Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Edward Kierejczyk (spr.) Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Protokolant Anna Tomaka-Magdoń po rozpoznaniu w dniu 14 października 2008 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej P. P. C. "L." S.A. w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 października 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 1005/07 w sprawie ze skargi "Ś." C. w C. Sp. z o.o. w C. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2. zasądza od Syndyka Masy Upadłości "Ś." C. w C. S.A. T. M. na rzecz P. P. C. "L." S.A. w G. kwotę 950 zł (słownie: dziewięćset pięćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 października 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na skutek skargi firmy "Ś." C. w C. Sp. z o.o. w C. uchylił decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy, stwierdzając jednocześnie, że nie podlega ona wykonaniu oraz zasądził od organu na rzecz skarżącego kwotę 1600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że decyzją z dnia [...] września 2001 r. Urząd Patentowy RP dokonał na rzecz Ś. (poprzednio: C. w C. Sp. z o.o.) rejestracji znaku towarowego graficznego, przedstawiającego głowę murzynka i przeznaczonego do oznaczenia lodów jadalnych w klasie 30, z pierwszeństwem od [...] czerwca 1996 r. W dniu [...] maja 2004 r. do organu wpłynął wniosek P. P. C. L. S.A. w G. (dalej: L.) o unieważnienie w całości prawa ochronnego na ten znak, powołując się na art. 8 pkt 1 i 2 oraz art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 ze zm.), zwanej dalej u.z.t. W uzasadnieniu swojego interesu prawnego uczestnik wskazał, że sporne oznaczenie stanowi przeszkodę w uzyskaniu prawa ochronnego na zgłoszony w Urzędzie Patentowym jego znak towarowy [...] "calypso lody śmietankowe waniliowe L.". Ponadto podkreślił, że jest on następcą prawnym P. P. C. w G., które od co najmniej lat 70. posługiwało się w obrocie znakiem graficznym w postaci głowy murzynka i wraz z napisem Calypso umieszczało na etykiety produkowanych przez niego lodów. Rejestracja spornego znaku narusza więc jego prawa osobiste i majątkowe do powszechnie znanego znaku graficznego głowy murzynka. "Ś." nie jest sukcesorem żadnego z przedsiębiorstw należących do Zjednoczenia Przemysłu Chłodniczego, które jako jedyne posługiwały się na rynku tym oznaczeniem, a jedynie wydzierżawiła nieruchomości i przedmioty ruchome stanowiące składnik likwidowanego majątku jednego z nich, tj. P. P. C. w B. Tym samym zgłoszenie tego znaku nastąpiło w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i bez uwzględnienia praw L. do identycznego znaku powszechnie znanego.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2006 r. Urząd Patentowy w trybie postępowania spornego unieważnił prawo ochronne na sporny znak na podstawie art. 164 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), zwanej dalej p.w.p., w związku z art. 8 pkt 1 u.z.t. oraz art. 315 ust. 3 p.w.p., ponieważ L. wykazał, że ma interes prawny w domaganiu się unieważnienia prawa wyłącznego na ten znak stanowiący przeszkodę w udzieleniu prawa ochronnego na zgłoszony przez niego znak Z-190131. Ponadto L. może żądać konkretyzacji swoich praw majątkowych i poszukiwać ochrony przed działaniami naruszającymi te prawa, co jest zgodne z zasadą swobody działalności gospodarczej wyrażoną w art. 20 Konstytucji RP i art. 6 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.). Zdaniem Urzędu Patentowego nie zaistniała przesłanka "odrzucenia" wniosku o unieważnienie prawa do spornego znaku, o której mowa w art. 165 ust. 1 pkt 1 p.w.p., ponieważ okres pięciu kolejnych lat używania znaku liczy się od dnia zarejestrowania znaku do dnia wystąpienia z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego. W rozpoznawanej sprawie tak liczony okres nie upłynął, ponieważ pomiędzy wymienionymi zdarzeniami nie minęły nawet trzy lata.

Urząd Patentowy przyjął za bezsporny fakt produkcji w latach 70. i 80., przez przedsiębiorstwa wchodzące w skład Zjednoczenia Przemysłu Chłodniczego, lodów opatrzonych grafiką z charakterystycznym wizerunkiem głowy murzynka. Następcą prawnym jednego z tych przedsiębiorstw był L., co wynika z zarządzenia wojewody gdańskiego z dnia [...] listopada 1992 r. i potwierdzającego tę sukcesję wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1999 r., sygn. akt III RN 5/99. Zgłoszenie przez Ś. spornego znaku towarowego zmierzało więc do niezgodnego z zasadami uczciwości kupieckiej pozbawienia praw L. do tego oznaczenia posiadanych nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat, wliczając okres używania znaku przez poprzednika prawnego. Takie zawłaszczanie prawa jest nacechowane złą wiarą, naruszające dobre obyczaje handlowe i nie powinno podlegać ochronie prawnej, na co zwraca się uwagę w doktrynie (np. E. E. Nowińska, M. J. du Vall, Pojęcie złej wiary w prawie znaków towarowych, Księga pamiątkowa z okazji 85-lecia ochrony własności przemysłowej w Polsce, s. 139 i n.). Chociaż przed zgłoszeniem spornego znaku nie było rejestracji identycznego znaku na rzecz innego podmiotu, to w bazach prowadzonych przez Urząd Patentowy uwidoczniony był znak ze słowem Calypso (zarejestrowany dla L. za nr [...]) kojarzony nierozerwalnie z grafiką przedstawiającą głowę murzynka, co musiała dostrzec Ś. w toku zlecanego przez nią badania zgłoszenia i rejestracji jej znaku. W dniu zgłoszenia znaku ([...] czerwca 1996 r.) nie miała ona praw do jego używania, ponieważ dzierżawiła jedynie ruchomości i nieruchomości należące do P. P. C. w likwidacji w B. Jednocześnie Urząd Patentowy ocenił jako nieuzasadnione zarzuty naruszenia art. 8 pkt 2 i art. 9 ust. 1 pkt 2 u.z.t. z braku możliwości przyjęcia, że sporny znak towarowy pozostawał w kolizji z tymi przesłankami niedopuszczalności jego rejestracji z powodu kolizji z powszechnie znanym znakiem używanym przez L. i powodował naruszenie praw osobistych i majątkowych tego podmiotu.

W skardze do Sądu I instancji Ś. wniosła o uchylenie tej decyzji Urzędu Patentowego bądź o stwierdzenie jej nieważności i między innymi podkreśliła, że w dacie zgłoszenia swojego znaku była nowym podmiotem będącym jedynie dzierżawcą rzeczy ruchomych i nieruchomości jednego z zakładów wchodzących w skład byłego Zjednoczonego Przedsiębiorstwa Przemysłu Chłodniczego, nie posiadała praw do znaków towarowych, i jako nowy podmiot nie musiała wiedzieć, że do oznaczenia głowy murzynka jest uprawniona osoba trzecia, ponieważ w tym czasie w rejestrach organu taki znak nie występował. Nie można było jej więc zarzucić złej wiary w zgłoszeniu tego znaku. Znak towarowy "Calypso", poprzednio używany przez cztery przedsiębiorstwa państwowe należące do byłego Zjednoczonego Przemysłu Chłodniczego, został przez L. zawłaszczony poprzez zgłoszenie go do ochrony i tak samo należy traktować próbę zgłoszenia w 1998 r. znaku słowno-graficznego zawierającego zarówno słowo "Calypso" jak i grafikę w postaci głowy murzynka. Ponadto zarzuciła błędne przyjęcie w decyzji, że L. ma interes prawny do złożenia wniosku o unieważnienie tego prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał za zasadny zarzut wiążący się z bezpodstawnym przyznaniem przez organ L. interesu prawnego w żądaniu unieważnienia spornego znaku towarowego. Podkreślił, że z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego na dany znak może wystąpić tylko taki podmiot, który wykaże, że taka rejestracja narusza jego prawa przyznane mu przepisami ustawowymi. Potencjalne zagrożenie co do naruszenia jego prawa w przyszłości nie może więc skutkować przyjęciem istnienia interesu prawnego po stronie przekonanej o takim zagrożeniu. Powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2006 r. (sygn. akt II GSK 13/06) uznał, że uczestnik nie może upatrywać swojego interesu prawnego w żądaniu unieważnienia prawa ochronnego na znak w tym, że stoi ono na przeszkodzie w zarejestrowaniu takiego samego lub podobnego znaku na jego rzecz. Tym bardziej, że postępowanie w sprawie udzielenia prawa ochronnego na jego rzecz nie zostało zakończone i nie można wiążąco stwierdzić, jaka decyzja zostanie wydana. Ponadto, nie można interesu prawnego sprowadzać do interesu ekonomicznego związanego z interesem finansowym strony. Strona może domagać się ochrony przed działaniami, które naruszają jego prawa, ale należało wyjaśnić, jakie konkretne prawa oparte na przepisie prawa materialnego zostały naruszone, a tego organ nie uczynił. Nie wiadomo też, o co chodziło Urzędowi Patentowemu przy wspomnianej w decyzji możliwości konkretyzacji praw majątkowych na drodze postępowania administracyjnego.

L. zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów:

− postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 133, art. 134 § 1, art. 141 § 4, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., przez błędne zastosowanie polegające na zawężeniu granic rozpoznania sprawy, pominięciu istotnych okoliczności objętych aktami sprawy, co doprowadziło do nieprawidłowej oceny przez Sąd interesu prawnego i niezastosowanie art. 151 p.p.s.a, wskutek czego skarga została uwzględniona a zaskarżona decyzja uchylona,

− prawa materialnego tj. art. 164 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), zwanej dalej p.w.p., przez błędną wykładnię i zastosowanie polegające na przyjęciu przez Sąd, że uczestnik nie miał interesu prawnego w złożeniu wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy graficzny przedstawiającego głowę murzynka.

W oparciu o powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W obszernym uzasadnieniu podstaw skargi kasacyjnej, zawierającym liczne odniesienia do orzeczeń sądów administracyjnych, zwrócił uwagę między innymi na fakt, że Sąd odniósł się tylko do jednej z podstaw interesu prawnego, pomijając istnienie ścisłego związku o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą, tj. art. 20 Konstytucji i art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a sytuacją prawną podmiotu zainteresowanego używaniem znaku, który został zarejestrowany na rzecz innego podmiotu. Z obu tych przepisów wynika, że chodzi o fundamentalne prawo wolności działalności gospodarczej, którego istotnym składnikiem jest prawo do używania i uzyskania ochrony na znak towarowy dla własnych towarów, a któremu na przeszkodzie stoi rejestracja tego znaku na rzecz innego podmiotu. Sąd pominął również inną podstawę interesu prawnego, którą jest kolizja między rejestracją spornego oznaczenia a przysługującym uczestnikowi prawem do swobodnego korzystania ze znaku towarowego w postaci rysunku głowy murzynka, które nabył w drodze sukcesji praw po P. P. C. w G. Natomiast C. w B., której majątek nabyła Ś., nigdy nie posiadała prawa do używania oznaczenia głowy murzynka i nigdy nie zajmowała się produkcją lodów, dla których to oznaczenie zostało w 1976 r. stworzone. Ponadto jeszcze na gruncie ustawy o znakach towarowych z 1985 r. uznawano, że kolizja znaków, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, jest wystarczająca do ustalenia istnienia interesu prawnego w unieważnieniu wcześniej zarejestrowanego znaku. Celem unieważnienia takiego prawa ochronnego jest jego wyeliminowanie z obrotu prawnego z uwagi na niespełnienie ustawowych przesłanek wymaganych do jego udzielenia, a stan zagrożenia odmową rejestracji swojego znaku jest wystarczający dla uznania interesu prawnego do złożenia wniosku o unieważnienie. Odmienne stanowisko Sądu I instancji jest sprzeczne z wypracowaną na ten temat doktryną, jak i orzecznictwem (tak np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 2004 r., sygn. akt GSK 890/04 i z dnia 3 października 2005 r., sygn. akt II GSK 195/05).

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Ś. wniosła o jej oddalenie jako niezasadnej, ponieważ Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawidłowo ustalił brak istnienia interesu prawnego L. w postępowaniu przed Urzędem Patentowym. Nie wykazał on, na podstawie jakiego przepisu prawa materialnego może domagać się konkretyzacji swoich uprawnień, a powołane bezpodstawnie i samoistnie przez organ normy prawne, nie stanowią o jego indywidualnym interesie prawnym. Ponadto brak w aktach sprawy dowodu na fakt posiadania przez poprzednika firmy L. "prawa do korzystania ze znaku w postaci głowy murzynka, który używany był przez to przedsiębiorstwo dla lodów nieprzerwanie przez kilkadziesiąt lat". Nie mógł więc poprzednik uczestnika umownie przekazać swojemu następcy więcej praw niż sam miał i w tym stanie rzeczy uczestnik mógł jedynie wykazać się interesem faktycznym, który nie może być przesłanką do złożenia wniosku o unieważnienie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej biorąc z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Wynikające z tego unormowania związanie co do kierunku i zakresu oceny legalności zaskarżonego orzeczenia nie pozbawia Sądu możliwości przytaczania dodatkowej argumentacji, obejmującej również nawiązanie do dorobku orzecznictwa i doktryny.

Stosownie do art. 164 p.w.p. prawo ochronne na znak towarowy może być unieważnione, w całości lub w części, na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaże ona, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania tego prawa. W świetle art. 315 ust. 3 p.w.p. ustawowe warunki do uzyskania m.in. tego prawa ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia znaku towarowego. W rozpoznawanej sprawie sporny znak towarowy był zgłoszony w dniu [...] czerwca 1996 r., gdy obowiązywały przepisy u.z.t. i dlatego L. musiał wykazać, że przynajmniej jeden spośród ustawowych warunków wymaganych do rejestracji znaku, objętych art. 29 u.z.t. odsyłającym do jej art. 4, 6−9 i 32, nie został spełniony.

Przed dokonaniem oceny wywiązania się z tej powinności L. należało więc ustalić, czy miał on interes prawny w żądaniu unieważnienia prawa ochronnego na ten znak udzielonego Ś. W decyzji z dnia [...] grudnia 2006 r. Urząd Patentowy unieważniając to prawo ochronne przyjął, że L. miał interes prawny przy wystąpieniu z wnioskiem przewidzianym w art. 164 p.w.p., wskazując niespełnienie przez Ś. warunków z art. 8 pkt 1 i 2 oraz art. 9 ust. 1 pkt 2 u.z.t., z których pierwszy został w sposób wystarczający udowodniony. Sąd I instancji przy wydaniu wyroku nie zajmował się oceną spełnienia ustawowych warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na sporny znak towarowy w konsekwencji przyjęcia, że L. nie miał interesu prawnego w żądaniu unieważnienia tego prawa. Co do zasady, przyjęte w zaskarżonym wyroku ograniczenie zakresu rozpoznania sprawy mogło być uznane za prawidłowe, ale jedynie pod warunkiem, że oczywisty brak interesu prawnego L. przy formułowaniu powyższego żądania eliminował dopuszczalność zajmowania się oceną spełnienia ustawowych warunków udzielenia prawa na sporny znak towarowy. W zaistniałej sytuacji przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej rozważania Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczą istoty interesu prawnego w powiązaniu z odpowiedzią na pytanie, czy L. w postępowaniu spornym przed Urzędem Patentowym był stroną, której interesu prawnego dotyczyło to postępowanie.

Podobne jak w art. 164 p.w.p. rozwiązanie przyjęto w art. 30 ust. 1 u.z.t. co do wymogu legitymowania się interesem prawnym przy składaniu wniosku o unieważnienie prawa (w kolejności wymienionych przepisów: prawa ochronnego na znak towarowy i prawa z rejestracji znaku towarowego).

Z braku definicji interesu prawnego w obu ustawach, na podstawie odesłania do odpowiedniego stosowania przepisów k.p.a. (wyraźnego w art. 256 ust. 1 p.w.p. i bardziej złożonego w sprawach z zakresu u.z.t.) wykorzystuje się dorobek orzecznictwa dotyczący unormowania zawartego w art. 28 k.p.a., w myśl którego stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Jego ilustrację stanowić mogą np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 27 maja 1999 r. sygn. akt III RN 5/99 (OSNP 2000, Nr 9, poz. 337) i z dnia 7 marca 2002 r. sygn. akt III RN 53/02 (OSNP 2002, Nr 24, poz. 583) oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 30 stycznia 2003 r. sygn. akt II SA 81/02 i z dnia 17 lipca 2003 r. sygn. akt II SA 1165/02 (Wokanda 2004/3/31).

Przed dalszymi wywodami nt. istoty interesu prawnego podmiotu ubiegającego się o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy, trzeba przypomnieć, że treść i charakter tego prawa wśród innych z zakresu własności przemysłowej, są podobne do uprawnień wynikających z własności w rozumieniu prawa cywilnego, obejmującej korzystanie z dóbr, pobierania z nich pożytków i dysponowania dobrami, zaś różni je tryb nabywania prawa wyłącznego na podstawie decyzji Urzędu Patentowego (A. Szewc, Naruszenie własności przemysłowej, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis 2003, s. 17). Jego moc jako bezwzględnego prawa podmiotowego w stosunku do innych osób kończy się z upływem okresu ważności lub w innych ściśle określonych sytuacjach w następstwie wydania decyzji Urzędu Patentowego. Zajęta nim przestrzeń staje się wolna do zajęcia przez inne podmioty dopiero po unieważnieniu lub wygaśnięciu poprzednio udzielonego prawa. Dotychczas nie stworzono uniwersalnej definicji interesu prawnego w znaczeniu materialnym, obejmującej kompleksowo sytuacje uzasadniające wystąpienie z wnioskiem o unieważnienie prawa wyłącznego (M. Poźniak-Niedzielska, Wniosek o unieważnienie prawa wyłącznego w zakresie własności przemysłowej, Księga pamiątkowa z okazji 85-lecia ochrony własności przemysłowej w Polsce, Warszawa 2003, s. 205). Ta uwaga podkreśla konieczność wnikliwego badania w każdej sprawie objętej art. 164 p.w.p., okoliczności kształtujących istnienie lub brak interesu prawnego, także z wykorzystaniem dorobku na tle stosowania art. 28 k.p.a.

W ramach niekwestionowanej teorii obiektywnej interesu prawnego przyjmuje się, że musi istnieć kreujący go przepis prawa materialnego dający określonemu podmiotowi możliwość uzyskania ochrony w postępowaniu administracyjnym (np. J. Zimmermann, glosa do wyroku NSA z dnia 2 lutego 1996 r. sygn. akt IV SA 846/95, OSP 1997/4/93, s. 203). Istotę interesu prawnego stanowi więc jego związek z konkretną normą prawa materialnego, wywodzącą się nie tylko z przepisów prawa materialnego, która musi być określona i wyodrębniona spośród innych norm (R. Hauser, A. Skoczylas, Strona w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym. Zagadnienia wybrane. Materiał na konferencję sędziów NSA, październik 2000, s. 7 i n.). Powołanie się na taki przepis nie przesądza jeszcze o istnieniu interesu prawnego osoby inicjującej omawiane postępowanie. Konieczne jest bowiem dodatkowe wykazanie, że w konkretnej sprawie jest on realny, indywidualny, własny i bezpośredni. Są to najczęściej wymieniane elementy bądź cechy interesu prawnego, obok np. jego sprawdzalności (wyrok NSA z dnia 19 stycznia 1996 r. sygn. akt SA/Łd 1843/95) czy możliwości uzyskania określonych korzyści (wyrok NSA z dnia 9 marca 1994 r. sygn. akt III SA 143/93).

Zgodnie z art. 20 Konstytucji RP społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Tak sformułowana zasada wolności działalności gospodarczej obejmuje zespół norm konstytucyjnych, wyznaczając władzom publicznym, zwłaszcza ustawodawcy, zakaz arbitralnej ingerencji w sferę zachowań podmiotów gospodarczych przy tworzeniu prawa (J. Ciapała, Konstytucyjna zasada wolności działalności gospodarczej, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, 2001/4/15). Takie jego rozumienie prezentuje również Trybunał Konstytucyjny przy badaniu zgodności z nim przepisów ustawowych. Podobny charakter normy o charakterze ustrojowym dostrzega się w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) stanowiącym, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Chodzi tu zarówno o swobodę prawnej organizacji działalności, jak i samodzielność w jej wykonywaniu o charakterze publicznego prawa podmiotowego, któremu odpowiada ogólny obowiązek nienaruszalności swobody działania beneficjentów tego prawa (C. Kosikowski, Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2005, s. 42 i n.). Utożsamia się również swobodę działalności gospodarczej z wolnością gospodarczą łączoną z innymi wolnościami człowieka i jego prawem do własności, przedsiębiorczości, wyboru zajęcia i wolnej konkurencji (M. Zdyb, Prawo działalności gospodarczej. Komentarz, Zakamycze 2000 − komentarz do art. 5).

W świetle art. 4 u.z.t. znakiem towarowym może być znak nadający się do odróżniania towarów lub usług określonego przedsiębiorstwa od towarów lub usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw. Funkcją znaku towarowego jest więc identyfikacja producenta towarów lub podmiotu świadczącego usługi, podobnie sformułowana również w art. 120 ust. 1 p.w.p. W świetle tych unormowań i wymienionych przepisów kształtujących swobodę działalności gospodarczej, każdy przedsiębiorca ma prawo do oznaczania swoich wyrobów i usług znakiem towarowym, jeżeli nie pozostaje on w kolizji co do formy, okresu ważności i terytorium, z bezwzględnym prawem podmiotowym wcześniej uzyskanym przez inny podmiot. Tam, gdzie prawo ochronne na znak towarowy zostało udzielone z naruszeniem ustawowych warunków, przedsiębiorca ma interes prawny w wystąpieniu z wnioskiem o unieważnienie tego prawa na podstawie wskazanych przez siebie przesłanek, których trafność zostaje oceniana w stosownym postępowaniu.

Taka właśnie sytuacja zaistniała w rozpoznawanej sprawie. L. zgłosił do rejestracji w dniu [...] lipca 1998 r. zwój znak towarowy słowno-graficzny z dominującym wizerunkiem głowy murzynka, do oznaczania nim lodów. W dniu [...] grudnia 2001 r. uzyskał z Urzędu Patentowego informację, że dnia [...] września 2001 r. zarejestrowano dla Ś. znak towarowy graficzny z głową murzynka, również do oznaczania lodów − z pierwszeństwem od dnia [...] czerwca 1996 r., co stanowi przeszkodę w uwzględnieniu jego roszczenia. Biorąc pod uwagę wieloletnie oznaczanie w omówiony sposób lodów przez przedsiębiorstwo, którego sukcesorem jest L., a także świadome ukrycie tego faktu przez Ś. w postępowaniu o zarejestrowanie na jej rzecz spornego znaku graficznego, przy składaniu wniosku o unieważnienie tego znaku L. miał interes prawny. Sąd I instancji w swoim wyroku dopuścił się do naruszenia powołanych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania i prawa materialnego. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dokona oceny legalności zaskarżonej decyzji Urzędu Patentowego w odniesieniu do podstaw unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy graficzny [...] − z udziałem podmiotu podanego w pkt 2 sentencji tego wyroku.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 i art. 203 pkt 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.