o istotnym naruszeniu prawa, polegającym na rażącym przekraczaniu terminów załatwienia sprawy przez Prezesa Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).

Przez określone w ww. przepisie art. 155 P.p.s.a. "istotne naruszenie prawa", należy rozumieć naruszenie prawa tego rodzaju, że choć nie stanowi ono bezpośredniej podstawy do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia, to świadczy w sposób oczywisty o nieprawidłowościach w rozumieniu lub/i stosowaniu prawa przez organ administracji.

W sprawie, którą kontrolował Naczelny Sąd Administracyjny, wniosek strony z dnia 4 sierpnia 2004 r. o umorzenie zaległych wpłat na PFRON (uzupełniony dnia 15 września 2004 r.) został (po kolejnych uchyleniach wadliwie wydawanych w sprawie rozstrzygnięć) załatwiony decyzją Prezesa PFRON z dnia 20 lipca 2007 r., zaś organ II instancji rozpoznał odwołanie 6 grudnia 2007 r. Tak przewlekłe - trwające ponad trzy lata - załatwianie sprawy, nie wymagającej skomplikowanego postępowania dowodowego, narusza wszelkie terminy załatwiania spraw w instancyjnym postępowaniu administracyjnym określone w art. 139 (§1 - §4) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005, Nr 8, poz. 60 ze zm., zwanej dalej "OP").

Lekceważenie przez prowadzące to postępowanie organy administracji państwowej (zarówno Prezesa PFRON-u jak i służby podległe Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej) terminów załatwiania spraw (art. 139 OP) i naruszanie praw strony do informowania jej o przyczynach niezałatwienia sprawy we właściwym terminie (art. 140 §1 i §2 OP) - podważa zaufanie do organów podatkowych (art. 121 § 1 OP), narusza zasadę szybkości postępowania (art. 125 § 1 OP) oraz zasadę praworządności wynikającą nie tylko z art. 120 OP, ale chronioną ustrojową zasadą wyrażoną w art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Bezwzględne przestrzeganie zasad postępowania administracyjnego (w tym podatkowego), powinno być nie tylko standardem działania dobrej administracji i gwarancją właściwej ochrony procesowych praw strony, ale też praktyczną realizacją wobec społeczeństwa (właściwie rozumianej) służebnej roli administracji.

Poza rażącym naruszeniem w kontrolowanej sprawie ustawowych terminów załatwiania spraw i wskazanych wyżej zasad postępowania, Sąd stwierdził (również w tej sprawie), niewłaściwą ale powszechną praktykę - przesyłania do sądów administracyjnych w załączeniu do skarg - niekompletnych, nieopisanych i nieponumerowanych akt administracyjnych, co nie tylko utrudnia sądom administracyjnym procedowanie w sprawie, ale świadczy też o niestosowaniu przez administrację obowiązujących w biurowości zasad.

Postanowienie informujące o istotnym naruszeniu prawa w rozpoznawanej sprawie skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego podjął na podstawie art. 155 § 1 P.p.s.a. z obowiązkiem dla organu wynikającym z art. 155 § 2 ww. ustawy.