drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Minister Finansów, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 1398/14 - Wyrok NSA z 2015-06-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1398/14 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2015-06-24 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-06-04
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jolanta Rudnicka /przewodniczący/
Mirosław Wincenciak
Zbigniew Ślusarczyk /sprawozdawca/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
VIII SA/Wa 904/13 - Wyrok WSA w Warszawie z 2014-02-12
Skarżony organ
Minister Finansów
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 3 ust. 1 pkt. 1
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak Protokolant st. asystent sędziego Marta Sikorska po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2014 r. sygn. akt VIII SA/Wa 904/13 w sprawie ze skargi Rady Sekcji Krajowej NSZZ "Solidarność" Pracowników Skarbowych w Warszawie na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2014 r., sygn. akt VIII SA/Wa 904/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skargi Rady Sekcji Krajowej Pracowników Skarbowych NSZZ "Solidarność" w Warszawie na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej - uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Finansów z dnia [...] sierpnia 2013 r.

Wyrok powyższy zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. Minister Finansów (Minister, organ) działając na postawie art. 16 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198, ze zm., zwanej dalej u.d.i.p.), po rozpatrzeniu wniosku Rady Sekcji Krajowej NSZZ "Solidarność" Pracowników Skarbowych w Warszawie (skarżąca, strona) o udzielenie informacji publicznej orzekł o odmowie udostępnienia żądanej informacji publicznej przetworzonej, dotyczącej łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady Programu e-Podatki oraz listy członków Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach tej Rady.

Organ wskazał, iż wniosek inicjujący przedmiotowe postępowanie wpłynął do Ministra w dniu 3 lipca 2013 r. i dotyczył udostępnienia w terminie ustawowym:

1) łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady; 2) listy członków Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach tej komisji; 3) terminów posiedzeń Rady. W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 16 lipca 2013 r. organ przekazał stronie informacje, o które wnosiła w pkt 3 wniosku. Odnosząc się natomiast do pkt 1-2 wniosku organ stwierdził, że jest to informacja publiczna przetworzona i wezwał stronę do wykazania, że uzyskanie żądanej informacji publicznej przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Minister wskazał, iż nie dysponuje gotową informacją publiczną w zakresie łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady Programu e-Podatki oraz listy członków Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach tej Rady. Informacja, o której udostępnienie wnosi Rada Sekcji ma charakter informacji publicznej przetworzonej, a prawo do uzyskania informacji przetworzonej jest ograniczone do przypadków, w których jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego (art. 3 ust. 1 pkt 1 przywołanej ustawy). Interes publiczny istnieje natomiast wówczas, gdy uzyskanie określonych informacji mogłoby mieć znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania państwa. W celu udostępnienia żądanej informacji niezbędny byłby przegląd materiałów źródłowych, w których są zawarte, zaś ilość informacji prostych konieczna dla sporządzenia za cały 2012 r. wykazu wskazanego we wniosku jest znaczna i spowodowałaby zaangażowanie po stronie organu środków i zasobów koniecznych dla jego prawidłowego funkcjonowania. Ponadto ze względu na treść wniosku, udostępnienie stronie konkretnej informacji publicznej wiązałoby się z potrzebą przeprowadzenia konkretnych analiz, zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem.

Wobec niewykazania interesu prawnego przez skarżącą Minister uznał, iż brak jest szczególnie istotnego interesu publicznego dla udostępnienia stronie żądanej informacji publicznej przetworzonej

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy Rada Sekcji wskazała, że Minister nieprawidłowo przyjął, że w sprawie mamy do czynienia z informacją publiczną przetworzoną i wezwał stronę do wykazania interesu prawnego. Ządana informacja istniała już w chwili złożenia wniosku, w związku z czym podjęcie wskazanych w uzasadnieniu zaskarżanej decyzji czynności, nie prowadzi do jej wytworzenia i nie wymaga przeprowadzenia przez organ czynności analitycznych, organizacyjnych i intelektualnych, które wymagałyby zaangażowania takich zasobów osobowych i innych, które byłyby trudne do pogodzenia z bieżącymi działaniami zobowiązanego do udzielenia informacji organu. Podała, że w skład Rady Programu e-Podatki wchodzi około 10 osób będących w większości pracownikami Ministerstwa Finansów, zaś wynagrodzenie za pracę tych osób wypłaca Ministerstwo Finansów i wypłaty z tego tytułu księgowane są z pewnością na oddzielnym, wyodrębnionym koncie analitycznym w systemie księgowym.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r., Minister, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 3 k.p.a. w związku z art. 16 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia wyjaśnił, że w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Wyznacznikiem zakresu prawa do informacji publicznej jest szczególnie istotne znaczenie informacji dla interesu publicznego w odniesieniu do informacji przetworzonej. Informacja przetworzona stanowi pewnego rodzaju kompilację posiadanych przez organ danych. W jej efekcie powstaje przetworzony dokument, czy zespół danych, nieistniejący do momentu jego wytworzenia na wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Powstaje zatem nowa jakość wykreowana z informacji jednostkowych. W wyniku procesu przetworzenia powstaje dokument inny niż dokument pierwotny, czy pierwotne dokumenty. Różnica między informacją prostą, a informacją przetworzoną polega na tym, że informacją prostą jest informacja zawarta w istniejącym dokumencie lub dokumentach, informacja przetworzona, musi zostać dopiero wytworzona na podstawie istniejących dokumentów, czy inaczej mówiąc - "specjalnie" przygotowana dla wnioskodawcy. Proces przetworzenia oznacza przekształcenie czegoś, nadanie temu innej postaci. Informacja przetworzona wymaga podjęcia określonego działania przez organ w odniesieniu do odpowiedniego zbioru informacji będącego w jego posiadaniu, z którego to zbioru uzyskana zostanie informacja publiczna. Przetworzenie informacji, wiąże się z koniecznością odpowiedniego zestawienia informacji, samodzielnego ich zredagowania, związanego z koniecznością przeprowadzenia przez zobowiązany podmiot czynności analitycznych, których końcowym efektem jest dokument pozwalający na dokonanie przez jednostkę samodzielnej interpretacji i oceny. W odniesieniu do informacji przetworzonej ustawodawca wprowadził szczególną przesłankę jej udostępnienia. Przed udostępnieniem informacji podmiot zobowiązany powinien sprawdzić, czy udostępnienie informacji w zakresie określonym we wniosku jest "szczególnie istotne dla interesu publicznego". Ciężar oceny tego, czy wnioskodawca w sposób właściwy wykazał we wniosku istnienie interesu publicznego, spoczywa na podmiocie zobowiązanym, który powinien dokonać oceny zarówno wniosku, jak i zakresu, w jakim wnioskodawca chce uzyskać informację publiczną. W art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. chodzi bowiem o to, czy uzyskanie - udostępnienie określonej informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, tj. może mieć realne znaczenie dla funkcjonowania określonych struktur publicznych w określonej dziedzinie życia społecznego, może wpływać na poprawę, usprawnienie wykonywania zadań publicznych dla dobra wspólnego danej społeczności. W sytuacji zatem braku interesu publicznego, organ zobowiązany do udzielenia informacji publicznej przetworzonej powinien wydać decyzję odmawiającą udzielenia żądanej informacji.

Minister podał, iż nie dysponuje gotową informacją dotyczącą łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady Programu e-Podatki oraz listą członków Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach tej Rady. Realizacja zawartego we wniosku żądania wiązałaby się z potrzebą przeprowadzenia m.in. konkretnych analiz, zestawień, wyciągów. Niezbędne byłoby dokonanie wyodrębnienia informacji niezbędnych do przekazania poprzez przegląd materiałów źródłowych w których są zawarte, a ilość informacji prostych konieczna dla sporządzenia za cały 2012 r. informacji wskazanej we wniosku jest znaczna i spowodowałaby znaczne zaangażowanie po stronie organu środków i zasobów koniecznych dla jego prawidłowego funkcjonowania. Wymienione czynności podejmowane w tym zakresie wskazują na proces tworzenia nowej informacji, a więc informacji przetworzonej. Wskazał przy tym, że obsługujące kadry i płace systemy informatyczne Ministerstwa Finansów nie pozwalają na wytworzenie w sposób prosty żądanej przez stronę informacji.

Skargę na powołaną decyzję do sądu administracyjnego złożyła Rada Sekcji Krajowej Pracowników Skarbowych NSZZ "Solidarność" w Warszawie wnioskując o uchylenie zaskarżonej i poprzedzającej ją decyzji oraz nakazanie organowi udostępnienie informacji publicznej. Wydanemu rozstrzygnięciu skarżąca postawiła zarzut naruszenia prawa materialnego - art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., art. 61 ust. 3, art. 31 ust. 3, art. 54 ust. 1 Konstytucji RP i art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz przepisów postępowania – art. 7 k.p.a. Skarżąca za niezasadną uznała odmowę udzielenia wnioskowanej informacji z tej przyczyny, iż organ nie dysponuje danymi w zakresie kosztów funkcjonowania Rady, czy też wynagrodzeń jej członków. Oceniła, że albo organ nie ma wiedzy co dzieje się z publicznymi pieniędzmi albo wskazuje nieprawdę. Wywiodła, że ustalenie kto, jakie otrzymał wynagrodzenie nie powinno stwarzać nadto trudności, a organ winien posiadać sposób ustalania takich wynagrodzeń. Inaczej jak podniosła, należałoby przyjąć, iż w ramach struktury Ministerstwa Finansów nie ma istniejącej informacji kto i w jakiej wysokości otrzymał wynagrodzenia. Wskazała także, iż uzasadnienie faktyczne decyzji jest lakoniczne i trudno ustalić, jakie to informacje proste organ musi przetworzyć i w jaki sposób.

W odpowiedzi na skargę Minister powielając argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit a w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – dalej jako p.p.s.a. ( t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270) zaskarżone decyzje wyjaśnił, że zgodnie z art. 3 ust. 1 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Wnioskujący o udzielenie informacji przetworzonej winien przed organem wykazać interes publiczny, bowiem w przeciwnym razie musi się liczyć z decyzją odmowną wydaną w trybie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. Pojęcie "interesu publicznego" nie jest zdefiniowane i funkcjonuje jako pojęcie niedookreślone, jednakże w swej istocie odnosi się do spraw związanych z funkcjonowaniem podstawowych struktur państwowych i innych podmiotów publicznych. Inaczej rzecz ujmując, działanie w ramach interesu publicznego wiąże się z realną możliwością wpływania na funkcjonowanie instytucji państwa. Informacje przetworzone, to zatem takie informacje, które są z jednej strony istotne z punktu widzenia interesu państwa, zaś z drugiej strony ich przetworzenie w sensie fizycznym musi się wiązać nie tyle z nakładem pracy i to nawet znacznym w zakresie czasowym, lecz, a właściwie przede wszystkim z formą owego przetworzenia. Stąd też za takie informacje uznać należy, określony zbiór (suma) informacji prostych, których przetworzenie wymaga dokonania stanowczych analiz, obliczeń, wyciągów, zestawień statystycznych, środków finansowych i osobowych. Natomiast takie czynności organu, jak np. selekcja dokumentów, ich analiza pod względem treści, są zwykłymi zabiegami związanymi z rozpatrywaniem wniosku o udzielenie informacji publicznej i nie noszą cech przetworzonej informacji. W podsumowaniu Sąd Wojewódzki stwierdził, że informacja przetworzona jest jakościową nową informacją, nieistniejącą dotychczas w przyjętej treści i postaci.

Sąd pierwszej instancji zwrócił też uwagę na to, że prawo dostępu do informacji publicznej powinno być interpretowane na korzyść podmiotu ubiegającego się o daną informację i w sposób umożliwiający jej udostępnienie chociażby w części, czego jego zdaniem, w niniejszej sprawie zabrakło. Analizując podjęte w przedmiotowej sprawie decyzje Sąd ten uznał, iż organ nie wykazał, iż wnioskowana przez skarżącą informacja w zakresie łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady Programu oraz listy członków tej Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach tej Rady, stanowi informację przetworzoną. Organ stwierdził jedynie, iż nie dysponuje gotową informacją dotyczącą wnioskowanych zagadnień, a realizacja zawartego we wniosku żądania wiązałaby się z potrzebą przeprowadzenia m. in. konkretnych analiz, zestawień i wyciągów, nadto niezbędne byłoby dokonanie wyodrębnienia informacji niezbędnych do przekazania poprzez przegląd materiałów źródłowych, w których są zawarte, a ilość informacji prostych konieczna dla sporządzenia za cały 2012 r. informacji wskazanej we wniosku jest znaczna i spowodowałaby znaczne zaangażowanie po stronie organu środków i zasobów koniecznych dla jego prawidłowego funkcjonowania. Wymienione czynności podejmowane w tym zakresie wskazują na proces tworzenia nowej informacji, a więc informacji przetworzonej. Przytoczone sformułowania decyzji nie wskazują przede wszystkim liczby członków Rady Programu, których wynagrodzenia brutto za 2012 r. (łączne i poszczególnych osób) są przedmiotem wniosku. Organ nie podał także, jakie dokumenty (kadrowo-płacowe) zawierają wnioskowane dane i na czym polegać ma ich przetworzenie. Sąd podkreślił, iż z pisma organu z dnia 9 lipca 2013 r. wynika, że w 2012 r. odbyły się dwa posiedzenia Rady w dniach12 stycznia i 19 czerwca. Zdaniem Sądu nie wydaje się zatem oczywiste, jak podaje organ, iż informacja, której domaga się wnioskodawca stanowiłaby z założenia znaczny nakład pracy. Powyższe w ocenie Sądu skutkowało uznaniem, iż organ w istocie zaniechał wskazania dlaczego uznaje żądaną informację za informację przetworzoną. W tym zakresie działanie organu jest niezrozumiałe, ponadto przy braku materiału źródłowego trudno jest ocenić, na czym ma polegać wykonanie "analiz, zestawień i wyciągów". Powyższe uchybienia czyniły przedwczesną kwestię oceny interesu prawnego skarżącej.

W skardze kasacyjnej Minister Finansów zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił Sądowi I instancji naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że informacja publiczna przetworzona to tylko nowa jakościowo informacja, a selekcja dokumentów, ich analiza pod względem treści są zwykłymi zabiegami związanymi z rozpatrywaniem wniosku o udzielenie informacji publicznej i nie stanowią cech informacji przetworzonej, ale pracochłonnej, oraz naruszenie art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. poprzez jego błędną wykładnię, polegająca na przyjęciu, że Minister Finansów nie wykazał, że informacja w zakresie łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady Programu e-Podatki oraz listy członków Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach Rady stanowi informację przetworzoną.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący kasacyjnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu Minister podkreślił, że z ugruntowanego w orzecznictwie sądowym stanowiska wynika, iż informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych. Zatem to taka informacja na którą składa się pewna suma tzw. informacji publicznej prostej, dostępnej bez wykazywania przesłanki interesu publicznego. Ze względu jednak na treść żądania udostępnienie konkretnej informacji publicznej nawet o prostym charakterze wiązać się może z potrzebą przeprowadzenia odpowiednich analiz, zestawień wyciągów, usuwania danych chronionych prawem. Powyższe zabiegi czynią takie informacje proste informacją przetworzoną, której udzielenie jest skorelowane z potrzebą ustalenia istnienia przesłanki interesu publicznego. Taka sytuacja zdaniem Ministra, zachodzi również w niniejszej sprawie.

Zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, Sąd pierwszej instancji bezzasadnie przyjął, że żądana przez stronę w przedmiotowej sprawie informacja nie jest informacją przetworzoną. Minister Finansów w decyzjach obu instancji o odmowie udostępnienia informacji publicznej wyjaśnił, że nie dysponuje gotową informacją objętą wnioskiem i określił dlaczego żądana informacja ma charakter informacji przetworzonej podając na czym to przetworzenie polega. Czynności jakie organ musiałby podjąć dla udostępnienia wnioskodawcy żądanej informacji nie mają charakteru prostych czynności, lecz wymagają podjęcia czasochłonnych działań o charakterze intelektualnym połączonych z zaangażowaniem pracowników Ministerstwa Finansów prowadząc do dezorganizacji pracy zakłócenia wykonywania podstawowych zadań organu. Powyższe czyni żądaną informację informacją przetworzoną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Minister Finansów jako dysponent informacji publicznej miał prawo żądać od wnioskodawcy wykazania, że jej uzyskanie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego a w sytuacji, gdy takiej informacji nie uzyskał i sam takiego interesu nie stwierdził odmówić jej udostępnienia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych w granicach ich zaskarżenia, a z urzędu bierze jedynie pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny nie dostrzegł okoliczności mogących wskazywać na nieważność postępowania, stąd też kontrola instancyjna ograniczała się do zbadania zasadności zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela podniesionych w skardze kasacyjnej zarzutów naruszenia prawa materialnego. Skarżący kasacyjnie organ formułując zarzuty naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej zarzucił Sądowi pierwszej instancji błędną wykładnię wskazanego przepisu polegającą na przyjęciu, że Minister nie wykazał, iż żądana informacja stanowi informację przetworzoną, w szczególności, że nie świadczą o tym pracochłonne czynności związane z jej udzieleniem.

Poza sporem w niniejszej sprawie jest, że żądane przez skarżącą informacje, są informacjami publicznymi w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p. a Minister jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji publicznych (art. 4 u.d.i.p.). Sporne natomiast jest czy informacje o których udostępnienie ubiega się Rada Sekcji - jak twierdzi organ - stanowią informacje publiczne przetworzone. Jeśli bowiem są to informacje przetworzone, to jak wskazuje organ - Rada Sekcji winna wykazać przesłankę z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, warunkującą uzyskanie takiej informacji. Zgodnie z ww. przepisem prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Rada Sekcji pomimo jednak stosownego wezwania przez organ, takiej przesłanki w ocenie organu nie wykazała, wskazując jedynie, że żądane przez nią informacje stanowią informacje proste, a nie przetworzone.

Jak trafnie podnosi się w skardze kasacyjnej w orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd, że informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku z żądaniem wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych, czyli innymi słowy informacja, która zostanie przygotowana "specjalnie" dla wnioskodawcy wedle wskazanych przez niego kryteriów. Informacja publiczna przetworzona to taka informacja, na którą składa się pewna suma tzw. informacji publicznej prostej, dostępnej bez wykazywania przesłanki interesu publicznego. Ze względu jednak na treść żądania, udostępnienie wnioskodawcy konkretnej informacji publicznej nawet o prostym charakterze, wiązać się może z potrzebą przeprowadzenia odpowiednich analiz, zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem. Powyższe zabiegi czynią takie informacje proste informacją przetworzoną, której udzielenie jest skorelowane z potrzebą istnienia przesłanki interesu publicznego.

Zgodzić się należy z Ministrem, że w pewnych przypadkach suma informacji prostych posiadanych przez adresata wniosku może przekształcić się w informację przetworzoną, jeżeli uwzględnienie wniosku wymaga ich zgromadzenia poprzez przegląd materiałów źródłowych, w których są zawarte, a ilość informacji prostych konieczna dla sporządzania wykazu wskazanego we wniosku jest znaczna i angażuje po stronie wnioskodawcy znaczne środki i zasoby a które konieczne są dla jego prawidłowego funkcjonowania. Jednak takich okoliczności organ w niniejszej sprawie nie wykazał.

Co do zasady zgodzić się należy też z Ministrem, że nie zawsze jak wskazał Sąd Wojewódzki, informacja przetworzona będzie informacją nową jakościowo, jednak ten wywód Sądu nie miał wpływu na wynik sprawy. Podkreślić należy, iż informacja publiczna przetworzona nie posiada na gruncie obowiązującego prawa swojej definicji legalnej. Jednakowoż można tu powtórzyć, iż charakter taki mogą mieć dane publiczne, które co do zasady wymagają dokonania stosownych analiz, obliczeń, zestawień statystycznych, ekspertyz, połączonych z zaangażowaniem w ich pozyskanie określonych środków osobowych i finansowych organu, innych niż te wykorzystywane w bieżącej działalności. Uzyskanie żądanych przez wnioskodawcę informacji wiązać się zatem musi z potrzebą ich odpowiedniego przetworzenia, co nie zawsze należy utożsamiać z wytworzeniem rodzajowo nowej informacji, jak chce WSA. Przetworzenie może bowiem polegać np. na wydobyciu poszczególnych informacji cząstkowych z posiadanych przez organ zbiorów dokumentów (które to zbiory mogą być prowadzone w sposób uniemożliwiający proste udostępnienie gromadzonych w nich danych) i odpowiednim ich przygotowaniu na potrzeby wnioskodawcy. Tym samym również suma informacji prostych, w zależności od wiążącej się z ich pozyskaniem wysokości nakładów jakie musi ponieść organ, może być traktowana jako informacja przetworzona. Jednocześnie NSA podkreśla tu potrzebę pro-obywatelskiego wykładania przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i nietworzenia sztucznych barier, utrudniających pozyskiwanie wiedzy o sprawach publicznych np. poprzez zasłanianie się skomplikowaniem wewnętrznej struktury lub niedostosowaniem wykorzystywanych systemów obsługi danych. Organy muszą się liczyć z tym, iż każdy zainteresowany podmiot ma prawo uzyskać odpowiedź na interesujące go kwestie ze sfery spraw publicznych, a organ zobowiązany jest temu uczynić zadość. Nie zmienia to jednak okoliczności, iż konkretne żądanie może w istocie zawierać wniosek o udostępnienie informacji publicznej przetworzonej.

Analiza uzasadnienia zaskarżonej decyzji prowadzi do wniosku, że organ odwoławczy poczynił szerokie rozważania dotyczące pojęcia informacji przetworzonej, przytaczając stosowne przepisy i powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych. W odniesieniu do wniosku złożonego w niniejszej sprawie o udzielenie informacji publicznej organ stwierdził, że nie dysponuje gotową informacją dotyczącą łącznej kwoty wynagrodzeń brutto dla członków Rady Programu e-Podatki oraz listy członków tej Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w jej pracach. Realizacja zawartego we wniosku żądania zdaniem organu wiązałaby się z potrzebą przeprowadzenia m.in. konkretnych analiz, zestawień, wyciągów. Konieczne byłoby dokonanie wyodrębnienia informacji niezbędnych do przekazania poprzez przegląd materiałów źródłowych w których są zawarte, a ilość informacji prostych konieczna dla sporządzenia za cały 2012 r. informacji wskazanej we wniosku jest znaczna i spowodowałaby znaczne zaangażowanie po stronie organu środków i zasobów koniecznych dla jego prawidłowego funkcjonowania. Tego rodzaju stwierdzenia, jak to prawidłowo przyjął Sąd pierwszej instancji, nie pozwalały na uznanie, że organ wykazał, dlaczego uznał żądania udzielenia informacji o łącznej kwocie wynagrodzeń brutto dla członków Rady oraz listy członków tej Rady z podaniem wynagrodzenia brutto każdej z tych osób za udział w pracach tej komisji, za informację przetworzoną. Tym bardziej, że w tej kwestii we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy odwołująca się Rada Sekcji Krajowej NZSS Solidarność wskazywała, na konkretne programy informatyczne kadrowo - księgowe, które - jej zdaniem - w bardzo krótkim czasie umożliwiają wygenerowanie żądanych informacji. Do tych okoliczności podniesionych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy organ odwoławczy odniósł się bardzo lakonicznie i nie rozwinął w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji argumentacji pozwalającej na uznanie słuszności jego stanowiska. Organ w uzasadnieniu decyzji nie wskazał konkretnie, jakie czynności musiałby podjąć i na czym polega trudność w ich przeprowadzeniu, dlaczego są czasochłonne i na tyle skomplikowane, że implikują uznanie ich za informację przetworzoną.

Minister podtrzymał swoje stanowisko w skardze kasacyjnej powtarzając przedstawioną argumentację co do interpretacji art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. w zakresie rozumienia pojęcia informacji przetworzonej a na jej poparcie dodatkowo wskazał na orzecznictwo sądowe. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przytoczone w skardze kasacyjnej stanowisko poparte wskazanym orzecznictwem sądowym w zakresie interpretacji pojęcia informacji przetworzonej jest co do zasady słuszne. Jednak Minister przywołując te poglądy nie bierze pod uwagę realiów niniejszej sprawy, z których wynika, że okoliczności na jakie powołuje się nie wskazują, że żądane informacje spełniają przyjmowane także w zacytowanym orzecznictwie kryteria do zakwalifikowania ich jako informacji przetworzonej. Zatem w istocie rzecz w sprawie idzie nie o wadliwą wykładnię art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. lecz o jego błędne zastosowanie.

Nie ulega wątpliwości, że to do organu który odmawia udostępnienia informacji publicznej należy wykazanie, że żądana informacja jest informacją przetworzoną. Jak to zasadnie podał Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, organ jedynie bardzo ogólnikowo, wręcz szablonowo uzasadnił dlaczego uważa żądane przez skarżącą informacje publiczne za informacje przetworzone. Obszernie przedstawił jedynie teoretyczną stronę zagadnienia, zdaje się świadomie pomijając część istotnych okoliczności. Przede wszystkim organ nie wyjaśnił w wyczerpujący sposób jakie to konkretne analizy, zestawienia czy wyciągi musi przeprowadzić aby udzielić żądanej informacji, nie wskazał liczby członków Rady Programu e-Podatki, nie wskazał jakie dokumenty kadrowo-płacowe zawierają wnioskowane dane, co umożliwiłoby ich ocenę przez Sąd. W zaskarżonej decyzji nie podano także ile posiedzeń w 2012 r. odbyła Rada. Jednak z pisma organu wynika, że jedynie dwa. Zatem argumentacja organu co do uzasadnienia, że żądane informacje są informacjami przetworzonymi, nie może zostać uznana za przekonywującą.

Z doświadczenia życiowego wynika, nawet przy braku wiedzy co do wskazanych wyżej okoliczności nieujawnionych przez organ, że udostępnienie żądanych we wniosku informacji, wbrew wywodom zawartym w skardze kasacyjnej, nie będzie wymagać podjęcia wielu czasochłonnych (pracochłonnych) działań o charakterze intelektualnym, połączonych z zaangażowaniem pracowników Ministerstwa Finansów, prowadząc do dezorganizacji pracy i zakłócenia wykonywania podstawowych zadań organu. Ustalenie członków Rady Programu, którzy brali udział w dwóch posiedzeniach tej Rady w 2012 r. i zsumowanie ich wynagrodzeń, nawet bez pomocy programów komputerowych, będzie wymagało niewielkich nakładów pracy, dlatego nie będzie wytworzeniem informacji przetworzonej. Będzie to jedynie techniczne zebranie dokumentów i przeprowadzenie prostych działań rachunkowych, co zdecydowanie nie pozwala na akceptację stanowiska Ministra. W konsekwencji zasadnie Sąd pierwszej instancji przyjął, że Minister nie wykazał, że żądana informacja, jest informacją przetworzoną a w konsekwencji uwzględnił skargę.

Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, zatem na podstawie art. 184 p.p.s.a. ją oddalił.



Powered by SoftProdukt