Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Banasiewicz sędzia NSA Ewa Dzbeńska sędzia del. WSA Ewa Kwiecińska (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Karolina Kubik po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SAB/Kr 3/12 w sprawie ze skargi P. B. na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni w przedmiocie udzielenia informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt II SAB/Kr 3/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu skargi P. B. na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni w przedmiocie udzielenia informacji publicznej, w pkt I. zobowiązał Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni do rozpoznania w terminie 14 dni od otrzymania prawomocnego wyroku i akt sprawy, wniosku skarżącego z dnia 22 września 2011 r. o udzielenie informacji publicznej, w zakresie nieobjętym pismem z dnia 28 listopada 2011 r. Prez. Adm. 099-60/11, w pkt II. umorzył postępowanie w pozostałym zakresie, w pkt III. stwierdził, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, a w pkt IV. zasądził na rzecz skarżącego koszty sądowe.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

W piśmie z dnia 17 listopada 2011 r. P. B. złożył skargę na bezczynność Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z 22 września 2011 r. o dostęp od informacji publicznej. Skarżący wniósł o stwierdzenie bezczynności organu i nakazanie mu zgodnego z prawem rozpatrzenia wniosku poprzez przesłanie w terminie 3 dni żądanej wnioskiem informacji oraz stwierdzenie, iż wnioskowane informacje podlegają udostępnieniu. Wystąpił także o zasądzenie od organu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi podał, że w dniu 22 września 2011 r. złożył elektronicznie, na podany w BiP oraz na stronie internetowej sądu adres e-mail, wniosek o udzielenie informacji publicznej. Wniosek został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym zgodnie z wykładnią sądów administracyjnych dotyczącą takiego sposobu składania wniosków. Wobec bezczynności organu, w dniu 16 listopada 2011 r. przesłał organowi wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Wskazał, że, jego zdaniem, bezsporne jest, iż sądy są organami, o jakich mowa w ustawie o dostępie do informacji publicznej i Konstytucji, a tym samym są zobowiązane do udostępnienia informacji publicznej, o ile informację taką posiadają. Podkreślił, że wniosek o udzielenie informacji publicznej winien zostać rozpatrzony niezwłocznie, jednak w terminie nie dłuższym niż 14 dni.

Tymczasem, jak zaznaczył dalej skarżący, pomimo upływu ponad miesiąca od dnia złożenia wniosku, nie uzyskał określonej prawem odpowiedzi, ani też wnioskowanej informacji publicznej. Wniesienie skargi do sądu administracyjnego stało się zatem uzasadnione.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Rejonowego w Bochni wniósł o jej oddalenie. Wyjaśnił, że w dniu 22 września 2011 r. P. B. wysłał na adres e-mail Sądu Rejonowego w Bochni pismo, w którym domagał się udzielenia informacji publicznej na jego adres e-mail beneficius@wp.pl, a w szczególności informacji wskazanych w art. 8 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznych (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.), a mianowicie informacji o: programach w zakresie realizacji zadań publicznych i sposobie ich realizacji oraz o wykonywaniu i skutkach realizacji tych zadań, statusie prawnym lub formie prawnej organizacji, przedmiocie działalności i kompetencjach, organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach, strukturze własnościowej, majątku, którym dysponuje i zasadach funkcjonowania i trybie działania, trybie działania w zakresie wykonywania zadań publicznych i działalności w zakresie gospodarki budżetowej i pozabudżetowej, sposobach załatwiania i przyjmowania spraw, stanie przyjmowanych spraw i kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz sposobach i zasadach udostępniania danych w nich zawartych, naborze kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska, dokumentacji, przebiegu i efektach kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających, treści innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej, informacji o stanie państwa. Nadto P. B. domagał się podania adresu elektronicznej skrzynki podawczej Sądu Rejonowego w Bochni oraz wskazania imion i nazwisk wszystkich sędziów i innych zatrudnionych w Sądzie Rejonowym w Bochni funkcjonariuszy publicznych z podaniem zakresu ich kompetencji.

Wniosek został zapisany na komputerze lokalnym w dniu 26 września 2011 r., po uprzednim zweryfikowaniu zamieszczonego pod wnioskiem podpisu elektronicznego oraz po odszyfrowaniu informacji. Wniosek ten został jednak odtworzony na komputerze dopiero w dniu 17 listopada 2011 r. wskutek pomyłki pracownika sądu. Pracownik potraktował bowiem zapisaną na komputerze lokalnym w dniu 26 września 2011 r. wiadomość jako identyczną z wcześniej przesłaną przez skarżącego wiadomością z dnia 16 września 2012 r. skierowaną do Sądu Rejonowego w Jaśle. Organ zaznaczył przy tym, że niezwłocznie po odtworzeniu wiadomości w dniu 17 listopada 2011 r. sprawie nadano bieg, tzn. skompletowano wskazane przez wnioskodawcę dokumenty, a następnie przesłano je wnioskodawcy na podany adres e-mail oraz tradycyjną przesyłką pocztową na podany adres do korespondencji.

Równocześnie Prezes Sądu Rejonowego w Bochni w piśmie z dnia 28 listopada 2011 r. zwrócił się do P. B. o sprecyzowanie wniosku o udzielenie informacji publicznej w zakresie żądania dotyczącego dokumentacji, przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpień, stanowisk, wniosków i opinii podmiotów ją przeprowadzających poprzez wskazanie czasookresu i charakteru kontroli, z jakiej domaga się udzielenia informacji. Prezes pouczył skarżącego, że w powyższym zakresie uzupełnienie wniosku winno nastąpić w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku w tym zakresie bez rozpoznania. Wezwanie doręczono P. B. w dniu 8 grudnia 2011 r., a zakreślony mu termin upłynął bezskutecznie. Z tego powodu wniosek w opisanym zakresie został pozostawiony bez rozpoznania, o czym wnioskodawca został zawiadomiony. Z powyższych okoliczności Prezes Sądu wywiódł, iż wniosek o udzielenie informacji publicznej złożony przez P. B. został rozpoznany i brak jest podstaw do uwzględnienia skargi na bezczynność.

Pismem z dnia 4 kwietnia 2012 r. skarżący wskazał, że prezes sądu jest organem, który zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. nr 98, poz. 1070 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. nr 38, poz. 249 ze zm.), może upoważnić przewodniczącego wydziału lub innego sędziego do wykonywania określonych czynności. Skarżony organ mógł więc wydawać upoważnienia, o jakich udostępnienie skarżący zwracał się swoim pismem z dnia 22 września 2011 r. Powyższe informacje stanowią informację publiczną w rozumieniu art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W piśmie organu z dnia 28 listopada 2011 r. w żaden sposób nie odniesiono się do informacji w opisanych wyżej kwestiach.

Skarżący zwrócił ponadto uwagę, że nie wnosił o przesłanie uprawnień do wykonywania określonych czynności przez sędziów bądź przewodniczących wydziałów, które wynikają z przepisów prawa, lecz o takie, które zostały im przekazane na podstawie prawa lub z jego ominięciem przez skarżony organ lub w jego imieniu. Podał także, że organ pozostaje w bezczynności w rozpatrzeniu wniosku o udzielenie informacji publicznej w zakresie: informacji o programach dotyczących realizacji przez Sąd Rejonowy w Bochni zadań publicznych, informacji o sposobie realizacji, wykonywaniu i skutkach wykonywania tych zadań, informacji o działalności w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej Sądu Rejonowego w Bochni, informacji o stanie przyjmowanych spraw, o sposobie i zasadach udostępniania danych zawartych w prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach, informacji o dokumentacji, przebiegu i efektach kontroli oraz o wystąpieniach, wnioskach i opiniach podmiotów je przeprowadzających, informacji o treści innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej, informacji o stanie państwa, informacji o Elektronicznej Skrzynce Podawczej, informacji o zatrudnionych w Sądzie Rejonowym w Bochni funkcjonariuszach publicznych innych niż sędziowie i referendarze z podaniem miejsca zatrudnienia oraz pełnionych funkcji, informacji o upoważnieniach udzielonych i wciąż aktualnych, w szczególności do działania osób, którym je udzielono w imieniu lub zastępstwie Prezesa Sądu lub przewodniczącego wydziału.

Na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2012 r. skarżący oświadczył, że nie otrzymał od organu odpowiedzi na swój wniosek w żądanej formie, to znaczy w formie elektronicznej. Skarżący przyznał, że otrzymał pismo Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 28 listopada 2011 r., lecz zaprzeczył, by doręczono mu wezwanie do usunięcia braków formalnych.

Uzasadniając wydany w sprawie wyrok, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w pierwszej kolejności przytoczył treść przepisu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej w brzmieniu obowiązującym w chwili rozpoznawania przez organ wniosku skarżącego z dnia 22 września 2011 r., zgodnie z którym podlegającą udostępnieniu informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Sąd I instancji przytoczył także treść art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, który zawiera przykładowy katalog informacji publicznych podlegających udostępnieniu.

Ponadto Sąd I instancji przypomniał, że katalog podmiotów uprawnionych do żądania dostępu do informacji publicznej został ukształtowany szeroko. I tak, w myśl art. 3 ustawy prawo do informacji przysługuje każdemu. Natomiast zakres i zasady ograniczenia w korzystaniu z tego prawa przewidują przepisy o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych (art. 5 ust. 1 ustawy). Prawo do informacji publicznej podlega także ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy, choć ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa (art. 5 ust. 2 ustawy).

Następnie WSA w Krakowie zwrócił uwagę, że zgodnie z uregulowaniami ustawy o dostępie do informacji publicznej podmiotami zobowiązanymi do udzielenia informacji publicznej są posiadające takie informacje władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne (art. 4 ustawy).

Zestawiając przywołane unormowania z ustalonym w sprawie stanem faktycznym, WSA w Krakowie uznał, że skarżący był osobą uprawnioną do zwrócenia się z wnioskiem o udzielenie mu informacji publicznej, a Prezes Sądu Rejonowego w Bochni był organem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. Zdaniem Sądu I instancji, prawidłowość takiego twierdzenia znajduje pełne oparcie w przepisach określających status prawny prezesa sądu jako organu sądu (art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych) oraz w regulacjach sytuujących sądy powszechne w systemie organów władzy sądowniczej (art. 175 ust. 1 oraz art. 10 ust. 2 Konstytucji).

Analizując treść wniosku skarżącego z dnia 22 września 2011 r. o udostępnienie informacji publicznej, Sąd I instancji stwierdził, że skarżący domagał się przesłania pocztą elektroniczną na podany w piśmie adres e-mail: beneficus@wp.pl w dowolnej formie wszystkich informacji, jakie Sąd Rejonowy w Bochni był zobowiązany do udostępnia w trybie bezwnioskowym w Biuletynie Informacji Publicznej, a jakich nie udostępnił w tym trybie, w tym w szczególności informacji, o jakich mowa w art. 8 ustawy i wydanych na jej podstawie rozporządzeniach, a także o podanie adresu Elektronicznej Skrzynki Podawczej Sądu oraz imion i nazwisk wszystkich sędziów i innych zatrudnionych w Sądzie funkcjonariuszy publicznych z podaniem miejsca zatrudnienia (wydział), pełnionych funkcji, a także zakresu (poprzez przesłanie kopii) upoważnień im udzielonych i wciąż aktualnych, a w szczególności do działania w imieniu lub zastępstwie Prezesa Sądu lub przewodniczącego wydziału.

W ocenie Sądu I instancji, żądane przez skarżącego informacje miały cechy informacji publicznej w rozumieniu ustawy, co wynikało nie tylko z zakresu przedmiotowego ustawy o dostępie do informacji publicznej, ale przede wszystkim z zamieszczonej w tej ustawie szerokiej definicji informacji publicznej (art. 1 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 ustawy). Każda zatem spośród wskazanych we wniosku informacji odnosiła się do spraw publicznych. Wedle Sądu I instancji, taki z kolei charakter prawny wniosku zaktualizował wynikający z ustawy obowiązek organu do udzielenia żądanych w nim informacji w zakresie, w sposób i w formie w tym wniosku określony.

Sąd I instancji wyjaśnił, że istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy Prezes Sądu Rejonowego w Bochni pozostaje w bezczynności w zakresie udzielenia skarżącemu żądanej przez niego informacji publicznej.

W tym zakresie Sąd I instancji porównał treść wniosku skarżącego z dnia 22 września 2011 r. z treścią stanowiącego odpowiedź na ten wniosek pisma Prezesa Sądu Rejonowego z dnia 28 listopada 2011 r. i w oparciu o takie porównanie doszedł do przekonania, że żądanie skarżącego nie zostało w całości rozpoznane. I tak Sąd I instancji ustalił, że skarżący w zakresie żądanych informacji o: programach dotyczących realizacji przez Sąd Rejonowy w Bochni zadań publicznych, informacji o sposobie realizacji, wykonywaniu i skutkach wykonywania tych zadań, o stanie przyjmowanych spraw, o sposobie i zasadach udostępniania danych zawartych w prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach, stanie państwa, informacji o zatrudnionych w Sądzie Rejonowym w Bochni funkcjonariuszach publicznych innych niż sędziowie i referendarze z podaniem miejsca zatrudnienia, pełnionych funkcjach, informacji o upoważnieniach udzielonych i wciąż aktualnych, w szczególności do działania osób, którym je udzielono w imieniu lub zastępstwie Prezesa Sądu lub przewodniczącego wydziału, nie uzyskał oczekiwanych danych. Zdaniem WSA w Krakowie, pismo Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 28 listopada nie odnosiło się bowiem do wskazanych wyżej części wniosku skarżącego. Jego żądanie w tej części nie zostało też załatwione odmownie. W rezultacie Sąd I instancji uznał, że w omówionym zakresie czynność materialno-techniczna udzielenia informacji publicznej nie została dokonana – sprawa administracyjna jest w toku – przy czym upływ wskazanego w art. 13 ust. 1 ustawy terminu do jej załatwienia oznacza jednocześnie, że organ administracji – Prezes Sądu Rejonowego w Bochni – pozostaje w bezczynności w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej P.p.s.a. Toteż w odniesieniu do wymienionych wyżej elementów wniosku z dnia 22 września 2011 r., skarga była zasadna i podlegała uwzględnieniu, o czym orzeczono, jak w punkcie l sentencji wyroku.

Przechodząc do porównania dalszej części wniosku P. B. z treścią pisma Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 28 listopada 2011 r., WSA w Krakowie uznał, że informacja publiczna w części w tym piśmie określonej została skarżącemu udzielona i to pomimo, iż w odniesieniu do niektórych zagadnień udzielona informacja miała jedynie ogólnikowy charakter. Jednak, jak wyjaśnił dalej Sąd I instancji, skoro obowiązujące przepisy nie formułują standardu ani stopnia szczegółowości, jaką cechować się powinna udzielana przez organ informacja publiczna, to należało przyjąć, że stopień szczegółowości, wymaganej od zobowiązanych do udzielenia informacji organów, wyznaczany jest każdorazowo przez precyzję zgłoszonego w tym zakresie żądania. W tej zaś części precyzja pisma Prezesa Sądu z dnia 28 listopada 2011 r. odpowiada precyzji żądań wniosku.

Z powyższych względów Sąd I instancji uznał, że w zakresie żądania uzyskania informacji publicznej o działalności Sądu Rejonowego w Bochni w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej informacja publiczna została skarżącemu udzielona. Wprawdzie Prezes Sądu Rejonowego w sposób ogólny jedynie, poprzez odesłanie do stosownych aktów normatywnych na stronie 4 pisma z dnia 28 listopada 2011 r., podał zasady prowadzenia tej gospodarki, to jednak odpowiada to nieprecyzyjnie i blankietowo sformułowanemu żądaniu skarżącego w tym zakresie.

Ponadto WSA w Krakowie uznał, że wniosek o udzielenie informacji publicznej został załatwiony także w części, w jakiej skarżący domagał się uzyskania adresu elektronicznej skrzynki podawczej Sądu, ponieważ w piśmie z dnia 28 listopada

2011 r. (s. 13 akt administracyjnych) Prezes Sądu w sposób jednoznaczny wskazał, że Sąd nie dysponuje taką skrzynką z uwagi na fakt, że w obowiązującym stanie prawnym przepisy procedury cywilnej i karnej nie przewidują możliwości wnoszenia pism drogą elektroniczną.

Jednak oceniając sposób rozpatrzenia wniosku P. B. w pozostałym zakresie Sąd I instancji przyjął, że Prezes Sądu Rejonowego w Bochni nieprawidłowo rozpoznał żądania udostępnienia informacji o dokumentacji, przebiegu i efektach kontroli oraz o wystąpieniach, wnioskach i opiniach podmiotów przeprowadzających kontrole, informacji o treści innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej. Sąd I instancji zaznaczył, że tego rodzaju wniosku nie można wywieść z prostego zestawienia zakresu przedmiotowego żądania z treścią pisma Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni, lecz z oceny sposobu procedowania Prezesa Sądu Rejonowego, które polegało na wezwaniu skarżącego w trybie określonym w art. 64 § 2 k.p.a. do sprecyzowania wniosku, a następnie wobec nieuzupełnienia wskazanych braków, pozostawienia żądania wnioskodawcy we wskazanym wyżej zakresie bez rozpoznawania.

W pierwszej kolejności Sąd I instancji zwrócił uwagę, że ze względu na brak w aktach sprawy zwrotnego potwierdzenia odbioru, dokumentującego doręczenie skarżącemu ww. wezwania, nie jest możliwa weryfikacja stanowiska skarżącego kwestionującego fakt doręczenie tego wezwania. Niezależnie jednak od sposobu rozstrzygnięcia powyższych wątpliwości, sposób postępowania przyjęty przez Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni w zakresie udzielenia informacji o dokumentacji, przebiegu i efektach kontroli oraz o wystąpieniach, wnioskach i opiniach podmiotów przeprowadzających kontrole, informacji o treści innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej był, zdaniem Sądu I instancji, nieprawidłowy.

Prezes Sądu Rejonowego w Bochni powinien był bowiem zastosować w sprawie przepis art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej, który stanowi, iż udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się. Prawidłowość takiego stanowiska Sąd I instancji wywiódł, z tej części pisma Prezesa Sądu Rejonowego z dnia 28 listopada 2011 r., w której Prezes Sądu, poza wezwaniem skarżącego do sprecyzowania wniosku poprzez wskazanie czasookresu i charakteru kontroli, z jakiej informacje mają być doręczone, zamieścił także informację, że w związku z liczbą różnego rodzaju kontroli, lustracji oraz wizytacji przeprowadzonych w ciągu ostatniego tylko roku, istnieje możliwość zapoznania się przez wnioskodawcę z materiałami pokontrolnymi w godzinach urzędowania Sądu. Z tego powodu, WSA w Krakowie uznał, że organ nie zaakceptował zgłoszonej we wniosku o udzielenie informacji publicznej formy udostępnienia informacji, a jest to okoliczność ujęta przez ustawodawcę w hipotezie normy wynikającej z art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Toteż w takim właśnie przypadku, Prezes Sądu stwierdzając, że żądana informacja nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, obowiązany był poinformować wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z jego wnioskiem i wskazać, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja ta może być udostępniona (art. 14 ust. 2). Jednocześnie WSA w Krakowie podkreślił, że istota podjętych przez Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni działań, pomimo powołania innej podstawy prawnej, odpowiadała powyżej opisanym, a wymaganym przez ustawę czynnościom. W szczególności wnioskodawcy wskazano pisemnie inny możliwy sposób uzyskania żądanej przez niego informacji. Niemniej jednak Prezes Sądu ostatecznie zastosował w sprawie niewłaściwy przepis i w sytuacji nieustosunkowania się skarżącego do opisanego wyżej wezwania zamiast wydać decyzję administracyjną o umorzeniu postępowania (art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej) pozostawił w tej części wniosek P. B. bez rozpoznania (art. 64 § 2 k.p.a.), o czym zawiadomił go pismem z dnia 27 grudnia 2011 r. Jednakże pismo to ze względu na swą jednoznaczną treść nie nosi cech decyzji administracyjnej i nie może być uznane za tego rodzaju akt administracyjny. W konsekwencji, zdaniem Sądu I instancji, także i co do tej części wniosku Prezes Sądu pozostaje bezczynnym.

Nadto Sąd I instancji stwierdził, że bezczynność w załatwieniu przez Prezesa Sądu Rejonowego w Bochni części wniosku skarżącego o udzielenie informacji publicznej nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. W tym zakresie Sąd I instancji wyjaśnił, że stwierdzona bezczynność dotyczyła jedynie części żądania. Była wynikiem nieprawidłowego zastosowania przepisów postępowania, a nie skutkiem niewywiązania się przez organ z materialnoprawnego obowiązku udostępniania informacji o sprawach publicznych.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Prezes Sądu Rejonowego w Bochni, reprezentowany przez radcę prawnego.

Pełnomocnik skarżącego kasacyjnie wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie skargi P. B.. Alternatywnie wniósł o zmianę wyroku poprzez umorzenie postępowania sądowego w całości. Złożył również dwa wnioski dowodowe. W tym zakresie wystąpił o przeprowadzenie dowodu z notatki służbowej pracownika SR w Bochni Teresy Stachury z dnia 11 czerwca 2012 r. na okoliczność, że w przesyłce doręczonej wnioskodawcy w listopadzie 2011 r. zostało złożone wezwanie P. B. o sprecyzowanie jego pisma z dnia 22 września 2011 r. oraz o przeprowadzenie dowodu z odpisów akt postępowania administracyjnego wszczętego wnioskiem P. B. na okoliczność rodzaju czynności podjętych tak przez wnioskodawcę, jak i organ (sprecyzowanie wniosku i jego wykonanie).

Zaskarżonemu wyrokowi postawił zarzut naruszenia przepisów art. 64 § 1 i § 2 k.p.a. poprzez uznanie, że przepisów tych nie należało w sprawie zastosować, a także zarzut naruszenia art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez uznanie, że miał on zastosowanie przy rozpatrywaniu wniosku P. B..

W pozostałym zakresie sformułował zarzuty naruszenia przepisów ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tj. przepisu art. 149 i art. 161 § 1 pkt 3 poprzez uznanie, że bezczynność ustała jedynie w części i bezzasadne zobowiązanie do podjęcia czynności w pozostałej części, przepisu art. 149 poprzez zaniechanie wskazania, jakie konkretne czynności ma wykonać organ rozpatrujący sprawę, a także naruszenie art. 106 § 3 i § 5 w zw. z art. 244 i art. 252 k.p.c. oraz art. 45 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. nr 130, poz. 1188) poprzez uznanie, że wnioskodawcy nie doręczono wezwania do sprecyzowania wniosku z dnia 22 września 2011 r.

Uzasadniając wymienione zarzuty, skarżący kasacyjnie podniósł, iż przepisy art. 64 § 1 i § 2 k.p.a. mają charakter ogólny i mogą być stosowane także w sprawach o udzielenie informacji publicznej i to tym bardziej, że unormowanie art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej nie wyłącza ich zastosowania. Jeżeli zatem wniosek o udostępnienie informacji ma charakter ogólnikowy i nie pozwala na ustalenie przedmiotu postępowania administracyjnego, to należy wezwać stronę do jego poprawienia.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazał, że jego zastosowanie jest możliwe dopiero wówczas, gdy organ ma wiedzę, jakiej konkretnie informacji żąda wnioskodawca. Tylko takie wstępne ustalenie pozwala na dalsze ustalenie co do formy, w jakiej zindywidualizowana (sprecyzowana) przez wnioskodawcę informacja może być mu udzielona. Dlatego też koniecznym było, jego zdaniem, uprzednie wezwanie skarżącego do sprecyzowania wniosku w nieskonkretyzowanej części.

Z kolei na poparcie sformułowanych zarzutów naruszenia przepisów P.p.s.a., skarżący kasacyjnie stwierdził, że Sąd I instancji błędnie uznał, że bezczynność organu ustała tylko w części. Wedle skarżącego kasacyjnie, Sąd nie dostrzegł bowiem, że w pozostałej części skarżący nie sprecyzował wniosku i Prezes Sądu nie mógł w tym zakresie pozostawać w bezczynności. Bezczynność ustała całkowicie z chwilą doręczenia dokumentów w dniu 8 grudnia 2011 r. Postępowanie winno być zatem umorzone w całości, a nie w części.

W tej części skargi kasacyjnej, pełnomocnik Prezesa uzasadnił również wniosek o zmianę wyroku poprzez umorzenie postępowania sądowego w całości. Zaznaczył, że wnioskodawca już po wydaniu zaskarżonego wyroku wystąpił o udzielenie konkretnych informacji, które organ udostępnił mu w kwietniu i maju 2012 r. Taka zaś istotna zmiana okoliczności uzasadnia umorzenie postępowania sądowego jako bezprzedmiotowego.

W ramach zarzutu naruszenia art. 149 P.p.s.a. pełnomocnik skarżącego kasacyjnie zwrócił uwagę, że wydany w oparciu o ten przepis wyrok zobowiązujący do podjęcia czynności musi być precyzyjny – zawierać konkretne polecenie, nakaz wykonania konkretnej czynności, a tym samym nie może odsyłać do pism stron postępowania lub do, wynikającej z porównania tych pism, ich interpretacji. Zdaniem pełnomocnika, w taki zaś sposób został sformułowany zaskarżony wyrok, a zawarte w nim rozstrzygnięcie uniemożliwia jego wykonanie.

W końcowej części uzasadnienia skargi kasacyjnej, jej autor podniósł, że złożone wnioski dowodowe są konieczne, skoro Sąd I instancji uznał, że wnioskodawcy nie doręczono wezwania do sprecyzowania wniosku o dostęp do informacji, podczas gdy w aktach sprawy znajduje się dokument urzędowy w postaci potwierdzenia odbioru pisma w dniu 8 grudnia 2011 r., a jedynie w opisie doręczonego pisma nie użyto oznaczenia "wezwanie".

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy ustosunkować się do wniosku skarżącego kasacyjnie o umorzenie postępowania sądowego. Wniosek ten nie znajduje oparcia w przepisach prawa i jako nieuzasadniony podlega oddaleniu. Naczelny Sąd Administracyjny w prowadzonym postępowaniu stosuje odpowiednio przepis art. 161

w zw. z art. 193 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stanowiący prawne podstawy umorzenia postępowania. W rozpoznawanej sprawie nie zaistniała jednak żadna z podstaw do umorzenia wszczętego postępowania kasacyjnego. Skarżący organ nie cofnął bowiem skargi kasacyjnej i w sprawie nie zaistniała też bezprzedmiotowość postępowania. W szczególności nie może stanowić podstawy do umorzenia postępowania sądowego to, że po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji P.B. wystąpił o udzielenie "konkretnej informacji i takowe w kwietniu i maju 2012 r. uzyskał". Rolą Naczelnego Sądu Administracyjnego w tej sprawie jest bowiem ocena zgodności z prawem wyroku Sądu I instancji. Wobec istnienia skargi kasacyjnej, której skarżący nie cofnął, NSA nie ma podstaw do umorzenia postępowania.

Odnosząc się do podniesionego w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia art. 64 § 1 i § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez uznanie, że przepisów tych nie należało stosować przy rozpatrywaniu wniosku P. B. z 22 września 2011 r. stwierdzić należy, iż, wbrew twierdzeniom autora skargi kasacyjnej, Sąd I instancji nie wyraził w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku takiego poglądu. WSA w Krakowie dokonał natomiast oceny skuteczności doręczenia wezwania z dnia 28 listopada 2011 r. skierowanego do skarżącego, które to wezwanie dotyczyło usunięcia braków formalnych wniosku poprzez doprecyzowanie żądania udostępnienia informacji publicznej. W związku z tym, że w piśmie z dnia 28 listopada 2011 r. Prezes Sądu Rejonowego w Bochni zawarł również informację o możliwości zapoznania się przez zainteresowanego z materiałami pokontrolnymi w siedzibie Sądu Rejonowego, WSA w Krakowie wskazał, iż ta informacja powinna być oceniana poprzez pryzmat art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Nie oznacza to jednak, iż Sąd I instancji w ogóle wykluczył stosowanie przepisu art. 64 § 1 i § 2 k.p.a. w przedmiotowej sprawie. Zarzut naruszenia art. 64 § 1 i § 2 k.p.a. nie jest zatem zasadny.

Nie jest także trafny zarzut naruszenia art. 106 § 3 i § 5 P.p.s.a. w związku z art. 244 i art. 252 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 45 ustawy – Prawo pocztowe poprzez uznanie, że wnioskodawcy nie doręczono wezwania do sprecyzowania wniosku z dnia 22 września 2011 r. Rozpatrując ten zarzut, wskazać należy, iż w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, że jeżeli Sąd I instancji ma wątpliwości co do skuteczności doręczenia przez organ przesyłki (...), to powinien, w trybie art. 106 § 3 P.p.s.a., przeprowadzić z urzędu dowód z dokumentu – koperty, w której była przesłana decyzja organu I instancji oraz zwrotnego potwierdzenia odbioru (por. wyrok NSA z dnia 9 lutego 2012 r., sygn. akt I OSK 315/11, Lex nr 1126279). Zarzut natomiast naruszenia art. 106 § 3 i § 5 P.p.s.a. w zw. z art. 227 – 257 k.p.c. może być skutecznie podnoszony w skardze kasacyjnej tylko wówczas, kiedy sąd administracyjny I instancji prowadził postępowanie dowodowe wyłącznie w zakresie wynikającym z treści art. 106 § 3 P.p.s.a. oraz jeżeli strona skarżąca wykazała, że zastosowane przez sąd I instancji kryteria oceny wiarygodności dopuszczonych dowodów były oczywiście błędne (tak: Bogusław Dauter, "Komentarz do art. 106 ustawy – Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi", Lex el., teza 16).

Ponieważ WSA w Krakowie prowadził z urzędu postępowanie dowodowe w zakresie wynikającym z treści art. 106 § 3 P.p.s.a., co do skuteczności doręczenia zainteresowanemu wezwania z dnia 28 listopada 2011 r., dopuszczalne było podniesienie zarzutu naruszenia art. 106 § 3 i § 5 P.p.s.a. w zw. z art. 244 i art. 252 k.p.c. i art. 45 ustawy – Prawo pocztowe. Odnosząc się do treści zarzutu, stwierdzić należy, iż Sąd I instancji prawidłowo uznał, że brak jest dowodów potwierdzających skuteczne doręczenie zainteresowanemu przedmiotowego wezwania. W aktach sprawy brak jest bowiem zwrotnego potwierdzenia odbioru dokumentującego odebranie przez P. B. wspomnianego pisma. Na potwierdzeniu odbioru, jak słusznie zauważa WSA w Krakowie, znajdującym się na karcie 23 akt administracyjnych, w rubryce "rodzaj pisma" widnieje jedynie adnotacja, że doręczono P. B. "informację". Nie pozwala to w sposób niepozostawiający wątpliwości przyjąć, że wnioskodawcy doręczono także wezwanie do usunięcia braków formalnych pisma zawierającego żądanie udostępnienia informacji publicznej. Ponadto w toku rozprawy przed WSA w Krakowie, P. B. nie potwierdził doręczenia mu tego wezwania. Przedstawiona natomiast przez organ notatka urzędowa z dnia 11 czerwca 2012 r. nie wskazuje, czy jej autorka kompletowała sporną przesyłkę, nie wyjaśnia też przyczyn, dla których na zwrotnym potwierdzeniu odbioru w rubryce "rodzaj pisma" opisano przesyłkę jedynie słowem "informacja". W związku z tym ustalenia dokonane przez Sąd I instancji w kwestii doręczenia wezwania z dnia 28 listopada 2011 r. należy ocenić jako prawidłowe. Odnosząc się natomiast do zawartego w skardze kasacyjnej wniosku o przeprowadzenie dowodu z akt postępowania administracyjnego w sprawie o udostępnienie P. B. informacji publicznej wyjaśnić należy, że akta postępowania administracyjnego stanowią część akt postępowania sądowoadministracyjnego.

Przechodząc do zarzutu naruszenia art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez uznanie, że miał on zastosowanie przy rozpatrywaniu wniosku P.B. z dnia 22 września 2011 r. stwierdzić należy, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, jako podstawę kasacyjną należy wskazać konkretny przepis naruszony, zdaniem strony, przez sąd, z podaniem numerem artykułu, paragrafu, ustępu, punktu oraz innych jednostek redakcyjnych (por. wyrok NSA z dnia 8 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 2496/10, Lex nr 1145608, wyrok NSA z dnia 14 lutego 2012 r., sygn. akt II OSK 2232/10, Lex nr 1138117). Przepis art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej składa się z dwóch jednostek redakcyjnych (ustępów). Tymczasem autor skargi kasacyjnej nie wskazał, która konkretnie jednostka redakcyjna art. 14 została przez Sąd I instancji naruszona. Te same uwagi należy odnieść do zarzutu naruszenia art. 149 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepis ten ostatnio został znowelizowany 12 lipca 2011 r. (Dz. U. nr 76, poz. 409) i obecnie składa się z dwóch jednostek redakcyjnych (paragrafów). Pełnomocnik organu również i w tym przypadku nie wskazuje jednostki redakcyjnej przepisu naruszonej przez Sąd I instancji. Z tych powodów obydwa opisane powyżej zarzuty nie mogą odnieść zamierzonego skutku.

Nie zasługuje także na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 149 i art. 161 § 1 pkt 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez uznanie, że bezczynność istniała jedynie w części i bezzasadne zobowiązanie organu do podjęcia czynności. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji prawidłowo przyjął, iż wniosek P. B. z dnia 22 września 2011 r. nie został załatwiony w całości. Nie można podzielić poglądu pełnomocnika organu, że wobec braku odpowiedzi zainteresowanego na wezwanie organu do doprecyzowania żądania w zakresie, w jakim zostało ono sformułowane ogólnikowo, organ nie pozostawał w bezczynności. Jak bowiem zasadnie ustalił Sąd I instancji, wezwanie, na które powołuje się autor skargi kasacyjnej, nie zostało skutecznie doręczone zainteresowanemu. W tej sytuacji WSA w Krakowie prawidłowo przyjął, że odpowiedź udzielona P. B. nie wyczerpywała całości żądania zawartego we wniosku z dnia 22 września 2011 r. Słusznie zatem postępowanie ze skargi na bezczynność umorzone zostało jedynie w części.

Z tych wszystkich względów, uznając, że skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw Naczelny Sąd Administracyjny, na mocy art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.