Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 9 marca 2017 r. sprawy ze skargi T. J. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia oddala skargę.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. postanowieniem z dnia

[...] r. nr [...] , działając na podstawie art. 119 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nałożył na T. J. grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym nr [...] , z dnia [...] r., tj. wykonania decyzji Wojewody S. z dnia [...] r. nr [...] , w której nakazano rozbiórkę samowolnie wzniesionego muru oporowego wzdłuż granic działki nr [...] (obecnie działka nr [...] przy ul. [...] w S. oraz doprowadzenie ww. działki do stanu pierwotnego poprzez usunięcie nawiezionego piasku.

Na ww. postanowienie T. J. złożył zażalenie, wnosząc

o umorzenie grzywny w celu przymuszenia oraz umorzenie postępowania egzekucyjnego. Skarżący podniósł, że przedmiotowa grzywna została nałożona

w oparciu o nierzetelnie ustalony stan faktyczny. Wskazał, iż w trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu [...] r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. , działając jako organ egzekucyjny, stwierdził, że zobowiązany rozebrał mur oporowy na granicy z działką użytkowaną przez Państwa D. na długości około 50 m, a także, że usunięto nasyp z piasku. W tej sytuacji nie ma żadnych podstaw do prowadzenia postępowania egzekucyjnego, w tym w szczególności do nakładania na stronę grzywny w celu przymuszenia. Wobec powyższego, w ocenie skarżącego, zostały spełnione przesłanki określone w art. 59 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zgodnie z którym postępowanie egzekucyjne umarza się jeżeli obowiązek został wykonany przed wszczęciem postępowania. Jego zdaniem, podstawą do umorzenia postępowania egzekucyjnego jest także art. 59 § 1 pkt 7 ustawy, bowiem zobowiązanemu nie doręczono upomnienia, pomimo że obowiązek taki ciążył na wierzycielu. Ponadto skarżący zarzucił organowi I instancji, iż naruszył w niniejszej sprawie art. 7, 77, 80 oraz 107 § 3 k.p.a., bowiem nie podjął wszelkich czynności w celu ustalenia stanu faktycznego, a także w żaden sposób nie uzasadnił podjętego rozstrzygnięcia.

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w S., działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, art. 119 § 1 i art. 121 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz art. 83 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu I instancji.

W uzasadnieniu postanowienia organ II instancji wskazał, że decyzją ostateczną z dnia [...] r. Wojewoda S., działając na podstawie art. 48 ustawy Prawo budowlane, nakazał T. J. rozbiórkę samowolnie wzniesionego muru oporowego wzdłuż granic działki nr [...] w S. oraz doprowadzenie działki do stanu pierwotnego poprzez usunięcie nawiezionego piasku. Ponieważ obowiązek nie został wykonany, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. , przed przystąpieniem do egzekucji administracyjnej, stosownie do art. 15 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, upomnieniem z dnia [...] r., wezwał zobowiązanego do wykonania obowiązku. T. J. otrzymał je w dniu [...] r., co potwierdził w piśmie do PINB w S. z dnia [...] r. W tym samym piśmie wystąpiło przesunięcie i wyznaczenie nowego terminu realizacji czynności, do [...] r. Był więc świadom, że wymagany obowiązek nie został wykonany.

Zdaniem organu II instancji, protokół czynności Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. z dnia [...] r., który przywołał skarżący, nie potwierdza, że nakaz z ww. decyzji Wojewody S. został wykonany w całości; w protokole stwierdzono m.in.: "1. Rozebrał zobowiązany mur oporowy na granicy z działką użytkowaną przez pp. D. - na długości ok. [..] m. 2. W miejscu muru oporowego wykonano ogrodzenie z [...] , w górnej części ażurowej (ok. 30% powierzchni). 3. Wzdłuż ogrodzenia jw. usunięto nasyp na szerokości śr. ok. 1,5 m". Organ II instancji wskazał, że z pewnością nie usunięto nasypu z całej działki nr [...] powstałej z podziału działki nr [...] . Znajduje się na nim obiekt [...] , wybudowany jako zaplecze budowy (dot. rozbudowy piekarni).

Po wystawieniu tytułu wykonawczego nr [...] , z dnia [...] r., oraz po zakończeniu postępowania w sprawie zarzutów, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] r. nałożył na T. J. grzywnę w celu przymuszenia.

Wymierzona grzywna mieści się w granicach określonych w art. 121 wyżej cytowanej ustawy i nie jest karą, lecz formą nacisku mającą na celu skłonienie zobowiązanego, poprzez dolegliwość finansową, do określonego zachowania się (wykonania nakazu z ww. decyzji Wojewody S.).

W świetle powyższego, zaskarżone postanowienie - w ocenie organu II instancji, nie narusza prawa. Jak wykazano wyżej zarzuty skarżącego co do zasadności prowadzonego przez organ I instancji postępowania egzekucyjnego są bezpodstawne, a wniosek o jego umorzenie bezzasadny.

Pismem z dnia [...] r. T. J. złożył skargę na ww. postanowienie organu II instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Szczecinie, zarzucając mu naruszenie art. 7, art. 77, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez nie odniesienie się do zarzutów wskazanych w zażaleniu. Stronie nie zostało doręczone upomnienie na podstawie art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym

w administracji, w związku z tym zachodzą przesłanki do umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 tej ustawy. W aktach sprawy brak jest również pisma strony z dnia [...] r., w którym, zdaniem organu, wystąpił on o przesunięcie i wyznaczenie nowego terminu realizacji czynności do końca 2006 r. oraz protokołu kontroli PINB w S. z dnia [...] r., które to dokumenty

"w niewyjaśnionych okolicznościach pojawiają się w aktach sprawy na etapie postępowania prze organem II instancji". Zdaniem skarżącego, z ww. protokołu jednoznacznie wynika, że obowiązki nałożone na skarżącego zostały przez niego wykonane. Ponadto, decyzja z dnia [...] r. nie zawiera informacji na temat ilości piasku, który miał zostać usunięty, stąd nie było możliwe stwierdzenie,

że skarżący jej nie wykonał, tylko ze względu na subiektywne przekonanie organu,

iż wywiózł on zbyt mało piasku ze swej nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w S. z w a ż y ł, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1066) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że sądy administracyjne nie orzekają merytorycznie, tj. nie wydają orzeczeń, co do istoty sprawy, lecz badają zgodność zaskarżonego aktu administracyjnego z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz przepisami procedury administracyjnej, normującymi zasady postępowania przed organami administracji publicznej. Z brzmienia zaś art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a.", wynika, że w przypadku, gdy sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia – uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Nie ulega więc wątpliwości, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Przy tym z mocy art. 134 § 1 p.p.s.a. tejże kontroli legalności sąd dokonuje także z urzędu, nie będąc związany zarzutami i wnioskami powołaną podstawą prawną.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w toczącym się postępowaniu Sąd dokonuje oceny prawidłowości postępowania w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia do wykonania nakazu rozbiórki orzeczonego ostateczną decyzją Wojewody S. z dnia [...] r. Zatem poza zakresem orzekania pozostaje kwestia prawidłowości, legalności i rodzaju obowiązku określonego w ww. decyzji z dnia [...] r.

W świetle art. 119 § 1 ustawy z dnia z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2016 r. poz. 599), zwanej dalej: "u.p.e.a.", grzywnę w celu przymuszenia nakłada się, gdy egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego obowiązku znoszenia lub zaniechania albo obowiązku wykonania czynności, a w szczególności czynności, której z powodu jej charakteru nie może spełnić inna osoba za zobowiązanego. Zgodnie zaś z art. 121 § 4u.p.e.a.,wzwiązku z art. 121 § 2 tego aktu, jeżeli egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego obowiązku wynikającego z przepisów prawa budowlanego, grzywna w celu przymuszenia jest jednorazowa i jeśli nie dotyczy budynku, jej wysokość nie może przekraczać [...] zł.

W ocenie Sądu, postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia zostało wydane zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym

w administracji i spełnia przesłanki z art. 122 § 2 u.p.e.a. Jak wynika z akt niniejszej sprawy, decyzja Wojewody S. o nakazaniu rozbiórki samowolnie wzniesionego muru oporowego wzdłuż granic działki nr [...] (obecnie działka nr [...] przy ul. [...] w S. oraz doprowadzenie ww. działki do stanu pierwotnego poprzez usunięcie nawiezionego piasku stała się prawomocna. Upomnieniem z dnia [...] r. PINB w S. wezwał skarżącego do wykonania obowiązku wynikającego z ww. decyzji Wojewody S.. W związku z tym, że skarżący, pomimo upomnienia, nie wykonał ciążącego na nim obowiązku, PINB w S. w dniu [...] r. wystawił tytuł wykonawczy nr [...] , kierując obowiązek wynikający z ww. decyzji do przymusowego wykonania.

Odnosząc się do zarzutów skargi, zdaniem Sądu, nie zasługują one na uwzględnienie.

I tak, protokół czynności PINB w S. z dnia [...] r., wbrew temu co twierdzi skarżący, nie potwierdza, że nakaz z ww. decyzji Wojewody S. został wykonany w całości. Wskazuje on jedynie w pkt 3 ustaleń, że wzdłuż ogrodzenia postawionego na granicy z działką użytkowaną przez Z. i E. D. usunięto nasyp na szerokości śr. ok. 1,5 m. Zapis ten oznacza, zdaniem Sądu, że nie usunięto nasypu z całej działki nr [...] , lecz wyłącznie z jej fragmentu.

Nietrafny jest również zarzut skargi, że nie zostało skarżącemu doręczone upomnienie dotyczące rozbiórki na podstawie art. 15 u.p.e.a., w związku z tym zachodzą przesłanki do umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 tej ustawy. Z treści pisma skarżącego z dnia [...] r., załączonego do akt administracyjnych sprawy, wynika bowiem jednoznacznie, że ww. upomnienie zostało doręczone skarżącemu w dniu [...] r. Co więcej, w piśmie tym skarżący wniósł o wyznaczenie mu nowego terminu wykonania ww. obowiązku, do [...] r., słusznie zatem organ II instancji przyjął, że skarżący miał świadomość, że obowiązek ten na dzień złożenia przedmiotowego pisma nie został jeszcze wykonany.

Nie ma również racji skarżący, uzasadniając niezgodność z prawem zaskarżonego postanowienia tym, że decyzja z dnia [...] r. nie zawiera informacji na temat ilości piasku, który miał zostać usunięty, stąd nie było możliwe stwierdzenie, że skarżący jej nie wykonał, tylko ze względu na subiektywne przekonanie organu, iż wywiózł on zbyt mało piasku ze swej nieruchomości. Jak już wyżej wskazano, okoliczności związane z zasadnością orzeczenia nakazu rozbiórki nie podlegają badaniu w postępowaniu egzekucyjnym i nie mogą stanowić argumentów przemawiających przeciwko nałożeniu na skarżącego grzywny. Oznacza to, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do weryfikacji prawidłowości decyzji ostatecznej (np. decyzji rozbiórkowej), która stanowi podstawę wydania tytułu wykonawczego inicjującego dane postępowanie egzekucyjne. W konsekwencji do badania tych okoliczności nie jest uprawniony także sąd kontrolujący działanie organu egzekucyjnego. Sprawa wymiaru grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku nałożonego decyzją nakazującą rozbiórkę jest bowiem sprawą odrębną od zakończonej taką decyzją sprawy nałożenia obowiązku rozbiórki (vide: wyrok NSA z 19 stycznia 2016 r. II OSK 1187/14, LEX nr 2033982).

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd uznał, że organy egzekucyjne zasadnie zdecydowały o zastosowaniu grzywny, prawidłowo określiły wysokość grzywny, kierując się przede wszystkim w okolicznościach przedmiotowej sprawy zapewnieniem skuteczności tego środka egzekucyjnego oraz charakterem nałożonego obowiązku. Według Sądu dokonana przez organy ocena nie nosi cech dowolności.

Ponadto, Sąd stwierdził, że organy przeprowadziły postępowanie prawidłowo,

z zachowaniem reguł wyrażonych w art. 7, art. 77, art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zaskarżone i poprzedzające je postanowienie zawierają również rzetelne i wyczerpujące uzasadnienia, spełniające wymogi przewidziane w art. 107 § 1 i 3 k.p.a. Sąd nie doszukał się zatem naruszeń przepisów prawa, w tym wskazanych w skardze, które miałyby jakikolwiek wpływ na wynik sprawy, a zatem skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego postanowienia.

W tym stanie rzeczy, w związku z tym, że podniesione w skardze zarzuty nie znajdują oparcia w przepisach prawa, a zatem nie mogły odnieść zamierzonego skutku, oraz biorąc dodatkowo pod uwagę, że Sąd nie dostrzegł takich naruszeń przepisów prawa procesowego lub materialnego, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w S. działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., skargę oddalił.