Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Świstak (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Maria Kwiecińska Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi Z. D., V. K., L. M. na uchwałę Rady Miejskiej Krzywinie z dnia 28 października 2009r. Nr XXXII/255/2009 w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania; I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały Rady Miejskiej Krzywinia z dnia 28 października 2009r. Nr XXXII/255/2009, II. określa, że zaskarżona uchwała nie może być wykonana, III. zasądza od Rady Miejskiej Krzywinia tytułem zwrotu kosztów postępowania: - na rzecz V. K. kwotę 557,- zł (pięćset pięćdziesiąt siedem złotych), - na rzecz Z. D. kwotę 557,- zł (pięćset pięćdziesiąt siedem złotych), - na rzecz L. M. kwotę 557,- zł (pięćset pięćdziesiąt siedem złotych).

Uchwałą z dnia [...] 2009 r., Nr [...], podjętą na podstawie na podstawie art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), Rada Miejska K. uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obrębie wsi B., W. i Ż.

Uchwała ta opublikowana została w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego z dnia [...] 2009 r., Nr [...], poz. [...].

W dniu 20 grudnia 2010 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wpłynęła skarga Z. D., V. K. oraz L. M. na powyższą uchwałę Rady Miejskiej K. z dnia 28 października 2009 r.

Skarżący zaskarżonej uchwale zarzucili naruszenie:

- art. 8 k.p.a. poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz świadomości i kultury prawnej obywateli;

- art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez zgodę na finansowanie przez inwestora, a nie z budżetu gminy zmian studium oraz finansowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla projektowanego przedsięwzięcia nie będącego inwestycją celu publicznego;

- art. 17 pkt 10 oraz art. 11 pkt 1 i 10, art. 17 pkt 1 i 11, art. 18, art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez wadliwość postępowania nad projektem uchwały miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i wadliwość uchwalania samego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz poprzez pozbawienie społeczeństwa i stron postępowania możliwości skorzystania z przewidzianych przepisami procedur i ochrony ich praw i interesów;

- art. 72 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska w zw. § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego poprzez naruszenie w sposób istotny trybu sporządzania aktu planistycznego, jakim jest plan miejscowy, szczególnie poprzez brak opracowania ekofizjograficznego.

- art. 10 k.p.a. poprzez nie zapewnienie stronom przed wydaniem decyzji, uchwał i postanowień prawa wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów;

- art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko poprzez nie zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu;

- art. 7 k.p.a. poprzez nie podjęcie przez Radę Miejską K. oraz Burmistrza i Urząd Miasta K. wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia faktycznego charakteru i oddziaływania planowanej inwestycji mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli, w szczególności w zakresie niebezpiecznie i szkodliwie bliskiej odległości planowanego przedsięwzięcia od zabudowań mieszkalnych i zabezpieczenia właścicieli działek położonych w najbliższym sąsiedztwie inwestycji przed negatywnym oddziaływaniem z niej wynikającym oraz poprzez zaniechanie i nie podjęcie pełnego zbadania i pełnego rozpatrzenia ogólnie dostępnych materiałów, zwłaszcza opracowań naukowych dotyczących szkodliwego wpływu elektrowni wiatrowych na zdrowie ludzi i na przyrodę, w szczególności negatywnego oddziaływania inwestycji na osoby zamieszkujące tak w najbliższym jak i dalszym sąsiedztwie działek, na których planowana jest inwestycja, a także na środowisko przyrodnicze;

- art. 85 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko w zw. z art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niewystarczające uzasadnienie skarżonej uchwały;

- art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko poprzez wydanie postanowienia uzgadniającego przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu i opinii sanitarnej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. w oparciu o niepełny, nieprecyzyjny raport o oddziaływaniu na środowisko dla planowanej budowy elektrowni wiatrowych;

- art. 3 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko poprzez brak przedstawienia dla przedsięwzięcia całościowej oceny oddziaływania na środowisko, a ograniczenie się do 19 cząstkowych dotyczących 1 lub 2 elektrowni wiatrowych raportów oddziaływania na środowisko;

- art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez nie uwzględnienie wymagań ładu przestrzennego, walorów krajobrazowych, wymagań ochrony środowiska, ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, wymagań ochrony zdrowia, walorów ekonomicznych przestrzeni;

- art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko poprzez nie wykorzystanie w prognozie oddziaływania na środowisko stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, szczególnie w zakresie oddziaływania hałasu słyszalnego i infradźwięków na zdrowie i życie ludzi i innych żywych organizmów.

Uzasadniając powyższe zarzuty skarżący podnieśli, iż niezgodne z prawem okazało się już samo finansowanie opracowywania zmian w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy K. oraz opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obrębie wsi B., W. i Ż.. Koszty te zostały pokryte przez inwestora planowanej inwestycji - firmę "A" Sp. z o. o., co jest sprzeczne z nakazami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - art. 13 ust. 1. Sprawy ładu przestrzennego należą do zadań własnych gminy, a te w myśl art. 167 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych są finansowane z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Środki na sfinansowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie mogą pochodzić z innych, pozabudżetowych źródeł. Ponadto planowana inwestycja nie stanowi inwestycji celu publicznego.

Dalej skarżący zarzucili, iż skarżona uchwała została podjęta z pominięciem udziału społeczeństwa w procesie uchwalania tego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przystąpienie do sporządzenia planu jak i kolejne etapy tej procedury planistycznej powinny być podawane do publicznej wiadomości w drodze obwieszczeń w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze objętym tą procedurą. Ogłoszenia zatem winny być wywieszane na tablicach sołeckich w każdej z trzech miejscowości, których obszar obejmowała procedura planistyczna. Tymczasem ogłoszenia wywieszane były jedynie na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta i Gminy K. Zdaniem skarżących doszło także do naruszenia art. 17 pkt 1, pkt 10 i pkt 11 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przez wadliwe obwieszczenie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu oraz wadliwe ogłoszenie o wyłożeniu projektu planu do publicznego wglądu i możliwości wnoszenia

uwag do tego planu. Z treści art. 17 pkt 10 ustawy wynika, że w tym wypadku burmistrz ogłasza (w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości) o wyłożeniu projektu planu do publicznego wglądu na co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia i wykłada ten projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko do publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni oraz organizuje w tym czasie dyskusję publiczną nad przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami. Natomiast z treści zaskarżonej uchwały wynika, iż termin wyłożenia projektu planu do publicznego wglądu zawierał się w czasie od 18 września 2009 r. do 12 października 2009 r., a więc obejmował 25 dni kalendarzowych, co po odjęciu dni wolnych od pracy urzędu spowodowało, że wyłożenie projektu planu do publicznego wglądu w praktyce trwało 17 dni. Natomiast dwudziestojednodniowy okres wyłożenia projektu planu musi przypadać na dni pracy urzędu, kiedy to możliwe jest publiczne zapoznanie się z wyłożonym dokumentem. W okres ten nie można wliczać dni wolnych od pracy, gdyż dostęp do wyłożonego projektu był wówczas niemożliwy.

Skarżący wskazali również, że na etapie przed przystąpieniem do prac nad uchwalaniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego koniecznym było przygotowanie opracowania ekofizjograficznego zawierającego nie tylko część kartograficzną, lecz również opisową. Tymczasem przed przystąpieniem do procedury uchwalania wyżej wskazanej uchwały takiego opracowania nie było. Brak tego opracowania dla obszaru stanowi tym samym naruszenie art. 72 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska w związku z § 10 ust. 2 rozporządzenia z dnia 26 sierpnia 2003 r. Ministra Infrastruktury w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Dalej skarżący podnieśli, iż podjęcie zaskarżonej uchwały narusza przepisy prawa w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych obszaru położonego w sąsiedztwie Parku Krajobrazowego, i decydująco wpłynie na obniżenie jego walorów krajobrazowych. Umieszczenie w tym miejscu tak dużej liczby ogromnych elektrowni wiatrowych - 19 sztuk o wysokości 151,5 m i średnicy wirnika turbiny 93 m - zaburzy organizację przestrzeni oraz wprowadzi dysonans krajobrazowy.

Według Z. D., V. K. oraz L. M. w rażącej sprzeczności z kwestionowaną uchwałą znajdują się też inne akty prawa miejscowego w szczególności "Prognoza oddziaływania na środowisko przyrodnicze miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczenia gruntów do zalesienia i podlegających szczególnej ochronie z uwagi na walory krajobrazowe w obrębie wsi Ż. i L., gmina K." z kwietnia 2010 r. oraz uchwała nr [...] Rady Miejskiej K. z dnia [...] czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczenia gruntów do zalesienia i podlegających szczególnej ochronie z uwagi na walory krajobrazowe w obrębie wsi Ż. i L.

Uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków elektrowni wiatrowych na obszarze chronionego krajobrazu, w pobliżu Parku Krajobrazowego im. [...] nie tylko sprzeciwia się celom ustanowienia tego obszaru chronionego oraz Parku, lecz również stanowi zagrożenie dla zachowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych tego terenu. Planowana na tym obszarze inwestycja ma bowiem polegać na budowie zespołu licznych, wysokich obiektów przemysłowych, które rzucać się będą w oczy z daleka i będą deformować krajobraz. Nadto w § 4 ust. 4 uchwały dopuszcza się możliwość przebudowy istniejących systemów melioracyjnych w przypadku ich kolizji z projektowanymi elektrowniami, co narusza zakaz dokonywania zmian stosunków wodnych z rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego nr [...] Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] 2006 r.

Skarżący wskazali, iż zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza: wymagania ładu przestrzennego, walory krajobrazowe, wymagania ochrony środowiska, ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, wymagania ochrony zdrowia, walory ekonomiczne przestrzeni. Natomiast wzniesienie górującego nad otoczeniem zespołu elektrowni wiatrowych zakłóci ład przestrzenny i walory krajobrazowe, niekorzystnie wpłynie na zachowanie środowiska naturalnego unikalnych na tym terenie okazów flory i fauny, wpłynie na zdegradowanie dziedzictwa kulturowego w zakresie gospodarki rolnej, na zdrowie mieszkańców tych obszarów oraz na walory ekonomiczne tego terenu.

Zdaniem skarżących nieprawidłowo została wykonana prognoza oddziaływania hałasu słyszalnego zaś występowanie i oddziaływanie infradźwięków w ogóle pominięto. Nieprawidłowym było ograniczenie raportów o oddziaływaniu na środowisko do oddziaływania tylko pojedynczych elektrowni wiatrowych. W przedmiotowym przypadku planowane jest skupisko elektrowni, co będzie powodowało kumulację hałasu - zwiększa jego natężenie i zasięg. Opracowanie raportów w zakresie przedstawienia oddziaływania hałasu polegało na rysowaniu kółek dla pojedynczych elektrowni z łagodnymi przejściami w przypadku zachodzenia na siebie. Według autorów skargi jest to przedstawienie fałszywe, gdyż powoduje zawężenie pola oddziaływania. Zwarta zabudowa wsi Ż., jak i tereny przeznaczone pod zabudowę, biegnące wzdłuż drogi Ż. -W. znalazły się więc w wysoce ponadnormatywnym polu oddziaływania hałasu słyszalnego. Skarżący stwierdzili, że skupiska elektrowni, szczególnie zaś zespół 6 elektrowni w Ż., projektowany 400-500 m od zwartej zabudowy wsi, znacznie przekraczają dopuszczalne normy hałasu słyszalnego. Ich zdaniem pominięto też fakt, że zabudowa wsi znajduje się na obszarze zagrożenia ewentualną katastrofą budowlaną, gdyż np. w przypadku awarii uszkodzone fragmenty śmigła mogą zostać rozrzucone w promieniu ponad 1 km. Ponadto wraz z zużyciem elektrownie generują coraz wyższy hałas - głośność wyeksploatowanych turbin szacuje się na 120 dB (zamiast fabrycznych 105 dB).

Skarżący powołując się na opracowanie "Elektrownie wiatrowe i ich oddziaływanie na środowisko" dr inż. H. W. wskazali, iż przy odległościach zatwierdzonych skarżoną uchwała, należałoby zakazać mieszkańcom otwierania okien by nie zostały przekroczone dopuszczalne normy hałasu słyszalnego w pomieszczeniach zamieszanych przez ludzi, oraz że nie została przeprowadzona prognoza wpływu na zdrowie tzw. zjawiska migotania cienia.

W ocenie skarżących podstawa jak i treść uchwały w zakresie oddziaływania na środowisko i ludzi jest nie do przyjęcia. Nie opiera się ona na najnowszych dostępnych badaniach, a taki obowiązek wynika z ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Dotyczy to szkodliwej dla zdrowia i chorobotwórczej, zbyt bliskiej lokalizacji farm wiatrowych od siedzib ludzkich. Naruszono zatem art. 52 ust. 1 tejże ustawy, który mówi, iż informacje zawarte w prognozie oddziaływania powinny być opracowywane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny. Pominięto całkowicie, że emitowane przez turbiny dźwięki niskiej częstotliwości są źródłem bardzo poważnej choroby, patologii ogólnoustrojowej nazwanej "syndromem turbin wiatrowych".

Skarżący powołując się na zagraniczne opracowania naukowe wskazali także na zagrożenie wywołania przez elektrownie wiatrowe dla zdrowia osób przebywających w ich otoczeniu.

Dodatkowo skarżący wskazali, iż teren całej Gminy K. jest obszarem chronionego krajobrazu na mocy Rozporządzenia nr [...] Wojewody L. z [...]1992 r. Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 3 tego Rozporządzenia - "zakazuje się prowadzenia działalności przemysłowej, która w istotny sposób wpłynęłaby na zmianę istniejącego krajobrazu i mogłaby spowodować znaczne zdegradowanie środowiska przyrodniczego"; § 3 pkt. 2: "wprowadza się następujące zasady gospodarowania na obszarach chronionego krajobrazu (ust. 1): harmonizowania z otaczającym krajobrazem wszelkiego budownictwa; (ust. 2): wprowadzenia wzmożonego nadzoru w zakresie ładu przestrzennego i dyscypliny budowlanej"; § 5: "Przestrzeganie zakazów, ograniczeń i zasad, o których mowa w § 3 obowiązuje organy administracji państwowej i samorządowej oraz jednostki administracyjne i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą"; § 6: "Granice obszarów chronionego krajobrazu określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia należy wprowadzić do planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego, planów obszarów funkcjonalnych i innych planów".

Według autorów skargi należy podważyć również sporządzenie wielu cząstkowych raportów oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, podczas gdy przedsięwzięcie stanowi nierozerwalną całość i polega na budowie zespołu elektrowni wiatrowej Ż.. Koniecznym więc byłoby sporządzenie jednego raportu oddziaływania na środowisko dla całego zespołu elektrowni, którego oddziaływanie na środowisko różni się zasadniczo od wpływu pojedynczej elektrowni wiatrowej. Cząstkowe raporty nie odnoszą się do obiektów przyrody takich jak obszary chronionego krajobrazu, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody i nie analizują rozmieszczenia składu gatunkowego i przestrzennego rozmieszczenia gatunków chronionych, zwłaszcza ptaków i nietoperzy, co uniemożliwia w zasadzie podejmowanie na ich podstawie prawidłowych ocen i decyzji

Uchwała nie bierze także pod uwagę postanowień Europejskiej Konwencji Krajobrazowej ratyfikowanej przez Polskę w 2004 r., a jej realizacja stoi w sprzeczności z zapisami Konwencji.

Odpowiadając na skargę Rada Miejska K. wniosła o jej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów skargi organ wyjaśnił, iż szereg wykazanych jako naruszone przepisów kodeksu postępowania administracyjnego nie ma zastosowania do procedury uchwalania planu zagospodarowania przestrzennego, co wynika wprost z art. 1 k.p.a.

Niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 13 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez finansowanie studium ze środków pozabudżetowych. Jakkolwiek art. 21 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym traktuje o kosztach sporządzenia planu to zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych pokrycie tych kosztów przez inny podmiot jest kwestia wewnętrzna Gminy, i w sytuacji, gdy procedura planistyczna została zachowana, nie może powodować stwierdzenia nieważności uchwały.

Zdaniem organu całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia art. 77 ust.1 i art. 79 oraz art. 85 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Powołane przepisy dotyczą postępowania w sprawie wydania decyzji środowiskowej, a w szczególności oceny oddziaływania na środowisko. Przepisy te nie mają zastosowania do uchwalania planu zagospodarowania przestrzennego. Raporty, o których mowa w skardze, sporządza się w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Zgodnie z art. 59 wyżej wskazanej ustawy z 3 października 2008 r. przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymienionych w art. 59. Natomiast plan zagospodarowania przestrzennego nie należy do przedsięwzięć wymienianych przez ustawodawcę.

Niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 72 ustawy z 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie opracowań ekofizjograficznych gdyż do planu zagospodarowania przestrzennego została sporządzona Prognoza oddziaływania na środowisko przyrodnicze wraz z oceną ekofizjograficzną.

Organ nie zgodził się również z zarzutem naruszenia w procedurze planistycznej art. 17 pkt. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wskazując, iż ogłoszenie o wyłożeniu projektu planu do publicznego wglądu zamieszczono w "[...]" z dnia 10 września 2009 r., następnie obwieszczenie w tej sprawie zamieszczono na stronie internetowej - [...]oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w K., poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miasta i Gminy K. od 10 września 2009 r. do 27 października 2009 r. W ogłoszeniu oraz obwieszczeniu wyznaczono termin składania uwag dotyczących projektu planu w ciągu 17 dni, co spełnia wymóg określony w art. 17 pkt. 11 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Organ zaznaczył także, iż art. 11 ustawy z 27 marca 2003r. dotyczy procedury uchwalania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, co nie jest przedmiotem skargi.

Pismem z dnia 10 stycznia 2011 r. odnosząc się do odpowiedzi na skargę z dnia 14 grudnia 2010 r., wnieśli o jej nieuwzględnienie, gdyż została podpisana przez Przewodniczącego Rady Miejskiej K. R. M., który stanowisk wyrażonego w odpowiedzi na skargę nie uzgadniał z nikim z Rady Miejskiej K. obecnej kadencji.

W dniu 13 stycznia 2011 r. do Sądu wpłynęło pismo "Zespołu Radnych Rady Miejskiej K." podpisane przez M. M., J. Z. i A. N. w którym wnieśli "votum separatum" do treści odpowiedzi na skargę podpisanej przez R. M., gdyż pismo to nie było uzgodnione z ogółem radnych Rady Miejskiej K. i stanowiło akt jego samowoli.

W piśmie procesowym z dnia 7 marca 2011 r. skarżący odnosząc się do treści odpowiedzi na skargę podnieśli, iż z pisma Burmistrza Miasta i Gminy K. z dnia 23 września 2010 r. wynika, iż na ten dzień brak było opracowania fizjograficznego dla przedsięwzięcia polegającego a budowie zespołu elektrowni wiatrowych "Ż.". Oznacza to, iż pracownia tego nie było w dniu złożenia wezwania do naruszenia prawa. Ponadto skarżący podnieśli, iż zgodnie z art. 49 k.p.a. strony zawiadamiane są o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania. Miejscowością, o której mowa jest miejscowość zamieszkiwania strony postępowania, a nie miejscowość siedziby organu. Dodatkowo skarżący załączyli opinię sporządzoną przez dr inż. Z. D. z Akademii [...] w K. o zagrożeniach dla człowieka i środowiska spowodowanych niewłaściwą lokalizacją elektrowni wiatrowych.

W dniu 8 marca 2011 r. do Sądu wpłynęło pismo Burmistrza Miasta Gminy i K. z załączoną uchwałą Rady Miejskiej K. z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] o zaakceptowaniu treści odpowiedzi z dnia 14 grudnia 2010 r. na skargę Z. D., V. K. oraz L. M. na uchwałę Rady Miejskiej K. z dnia [...] października 2009 r. nr [...] w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obrębie wsi B., W. i Ż..

W piśmie z dnia 14 marca 2011 r. skarżący ponownie zaakcentowali negatywny wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo i mienia osób zamieszkujących w pobliżu planowanego zespołu elektrowni wiatrowych w Ż. Podkreślili, iż nie byli informowani przez lokalne władze o toczących się procedurach. Informacje o pracach planistycznych nie zostały wywieszone na tablicach wiejskich mimo, iż jest to zwyczajowy sposób informowania lokalnej społeczności.

Postanowieniem z dnia 15 marca 2011 r. Sąd na zgodny wniosek stron zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne na podstawie art. 126 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a następnie w związku z wnioskami skarżących z dnia 16 marca 2011 r. i 18 maja 2011 r. podjął zawieszone postępowanie postanowieniem z dnia 15 czerwca 2011 r.

W dniu 27 czerwca 2011 r. do Sadu wpłynęło kolejne pismo skarżących wraz z załączonymi: Opracowaniem Tematycznym Kancelarii Senatu pod tytułem "Energetyka wiatrowa a społeczności lokalne" z kwietnia 2011 oraz przetłumaczonym na język polski wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Montpellier we Francji, które ich zdaniem potwierdzają dotychczasową argumentację odnośnie szkodliwego oddziaływania elektrowni wiatrowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Uchwała została zaskarżona w terminie przewidzianym w art. 53 § 2 p.p.s.a., mianowicie w terminie 60 dni od skierowania do Rady Miejskiej K. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Z akt wynika, że wezwanie do usunięcia naruszenia prawa podpisane między innymi przez skarżących zostało wniesione w dniu 24 września 2010 r. Odpowiedź na powyższe wezwanie nie została doręczona skarżącym w terminie 30 dni, zaś skarga została wniesiona w dniu 19 listopada 2010 r., to jest zachowany został termin sześćdziesięciodniowy określony w art. 53 § 2 p.p.s.a.

Skarżący posiadają legitymację skargową, bowiem zaskarżona uchwała narusza ich interesy prawne. Bezspornym jest, że są oni właścicielami działek zlokalizowanych na terenie objętym zaskarżonym planem. Z. D. jest właścicielem działek nr [...],[...],[...],[...] i [...] w Ż., L. M. działek nr [...],[...],[...],[...] w Ż. i nr [...],[...],[...] i [...] w W., a V. K. - właścicielką działek nr [...] i [...] w Ż.. Skoro zaś w niniejszej sprawie skarżący mają nieruchomości położone na obszarze objętym kwestionowanym planem i ustalenia tego planu określają w sposób wiążący przeznaczenie tych nieruchomości, a w konsekwencji m.in. utratę prawa do zabudowy, to samo to wystarczy do uznania, że interes prawny wymienionych wyżej skarżących został naruszony.

Dalej zauważyć należy, iż stosownie do art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm., dalej p.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Przedmiotem tej kontroli odnośnie aktów prawa miejscowego jest zbadanie, czy organy stanowiące, w toku ich podejmowania nie naruszyły prawa w sposób uzasadniający stwierdzenie nieważność zaskarżonej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdzenie, że zostały one wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.). Kontroli tej sąd dokonuje według stanu prawnego istniejącego w dniu podjęcia zaskarżonego aktu prawa miejscowego.

Sądowa kontrola legalności działania organów administracji publicznej sprawowana jest w granicach sprawy, ale rozstrzygając o zasadności skargi sąd nie jest związany jej zarzutami, wnioskami oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Oznacza to obowiązek wzięcia pod uwagę wszelkich naruszeń prawa, a także wszystkich przepisów, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i zarzutów podniesionych w skardze.

Rozpoznając sprawę w tak zakreślonej kognicji, Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek nie z powodów w niej podniesionych.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż stosownie do przepisu art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r., Nr 80 z poz. 717 z późniejszymi zmianami, dalej u.p.z.p.) naruszenie zasad sporządzania planu miejscowego, istotne naruszenie trybu jego sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie powoduje nieważność uchwały rady gminy w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w całości lub części.

W powołanym przepisie ustawodawca rozróżnia pojęcie "zasad sporządzana aktu planistycznego" oraz "trybu sporządzania aktu planistycznego". O ile pojęcie "trybu sporządzania aktu planistycznego" nie budzi wątpliwości, odnosi się bowiem do sekwencji czynności, jakie podejmują organy w celu doprowadzenia do uchwalenia planu miejscowego, o tyle wyjaśnienia wymaga pojęcie "zasad sporządzania aktu planistycznego". Pojecie to interpretowane jest jako wartości i merytoryczne wymogi kształtowania polityki przestrzennej przez uprawnione organy. Zasady sporządzania planu miejscowego dotyczą zatem zawartości aktu planistycznego (część tekstowa i graficzna oraz załączniki), zawartych w nim ustaleń, a także standardów dokumentacji planistycznej. Zawartość planu miejscowego określają art. 15 ust. 1 i art. 17 pkt 4 oraz art. 20 ust. 1 u.p.z.p., przedmiot określa art. 15 ust. 2 i 3, natomiast standardy dokumentacji planistycznej (materiały planistyczne, skalę opracowań kartograficznych, stosowanych oznaczeń, nazewnictwa, standardy oraz sposób dokumentowania prac planistycznych) określa art. 16 ust.1 u.p.z.p. oraz wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w ust. 2 tegoż artykułu rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. Nr 164, poz. 1587). Podkreślić trzeba, że w przypadku naruszenia zasad sporządzania planu ustawodawca nie wymaga się, aby przedmiotowe naruszenie miało charakter istotny. Oznacza to, że każde naruszenie zasad sporządzania planu miejscowego skutkować będzie stwierdzeniem nieważności uchwały rady gminy w całości lub w części (Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz pod red. prof. Z. Niewiadomskiego, Warszawa 2009, s. 254).

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić trzeba, że art. 28 ust. 1 u.p.z.p. ustanowił dwie przesłanki oceny zgodności z przepisami uchwały o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego: po pierwsze, przesłankę materialnoprawną, a mianowicie uwzględnienie zasad sporządzania planu miejscowego, po drugie, przesłankę formalnoprawną, a mianowicie zachowanie procedury sporządzania planu i właściwości organu.

W rozpatrywanej sprawie wskazać w pierwszym rzędzie należy na art. 16 ust. 1 u.p.z.p. stanowiący, iż plan miejscowy sporządza się w skali 1:1.000, z wykorzystaniem urzędowych kopii map zasadniczych albo w przypadku ich braku map katastralnych, gromadzonych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, przy czym w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie map w skali 1:500 lub 1:2.000, a w przypadkach planów miejscowych, które sporządza się wyłącznie w celu przeznaczenia gruntów do zalesienia lub wprowadzenia zakazu zabudowy, dopuszcza się stosowanie map w skali 1:5.000 oraz na przepisy § 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego stanowiącego, że projekt rysunku planu miejscowego sporządza się w formie rysunku na kopii mapy, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy, zawierającej obszar objęty projektem planu miejscowego wraz z jego niezbędnym otoczeniem i § 6 ust. 1 tego samego rozporządzenia, zgodnie z którym dopuszcza się stosowanie map w skali 1:2.000 w przypadku sporządzania projektu rysunku planu miejscowego dla inwestycji liniowych oraz dla obszarów o znacznej powierzchni.

Jak wynika zaś z § 1 ust. 2 pkt 1 oraz z załącznika graficznego do zaskarżonej uchwały część graficzna planu sporządzona została na arkuszach w skali 1 :5.000.

Biorąc pod uwagę, że przedmiotowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego choć zawiera postanowienia dotyczące przeznaczenia gruntów do zalesienia (tereny oznaczone na rysunku planu symbolem ZD) oraz wprowadza zakaz zabudowy (tereny oznaczone na rysunku planu symbolami ZL, ZD i w granicach wyznaczonych stref technicznych symbolem R), to jednak nie został sporządzony wyłącznie w celu przeznaczenia gruntów do zalesienia lub wprowadzenia zakazu zabudowy, lecz przede wszystkim w celu umożliwienia lokalizacji siłowni wiatrowych z infrastrukturą (tereny na rysunku planu symbolem Rwe) oraz infrastruktury technicznej planowanego zespołu siłowni wiatrowych (tereny na rysunku planu symbolem EE).

Co za tym idzie plan miejscowy winien być sporządzony w skali 1 :1.000, względnie, biorąc pod uwagę, że obejmuje obszar o znacznej powierzchni, w skali 1 :2.000, zaś niedopuszczalne było zastosowanie map w skali 1 :5.000.

Ze względu na okoliczność, iż zastosowanie przy tworzeniu części graficznej planu miejscowego map o skali innej niż dopuszczona przez przepisy rangi ustawowej stanowi naruszenie zasad sporządzania planu miejscowego przesądzało ono o konieczności stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej K. z dnia [...] października 2009 r., Nr [...]w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obrębie wsi B., W. i Ż. w całości i to niezależnie od tego czy naruszenie to uznane być może za istotne oraz niezależnie od oceny wpływu tegoż naruszenia zasad na normatywną treść kontrolowanego aktu prawa miejscowego. Zauważyć w tym miejscu należy, iż w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażony został pogląd, że sporządzenie planu miejscowego w skali 1:5000 zamiast w skali 1:1000 jaka wskazana jest w przepisie art. 16 ust. 1 u.p.z.p. stanowi istotne naruszenie ustawowo określonych zasad sporządzania planu w rozumieniu art. 28 ust. 1 tej ustawy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 lipca 2010 r., sygn. II OSK 871/10, publ. LEX nr 673892).

Niezależnie od powyższego, oczywistego naruszenia zasad sporządzania planu miejscowego zagospodarowania terenu, które samo w sobie uzasadniało stwierdzenie jego nieważności w ocenie Sądu doszło przy sporządzaniu tegoż planu do istotnego naruszenia trybu sporządzania planu miejscowego.

Zauważyć bowiem należy, iż zgodnie z art. 17 pkt 6 u.p.z.p. wójt, burmistrz albo prezydent miasta po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego obowiązany jest między innymi do wystąpienia o opinie o projekcie planu do organów wskazanych w pkt 6 lit. a oraz do wystąpienia o uzgodnienie projektu planu z organami wskazanymi w pkt 6 lit. b. Wśród organów z którymi należy uzgodnić projekt planu znajdują się miedzy innymi właściwe organy wojskowe (pkt 6 li. b tiret 4) oraz właściwy wojewódzki konserwator zabytków w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu (pkt 6 lit. b tiret 8). Zgodnie z art. 24 ust. 1 u.p.z.p. uzgodnień dokonuje się w trybie art. 106 kodeksu postępowania administracyjnego.

Kwestia związania organu prowadzącego postępowanie stanowiskiem wyrażonym przez inny organ zależy od formy współdziałania. I tak opinie, co do zasady, nie mają charakteru wiążącego. Natomiast jeśli według przepisów prawa rozstrzygnięcie ma być poprzedzone uzgodnieniem (zgodą) innego podmiotu lub też osiągnięciem innego rodzaju porozumienia z podmiotem do tego powołanym, to treść stanowiska zajętego w wymienionych formach wiąże organ prowadzący postępowanie główne (zob. m.in. S. Biernat, Działania wspólne administracji państwowej, Wrocław 1979, s. 81 i n.; J. Borkowski (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1996, s. 468 i n.; J. Borkowski, glosa do wyroku NSA z dnia 20 listopada 1997 r., V SA 2699/96, OSP 1999, z. 3, poz. 56). Podobne stanowisko jest formułowane także w orzecznictwie (por. np.: wyrok NSA z dnia z 12 lutego 1985 r., II SA 1811/84, ONSA 1985, z. 1, poz. 7, czy też wyrok NSA z dnia 13 października 1997 r., II SA 203/97, ONSA 1998, z. 4, poz. 120).

Nie ma przeszkód, aby reguły dotyczące wpływu poszczególnych form współdziałania organów administracji publicznej, wypracowane przez doktrynę i orzecznictwo na gruncie zwykłego postępowania administracyjnego, przenieść na płaszczyznę procedury tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwłaszcza że, zgodnie z przywołanym powyżej art. 24 ust. 1 u.p.z.p. uzgodnień dokonuje się w trybie art. 106 k.p.a.

Powyższe oznacza, iż organy sprawujące władztwo planistyczne związane są treścią uzgodnień poczynionych przez właściwe podmioty, które to uzgodnienie następuje w formie zaskarżalnego zażaleniem i ewentualnie skargą do sądu administracyjnego postanowienia. Jeśli bowiem wójt (burmistrz, prezydent miasta) został zobligowany do uzgodnienia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z podmiotami wymienionymi w art. 17 pkt 6 lit. b u.p.z.p., to ostateczne stanowisko uzyskane w tej postaci należy uznać za bezwzględnie wiążące.

W niniejszej sprawie pomimo, że zarówno Wojewódzki Wielkopolski Konserwator Zabytków (postanowienie 31 sierpnia 2009 r., Nr [...], k. 109 akt administracyjnych), jak i Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w P. (postanowienia z dnia 21 sierpnia 2009 r., Nr [...], k. 101 akt administracyjnych) uzgodnili przedłożony projekt planu warunkowo, to Burmistrz Miasta i Gminy K. nie wywiódł środka zaskarżenia od powyższych postanowień, a jednocześnie do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i ostatecznie uchwalonego planu miejscowego nie wprowadzono zmian, od których organy uzgadniające uzależniły pozytywne uzgodnienie tegoż projektu.

W szczególności w zaskarżonej uchwale nie wprowadzono postulowanych przez Wojewódzkiego Wielkopolskiego Konserwatora Zabytków zapisów dotyczących korekty wpływu widokowego na otaczający inwestycję krajobraz kulturowy za pomocą maskowania pasami zadrzewienia i zastosowania maskującej kolorystyki wież wiatrowych oraz postulowanego przez organ wojskowy zapisu o konieczności zgłaszania do Szefostwa Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP wszelkich obiektów o wysokości równej i większej jak 50 metrów nad poziomem terenu i to pomimo tego, iż oba postanowienia uzgadniające projekt planu pod wskazanymi powyżej warunkami stały się wobec ich niezaskarżenia ostateczne.

Powyższe uchybienie uznać należy za istotne naruszenie trybu sporządzania aktu planistycznego, albowiem wywarło ono bezpośredni wpływ na treść tegoż aktu,

Niejako na marginesie powyższych rozważań o charakterze zasadniczym wskazać nadto trzeba, iż zarówno w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały z dnia [...] 2009 r., Nr [...] w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obrębie wsi B., W. i Ż., jak i w przekazanej Sądowi dokumentacji procesu planistycznego brak jakiegokolwiek wyjaśnienia powodów pominięcia wyników wskazanych powyżej uzgodnień jak i jakiejkolwiek analizy zastrzeżeń do projektu planu zgłoszonych w opinii Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w P. z dnia [...] 2009 r., Nr [...] (k. 119 akt administracyjnych).

Kolejnym stwierdzonym przez Sąd uchybieniem jest brak jakiegokolwiek uzasadnienia przez organy planistyczne przyjętych w zaskarżonym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego rozwiązań, co uniemożliwia dokonanie rzetelnej oceny czy uchwalając zaskarżoną uchwałę Rada Miejska K. działała w ramach przysługującego jej władztwa planistycznego, czy też przekroczyła granice przysługujących jej w tym zakresie uprawnień.

Truizmem jawi się, aczkolwiek w realiach niniejszej sprawy wymaga podkreślenia, iż władztwo planistyczne gminy nie ma charakteru absolutnego i nie może być realizowane dowolnie.

Uchwalając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego rada gminy związana jest bowiem przepisami prawa, w tym prawa europejskiego, zasadami konstytucyjnymi i przepisami ustaw materialnoprawnych i tylko w tych granicach wyznaczyć można władztwo planistyczne przysługujące gminie.

W myśl art. 140 kodeksu cywilnego (dalej k.c.) w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Zgodnie zaś z art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustaw i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Z kolei w myśl wyrażonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej zasady proporcjonalności, ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Ograniczenia wykonywania prawa własności wynikają z przepisów bardzo wielu ustaw. W niniejszej sprawie istotne jest ograniczenie wynikające z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy. Na mocy przepisów powołanej ustawy organy gminy zostały upoważnione do ingerencji w prawo własności innych podmiotów, w celu ustalenia przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenów położonych na obszarze gminy. Wynika to wprost z treści art. 6 ust. 1 u.p.z.p., zgodnie z którym ustalenia planu miejscowego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Zaznaczyć należy, iż uprawnienia przyznanego w art. 3 ust. 1 u.p.z.p. gmina nie może wykonywać dowolnie. W art. 1 ust. 2 u.p.z.p. zawarto katalog wymagań, które w szczególności należy wziąć pod uwagę w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Gmina zobowiązana jest w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględniać nie tylko potrzeby interesu publicznego, czy też wymagania ładu przestrzennego i potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, lecz także walory ekonomiczne przestrzeni, prawo własności, walory architektoniczne i krajobrazowe czy też wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia (art. 1 ust. 2 u.p.z.p.).

Dokonując ingerencji w sferę prywatnych interesów właścicieli gmina powinna kierować się zasadą proporcjonalności, która wyraża zakaz nadmiernej w stosunku do chronionej wartości ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Oznacza to konieczność dbania o właściwe ustalenie proporcji pomiędzy ochroną interesu publicznego z jednej strony, a ograniczeniem prywatnych interesów właścicieli z drugiej (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2008r., sygn. akt II SA/Bk 42/08, Lex nr 483139).

W świetle powyższego zasadnicze wątpliwości budzi przeznaczenie w zaskarżonym planie jedynie indywidualnie określonych działek pod lokalizację siłowni wiatrowych z infrastrukturą i pod tereny infrastruktury technicznej, bez jednoczesnego wykazania w uzasadnieniu uchwały (lub w jakimkolwiek innym dokumencie znajdującym się w aktach przekazanych przez organ), by ustalona lokalizacja siłowni wiatrowych miała optymalny, czy też konieczny z przyczyn technicznych charakter, bądź była niezbędna z powodu przepisów szczególnych.

Inaczej rzecz ujmując z żadnego dokumentu, w tym w szczególności z uzasadnienia uchwały nie wynika z jakich powodów Rada Miejska K. dopuściła lokalizację siłowni wiatrowych na działkach wskazanych w planie, a wyłączyła dopuszczalność nie tylko takowych, lecz de facto jakichkolwiek inwestycji na działkach sąsiednich. Brak uzasadnienia dla arbitralnych w tym zakresie rozstrzygnięć organu planistycznego jest szczególnie widoczny na przykładzie działek, które sąsiadują bezpośrednio z działkami dla których dopuszczono lokalizację siłowni wiatrowych z infrastrukturą i które mają zbliżone parametry, a dla których takowego sposobu zagospodarowania - z niezrozumiałych dla Sądu orzekającego w sprawie powodów - nie dopuszczono.

Powyższe wskazuje zaś na istotne naruszenie w toku procedury planistycznej wspomnianej powyżej zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej) i stanowi nadużycie władztwa planistycznego gminy (art. 3 ust. 1 i art. 6 ust. 1 u.p.z.p.).

Stanowczo podkreślić przy tym należy, że Sąd rozstrzygając niniejszą sprawę, w żaden sposób nie przesądza czy przyjęta w zaskarżonej uchwale lokalizacja terenów dla których dopuszczalna będzie lokalizacja siłowni wiatrowych ma charakter optymalny (to jest uwzględniający wszelkie przesłanki zagospodarowania przestrzennego określone w art. 1 ust. 2 u.p.z.p.), czy też charakteru takowego nie ma, a przesłanką zajętego w tym zakresie przez Sąd stanowiska, jest jedynie brak poczynienia przez organy gminy w toku procedury planistycznej jakichkolwiek ustaleń dotyczących tego zagadnienia, co z przyczyn oczywistych uniemożliwiło sądowi dokonanie kontroli ich prawidłowości.

Podkreślić przy tym trzeba, iż postulat uwzględnienia w zagospodarowaniu przestrzennym wymagań prawa własności oznacza między innymi takie zagospodarowanie przestrzeni w zakresie funkcji danego terenu, które umożliwi harmonijne, optymalne w danym przypadku, warunki korzystania z prawa własności nieruchomości. Warunki takie winny sprzyjać spokojnemu, bezkonfliktowemu wykonywaniu prawa własności i w miarę możliwości eliminować ryzyko powstawania sporów sąsiedzkich na gruncie art. 144 k.c. Wprowadzenie w planie funkcji kolidujących z funkcją dotychczasową bądź wiodącą nie jest wykluczone, musi być jednak uzasadnione szczególnymi okolicznościami przemawiającymi za jej wprowadzeniem i nie może sprowadzać się wyłącznie do uwzględnienia interesu majątkowego właściciela określonej nieruchomości.

Analogiczne uwagi zgłosić przy tym można do wyznaczonych w zaskarżonej uchwale terenów przeznaczonych pod drogi oraz pod tereny dolesień, albowiem również w tym zakresie brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia przyjętych rozwiązań szczegółowych.

Zauważyć w tym miejscu należy, iż uzasadnienie zaskarżonej uchwały Rady Miejskiej K. zawiera wyłącznie opis przebiegu procesu planistycznego i przeprowadzonych w jego toku czynności i nie sposób ustalić w oparciu o nie motywów jakimi kierował się organ planistyczny uchwalając ten akt prawa miejscowego i przyjmując zawarte w nim rozstrzygnięcia szczegółowe bezpośrednio ingerujące przecież w konstytucyjnie chronione prawo własności.

Odnosząc się do zarzutów podnoszonych przez skarżących w skardze i kolejnych pismach procesowych w pierwszym rzędzie zauważyć należy, iż bezzasadne w stopniu oczywistym są zarzutu naruszenia przepisów k.p.a. oraz przepisów art. 3 ust. 1 pkt 13, art. 77 ust. 1, art. 79 i art. 85 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z 2008 r. ze zm.).

Jak trafnie wskazano bowiem w odpowiedzi na skargę przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nie mają zastosowania do procedury uchwalania planu zagospodarowania przestrzennego, co wynika wprost z art. 1 k.p.a. i co za tym idzie nie mogły zostać naruszone w toku procedury planistycznej. Stanowisko takowe jest powszechnie wyrażane w orzecznictwie sądów administracyjnych gdzie wskazuje się, iż tryb postępowania w sprawie projektowania i uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest określony przepisami k.p.a., lecz ustawą normującą materię należącą do planowania i zagospodarowania przestrzennego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 lutego 2007 r., sygn. II OSK 1794/06, Lex nr 334313, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 13 sierpnia 2007 r., sygn. II SA/Kr 1285/05, Lex nr 507213, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. II SA/Łd 853/07, Lex nr 462659).

Analogicznie również odnośnie podnoszonego przez skarżących zarzutu naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 13, art. 77 ust. 1, art. 79 i art. 85 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko zauważyć należy, iż przepisy te nie znajdowały zastosowania w toku procedury uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, albowiem dotyczą uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowania przedsięwzięcia w sprawach indywidualnych i nie znajdują zastosowania w procesie tworzenia prawa miejscowego, jakim jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Powyższe wynika w sposób jednoznaczny z treści art. 72 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, w którym to przepisie ustawodawca w sposób enumeratywny wskazał, w jakich okolicznościach prawnych wymagane jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia. Przepisy te znalazłyby zatem zastosowanie nie na etapie uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lecz dopiero na etapie ewentualnego wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia, poprzedzającej – jak wynika z art. 72 ust. 1 pkt 1 przywołanej powyżej ustawy - uzyskanie pozwolenia na budowę przedmiotowych siłowni wiatrowych.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez zgodę na finansowanie przez inwestora, a nie z budżetu gminy zmian studium oraz finansowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla projektowanego przedsięwzięcia zauważyć należy, iż również ten zarzut nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 u.p.z.p. koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają budżet gminy, zastrzeżeniem ust. 2 Zgodnie z ust. 2 koszty sporządzenia planu obciążają inwestora realizującego inwestycję celu publicznego. W analogiczny sposób ustawodawca w art. 13 u.p.z.p. ustawodawca rozstrzygnął zagadnienie dotyczące kosztów sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. W niniejszej sprawie nie jest kwestionowanym przez skarżony organ, że koszty sporządzenia planu, jak i zmiany studium co najmniej w części poniosła spółka prawa handlowego zainteresowana uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Okoliczność ta jednak w ocenie Sądu nie może stanowić podstawy dla uznania, że uchwała w sprawie uchwalenia planu miejscowego jest nieważna. Kwestia ponoszenia kosztów sporządzenia planu miejscowego została uregulowana w powoływanej ustawie w opisany sposób i oznacza, że gmina nie może domagać się ponoszenia i pokrywania tych kosztów (poza wypadkami przewidzianymi w art. 21 ust. 2) przez np. właścicieli nieruchomości objętych postanowieniami planu, czy też od innych osób fizycznych lub prawnych zainteresowanych sporządzaniem planu. Natomiast pokrycie tych kosztów przez inny podmiot, w zaistniałej sytuacji jest kwestią wewnętrzną Gminy, i w sytuacji, gdyby procedura planistyczna w pozostałym zakresie została zachowana, nie mogłoby stanowić samoistnej podstawy dla stwierdzenia nieważności uchwały (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 października 2008 r., sygn. II SA/Gd 799/07 Lex nr 511480).

Za całkowicie niezasadny uznać również należy zarzut naruszenia art. 72 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska w zw. § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. poprzez brak opracowania

ekofizjograficznego. Analiza przekazanej Sądowi przez skarżony organ dokumentacji planistycznej pozwala bowiem na ustalenie, iż zawiera ona opracowanie ekofizjograficzne odpowiadające wymogom określonym przez przepisy prawa. Opracowanie ekofizjograficzne stanowi część "Prognozy oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów parków siłowni wiatrowych w obrębie wsi Bielawo, W. i Ż. gmina K." i zawarte jest na kartach od 6 do 19 powyższego dokumentu.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez pozbawienie społeczeństwa i stron postępowania możliwości skorzystania z przewidzianych przepisami procedur i ochrony ich praw i interesów, w tym w szczególności poprzez wywieszanie ogłoszeń o poszczególnych etapach procedury planistycznej jedynie na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta i Gminy K., a nie w miejscowościach objętych miejscowym planem oraz wyłożenia projektu planu do publicznego wglądu w czasie od 18 września 2009 r. do 12 października 2009 r., a więc co prawda 25 dni kalendarzowych, obejmujących jednakże 17 dni pracy urzędu zauważyć natomiast należy, iż zarzuty te aczkolwiek trafne, to jednak nie mogłyby okazać się samoistną przesłanką stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały.

O ile bowiem podzielić można pogląd co do tego, przez "daną miejscowość" w rozumieniu art. 17 pkt 1 i pkt 10 u.p.z.p. w brzmieniu obowiązującym w dacie podejmowania zaskarżonej uchwały (aktualnie art. 17 pkt 1 i 9 u.p.z.p.), należy rozumieć tę miejscowość, której obszar objęty został ustaleniami planu albowiem to społeczeństwo danej miejscowości jest przede wszystkim zainteresowane treścią uchwały oraz że cały 21-dniowy okres wyłożenia planu do publicznego wglądu musi przypadać na dni »robocze« urzędu, kiedy to możliwy jest publiczny wgląd do wyłożonego dokumentu, to jednak nie można pominąć okoliczności, że art. 28 u.p.z.p. stanowi, iż nieważność uchwały rady gminy jedynie istotne naruszenie trybu jego sporządzania (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 1999 r., IV SA 1683/98, LEX nr 48260, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2008 r., sygn. II OSK 84/08, LEX nr 448119).

W sytuacji zaś gdy organ dokonał obwieszczenia na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miasta i Gminy K., na stronie internetowej i w prasie lokalnej należy przyjąć, że brak wywieszenia informacji o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu oraz o wyłożeniu zaopiniowanego i uzgodnionego projektu planu do publicznego wglądu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko na tablicy ogłoszeń w miejscowościach B., W. i Ż. nie stanowił istotnego naruszenia trybu podejmowania uchwały skoro społeczność lokalna mogła dowiedzieć się o czynnościach organu w inny sposób – chociażby korzystając z Internetu. Zatem powyższe naruszenie nie mogło samoistnie skutkować stwierdzeniem nieważności kwestionowanej uchwały, albowiem nie było naruszeniem istotnym, to jest takim, które prowadzi w konsekwencji do sytuacji, w której przyjęte ustalenia planistyczne są odmienne od tych, które zostałyby podjęte, gdyby nie naruszono trybu sporządzenia aktu planistycznego.

Z analogicznych powodów za istotne naruszenie trybu sporządzania planu uznać nie można skrócenia okresu wyłożenia planu do jedynie 17 dni roboczych.

Nadto trzeba zaznaczyć, iż organy gminy nie mają obowiązku imiennego zawiadamiania osób mających ewentualny interes prawny w kwestionowaniu postanowień planu miejscowego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko poprzez nie wykorzystanie w prognozie oddziaływania na środowisko stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, szczególnie w zakresie oddziaływania hałasu słyszalnego i infradźwięków na zdrowie i życie ludzi i innych żywych organizmów wskazać należy, iż zarzut ten nie jest w ocenie Sądu zasadny.

Odnosząc się w pierwszym rzędzie do szczególnie eksponowanej przez skarżących kwestii oddziaływania i poziomu hałasu niesłyszalnego (infradźwięków) zauważyć bowiem należy, iż zarówno ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, jak i wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 113 ust. 1 tej ustawy rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku zawierają jedynie unormowania dotyczące dopuszczalnych poziomów dźwięku A, czyli dźwięku słyszalnego (art. 112a ustawy). Zauważyć przy tym trzeba, iż w art. 3 pkt 5 ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska jako hałas definiuje dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16.000 Hz, czyli także jedynie dźwięki słyszalne. Wobec braku określenia przez prawodawcę dopuszczalnego poziomu emisji do środowiska infradźwięków nie sposób zaś czynić w aktualnym stanie prawnym skutecznego zarzutu z nieuwzględnienia tegoż parametru w działalności planistycznej gminy. Podkreślić bowiem należy, iż sąd administracyjny dokonuje oceny zaskarżonego aktu (w niniejszej sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) wyłącznie pod kątem jego zgodności z aktualnie obowiązującym prawem.

Zauważyć w tym miejscu nadto należy, iż również przedłożone przez skarżących do akt sprawy opracowania nie pozwalają na podzielenie stanowiska jakoby informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko projektu planu zagospodarowania przestrzennego nie były opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy. Dokumenty przedłożone przez skarżących mające w realiach niniejszej sprawy charakter dokumentów prywatnych (w części sporządzonych na zlecenie skarżących), nie stanowią opinii biegłego, zaś ich przeprowadzona przez Sąd analiza wskazuje, iż wszystkie przygotowane zostały przez osoby będące przeciwnikami energetyki wiatrowej jako takiej, co jest szczególnie widoczne na przykład w opracowaniu dr inż. H. W.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż obowiązujące w Polsce przepisy, w tym w szczególności przepisy dotyczące ochrony środowiska nie określają jakichkolwiek minimalnych odległości warunkujących dopuszczalność sytuowania siłowni wiatrowych względem innej zabudowy, czy też względem terenów o innym przeznaczeniu.

Dopuszczalność lokalizacji określonego rodzaju siłowni wiatrowych może być przy tym ograniczona przez przepisy dotyczące dopuszczalnych wielkości emisji czynników szkodliwych, w tym hałasu, jednakże wymogi te zaktualizują się nie na etapie planowania przestrzennego, lecz dopiero na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę i poprzedzającej uzyskanie tegoż pozwolenia opinii o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji.

Przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego regulują bowiem wyłącznie zagadnienia związane z potrzebą zapewnienia ładu przestrzennego i w żadnym razie nie modyfikują przepisów dotyczących ochrony środowiska, w tym ochrony przed hałasem. W kontrolowanej uchwale zasada ta została zaakcentowana w § 4 pkt 12 stanowiącym, iż dopuszczalny zasięg oddziaływania zespołu elektrowni wiatrowych na środowisko w zakresie hałasu winien być zgodny z obowiązującym w tym zakresie przepisami, co należy udokumentować przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Powyższe oznacza, iż za bezprzedmiotowe uznać należy zawarte w uzasadnieniu skargi (k. 12 skargi) rozważania dotyczące potencjalnej emisji hałasu przez siłownie wiatrowe, albowiem siłownie te niezależnie od ich wielkości dopuszczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i stopnia ich ewentualnego wyeksploatowania będą musiały spełniać wymogi dotyczące emisji hałasu określone w przepisach szczególnych.

Bez jakiegokolwiek znaczenia dla sprawy pozostaje również przedłożone przez skarżących tłumaczenie wyroku Sądu Apelacyjnego w Montpellier. W polskim systemie prawnym wyroki sądów powszechnych, zarówno krajowych jak i zagranicznych, nie mają bowiem charakteru aktów prawotwórczych. Analogicznie znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy nie miało przedłożone przez skarżących Opracowanie Tematyczne Kancelarii Senatu zatytułowane "Energetyka wiatrowa a społeczności lokalne". Opracowanie to nie ma bowiem waloru publikacji naukowej, lecz stanowi jedynie swego rodzaju kompendium informacji o występujących w Europie protestach społeczności lokalnych związanych z lokalizacją inwestycji z zakresu energetyki wiatrowej.

Na uznanie nie zasługuje w ocenie Sądu również zarzut naruszenia Europejskiej Konwencji Krajobrazowej sporządzonej we Florencji dnia 20 października 2000 r. (Dz. U. z dnia 29 stycznia 2006 r., Nr 14, poz.98), tym bardziej iż sformułowany on został w sposób ogólnikowy, bez wskazania, jakie konkretnie przepisy Konwencji miały jakoby zostać naruszone, przy czym Sąd naruszeń takowych nie dopatrzył się również z urzędu.

Odnosząc się do pozostałych podnoszonych w skardze i w pismach procesowych argumentów Sąd zauważa, że bez jakiegokolwiek znaczenia dla kwestii oceny zgodności z prawem zaskarżonej uchwały pozostają relacje pomiędzy tą uchwałą, a późniejszymi uchwałami Rady Miejskiej K., w tym w szczególności uchwałą z dnia [...] czerwca 2010 r., Nr [...].

Reasumując Sąd uznał, że zaskarżona uchwała narusza zasady sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz w istotny sposób narusza tryb sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w związku z czym należało w oparciu o przepis art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), orzec jak w punkcie I sentencji wyroku.

O wykonalności zaskarżonej uchwały orzeczono w oparciu o przepis art. 152 p.p.s.a. (punkt IV sentencji wyroku). Zauważyć w tym miejscu należy, iż rozstrzygnięcie, o którym mowa w art. 152 ustawy, stanowi obligatoryjny element każdego wyroku uwzględniającego skargę i należy je umieścić w wyroku niezależnie od tego, czy wcześniej wstrzymano wykonanie zaskarżonego aktu lub czynności w drodze postanowienia (por. teza 1 do art. 152 w B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX, 2009, wyd. III). Z uwagi na naturę aktu prawa miejscowego i tego, że jego wykonywanie może także oznaczać w przyszłości (już po wydaniu wyroku przez Wojewódzki Sąd Administracyjny) stosowanie zawartych w nim norm w jednostkowych sytuacjach faktycznych, sąd uprawniony jest do określenia, że akt ten nie może być wykonany w okresie nieprawomocności wydanego wyroku. W przeciwieństwie do zawartej w art. 61 § 3 p.p.s.a. regulacji dotyczącej wstrzymania wykonania w całości lub w części aktu lub czynności do czasu rozpoznania skargi przez Sąd I instancji, art. 152 p.p.s.a. nie przewiduje przy tym wyłączenia z zakresu swojego stosowania przepisów prawa miejscowego. Z tych też powodów Sąd nie podzielił stanowiska wyrażonego w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 maja 2000 roku, sygn. I OPS 1/00, która to uchwała wydana została pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy z 11 maja 1995 roku r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i jako taka - wobec odmiennego obecnie ukształtowania odnośnych regulacji postępowania sądowoadmnistracyjnego wynikających chociażby z jego dwuinstancyjności - nie może znajdować obecnie bezpośredniego zastosowania.

O kosztach postępowania na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 p.p.s.a. oraz na podstawie § 18 ust. 1 c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U z 2002 r., Nr 163, poz.1348 z późn. zm.).