Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędzia WSA Elwira Brychcy Protokolant st. sekr. sąd. Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 listopada 2017 r. sprawy ze skarg K. W. i J. K. na uchwałę Sejmiku Województwa z dnia [...] listopada 2011r. nr [...] w przedmiocie podziału Województwa W. na obwody łowieckie I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej obwodu łowieckiego nr [...]: a. obejmującej nieruchomość składającą się z działek o numerze ewidencyjnym [...] i [...] stanowiących własność K. W., wpisanych do ksiąg wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w P. KW [...] oraz [...], b. obejmującej nieruchomość składającą się z działek o numerach ewidencyjnych [...], [...] i [...] stanowiących własność J. K., wpisanych do ksiąg wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w P. KW [...], [...] oraz [...], II. zasądza od Sejmiku Województwa na rzecz każdego ze skarżących kwotę po [...] zł ([...]) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Sejmik Województwa w dniu [...] 2011 r. podjął uchwałę Nr [...] w sprawie podziału północnej części Województwa W.: powiatów [...] na obwody łowieckie (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2011 r. Nr [...], poz. 6772). Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm., dalej: u.s.w.) oraz art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm., dalej: P.ł.).

W uchwale tej Sejmik Województwa dokonał podziału północnej części województwa wielkopolskiego - powiatów [...] na obwody łowieckie, numerację obwodów zamieszczając w załączniku nr 1 do uchwały, mapę z oznaczeniem granic obwodów łowieckich w załączniku nr 2, a rejestr powierzchniowy obwodów łowieckich – w załączniku nr 3 do uchwały.

J. K. oraz K. W., po uprzednim bezskutecznym wezwaniu Sejmiku Województwa do usunięcia naruszenia prawa, wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na powyższą uchwałę Sejmiku Województwa z dnia [...] 2011 r. nr [...]

W swych skargach J. K. i K. W. jednakowo zarzucili Sejmikowi Województwa sprzeczność zaskarżonej uchwały z prawem, powstałą w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13. Skarżący wnieśli o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały i zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W motywach skarg podniesiono, że skarżący są właścicielami nieruchomości usytuowanych na terenie obwodu łowieckiego nr [...] utworzonego na mocy zaskarżonej uchwały. J. K. jest właścicielem nieruchomości: nr [...], obręb [...], m. K. , gm. S., nr [...], obręb [...], m. K. , gm. S., nr [...], obręb [...], m. P. , gm. S.. Z kolei K. W. jest właścicielką nieruchomości nr [...] i [...], obręb [...], m. [...], gm. S.. Skarżący wskazali, że podstawą prawną zaskarżonej uchwały był art. 27 ust. 1 P.ł., który w dniu 22 stycznia 2016 r. utracił moc obowiązującą w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego dnia 10 lipca 2014 r. Wyrokiem tym Trybunał stwierdził niezgodność art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego z art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP polegającą na upoważnieniu do objęcia reżimem obwodu łowieckiego nieruchomości bez zapewnienia jej właścicielowi odpowiednich środków ochrony praw w sytuacji sprzeciwu wobec wykorzystywania należącej do niego nieruchomości na cele związane z organizacją i prowadzeniem polowań na zwierzęta. Skarżący wskazali, że Trybunał zważył, iż konieczność znoszenia przez właściciela faktu wykonywania polowania na terenie jego nieruchomości jest podstawowym ograniczeniem prawa własności. Uciążliwość tego ograniczenia jest tym większa, że wykonywanie polowania wiąże się z używaniem przez myśliwych broni palnej, co może powodować zagrożenie dla życia i zdrowia wszelkich osób przebywających na terenie, na którym się ono odbywa, wiąże się również z ryzykiem powstania szkód w mieniu (szkody łowieckie). Właścicielom nieruchomości wchodzących w skład obwodu łowieckiego nie przysługują zarazem żadne środki prawne umożliwiające wyrażenie sprzeciwu wobec wykonywania polowania na gruntach będących przedmiotem ich własności.

Mając powyższe na względzie skarżący podnieśli, że zaskarżona uchwała została podjęta w sposób naruszający konstytucyjne prawa i wolności ich jako właścicieli nieruchomości objętych obwodem łowieckim nr [...], albowiem nie zapewniono im prawnie skutecznej możliwości sprzeciwienia się włączeniu ich nieruchomości do obwodu łowieckiego, jak tego wymaga art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Skarżący zaznaczyli, że w orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się na konieczność eliminowania z obrotu prawnego wydanych przed ogłoszeniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygnięć opartych na podstawie przepisów,, których niekonstytucyjność stwierdził Trybunał oraz wydanych w przedmiocie zastosowania tych przepisów wyroków sądowych, względnie użycia innych środków procesowych w celu sanacji stanu niekonstytucyjności, w obszarze stosowania prawa i jego kontroli. Wskazano, że wejście w życie negatywnego orzeczenia Trybunału skutkuje tym, że należy przyjąć fikcję prawną, jakoby niekonstytucyjny przepis nigdy nie obowiązywał, a przynajmniej nie obowiązywał w chwili wejścia w życie Konstytucji. W związku z powyższym niekonstytucyjny przepis art. 27 ust. 1 Prawa łowieckiego nie może być stosowany, poczynając od daty jego uchwalenia, gdyż od samego początku nie odpowiadał standardom konstytucyjnym, ingerując nieproporcjonalnie w prawo własności, co z kolei prowadzi wprost do konieczności stwierdzenia na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej: P.p.s.a.) nieważności zaskarżonej uchwały.

W odpowiedzi Sejmik Województwa wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w zakresie dotyczącym obwodu łowieckiego nr [...] w części obejmujące nieruchomości stanowiące własność skarżących i oddalenie skarg w pozostałym zakresie. Organ podzielił ocenę prawną wyrażoną w skardze. Jednocześnie zastrzegł, że nie ma możliwości skorzystania z trybu autokontroli określonego w art. 54 § 3 p.p.s.a.

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2017 r. Sąd na podstawie art. 111 § 1 P.p.s.a. połączył sprawę ze skargi J. K. (sygn. akt II SA/Po 776/17) ze sprawą ze skargi K. W. (sygn. akt II SA/Po 775/17) w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia i dalszego prowadzenia pod sygn. akt II SA/Po 775/17.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1066 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Wykonywana przez sądy administracyjne kontrola administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej oraz na akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej - art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 5 i 6 P.p.s.a.

Skarga wniesiona w tej sprawie okazała się uzasadniona.

W przypadku wniesienia skargi na akt prawa miejscowego, bądź na akt organu jednostki samorządu terytorialnego z zakresu administracji publicznej, w pierwszej kolejności obowiązkiem sądu jest zbadanie, czy wniesiona skarga podlega rozpoznaniu przez sąd administracyjny, a zatem czy spełnione zostały wymogi formalne, do których zaliczyć należy: 1) zaskarżenie uchwały z zakresu administracji publicznej, 2) wcześniejsze bezskuteczne wezwanie do usunięcia naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia, 3) zachowanie terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

W ocenie Sądu z pewnością zaskarżona uchwała jest uchwałą z zakresu administracji publicznej. Wniesienie skarg przez J. K. i K. W. zostało poprzedzone wezwaniami do usunięcia naruszenia prawa, a także zachowany został termin do wniesienia skarg.

Kolejnym niezbędnym warunkiem skuteczności skargi na uchwałę jest wykazanie przez stronę skarżącą, że dana uchwała narusza jej interes prawny lub uprawnienie. Z treści art. 90 ust. 1 i art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016r. poz. 486, ze zm., dalej u.s.w.), wynika, że skargę w trybie tych przepisów może wnieść skutecznie tylko taki podmiot, który wykaże się naruszeniem własnego interesu prawnego lub uprawnienia wskutek uchwalonych przepisów prawa miejscowego lub podjętych czynności prawnych i faktycznych z zakresu administracji publicznej. Zaskarżeniu w tym trybie podlega zatem uchwała organu samorządu województwa nie tylko niezgodna z prawem, ale i jednocześnie godząca w sferę prawną skarżącego - wywołująca dla niego negatywne konsekwencje prawne, np. zniesienia, ograniczenia, czy też uniemożliwienia realizacji jego uprawnienia lub interesu prawnego.

W ocenie Sądu poza sporem jest, że zaskarżona uchwała Sejmiku Województwa, która podzieliła północną część Województwa W.: powiaty [...] na obwody łowieckie, narusza interesy prawne J. K. i K. W., albowiem skarżący są właścicielami nieruchomości, które znalazły się w obwodzie łowieckim nr [...], który został ustanowiony, jako jeden z wielu, mocą zaskarżonej uchwały. Tym samym wszelkie ograniczenia w wykonywaniu prawa własności nieruchomości spowodowane objęciem ich obwodem łowieckim świadczą o naruszeniu interesów prawnych skarżących. Reasumując powyższą część wywodów należy stwierdzić, że skarżący posiadają legitymację do zaskarżenia przedmiotowej uchwały Sejmiku Województwa z dnia [...] 2011 r.

Kontrolowana uchwała została wydana na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.). Przepis ten, w dacie wydania uchwały stanowił, że podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów dokonuje w obrębie województwa właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały, po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej.

Zważyć należy, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13 uznał że art. 27 ust. 1 w związku z art. 26 P.ł. przez to, że upoważnia do objęcia nieruchomości reżimem obwodu łowieckiego, nie zapewniając odpowiednich prawnych środków ochrony praw właściciela tej nieruchomości, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Orzekł także, że wymieniony przepis traci moc obowiązującą z upływem 18. miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 951). Na uwagę zasługują argumenty Trybunału Konstytucyjnego, które legły u podstaw powołanego wyroku. Trybunał podkreślił, że właścicielom nieruchomości objętych granicami obwodu łowieckiego nie przysługują żadne szczególne środki prawne pozwalające na wyłączenie nieruchomości stanowiących przedmiot ich własności spod reżimu obwodu łowieckiego. Właściciel nieruchomości nie może złożyć sprzeciwu wobec włączenia przedmiotu jego własności do obwodu łowieckiego, zarówno na etapie stanowienia uchwały przez sejmik województwa, jak i po jej wejściu w życie. Poza tym właścicielowi nie przysługują żadne instrumenty prawne umożliwiające wyłączenie jedynie niektórych ograniczeń, wprowadzonych w związku z objęciem jego nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, w szczególności nie może on stanowczo sprzeciwić się wykonywaniu na swoim gruncie polowania przez uprawnione do tego osoby trzecie. Ponadto Trybunał stwierdził, że mechanizm tworzenia obwodów łowieckich, biorąc pod uwagę całokształt ograniczeń będących skutkiem objęcia nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, jest ukształtowany w sposób niespełniający przesłanki sensu stricto proporcjonalności. Trybunał także zauważył, że na wszystkie te ograniczenia nakłada się dodatkowo niedostatecznie uregulowany obowiązek informacyjny wobec właścicieli, których nieruchomość należy do obwodu łowieckiego. Brak jakichkolwiek prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w procesie tworzenia obwodów łowieckich, obejmujących te nieruchomości oraz brak instrumentów prawnych umożliwiających właścicielom wyłączenie ich nieruchomości spod reżimu obwodu łowieckiego lub wyłączenie poszczególnych ograniczeń, jakie przewiduje prawo łowieckie, niezależnie od powodu, jakim uzasadniają to żądanie (ekonomiczny, światopoglądowy itp.), nie jest konieczne dla zapewnienia należytego poziomu ochrony środowiska, w szczególności zaś ochrony zwierzyny. Swoistego automatyzmu przyjętego unormowania nie uzasadnia również to, że prawidłowe prowadzenie gospodarki łowieckiej wymaga zapewnienia ciągłości powierzchni obwodów łowieckich. Ochrona środowiska stanowi jedną z wartości uzasadniających ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Ograniczenia wprowadzane ze względu na ochronę środowiska powinny mieć jednak charakter proporcjonalny do innych wartości konstytucyjnie chronionych. Taką wartością jest zgodnie z art. 21 ust. 1 Konstytucji ochrona prawa własności. Trybunał podkreślił, że analiza rozwiązań przyjętych w prawie łowieckim oraz w innych aktach przewidujących objęcie nieruchomości specjalnym reżimem administracyjnoprawnym dowodzi, że wykonywanie przez uprawnione podmioty zadań publicznych, a także prowadzenie gospodarki łowieckiej, jest możliwe przy zapewnieniu właścicielom nieruchomości bardziej skutecznych środków ochrony. Trybunał zaznaczył, że zapewnienie takich środków nie wyklucza także realizacji przewidzianego w prawie łowieckim celu społecznego w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej (art. 3 pkt 4 P. ł.).

Kończąc rozważania Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że ma świadomość trudności zadania, przed którym stoi ustawodawca dostosowujący prawo łowieckie do niniejszego rozstrzygnięcia i jednocześnie w celu zapobieżenia powstaniu luki w prawie, uniemożliwiającej tworzenie nowych obwodów łowieckich oraz zmianę granic dotychczasowych, Trybunał postanowił odroczyć utratę mocy obowiązującej zaskarżonego art. 27 ust. 1 w związku z art. 26 P.ł. o maksymalny okres osiemnastu miesięcy. Zatem zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis art. 27 ust. 1 Pr.ł. utracił moc z dniem 22 stycznia 2016 r., wobec czego w dacie wniesienia niniejszej skargi już nie obowiązywał. Nie oznacza to jednak, że utrata mocy obwiązującej art. 27 ust. wywołuje tylko i wyłącznie skutki na przyszłość w postaci braku możliwości tworzenia nowych obwodów łowieckich oraz zmiany dotychczasowych obwodów.

Oceniając skutki orzeczenia TK trzeba mieć na uwadze przede wszystkim brzmienie art. 190 Konstytucji RP, który stanowi, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne (ust. 1). Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny - dwunastu miesięcy. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nieprzewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady Ministrów (ust. 3).

Wprawdzie w orzecznictwie brak jest jednomyślności co do oceny skutków orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, zwłaszcza w sytuacji odroczenia w czasie utraty mocy obowiązującej norm prawnych uznanych za niekonstytucyjne, jednak tutejszy sąd w pełni podziela stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zaprezentowane w wyrokach z dnia 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II OSK 2310/14 i II OSK 2311/14 (dostępne na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), że akt normatywny uchylony (w całości lub w części) na skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, niezależnie od odroczenia utraty jego mocy obowiązującej, traci cechę domniemania konstytucyjności. Wzruszenie tego domniemania następuje już z momentem ogłoszenia wyroku Trybunału na sali rozpraw (wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 27 kwietnia 2005 r. sygn. akt P 1/05, OTK-A z 2005 r., nr 4, poz. 42; z dnia 13 marca 2007 r. sygn. akt K 8/07, OTK-A z 2007 r., nr 3, poz. 26; z dnia 11 maja 2007 r. sygn. akt K 2/07, OTK-A z 2007 r., nr 5, poz. 48). Z tą też chwilą nie ma już żadnych wątpliwości, że taki akt nie spełnia standardów konstytucyjnych. Ponadto, jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy, na skutek orzeczenia o niekonstytucyjności aktu normatywnego następuje zmiana stanu prawnego (por. wyrok z dnia 23 stycznia 2007 r. sygn. akt III PK 96/06, OSNP z 2008 r., nr 5- 6, poz. 61). W uzasadnieniu jednego z wyroków Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że w orzecznictwie zarówno sądów administracyjnych, jak i powszechnych dominuje stanowisko wskazujące na konieczność eliminowania z obrotu prawnego wydanych przed ogłoszeniem wyroku Trybunału rozstrzygnięć opartych na podstawie przepisów, których niekonstytucyjność stwierdził Trybunał oraz wydanych w przedmiocie zastosowania tych przepisów wyroków sądowych, względnie użycia innych środków procesowych w celu sanacji stanu niekonstytucyjności, w obszarze stosowania prawa i jego kontroli (np. wyrok NSA z dnia 10 lipca 2007 r. sygn. akt I OSK 1075/06). W sądownictwie administracyjnym zwraca się uwagę, iż określenie "moc powszechnie obowiązująca", użyte w rozumieniu art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, przybliża walor wyroków Trybunału Konstytucyjnego do źródeł prawa obowiązującego w rozumieniu 87 ust. 1 Konstytucji, w zakresie dotyczącym adresatów, którzy powinni zapadłe judykaty respektować i dokonywać ich wdrożenia (por. wyrok z dnia 14 października 2015 r. sygn. akt I OSK 54/14 – dostępny na stronie internetowej pod adresem www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

W tym miejscu warto przytoczyć stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r. sygn. akt II OSK 2311/14 (dostępny na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), w którym to zwrócono uwagę, że ograniczenia prawa własności związane z prowadzeniem gospodarki łowieckiej, w szczególności z wykonywaniem polowania, były też przedmiotem licznych rozważań Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (dalej: ETPC). I tak, w wyroku z 29 kwietnia 1999 r. w sprawie Chassagnou i inni przeciwko Francji (nr skarg 25088/94, 28331/95 i 28443/95, Lex nr 76997) ETPC wskazał, że wprowadzenie obowiązku tolerowania polowań na terenie prywatnej nieruchomości stanowi ingerencję w prawo własności. Jednocześnie zmuszanie właścicieli do tolerowania na ich gruncie aktywności, która jest sprzeczna z ich przekonaniami stanowi nieproporcjonalne ograniczenie prawa własności chronionego art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175/1, ze zm.; dalej: Protokół nr 1). W wyroku z 10 lipca 2007 r. w sprawie Schneider przeciwko Luksemburgowi (nr skargi 2113/04, Lex nr 292569) ETPC doszedł do wniosku, że dopuszczenie możliwości wykonywania polowań na prywatnym gruncie bez zgody jego właściciela przez włączenie tego gruntu do obwodu łowieckiego, jakkolwiek nie pozbawia go prawa do używania, wydzierżawienia czy sprzedaży gruntu, jednak uniemożliwia wykonywanie praw wyłącznych przez właściciela zgodnie z jego wolą. W wyroku z 26 czerwca 2012 r. w sprawie Hermann przeciwko Niemcom (nr skargi 9300/07, Lex nr 1169117) EPTC podzielił argumentację skarżącego i orzekł, że obowiązek znoszenia polowań na własnym gruncie nakłada nieproporcjonalny obowiązek na tych właścicieli ziemskich, którzy sprzeciwiają się polowaniom ze względów etycznych. ETPC podkreślił, że okoliczność, iż niemieckie prawo federalne nie przewiduje możliwości uwzględnienia etycznych przekonań właścicieli ziemskich, uzasadnia wniosek o naruszeniu przez pozwane państwo art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji.

Sąd w składzie rozpatrującym niniejsze skargi podziela prezentowany we wskazanych wyrokach pogląd, że brak jakichkolwiek mechanizmów prawnych umożliwiających właścicielom nieruchomości wyrażenie woli w przedmiocie włączenia ich gruntów do obwodów łowieckich i w konsekwencji nałożenia na nich określonych obowiązków, stanowi nieproporcjonalne naruszenie gwarantowanego konstytucyjnie i konwencyjnie prawa własności.

Mając powyższe na względzie Sąd zgodził się ze skarżącymi, że uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją RP przepis prawa nie może być stosowany przez sądy i inne ograny także w odniesieniu do stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału.

Mając powyższe na uwadze, Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej nieruchomości skarżących tj. nieruchomości składającej się z działek o nr. ewid.[...] i [...] stanowiących własność K. W., wpisanych do ksiąg wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w P. KW [...] oraz [...], a także nieruchomości składającej się z działek o nr ewid.[...], [...] i [...] stanowiących własność J. K., wpisanych do ksiąg wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w P. KW [...], [...] oraz [...]

Sąd nie mógł uwzględnić żądania stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały w całości, gdyż Sąd mógł orzekać jedynie w granicach naruszonego przedmiotową uchwałą interesu prawnego skarżących. Zaskarżona uchwała, co nie jest kwestionowane w niniejszej sprawie, naruszyła interes prawny skarżących, gdyż ingeruje bezpośrednio w przysługujące im prawo własności do działek objętych reżimem obwodu łowieckiego nr [...]. Skarżący wykazali, że na terenie tego obwodu posiadają grunty, których nie mogą spokojnie użytkować z powodu zagrożeń związanych z polowaniami i muszą znosić ciągłe ingerencje myśliwych na tym terenie. Fakt ten pozwalał w świetle normy art. 90 ust. 1 u.s.w., dokonać kontroli legalności zaskarżonej uchwały w zakresie ustaleń dla obszaru stanowiącego własność skarżących. Podkreślić trzeba tutaj, że uznanie naruszenia interesu prawnego skarżących daje im prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego na przedmiotowy akt. Przy czym skarżący może kwestionować uchwałę w sprawie podziału północnej części województwa wielkopolskiego na obwody łowieckie tylko w ramach własnego interesu prawnego. Zakres interesu prawnego wynika zaś z prawa, jakie przysługuje skarżącym do nieruchomości objętej zaskarżoną uchwałą. Tym samym skarżący mogli realizować swoje prawo do sądu w tej sprawie w granicach przysługujących im uprawnień, jako właścicielom działek położonych na obszarze objętym uchwałą. Interpretacja taka potwierdzona została w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 września 2008 r., sygn. akt SK 76/06 orzekającym o zgodności art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 oraz art. 77 ust. 2 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W motywach przywołanego orzeczenia Trybunał wyraźnie wskazał, iż skarga w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym (przepis tożsamy z treścią art. 90 ust. 1 u.s.w.) nie ma charakteru actio popularis – podstawą jest niezgodność uchwały z prawem i równoczesne naruszenie przez nią konkretnie rozumianych interesów lub uprawnień konkretnego obywatela, który jest mieszkańcem danej gminy lub jest z tą gminą związany prawnie (np. właściciel nieruchomości położonej na terenie gminy), a naruszenie to musi wynikać z właściwej regulacji materialnoprawnej. W związku z tym wnoszący skargę może działać tylko w swoim interesie i nie może kwestionować ustaleń co do obszarów, które nie oddziałują na jego interes prawny, i co do których innym uprawnionym przysługuje prawo do wniesienia skargi. Reasumując, w rozpatrywanej sprawie przedmiotem rozstrzygnięcia mogły być tylko te zapisy zaskarżonej uchwały, które dotyczą części obwodów łowieckich nr [...], stanowiących własność skarżących.

Z podanych przyczyn na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. orzeczono jak w pkt 1 a i b sentencji wyroku.

O kosztach sądowych, obejmujących zwrot od organu skarżącym uiszczonych wpisów od skarg w kwotach po [...] zł, orzeczono w pkt 2 sentencji wyroku, na podstawie art. 200 p.p.s.a.