Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Olejnik, Sędziowie Sędzia WSA Ireneusz Dukiel (spr.wozdawca, Asesor WSA Alojzy Wyszkowski, Protokolant Katarzyna Motyl, po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2008 r. we Wrocławiu na rozprawie sprawy ze skargi D. D. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary porządkowej uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] r. nr [...].

W toku prowadzonego postępowania odwoławczego w sprawie podatku od towarów i usług za 2005 r. dotyczącego A sp. z o.o. we W. pełnomocnik spółki zawnioskował o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka D.D. na okoliczność odsprzedaży i nabycia maszyn oraz urządzeń. Dyrektor Izby Skarbowej we W. pismem z dnia [...] r., nr [...], wezwał D.D. do stawiennictwa w siedzibie organu odwoławczego w dniu [...] r. o godz. [...], pouczając jednocześnie o skutkach wynikających z art. 262 Ordynacji podatkowej, tj. możliwości nałożenie kary porządkowej. Wezwanie zostało odebrane przez dorosłego domownika w dniu [...] r., po czym w dniu [...] r. świadek poinformował telefonicznie organ odwoławczy, że z uwagi na ważną sprawę rodzinną nie stawi się na przesłuchaniu, przy czym zobowiązał się poinformować o tym pełnomocnika spółki oraz potwierdzić powyższa informację pisemnie wraz ze wskazaniem nowego terminu, w którym będzie mógł się stawić na przesłuchanie.

Pismem nadesłanym w formie faxu w dniu [...] r. zwrócił się o usprawiedliwienie jego nieobecności w dniu [...] r. ze względu "na zaistniały konflikt dat w innych sprawach administracyjnych" oraz o usprawiedliwienie swojej kolejnej nieobecności w dniu [...] r. spowodowanej złym stanem zdrowia.

Dyrektor Izby Skarbowej we W. postanowieniem z dnia [...] r., nr [...], nałożył na D.D. karę porządkową w kwocie [...] uznając, że świadek nie przedstawił argumentów, które miałyby usprawiedliwić jego niestawiennictwo.

D.D. na powyższe postanowienie złożył zażalenie, w którym kwestionując zasadność nałożenia kary stwierdził, że nieobecność w określonym w wezwaniu terminie była niemożliwa z przyczyn niezależnych, związanych z ważnymi sprawami rodzinnymi, o czym poinformował Izbę Skarbową w dniu [...] r. Zdaniem żalącego usprawiedliwienie to zostało przyjęte i zaakceptowane przez pracownika Izby Skarbowej, a niezależnie od tego podała, że w przesłanym drogą faksową piśmie z dnia [...] r. zostały przedstawione kolejne, niezależne od wcześniej podanych przyczyn, okoliczności, które uniemożliwiły stawiennictwo w dniu [...] r. D.D. nie zgodził się ponadto z twierdzeniem zawartym w zaskarżonym postanowieniu, iż podał sprzeczne ze sobą usprawiedliwienia nieobecności, tj. sprawy rodzinne oraz "zaistniały konflikt dat w innych sprawach administracyjnych".

Dyrektor Izby Skarbowej we W. postanowieniem z dnia [...]r., nr [...], utrzymał w mocy postanowienie organu podatkowego pierwszej instancji z dnia [...] r., podając w uzasadnieniu, że stan faktyczny sprawy potwierdza zasadność nałożenia kary porządkowej na D.D. W ocenie organu odwoławczego przywołanie przez skarżącego dwóch okoliczności usprawiedliwiających nieobecność oznacza, że D.D. pomimo przywołanych spraw rodzinnych, które miały uniemożliwić mu stawiennictwo w Izbie Skarbowej we W., załatwiał "inne sprawy administracyjne", co powoduje, że powołana przeszkoda "spraw rodzinnych" nie uniemożliwiła mu załatwiania innych spraw administracyjnych, niż prowadzona w Izbie Skarbowej we W. Dyrektor Izby Skarbowej zajął stanowisko, że D.D. nie dokonał czynności procesowej określonej w wezwaniu nie ze względu na obiektywnie stwierdzoną niemożność dokonania, lecz ze względu na dokonany przez siebie tryb postępowania, tj. podjęcie decyzji o załatwieniu innych spraw administracyjnych (pomimo stojących na przeszkodzie ważnych spraw rodzinnych).

W skardze D.D., wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia, ponownie podniósł, że nie stawił się w dniu [...] r. na przesłuchaniu, z przyczyn od niego niezależnych, związanych z jego ważnymi sprawami rodzinnymi, o czym skutecznie poinformował Izbę Skarbową w dniu [...] r. Skarżący szczególnie podkreślił, iż podane przez niego przyczyny nieobecności zostały przyjęte i zaakceptowane przez pracownika Izby Skarbowej, om czym w jego przekonaniu świadczy nawet informacja zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, w którym stwierdzono, że "w dniu [...] r. świadek telefonicznie poinformował organ odwoławczy, że z uwagi na ważne sprawy rodzinne nie stawi się na przesłuchaniu...". Skarżący twierdził także, iż zarówno ważne sprawy rodzinne, jak i zaistniały zbieg dat w innych toczących się sprawach administracyjnych, były niezależnymi od siebie i nie wykluczającymi się powodami niestawienia się skarżącego na przesłuchaniu w dniu [...] r.

Dyrektor Izby Skarbowej we W. w odpowiedzi na skargę podtrzymał w całości dotychczasowe stanowisko, że nałożenie na D.D. kary porządkowej było w pełni zasadne. Organ odwoławczy dodatkowo podniósł, iż wbrew twierdzeniom skarżącego w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia brak jest sformułowania, że przyczyny nieobecności skarżącego zostały przyjęte i zaakceptowane przez pracownika Izby Skarbowej, gdyż w przeciwnym razie nie zostałoby wydane postanowienie o nałożeniu kary porządkowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na podstawie art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002, Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Według art. 1 § 2 powołanej ustawy, kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002, nr 153, poz. 1270 ze zm.) ogranicza podstawy prawne uwzględnienia skargi do stwierdzenia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego oraz innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W zakresie tak określonej kognicji Sąd stwierdził, iż skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż w sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego, co miało istotny wpływ na jej wynik.

Na początku rozważań podkreślić należy, iż istota sporu w niniejszej sprawie dotyczyła interpretacji przepisów art. 262 pkt 1 Ordynacji podatkowej w kontekście czy strona skarżąca uzasadniła przyczynę swojego niestawiennictwa w charakterze świadka przed organem podatkowym w dniu [...] r. Dla przypomnienia wskazać trzeba, iż przywołany przepis art. 262 pkt 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, mogą zostać ukarani karą porządkową do [...].

W niniejszej sprawie pozostaje poza sporem, że wezwanemu w charakterze świadka D. D. skutecznie doręczono wezwanie do stawiennictwa (co prawda w dniu [...] r., nie zaś we wskazywanych w postanowieniach [...] lub [...] r.) wraz z pouczeniem o skutkach niezastosowania się do wezwania, czyli o możliwości wymierzenia kary porządkowej. Warto podkreślić, że organ podatkowy I instancji nakładając karę porządkową uznał składane przez D.D. usprawiedliwienia nieobecności w dniu [...] r., tj. z jednej strony- ważna sprawa rodzinna, zaś z drugiej- konflikt dat w innych sprawach administracyjnych oraz zły stan zdrowia, za sprzeczne, a tym samym, że skarżący nie przedstawił wiarygodnego uzasadnienia do uznania jego nieobecności na wyznaczonym przesłuchaniu w charakterze świadka za usprawiedliwioną.

Zdaniem Sądu powyżej zaprezentowane stanowisko organu podatkowego nie jest prawidłowe, jednakże generalnie nie z przyczyn wskazanych przez skarżącego. Zgodzić się należy z zarzutami skargi jedynie w niewielkim zakresie, i to odnoszącym się raczej do stanu faktycznego, gdyż w rzeczywistości skarżący nie uzasadniał złym stanem swojego zdrowia nieobecności w dniu [...] r., lecz dotyczyło to niestawiennictwa w dniu [...] r. Zasadniczy zarzut jaki można postawić zaskarżonemu postanowieniu sprowadza się do tego, iż pomimo ogólnikowego wskazania przyczyn nieobecności organy podatkowe arbitralnie stwierdziły, iż przyczyny te są sprzeczne ze sobą. W sprawie niniejszej wezwany w charakterze świadka D.D. przedstawił, i to jeszcze przed wydaniem postanowienia z dnia [...] r., przyczyny swojego niestawiennictwa, zaś lapidarne w swojej treści, a co ważniejsze i zmienione w piśmie z dnia [...] r., ich uzasadnienie nie zostało w żaden sposób zweryfikowane. W rzeczywistości nie wiadomo zatem co to była za "ważna sprawa rodzinna", ani też co miał na myśli skarżący pisząc o "konflikcie dat w innych sprawach administracyjnych", przy czym w tym drugim przypadku, co warte podkreślenia, dotyczyłoby to kolizji pomiędzy terminami wyznaczonymi w innych sprawach administracyjnych, a nie kolizji pomiędzy niniejszą sprawą (wysłuchanie na okoliczność odsprzedaży i nabycia maszyn oraz urządzeń w postępowaniu odwoławczego w sprawie podatku od towarów i usług za 2005 r. względem A sp. z o.o. we W.) a jakimiś bliżej nieokreślonymi sprawami administracyjnymi.

W ocenie Sądu bez wezwania skarżącego do sprecyzowania podanych przez niego przyczyn niestawiennictwa w siedzibie organu w dniu [...] r. oraz bez wezwania do ich uprawdopodobnienia nie sposób stwierdzić miarodajnie, że podane przyczyny wzajemnie się wykluczają, a tym bardziej, że nieusprawiedliwiają tej nieobecności.

Z tych też względów istnieje konieczność przeprowadzenia przez organ podatkowy postępowania wyjaśniającego co uzasadnia uchylenie zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego je postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] r. na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

O kosztach postępowania nie orzeczono z uwagi na brak stosownego wniosku skarżącego w tym zakresie.