Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Stefan Babiarz po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia G. O. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 3712/06 w zakresie przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi G. O. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 27 września 2006 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia od postanowienia w sprawie odmowy wstrzymania postępowania egzekucyjnego postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 26 lutego 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 3712/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi G. O. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 27 września 2006 r. w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia zażalenia od postanowienia w sprawie odmowy wstrzymania postępowania egzekucyjnego.

Na powyższe postanowienie strona złożyła zażalenie, sporządzone odręcznie, z którego wynika, że skarżąca wniosła o jego uchylenie i ponowne rozpatrzenie, przyznanie jej pomocy prawnej z uwagi na brak środków finansowych. W zażaleniu zawarła też wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi z uwagi na stan zdrowia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na początku należy wskazać, że niezrozumiały jest wniosek strony dotyczący przywrócenia terminu do wniesienia skargi.

Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej p.p.s.a., prawo pomocy osobie fizycznej przysługuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Należy zauważyć, że wskazany przepis stanowi odstępstwo od generalnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowoadministracyjnego zawartej w art. 199 p.p.s.a. Strona ubiegająca się o przyznanie prawa pomocy musi zatem uprawdopodobnić, że jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, iż uzasadnia wyjątkowe traktowanie, o którym mowa w przytoczonym przepisie.

W przypadku prawa pomocy mamy do czynienia z pomocą budżetu Państwa osobom, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie są w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Przesłanki przyznania prawa pomocy są przy tym określone ogólnie, a więc uznaniu sądu pozostawił ustawodawca ocenę okoliczności przemawiających, zdaniem wnioskodawcy, za rozstrzygnięciem korzystnym dla strony. Należy zauważyć, że ciężar dowodu spoczywa na stronie składającej wniosek o przyznanie prawa pomocy. Wnioskodawca powinien zatem wykazać, że jego sytuacja materialna jest na tyle trudna, że nie jest w stanie pokryć kosztów zastępstwa procesowego we własnym zakresie. Udzielenie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą dofinansowania z budżetu państwa i powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście niemożliwe. Należy ponadto zauważyć, że opłaty sądowe, do których zalicza się także wpis, stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienie od ponoszenia tego rodzaju danin stanowi odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Dlatego też mogą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli. (por.: M. Niezgódka – Medek [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka – Medek: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Kraków 2005, s. 594).

W niniejszej sprawie strona nie wskazała okoliczności, które uzasadniałyby przyznanie jej pomocy prawnej. W zażaleniu nie przedstawiła popartych dowodami faktów, które wskazywałyby na konieczność wsparcia ze strony budżetu Państwa. Nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku przedstawienia swojej sytuacji materialnej, nie zareagowała na wezwanie Sądu odnośnie nadesłania szeregu dokumentów mogących stanowić podstawę oceny jej sytuacji finansowej i rodzinnej. Oznacza to, że nie zrealizowała ona swojej powinności wynikającej z art. 255 p.p.s.a., czym uniemożliwiła ewentualne przyznanie jej prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 197 § 2 w zw. z art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji