Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie: sędzia NSA Ewa Dzbeńska (spr.) sędzia NSA Monika Nowicka Protokolant sekretarz sądowy Monika Myślak - Kordjak po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 kwietnia 2010 r. sygn. akt II SA/Wa 2130/09 w sprawie ze skargi J. W. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] listopada 2009 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w przedmiocie ochrony danych osobowych uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2010 r., sygn. akt II SA/Wa 2130/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] sierpnia 2009 r. w zakresie rozstrzygnięcia dotyczącego K. S. w przedmiocie umorzenia postępowania.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zaskarżoną do WSA w Warszawie decyzją utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] sierpnia 2009 r. umarzającą postępowanie w sprawie skargi J. W. na przetwarzanie jego danych osobowych przez K. S. na stronie internetowej [...] oraz przez A. B. na stronie internetowej [...].

W uzasadnieniu wskazano, iż w dniu 25 sierpnia 2008 r. do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga J. W., w której wskazał, iż na forum internetowym na stronie [...] zostały udostępnione jego dane osobowe w zakresie imienia, nazwiska oraz wizerunku. Ponadto na forum tym "wklejono" dodatkowo informacje o nim i jego hodowli [...] pochodzące z forum [...]. Wobec powyższego zwrócił się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o wydanie decyzji administracyjnej nakazującej usunięcie z for internetowych [...] oraz [...] tematów z jego nazwiskiem.

W ocenie organu przetwarzanie danych osobowych skarżącego przez K. S. na stronie internetowej [...] nie nastąpiło w związku z jej działalnością zarobkową ani zawodową, a zatem przepisy ustawy o ochronie danych osobowych nie miały zastosowania w sprawie. Brak w związku z tym podstaw do wydania przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych decyzji administracyjnej merytorycznie rozstrzygającej kwestię przetwarzania danych skarżącego na w/w stronie internetowej.

Odnosząc się natomiast do kwestii przetwarzania danych osobowych J. W. na stronie internetowej [...], organ podniósł, iż strona ta już od kilku miesięcy nie istnieje, a zatem przetwarzane na niej dane osobowe skarżącego zostały usunięte. Uznano zatem, że dalsze prowadzenie postępowania w tym zakresie byłoby bezprzedmiotowe.

W skardze na powyższą decyzję, w zakresie rozstrzygnięcia dotyczącego K. S., J. W. powołując się na treść art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, podniósł, iż ustawodawca w tym przepisie nie odnosi się do kwestii celów prowadzenia strony. Podkreśla jedynie związek pomiędzy przetwarzaniem danych osobowych, a działalnością zarobkową lub zawodową. Nie do przyjęcia jest zatem stwierdzenie organu, iż strona [...] stanowi jedynie narzędzie służące użytkownikom forum do wymiany opinii i informacji na temat hodowli [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględniając skargę na powyższą decyzję, stwierdził, że podstawą wydania przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych decyzji umarzającej postępowanie w sprawie przetwarzanie danych osobowych J. W. przez K. S. na stronie internetowej [...] był przepis art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

W ocenie Sądu I instancji użyte w tym przepisie sformułowanie "w związku z działalnością zarobkową lub zawodową" wskazuje, iż nie chodzi tu tylko o działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawa o ochronie danych osobowych nie ogranicza bowiem zastosowania jej przepisów do osób fizycznych, które mają zarejestrowaną działalność gospodarczą, ale obejmuje swoim działaniem wszelkie przejawy aktywności związane z przetwarzaniem danych osobowych przez osobę fizyczną, które pozostają w związku z jej działalnością zarobkową lub zawodową.

Ponadto stwierdzono, że ustawa o ochronie danych osobowych obejmuje swoim zastosowaniem wszelką działalność zarobkową. W tym kontekście nie bez znaczenia była zatem podnoszona przez skarżącego okoliczność, że K. S. prowadzi hodowlę [...] m. in. [...]. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie miał na względzie, że hodowla [...] nie musi być prowadzona w formie zarejestrowanej działalności gospodarczej ale może mieć cel zarobkowy, gdyż może wiązać się ze sprzedażą [...], a zatem z odpłatnością.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie organ w toku postępowania nie podjął żadnych czynności w celu ustalenia, czy K. S. faktycznie prowadzi hodowlę [...] m. in. [...], a zatem, czy prowadzenie przez nią strony internetowej [...], na której znajduje się "Forum [...]" i przetwarzane są dane osobowe hodowców [...], może pozostawać w związku z jej działalnością zarobkową. Tym samym, w ocenie Sądu I instancji, zaskarżona decyzja nie odpowiada wymogom art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono:

1) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej powoływanej jako "P.p.s.a." wobec błędnego przyjęcia, że organ wydając zaskarżoną decyzję naruszył art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

2) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. poprzez jego zastosowanie na skutek błędnego przyjęcia, że organ naruszył przepisy postępowania, co miało istotny wpływ na wynik sprawy.

W uzasadnieniu wskazano, że w zaskarżonym rozstrzygnięciu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie błędnie uznał, że organ w toku postępowania nie podjął żadnych czynności w celu ustalenia czy K. S. faktycznie prowadzi hodowlę [...], a zatem czy prowadzenie przez nią strony internetowej [...] może pozostawać w związku z jej działalnością zarobkową. W decyzji organ wskazał bowiem, iż zamieszczone na wskazanej stronie internetowej treści świadczą, iż przetwarzanie danych osobowych nie następuje z jakąkolwiek działalnością zarobkową czy zawodową K. S. Strona ta nie zawiera informacji dotyczącej prowadzonej hodowli [...] czy też innej działalności zarobkowej ani też w żaden sposób do takiej działalności się nie odnosi, a jedynie umożliwia zarejestrowanym użytkownikom wymianę informacji i opinii dotyczących ich zainteresowań, tj. [...]. Nie sposób zatem przyjąć, aby strona ta prowadzona była w związku z jakąkolwiek inną niż hobbystyczna działalnością tej osoby. Nie można przy tym uznać, iż tylko ze względu na fakt, że K. S. prowadzi hodowlę [...], prowadzona przez nią strona internetowa dotycząca [...], będzie pozostawać w związku z prowadzoną działalnością zarobkową (tj. hodowlą).

Organ nie podzielił także stanowiska Sądu I instancji, iż dla ustalenia czy prowadzenie strony internetowej następuje w związku z działalnością zarobkową lub zawodową K. S., konieczne jest ustalenie czy prowadzi ona hodowlę [...]. Nawet jeżeli prowadzi ona hodowlę [...] to nie sposób uznać, że przetwarza dane osobowe J. W. na stronie internetowej w związku z tą działalnością.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną J. W. wniósł o jej oddalenie, podzielając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje wniesiona skarga kasacyjna zawiera usprawiedliwione podstawy. Stosownie do art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem zgodnie z art. 183 § 1 powołanej ustawy rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Oznacza to, że zakres rozpoznania sprawy wyznacza sama strona wnosząca skargę kasacyjną poprzez konstrukcję podstaw kasacyjnych.

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie oparta została na obu podstawach określonych w art. 174 powołanej ustawy. W tej sytuacji w pierwszej kolejności, co do zasady, rozpoznaniu podlega zarzut naruszenia przepisów postępowania. Dopiero bowiem po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy można przejść do skontrolowania prawidłowości zastosowania prawa materialnego i jego wykładni.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela stanowiska Sądu I instancji, iż zaskarżona decyzja została wydana bez wyjaśnienia istotnych okoliczności mających wpływ na wynik sprawy. Oznacza to, że zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 145 §1 ust.1 lit.c w zw zart.7, 77 kpa jest zasadny. Zauważyć należy, że ustalenie stanu faktycznego w drodze zebrania i oceny materiału dowodowego jest funkcją postępowania administracyjnego, w którym organy administracji publicznej zobowiązane są, zgodnie z art. 7 i 77 § 1 kpa do podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Sąd administracyjny natomiast kontroluje, czy proces ten został przeprowadzony zgodnie z prawem. Zasadnie wnoszący kasację wskazuje, ze materiał dowodowy w sprawie został zebrany w sposób wyczerpujący. W aktach administracyjnych sprawy znajduje się informacja, że K. S. nie prowadzi zarejestrowanej działalności gospodarczej. Natomiast ze znajdującej się w aktach sprawy kopii strony internetowej hodowli [...] wynika, że K. S. prowadzi hodowle [...] między innymi [...] w celach zarobkowych. Wobec powyższego uznać należy, że zarzut naruszenie przez organy art. 7,77,kpa nie miał miejsca. W tej sytuacji obowiązkiem Sądu I instancji zgodnie z treścią art. 133 §1 p.p.s.a. było rozpoznanie sprawy i ustalenie; po pierwsze czy na prowadzonej przez K. S. stronie internetowej [...], na której znajduje się "Forum [...]" przetwarzane są dane osobowe J. W. Po drugie czy przetwarzanie tych danych pozostaje w związku z działalnością zarobkową K. S.

Sąd I instancji uchylił się od odpowiedzi na postawione w uzasadnieniu wyroku pytania, choć dysponował pełny materiałem dowodowym w tej sprawie.

Rozpoznając ponownie sprawę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odpowie na postawione powyżej pytanie i rozważy, czy stanowisko organu jest błędne czy zasadne. Jeśli uzna, że stanowisko to jest uprawione rozważy, czy organ miał podstawę do umorzenia postępowania, czy też powinien rozpoznać sprawę merytorycznie i odmówić zastosowania sankcji przewidzianej w przepisie art. 18 ust.1 pkt. 6 ustawy o ochronie danych osobowych.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w wyroku na podstawie art. 185 §1 p.p.s.a. Na podstawie art.207 §2 p.p.s.a. odstąpiono od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego.