Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska, Sędziowie Sędzia NSA Krystyna Sidor (sprawozdawca), Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Referent Marzena Okoń, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 listopada 2011 r. sprawy ze skargi T. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania uwierzytelnionego odpisu wywiadu środowiskowego oddala skargę.

Postanowieniem z dnia ...Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpoznaniu zażalenia T. W. utrzymało w mocy postanowienie Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia ...o odmowie wydania uwierzytelnionego odpisu wywiadu środowiskowego z dnia 14 lutego 2011r. i 22 marca 2011r.

W uzasadnieniu wyjaśniono, że w dniach 14 lutego 2011r. i 22 marca 2011r. T. W. wnosiła o sporządzenie kserokopii działów I - IV wywiadów środowiskowych przeprowadzonych odpowiednio - w dniu 14 lutego 2011r. i 22 marca 2011r. Pismami z dnia 7 i 31 marca 2011r. organ wyjaśnił, że w świetle art. 73 kpa nie ma on obowiązku sporządzania kopii akt administracyjnych i doręczania ich stronie.

Wobec powyższego T. W. piśmie z dnia 6 kwietnia 2011r. wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa w sprawie wydania z akt uwierzytelnionych kserokopii tych wywiadów podnosząc, że działy I - IV są "produkowane" w biurze bez jej udziału oraz wskazując na swój ciężki stan zdrowia.

Organ potraktował powyższe wezwanie jako wniosek o wydanie uwierzytelnionych odpisów wywiadów na podstawie art. 73 § 2 kpa jednak uznał, że T. W. nie posiada ważnego interesu w wydaniu jej takich odpisów, dlatego odmówił uwzględnienia wniosku.

Organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji, wyjaśniając dodatkowo, że wywiady środowiskowe zasadniczo składają się z dwóch części obejmujących łącznie cztery działy – pierwsza część (I i II dział) sporządzany jest z udziałem wnioskodawcy, zaś druga część (III i IV dział) jest sporządzana wyłącznie przez pracownika socjalnego i nie wymaga udziału ani potwierdzenia przez wnioskodawcę – zawiera bowiem ocenę sytuacji, wnioski i plan pomocy – o treści tych działów wnioskodawca może jednak zapoznać się przeglądając akta sprawy.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy organ wskazał, że część pierwsza obu wywiadów, których dotyczy wniosek w niniejszej sprawie, zostały sporządzone z udziałem T. W. i przez nią zostały podpisane, choć w wywiadzie z dnia 14 lutego 2011r. dopisała ona, że "nie potwierdza działu I, III i IV", wnioskodawczyni została ponadto powiadomiona w piśmie z dnia 18 kwietnia 2011r. o możliwości zapoznania się z aktami sprawy.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wniosła T. W., domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Podniosła, że wbrew stanowisku organów, posiada ważny interes w uzyskaniu uwierzytelnionych kopii wywiadów środowiskowych, a interes ten wynika z art. 10 i 81 kpa, które gwarantują jej możliwość ustosunkowania do zebranych w sprawie materiałów dowodów, co – zdaniem skarżącej – w przypadku przedmiotowych wywiadów środowiskowych byłoby możliwe dopiero po otrzymaniu ich uwierzytelnionych odpisów.

Skarżąca zarzuciła ponadto wadliwy sposób przeprowadzania wywiadów, zwłaszcza działu III i IV, które powinny zawierać merytoryczną ocenę sprawy i wnioski pracownika socjalnego.

Podniosła również, że w świetle art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej postanowienie w niniejszej sprawie nie mogło być wydane z "upoważnienia wójta", skoro w sprawach pomocy społecznej Wójt Gminy upoważnił do tego Kierownika OPS.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art.1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r.- Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269) sąd administracyjny sprawuje kontrolę zaskarżonego aktu (decyzji, postanowienia) w zakresie jego zgodności z prawem.

Zaskarżone postanowienie prawa nie narusza.

Skarżąca wnosiła o sporządzenie przez organ administracji uwierzytelnionych kserokopii wywiadów środowiskowych przeprowadzonych z jej udziałem w dniach 14 lutego 2011r. i 22 marca 2011r.

Wniosek ten nie mógł być przez organ uwzględniony, ponieważ przepisy nie przewidują obowiązku sporządzania przez organ kserokopii akt administracyjnych lub ich odpisów i doręczania ich stronie. (por. wyrok WSA z dnia 20 kwietnia 2006r., II SA/Wa 2906).

W świetle art. 73 § 1 kpa w każdym stadium postępowania organ administracji publicznej obowiązany jest jedynie umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek lub odpisów. Jego rola polega więc wyłącznie na zapewnieniu stronom realnych możliwości przeglądania akt sprawy oraz utrwalania na własny użytek wiadomości zawartych w aktach przez ich notowanie czy też wykonywanie odpisów, w tym również sporządzanie kopii akt administracyjnych przy pomocy kserokopiarki. Natomiast organ administracji nie ma obowiązku wykonywania, nawet odpłatnie, kserokopii dokumentów zawartych w aktach i dostarczania ich stronie, gdyż utrwalenie wiadomości zawartych w aktach administracyjnych w postaci notatek lub odpisów przepis art. 73 § 1 kpa jednoznacznie powierza stronie, bez względu na użyte przez nią w tym celu środki techniczne. (por. wyrok NSA z dnia 5 lipca 2005r., GSK 898/04).

Wykonywanie odpisów przez organ jest możliwe wyłącznie na podstawie art. 73 § 2 kpa i dotyczy tylko odpisów uwierzytelnionych, które stają się nowymi dokumentami, regułą zaś jest samodzielne wykonywanie "zwykłych" (nie uwierzytelnionych) odpisów przez stronę zgodnie z art. 73 § 1 kpa. (por. wyrok WSA z dnia 26 lipca 2006r., II SA/Wa 776/06, LEX nr 258357). Wydawanie odpisów ma charakter wyjątkowy i jest możliwe jedynie pod warunkiem, że strona wykaże, iż ma w tym ważny interes.

Jak wynika z akt sprawy, skarżąca T. W. została zawiadomiona o prawie przeglądania akt, mogła więc skorzystać z uprawnienia wynikającego z art. 73 § 1 kpa do przeglądania zgromadzonych w niej dokumentów i sporządzania z nich notatek.

Skarżąca nie zażądała również od organu umożliwienia jej sporządzenia kopii dokumentów z akt sprawy na własny koszt.

Wbrew zarzutom, nie wykazała także, by miała ważny interes w żądaniu - na podstawie art. 73 § 2 kpa - sporządzenia przez organ uwierzytelnionych odpisów wskazanych dokumentów. Wprawdzie wyjaśniła, że stan zdrowia jej to uniemożliwiał, ale okoliczności tej nie wykazała.

Odmowa uwzględnienia wniosku jest więc usprawiedliwiona.

W niniejszym postępowaniu nie może być natomiast rozpoznawana kwestia ewentualnej wadliwości przedmiotowych wywiadów – na co wskazuje skarżąca – ponieważ jest to kwestia mocy dowodowej dokumentu, a to może być oceną Sądu wyłącznie w postępowaniu merytorycznym, a nie w sprawie niniejszej dotyczącej wydania uwierzytelnionych odpisów tych dokumentów.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut nieważności postanowienia organu I instancji z tego powodu, że zostało ono wydane " z upoważnienia Wójta" w sytuacji, gdy w sprawach pomocy społecznej Wójt Gminy upoważnił do tego Kierownika OPS – postanowienie z dnia 1 lipca 2011r. utrzymane w mocy zaskarżonym postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie zostało faktycznie wydane przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej, działającego z upoważnienia Wójta Gminy – nie zachodzi więc wskazywana przez skarżącą sprzeczność.

Z powyższych względów należy uznać, że postanowienie organu odmawiające uwzględnienia wniosku T. W., jak i utrzymujące je w mocy postanowienie organu odwoławczego nie naruszają obowiązujących przepisów, a zatem skarga podlega oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm