Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Adam Nita, Sędziowie WSA Agata Ćwik – Bury, Anna Tyszkiewicz - Ziętek (spr.), , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 12 listopada 2020 r. sprawy ze skargi Z. L. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym 1) uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w G. z dnia [...], nr [...] oraz postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...], nr [...] i poprzedzające je postanowienie Prezydenta Miasta G. z dnia [...], nr [...], 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach na rzecz strony skarżącej kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] nr [...] Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Katowicach działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 256, dalej: k.p.a.) oraz art. 17, 18, art. 33 § 1 i art. 34 § 4 i 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1438 ze zm., dalej: u.p.e.a.) po rozpoznaniu zażalenia Z.L. na postanowienie Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w G. z dnia [...] nr [...], uznające za nieuzasadnione zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej w oparciu o tytuł wykonawczy Prezydenta Miasta G. z dnia [...] nr [...] utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego w G. otrzymał do realizacji tytuł wykonawczy Prezydenta Miasta G. z dnia [...] nr [...], wystawiony wobec Z.L. (dalej: zobowiązany, strona, skarżący) obejmujący opłaty dodatkowe za nieopłacone parkowanie pojazdu o nr rej. [...] w dniach [...], [...], [...] oraz [...] w łącznej kwocie [...] zł.

W toku postępowania egzekucyjnego zawiadomieniem z dnia [...] nr [...] zajął wynagrodzenie za pracę zobowiązanego w Komendzie Wojewódzkiej Policji w K., doręczając je zobowiązanemu [...] wraz z odpisem tytułu wykonawczego, a pracodawca zrealizował to zajęcie przekazując organowi egzekucyjnemu w dniu [...] kwotę [...] zł.

Na to postępowanie egzekucyjne zobowiązany złożył w dniu

4 marca 2019 r. zarzuty podnosząc nieistnienie dochodzonego obowiązku z tytułu opłat za parkowanie jego pojazdu w strefie płatnego parkowania w G., wskazanego w tytule wykonawczym z uwagi na niezgodne z obowiązującymi przepisami oznaczenie miejsc do parkowania i brak wymaganego oznakowania poziomego. Poinformował też, że Wydział Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w G. kilkukrotnie wskazywał Zarządowi Dróg Miejskich w G. na nieprawidłowości w oznakowaniu i konieczność jego uzupełnienia.

Organ egzekucyjny zwrócił się do wierzyciela o zajęcie stanowiska w przedmiocie zarzutów, które Prezydent Miasta G. przedstawił w postanowieniu z dnia [...] nr [...], utrzymanym w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach postanowieniem z dnia [...] nr [...].

Wierzyciel podkreślił we wspomnianym wyżej postanowieniu, że samochód osobowy marki Volkswagen o nr rej. [...] należący do strony parkował w dniach w dniach [...], [...], [...] oraz [...] w strefie płatnego parkowania w G. przy ul. [...], a opłaty za parkowanie nie zostały uregulowane. Upomnieniem z dnia [...] nr [...] doręczonym [...] wierzyciel wezwał zobowiązanego do zapłaty opłaty dodatkowej w kwocie [...] zł pod rygorem wszczęcia postępowania egzekucyjnego, czego zobowiązany nie uczynił. Wystawiono więc tytuł wykonawczy nr [...] na tę zaległość i skierowano go do właściwego Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w G., a ten organ zrealizował go w całości w dniu [...].

Zdaniem wierzyciela zgłoszone zarzuty nieistnienia dochodzonego obowiązku oparto na błędnym twierdzeniu zobowiązanego, iż obowiązek zapłaty nie powstał, albowiem niezgodne z przepisami prawa oznaczenie miejsc płatnego parkowania nie obejmowało oznakowania poziomego.

Wierzyciel wyjaśnił, iż obowiązek uiszczenia opłaty parkingowej oraz związany z nim obowiązek zapłaty opłaty dodatkowej za nieuiszczenie opłaty parkingowej, wynika z ustawy z dnia 25 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2068 ze zm., dalej: u.p.p.), a na terenie G. obowiązuje uchwała Rady Miejskiej nr XXVI/506/12 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie określenia strefy płatnego parkowania na drogach publicznych oraz zasad pobierania opłat za parkowanie na terenie miasta Gliwice. Obowiązek uiszczenia opłat za parkowanie pojazdu, którego zobowiązany nie wykonał, jest zatem obowiązkiem wynikającym z mocy prawa.

Wierzyciel dodał, że prawodawca dopuszcza zaniechanie wykorzystania oznakowania poziomego wówczas, gdy jego funkcję zastępuje konstrukcyjne ustalenie stanowisk na wydzielonym parkingu, a z dokumentacji fotograficznej wynika, że pojazd zobowiązanego był zaparkowany na konstrukcyjnie wydzielonym obszarze. Jednoznacznie potwierdził, że każdy nieopłacony postój pojazdu, zarejestrowany przez kontrolującego czterokrotnie w ww. dniach miał miejsce na ul. [...] na stanowisku ustalonym konstrukcyjnie i oznakowanym znakami pionowymi, co potwierdzają dowody fotograficzne i zawiadomienia sporządzone przez obsługujących strefę płatnego parkowania.

W dalszej części uzasadnienia obszernie odniósł się do technicznych kwestii oznakowania stref płatnego parkowania za postój pojazdu i dysponując wydrukami zdjęć pojazdu należącego bez wątpienia do strony, parkującego bez opłaty na ul. [...] w G. zarzut nieistnienia obowiązku oddalił jako nieuzasadniony.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach rozpoznając zażalenie zobowiązanego w postanowieniu z dnia [...] w całości zaaprobowało powyższe stanowisko.

Konsekwentnie więc organ egzekucyjny, dysponując takim stanowiskiem wierzyciela, postanowieniem z dnia [...] nr [...] uznał zarzuty za nieuzasadnione. Posiłkując się wypowiedzią wierzyciela w sprawie zarzutów powtórzył za nim, że pojazd zobowiązanego parkował w datach wskazanych w tytule wykonawczym w strefie płatnego parkowania w G., co potwierdza dokumentacja fotograficzna. Istotą sporu między Prezydentem Miasta G. a zobowiązanym jest sposób oznakowania wyznaczonego miejsca do parkowania, na stanowisku ustalonym konstrukcyjnie i oznakowanym znakami pionowymi. Pojazd zaparkowano w miejscu wyznaczonym, oznaczonym tabliczką T-30, umieszczoną pod znakiem D-18, miejsca te spełniały wymogi konstrukcyjne dla strefy płatnego parkowania i odpowiadały przepisom pkt 5.2.4. załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 3 lipca2003 r., a więc nie wymagają umieszczania oznakowania poziomego. W tym stanie rzeczy, organ egzekucyjny, związany stanowiskiem wierzyciela, uznał rozpatrywany zarzut za bezzasadny.

W zażaleniu na to postanowienie organu egzekucyjnego, zobowiązany ponownie podniósł, że w miejscu parkowania nie umieszczono oznakowania poziomego. Stwierdził, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach dokonało błędnej oceny wymogów, jako powinno spełniać stanowisko postojowe ustalone konstrukcyjnie i nie odniosło się do wywodów strony. Dalszą część zażalenia poświęcono technicznym regulacjom oznakowania stref płatnego parkowania na ul. [...] w G., przedstawiając fotograficzną dokumentację miejsc parkingowych i polemizując z wierzycielem w kwestii konstrukcyjnego ustalenia stanowisk płatnego parkowania.

Organ nadzoru nie uwzględnił zażalenia.

W swoich rozważaniach przytoczył art. 33 § 1 u.p.e.a., zgodnie z którym podstawą do wniesienia zarzutów w sprawie postępowania egzekucyjnego może być m.in. nieistnienie obowiązku (pkt 1). Dalej przywołano art. 34 § 1 tej u.p.e.a., zgodnie z którym zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 § 1 pkt 1-7, 9 i 10 tej ustawy, organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela, z tym, że w zakresie zgłoszonych zarzutów z art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7 - wypowiedź wierzyciela wiąże organ egzekucyjny. Podkreślono przy tym, że wiążąca moc wypowiedzi wierzyciela rozciąga się także na organ II instancji (por. wyrok NSA w Warszawie z 18 stycznia 2012 r., sygn. akt. II GSK 1490/10, wyrok WSA w Gliwicach z dnia 6 sierpnia 2019 r., sygn. akt I SA/Gl 627/19).

Zobowiązany zgłosił nieistnienie dochodzonego obowiązku objętego tytułem wykonawczym, wobec czego uzyskano stanowisko wierzyciela, który uznał go za niezasadny. Postanowienie wierzyciela w tym przedmiocie utrzymano w mocy postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] nr [...].

W tym stanie rzeczy organ odwoławczy powtórzył za wierzycielem, że obowiązki strony wynikają z art. 13 ust. 1 pkt 1 oraz art. 13f ust. 1 tej u.d.p. Czterokrotne nieopłacone parkowanie pojazdu zobowiązanego w G. przy ul. [...] w strefie płatnego parkowania nie jest przez stronę kwestionowane. Spór dotyczy sposobu wyznaczenia miejsc płatnego parkowania. Wyznacza się je za pomocą odpowiednich znaków drogowych, określonych w przepisach wykonawczych do ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2068 ze zm.), a także w przepisach rozporządzeń Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych (...). Wierzyciel stwierdził, że spełniono wszelkie przesłanki by prawidłowo obciążyć stronę opłatami za nieuiszczone parkowanie pojazdu. Słusznie więc organ egzekucyjny wykazał za wierzycielem, iż bezspornie pojazd zobowiązanego parkował w ww. datach w strefie płatnego parkowania. Wierzyciel wskazał przy tym, że że pojazd parkował na stanowisku ustalonym konstrukcyjnie i oznakowanym znakami pionowymi, a zobowiązany twierdzi, że oznakowanie było nienależyte. Podniesione w zażaleniu kwestie dotyczące zasad i sposobu oznakowania miejsc parkingowych oraz ich zastosowania w G. w obrębie ul. [...] rozpoznano już ostatecznie w postanowieniu wierzyciela z dnia [...] nr [...] zaaprobowanym przez SKO w Katowicach postanowieniem z dnia [...] nr [...]. Nie mogą one zatem, w świetle art. 34 § 1 u.p.e.a., podlegać rozważaniom w toku niniejszego postępowania odwoławczego, wobec czego zaskarżone postanowienie utrzymano w mocy.

W skardze na powyższe postanowienie, wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, reprezentujący skarżącego adwokat zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a to:

- art. 7, art. 77 § 1, art. 80 k.p.a. polegające na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, a to poprzez niedostrzeżenie, że miejsca, na których zaparkowany był pojazd skarżącego, nie były w istocie wyodrębnione konstrukcyjnie, gdyż na miejscach tych brak było jakichkolwiek obiektów bądź oznaczeń pozwalających na przyjęcie, gdzie rozpoczynają się, a gdzie kończą poszczególne stanowiska dla pojazdów, natomiast miejsca postojowe stanowiły w istocie jedynie pas czerwonej kostki brukowej, pozbawiony wyraźnych podziałów wyodrębniających stanowiska parkingowe, co w świetle przepisów zawartych punkcie 5.2.4 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. nakazywało oznakowanie miejsc parkingowych znakami poziomymi, zaś brak takiego oznakowania skutkował nieistnieniem obowiązku uiszczenia opłat,

- art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. poprzez prowadzenie postępowania egzekucyjnego w sytuacji nieistnienia obowiązku z tytułu opłat za parkowanie pojazdu skarżącego wskazanego w tytule wykonawczym z uwagi na niezgodne z obowiązującymi przepisami oznaczenie miejsc parkingowych, tj. brak oznakowania poziomego przy jednoczesnym niewyodrębnieniu miejsc, na których zaparkowany był pojazd skarżącego.

Wobec tak sformułowanych zarzutów wniesiono o:

1. uwzględnienie niniejszej skargi oraz o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości;

2. na podstawie art. 135 p.p.s.a. o przeprowadzenie kontroli wszystkich rozstrzygnięć wydanych w sprawie, w tym stanowiska wierzyciela ujawnionego w postanowieniach: Prezydenta Miasta G. oraz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach, a następnie uchylenie w całości postanowienia organu I instancji oraz umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w stosunku do skarżącego wobec nieistnienia obowiązku będącego podstawą wystawienia tytułu wykonawczego,

3. na podstawie art. 200 p.p.s.a. zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik skarżącego na wstępie opisał dotychczasowy przebieg postępowania.

Dalej podniósł, że zarówno postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, jak i poprzedzające je postanowienie organu egzekucyjnego, a także postanowienie wierzyciela oraz postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] dotknięte są wspólnym uchybieniem. Organy te nie dostrzegły, iż miejsca, na których parkował skarżący nie były wyodrębnionymi stanowiskami parkingowymi, a tym samym, wobec braku oznakowania ich znakami poziomymi, brak było podstaw do naliczania opłaty za parkowanie pojazdów. Konsekwencją nieprawidłowych ustaleń faktycznych poczynionych przez organy dokonujące merytorycznego odniesienia się do zarzutów skarżącego było wydanie zaskarżonego postanowienia utrzymującego w mocy postanowienie organu egzekucyjnego.

Następnie autor skargi zauważył, że ze względu na treść art. 3 § 2 pkt 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w świetle którego niedopuszczalna jest bezpośrednia sądowa kontrola postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego oraz postanowienia wierzyciela, a także ze względu na związanie organu nadzoru ostatecznym stanowiskiem wierzyciela, konieczne stało się przeprowadzenie takiej kontroli na zasadzie określonej w art. 135 p.p.s.a.

Przechodząc do istoty sporu podkreślono, że naliczanie opłat za parkowanie byłoby zasadne jedynie wówczas, gdyby stanowiska w strefie płatnego parkowania w rejonie ul. [...] w G. były wyodrębnione konstrukcyjnie. Analiza przepisów dotyczących szczegółowego sposobu oznakowania miejsc postojowych, zawartych m.in. w rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. czy rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 września 2015 r., prowadzi do wniosku, że nie może być mowy o "stanowisku parkingowym wyodrębnionym konstrukcyjnie" w sytuacji, gdy brak jest widocznych granic takiego stanowiska. Tymczasem konstrukcja stanowiąca w ocenie organów administracji "stanowisko wyodrębnione konstrukcyjnie" jest w istocie pasem wielokrotnie przekraczającym długość samochodu i przeznaczonym - jak się wydaje - do parkowania wielu pojazdów. Tym samym nie sposób wskazać wyodrębnienia wymaganych przez przepisy wykonawcze stanowisk, albowiem czym innym jest miejsce parkingowe, a czym innym "stanowisko", którym to pojęciem posługują się przywołane przepisy. Prawidłowe oznakowanie stanowisk parkingowych jest obowiązkiem zarządcy drogi, sposób oznakowania powinien być jednolity oraz nie wzbudzać jakichkolwiek wątpliwości wśród uczestników ruchu, co do charakteru danego stanowiska. Natomiast w razie powstania takich wątpliwości, winny być one rozstrzygane na korzyść strony postępowania, nie zaś organu, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie.

Nadto, na marginesie zauważono, że konstrukcja jezdni w spornym miejscu, w żaden sposób nie określa również szerokości części jezdni, która może być zajęta przez parkujący pojazd, na skutek czego nie sposób ustalić czy mogą tam parkować np. pojazdy ciężarowe (zdaniem skarżącego pojazdy takie w istocie blokowałyby możliwość ruchu).

Wskazano także, że jak podnosił skarżący w składanych zarzutach i zażaleniach, również Wydział Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji zgłaszał swoje zastrzeżenia co do sposobu oznakowania strefy płatnego parkowania, skarżący powołał się na konkretne pisma Policji, które dołączył do zażalenia z dnia 17 czerwca 2019 r., jednak pisma te nie były nigdy brane pod uwagę podczas wydawania rozstrzygnięć w niniejszej sprawie. Pisma te pochodzą z okresu późniejszego niż data zatwierdzenia zmian oznakowania, na które powoływał się Prezydent Miasta G. Wydział Drogowy KMP konsekwentnie zwracał uwagę Zarządowi Dróg Miejskich w G., że sposób oznakowania miejsc w strefie płatnego parkowania nadal budzi zastrzeżenia i jest niezgodny z obowiązującymi przepisami. Okoliczność ta miała istotne znaczenie dla sprawy, a nie została w ogóle dostrzeżona.

W odpowiedzi na skargę organ nadzoru podtrzymał w całości dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi, akcentując wiążący dla organu egzekucyjnego i organu nadzoru charakter wypowiedzi wierzyciela.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Kontroli Sądu – na podstawie art. 3 § 1 i § 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, dalej: p.p.s.a.) podlegało postanowienie z dnia [...], którym organ nadzoru utrzymał w mocy w postanowienie organu egzekucyjnego z dnia [...] uznające za nieuzasadnione zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej w oparciu o tytuł wykonawczy Prezydenta Miasta G. z dnia [...] nr [...] obejmujący opłatę dodatkową za nieopłacone parkowanie pojazdu skarżącego w dniach [...], [...], [...] oraz [...] utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.

W tym miejscu należy też wskazać, że zgodnie z treścią art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a., postanowienia zawierające stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu nie mogą być przedmiotem zaskarżenia do sądu administracyjnego, gdyż mają charakter incydentalny. W pełni skuteczna ochrona praw jednostki w tym zakresie jest zapewniona przez możliwość zaskarżenia do sądu administracyjnego rozstrzygnięć wydanych w sprawie głównej, to jest postanowienia organu nadzoru wydanego na skutek zażalenia od postanowienia organu egzekucyjnego w sprawie zgłoszonych zarzutów. Ocena przez sąd administracyjny zaskarżonego postanowienia Dyrektora Izby Administracji Skarbowej wymaga zatem odniesienia się do sprawy w pełnym zakresie, a więc z uwzględnieniem okoliczności i rozstrzygnięć administracyjnych poprzedzających wydanie zaskarżonego postanowienia, zwłaszcza, że wypowiedź wierzyciela była w niniejszej sprawie wiążąca dla organu egzekucyjnego oraz organu nadzoru.

Tak zakreśloną kontrolę rozpocząć należy od wskazania, że zgodnie z art. 27 § 1 pkt 9 u.p.e.a. zobowiązanemu przysługuje w terminie 7 dni od dnia doręczenia tytułu wykonawczego prawo do zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie postępowania egzekucyjnego. Zamknięty katalog zarzutów zawarty jest w art. 33 § 1 u.p.e.a., który stanowi, że w zarzutach można, tak jak w niniejszej sprawie, wskazać na nieistnienie obowiązku (art.33 § 1 pkt 1 u.p.e.a.).

Podnosząc ten zarzut skarżący wskazał na brak obowiązku uiszczenia opłaty za postój pojazdu w strefie płatnego parkowania, a zatem i opłaty dodatkowej za nieopłacenie postoju, konsekwentnie twierdząc, że nie podlega opłacie parkowanie w miejscu oznakowanym jedynie znakami poziomymi, które nie jest ustalone konstrukcyjnie.

Wierzyciel stanął zaś na stanowisku, że pojazd zobowiązanego był zaparkowany na stanowisku ustalonym konstrukcyjnie i oznakowanym znakami pionowymi. W ocenie wierzyciela wydruki zdjęć z postoju na ul. [...] potwierdzają, iż za każdym razem pozostawiono pojazd bez opłaty w okolicy posesji nr [...] ww. ulicy, parkując go na miejscu wyznaczonym znakami D-18 (zamontowanymi przed 1 sierpnia 2015 r, tj. przed uruchomieniem funkcjonowania Strefy Płatnego Parkowania w G.), co uwidaczniają znajdujące się na fotografiach z dnia [...] i [...] znaki wyznaczające miejsce postoju, gdzie wymagana jest opłata parkingowa. Nadto prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa oznakowanie ww. miejsca postojowego "potwierdza zatwierdzenie zmian oznakowania ulic [...], [...]. [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] z dnia [...] nr [...] i protokołu odbioru wykonanych robót".

Z kolei Samorządowe Kolegium Odwoławcze, rozpoznając zażalenie na powyższe stanowisko wierzyciela, przyznało, że prawodawca dopuszcza zaniechanie wykorzystania znaków poziomych jedynie wówczas, gdy ich funkcję zastępuje konstrukcyjne ustalenie stanowisk na wydzielonych parkingach. W tym kontekście stwierdził, że wierzyciel wykazał właściwe oznakowanie miejsca postojowego zarówno znakiem pionowym, jak również konstrukcyjnie wydzielonym obszarem. Z dokumentacji fotograficznej zgromadzonej w sprawie wynika bowiem, że pojazd parkował w miejscu wyznaczonym znakiem D-18 uzupełnionym dodatkowo tabliczką T-30 informującą o sposobie ustawienia pojazdu względem krawędzi jezdni. Jednocześnie miejsca przy ul. [...] wydzielone zostały konstrukcyjnie i są widoczne "na pierwszy rzut oka" przez przeciętnego kierowcę — znajdują się wszak w zatoczce postojowej wyznaczonej przez krawężnik od strony chodnika, uniemożliwiający wjazd na chodnik, na poziomie innym niż chodnik oraz są zbudowane z kostki betonowej koloru czerwonego wyraźnie odróżniającego się od nawierzchni asfaltowej ul. [...] oraz od nawierzchni chodnika koloru szarego. Jednocześnie z tabliczki T-30 umieszczonej pod znakiem D-18 wynika, że parkowanie przy ul. [...] odbywa się wzdłuż krawędzi jezdni, częściowo na jezdni.

Poza sporem jest natomiast, że pojazd stanowiący własność skarżącego był w dniach: [...], [...], [...] oraz [...] zaparkowany bez uiszczenia opłaty na ulicy [...] w G., w pobliżu posesji oznaczonej nr [...], w obrębie strefy płatnego parkowania wyznaczonej w uchwale Rady Miejskiej w Gliwicach nr XXVI/506/12 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie określenia strefy płatnego parkowania na drogach publicznych oraz zasad pobierania opłat za parkowanie na terenie miasta Gliwice.

Rozpatrując tak zarysowany spór, w którym rację należy przyznać stronie skarżącej, Sąd posłuży się argumentacją przedstawioną w wyrokach WSA w Gliwicach: z dnia 3 lipca 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 30/18, z dnia 20 sierpnia 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 281/18 i sygn. akt I SA/Gl 282/18 oraz z dnia 27 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Gl 919/19 (wszystkie przywoływane orzeczenia sądów administracyjnych dostępne w internetowej bazie orzeczeń NSA na stronie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), którą w pełni podziela i uznaje za własną.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 u.d.p., korzystający z dróg publicznych obowiązani są do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Na mocy art. 13b ust. 3 u.d.p. strefę taką ustala rada gminy (rada miasta) w stosownej uchwale. Opłatę, o której mowa w cytowanym wyżej przepisie pobiera się zgodnie z art. 13b ust. 1 u.d.p., za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo. Istotne jest również i to, że zgodnie z art. 13b ust. 2 u.d.p. strefę ustala się na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących pojazdów samochodowych lub realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności tego obszaru dla pojazdów samochodowych lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej.

Konsekwencją powyższych regulacji jest uznanie, że obowiązek uiszczenia opłaty za parkowanie pojazdu samochodowego w strefie płatnego parkowania jest obowiązkiem wynikającym z mocy samego prawa.

Wymaga również podkreślenia, że w sprawie obowiązku uiszczenia opłaty parkingowej nie prowadzi się odrębnego postępowania administracyjnego i nie rozstrzyga się jej w drodze decyzji administracyjnej. Nie prowadzi się również postępowania wyjaśniającego poprzedzającego rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty. Skoro obowiązek uiszczenia opłaty parkingowej powstaje z mocy prawa przyjąć należy, że możliwość dochodzenia swych racji przez korzystającego z drogi publicznej powstaje dopiero na etapie postępowania egzekucyjnego poprzez złożenie zarzutu nieistnienia obowiązku czy błędu, co do osoby zobowiązanego (art. 33 § 1 pkt 1 i 4 u.p.e.a.) (por. wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2017 r., sygn. akt II GSK 435/16). W konsekwencji w tym zakresie nie jest wymagane konkretyzowanie obowiązku w drodze indywidualnego aktu administracyjnego (por. też np. wyroki NSA: z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. akt II GSK 1859/11; z dnia 16 stycznia 2014 r., sygn. akt II GSK 1816/12; z dnia 22 czerwca 2017 r., sygn. akt II GSK 2783/15).

Wydane w sprawie rozstrzygnięcia oparte zostały w głównej mierze na wykładni dokonanej przez wierzyciela, który stanął na stanowisku, że o obowiązku uiszczenia opłaty decydują znaki pionowe. Z postanowienia wierzyciela wynika przy tym, że interpretując art. 13b ust. 1 u.d.p. skoncentrował się na zacytowanych przez niego fragmentach uchwały siedmiu sędziów NSA z dnia 9 października 2017 r., sygn. akt II GPS 2/17, wywodząc, że decydujące znaczenie mają znaki pionowe. Wskazania jednak wymaga, że wierzyciel odniósł się do powyższej uchwały w sposób wybiórczy. Należy bowiem zauważyć, że w uchwale tej rozstrzygnięto, że zgodnie z art. 13b ust. 1 w związku z art. 13 ust. 1 pkt 1 u.d.p. opłatę za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania pobiera się od korzystającego z drogi publicznej wyłącznie za postój w odpowiednio wyznaczonym do tego miejscu. W uchwale tej wskazano wyraźnie, że: "Celem regulacji dotyczącej opłat za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, określonym w art. 13b ust. 2 ustawy jest usprawnienie ruchu pojazdów w obszarach o znacznym deficycie miejsc postojowych, z uwzględnieniem ogólnych przepisów prawnych o ruchu drogowym. Pobieranie opłat za postój w każdym miejscu, w granicach wyznaczonej strefy parkowania wywoływałoby skutki przeciwstawne do zamierzonych. Oznaczałoby faktyczną aprobatę dla zachowań korzystających z dróg publicznych, które są niezgodne z przepisami prawa – naruszają ograniczenia i zakazy postoju (art. 46 ust. 2 i art. 49 ust. 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym). W ten sposób cel przedsięwzięcia - ustalenie strefy płatnego parkowania zostałby zredukowany do zapewnienia przychodów z tytułu pobierania opłat za postój w tej strefie". Przy czym, co wymaga wyraźnego podkreślenia, w uchwale tej stwierdzono również, że: "Przez ustalenie strefy płatnego parkowania należy rozumieć określenie granic obszaru, który charakteryzuje się znacznym deficytem miejsc postojowych i w związku z tym za postój w tym obszarze pobiera się opłatę. Ustawodawca nakazuje organowi właściwemu do zarządzania ruchem wyznaczenie w tej strefie, w uzgodnieniu z zarządcą drogi, miejsc przeznaczonych na postój pojazdów, w tym stanowisk przeznaczonych na postój pojazdów zaopatrzonych w kartę parkingową (art. 13b ust. 6 pkt 1 u.d.p.). Ten organ może również wyznaczać w strefie płatnego parkowania zastrzeżone stanowiska postojowe (koperty) w celu korzystania z nich na prawach wyłączności w określonych godzinach lub całodobowo (art. 13b ust. 6 pkt 2 ustawy). Można dodać, że posłużenie się przez ustawodawcę w tej regulacji różnymi pojęciami – "ustalenie" strefy płatnego parkowania i "wyznaczenie" miejsc płatnego postoju, a także rozdzielenie tych kompetencji między różne podmioty, potwierdza tezę, że ustalenie strefy płatnego parkowania nie jest równoznaczne z wyznaczeniem miejsc płatnego postoju. Nie cały zatem obszar strefy płatnego parkowania jest miejscem, w którym za postój pojazdów samochodowych można pobierać opłaty". W uchwale zaakcentowano także, że: "znaki informacyjne pionowe mają na celu poinformowanie kierujących pojazdami o rodzaju drogi i sposobie korzystania oraz obiektach znajdujących się przy drodze lub w jej pobliżu przeznaczonych dla użytkowników dróg (pkt 5 załącznika nr 1). Znaki poziome dróg służą zaś zwiększeniu bezpieczeństwa uczestników ruchu i innych osób znajdujących się na drodze, usprawnieniu ruchu pojazdów i ułatwieniu korzystania z dróg (pkt 1.2. załącznika nr 2)".

Z powyższego wynika zatem wyraźnie, że obowiązek uiszczenia opłaty związany jest z postojem pojazdu w wyznaczonym miejscu. Wyznaczenie zaś miejsc i stanowisk postojowych następuje za pomocą odpowiednich znaków drogowych, określonych w przepisach wykonawczych do u.d.p., tj.: w rozporządzeniu Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2002 r., Nr 170, poz. 1393 z późn. zm.) i rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. z 2003 r., Nr 220, poz. 2181 z późn. zm.).

Należy w tym miejscu zauważyć, że w myśl art. 7 ust. 1 u.d.p. znaki dotyczące strefy płatnego parkowania i miejsc postojowych w tej strefie mają charakter znaków informacyjnych. Bez wątpienia zatem nie kreują one obowiązku uiszczenia opłaty za postój w miejscach wyznaczonych tymi znakami, lecz informują, że w tych miejscach taki obowiązek istnieje z mocy prawa. Owo wyznaczenie wiąże się nie tylko z umieszczeniem znaku pionowego D-18 "parking", ale wymaga zastosowania znaku P-18 "stanowisko postojowe" (o ile stanowisko to nie zostało wydzielone konstrukcyjnie – zgodnie z pkt 5.2.4. zdanie pierwsze załącznika nr 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r.), P-19 "linia wyznaczająca pas postojowy". Jednocześnie prawodawca, określając warunki techniczne umieszczania znaków drogowych poziomych, stwierdził, że wspomniane oznakowanie poziome powinno charakteryzować się dobrą widocznością w ciągu całej doby, wysokim współczynnikiem odblaskowości, również w warunkach dużej wilgotności, zachowaniem minimalnych parametrów odblaskowości w całym okresie użytkowania (pkt 1.3. załącznika nr 2 do rozporządzenia z dnia 3 lipca 2003 r.). W pkt 1.2 tegoż załącznika zawarte jest także ogólne wskazanie, że znakowanie poziome dróg ma na celu: zwiększenie bezpieczeństwa uczestników ruchu i innych osób znajdujących się na drodze, usprawnienie ruchu pojazdów i ułatwienie korzystania z drogi.

Jak więc wykazano prawodawca dopuszcza zaniechanie wykorzystania znaków poziomych jedynie wówczas, gdy ich funkcję zastępuje konstrukcyjne ustalenie stanowisk na wydzielonych parkingach. Zasadność obciążenia użytkownika drogi opłatą za parkowanie w lokalizacjach bez znaków poziomych wymaga zatem wykazania, że pojazd pozostawiono w strefie płatnego parkowania na wydzielonym parkingu, w obrębie którego ustalono konstrukcyjnie stanowiska.

Wbrew twierdzeniom organów orzekających w niniejszej sprawie nie jest zatem wystarczające, aby - jak wynika z przytoczonego wyżej opisu uzupełnionego mało czytelnymi, a przy tym biało-czarnymi, a więc nie oddającymi akcentowanego przez wierzyciela zróżnicowania kolorystki poszczególnych obszarów, wydrukami zdjęć - obszar przeznaczony na parkowanie wykonany z kostki betonowej, wyraźnie odróżniał się od asfaltowej nawierzchni jezdni, a od powierzchni chodnika oddzielony był wystającymi krawężnikami uniemożliwiającymi wjazd na chodnik, co jednoznacznie określa równoległy sposób parkowania.

Zasadność obciążenia użytkownika drogi opłatą za parkowanie w lokalizacjach bez znaków poziomych wymaga bowiem wykazania, że pojazd pozostawiono w strefie płatnego parkowania na wydzielonym parkingu, w obrębie którego ustalono konstrukcyjnie stanowiska. Prawodawca dopuszczając rezygnację z zastosowania znaków poziomych nakazał, konstrukcyjne ustalenie stanowisk, a nie jedynie wytyczenie rejonu płatnej strefy parkowania przeznaczonego na pozostawianie pojazdów. Owo konstrukcyjne ustalenie stanowisk ma bowiem zastąpić znaki poziome, które - poza zwiększeniem bezpieczeństwa uczestników ruchu i innych osób znajdujących się na drodze oraz usprawnieniem ruchu pojazdów i ułatwieniem korzystania z drogi (pkt 1.2 załącznika nr 2 do rozporządzenia z dnia 3 lipca 2003 r.) - ma także gwarantować maksymalne wykorzystanie wydzielonych parkingów. Celowi temu służy niewątpliwie wyznaczenie poszczególnych stanowisk postojowych.

Uznanie niezasadności zarzutu skarżącego, w którym wskazał on na nieistnienie obowiązku opłacenia postoju przy ul. [...] wymaga zatem wykazania z odwołaniem się do dokumentacji fotograficznej, że w konkretnych dniach pojazd zaparkowano na stanowisku (a nie w obszarze) ustalonym konstrukcyjnie i oznakowanym znakami pionowymi.

Wobec powyższego zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu egzekucyjnego z dnia [...], a także postanowienie wierzyciela z dnia [...] i utrzymujące je w mocy postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] należało uchylić na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. w zw. z art. 135 p.p.s.a., zobowiązując właściwy organ, aby uwzględnił przedstawioną przez Sąd argumentację.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 200 i art. 205 p.p.s.a., zasądzając na rzecz strony skarżącej kwotę 597 zł, obejmującą uiszczony wpis sądowy od skargi (100 zł), koszty zastępstwa procesowego (480 zł) określone w § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1797 oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 zł).