Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Czarnecki (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Ewa Frąckiewicz Sędzia WSA Ewa Marcinkowska Protokolant Agnieszka Gajewiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2008 r. sprawy ze skargi J. U. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] marca 2008 r. nr Sp. [...], Sp. [...] w przedmiocie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego "zadaszenie drzwi" oddala skargę

VI SA/Wa 1827/08

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] marca 2008 r. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej – dalej Urząd Patentowy – na podstawie art. 246 ust. 1 oraz art. 102, art. 103 i art. 104 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (j. t. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) – dalej p.w.p. - unieważnił prawo z rejestracji wzoru przemysłowego pt.: "Zadaszenie drzwi" nr Rp-9201, udzielone J. U. wykonującej działalność gospodarczą pod nazwą P.

Stan sprawy przedstawiał się następująco;

Prawomocną decyzją Urzędu Patentowego opublikowaną w WUP nr [...] w dniu [...] stycznia 2006 r. udzielono J. U. prawo ochronne na wzór przemysłowy "Zadaszenie drzwi" nr Rp-9201 z pierwszeństwem od dnia [...] grudnia 2004 r.

Od tej decyzji w dniach [...] maja 2006 r. i [...] czerwca 2006 r. wpłynęły sprzeciwy R. sp. z o.o. z siedzibą w C. i P. z C.. Wobec uznania przez J. U. sprzeciwów za bezzasadne sprawy zostały skierowane do rozpoznania w postępowaniu spornym.

Za podstawę swoich żądań wnoszący sprzeciwy podali art. 102, art. 103 i art. 104 p.w.p. twierdząc, że sporny wzór przemysłowy nie posiadał w dniu zgłoszenia cech nowości i indywidualnego charakteru, a ponadto był wykorzystywany sprzecznie z dobrymi obyczajami w rozumieniu art. 106 ust. 1 p.w.p.

I. B. w swoim sprzeciwie wskazywał, iż sporny wzór przemysłowy był wcześniej produkowany przez uprawnioną i sprzedawany wnioskodawcy dużo wcześniej przed datą zgłoszenia ([...] grudnia 2004 r.). Firma J. U. w latach 2002 – 2003 produkowała i sprzedawała firmie I. B. zarówno zadaszenia jak i ścianki boczne do tych zadaszeń w kolorach brązowych i białych według odmian wykazanych na figurze 3 do 9 spornego wzoru przemysłowego i zadaszenia te były wprowadzane do obrotu przez I. B., na dowód czego wnioskodawca przedstawił faktury. Ponadto wcześniej na rynku polskim daszek ten znany był wg. odmian wzoru (fig. 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9) pod innym znakiem, głownie firmy R. i firmy S., a także był znany w krajach Europy zachodniej oraz w Czechach i na Słowacji pod znakiem P.

R. sp. z o.o. w sprzeciwie zarzuciła brak cech nowości i cech indywidualnego charakteru spornego wzoru przemysłowego. Ponadto wykorzystywaniu wzoru zarzucono sprzeczność z dobrymi obyczajami w rozumieniu art. 106 ust. 1 p.w.p., naruszenie praw osób trzecich (art. 117 ust. 1 i ust. 2 p.w.p.) oraz według wnioskodawcy zgłoszenie wzoru nastąpiło w złej wierze.

Uzasadniając swoje zarzuty braku nowości i indywidualnego charakteru wskazano na udostępnienie w Polsce wzorów daszków łukowych pod znakiem ROBELIT i zagranicą pod znakiem POLYMER. Powołano się na ulotki firmy S., R. i P. z lat poprzedzający zgłoszenie wzoru "Zadaszenie drzwi" oraz na etykietę i instrukcję obsługi montażu marketu B. z Niemiec, a także na katalog wnioskodawcy z 2004 r. "Zadaszenia nad drzwi". Zadaszenia drzwi, według figur podanych przez uprawnioną, były przed datą dokonanego zgłoszenia wprowadzane nie tylko przez wnioskodawcę do obrotu na rynek polski, promowane i reklamowane. Na dowód tego przedłożono faktury i oferty firmy R. i P. z lat poprzedzających zgłoszenie oraz zdjęcia, albumy katalogi. Wzory zadaszeń drzwi, według figur spornego wzoru przemysłowego, były również publikowane w miesięczniku "M." z 2004 r. i w "P." z 2004 r., a także w gazetkach promocyjnych marketów budowlanych i firm z lat 2003 i 2004.

Wnioskodawca podnosił również, że zadaszenia drzwi wg. spornego wzoru przemysłowego od 2002 r. były produkowane i dostarczane przez uprawnioną i przez firmę P. do firmy wnioskodawcy R. sp. z o.o. Powołując się na umowę o współpracy handlowej z dnia [...] stycznia 2000 r. z J. U. wnioskodawca wskazywał, że na sprzedawanych mu przez firmę J. U. daszkach aluminiowych i ścianek do tych daszków producent zobowiązał się umieszczać na nich znak towarowy dystrybutora (R.), co było zgodne z art. 11 ust. 3 p.w.p. W związku z tym od 2000 r. były na rynku polskim reklamowane, promowane i sprzedawane pod firmą R. sp. z o.o. zadaszenia drzwi według spornego wzoru. Nadto w czasie trwania ww. umowy wszystkie wzory zadaszeń, w tym także łukowych, były wspólnie konsultowane i dopracowywane przez wnioskodawcę, uprawnioną oraz przez niemieckich partnerów C. i P.

Na rynku niemieckim zadaszenia te były znane, przed datą zgłoszenia wzoru przemysłowego przez uprawnioną, jako daszki firmy D., w Polsce sprzedawane pod firmą D. Odmiana daszku wg. fig. 1 była opracowana według wskazań wnioskodawcy i partnerów niemieckich C. i P. oraz wprowadzona do obrotu w maju 2004 r. Zatem autorką spornego wzoru przemysłowego wg. tej figury nie powinna być uprawniona z prawa ochronnego. Na dowód przedłożono kopie e-maili z 2004 r.

Odmiana spornego wzoru wg. fig. 2 powstała na podstawie zdjęcia przesłanego przez firmę P., dotyczy daszka lukowego z poliwęglanu i autorem tego wzoru przemysłowego jest wnioskodawca i ta firma niemiecka, a nie uprawniona. Na dowód załączono kopie e-maili z 2004 r. Zadaszenie to zostało opracowane dla kontrahenta niemieckiego.

Odmiany wzorów przemysłowych wg. figur: 3 do 9 powstały na podstawie wzajemnych konsultacji i dopracowania szczegółów przez wnioskodawcę z uprawnioną przy udziale firm niemieckich C. i P. Na dowód przedłożono zamówienie firmy R. z dnia [...] kwietnia 2003 r. skierowane do J. U. na podstawie zamówienia firmy C.

Wskazując na umowę o współpracy, zawartą przez R. sp. z o.o. z J. U., spółka wywodziła, że zgłoszenie w dniu [...] grudnia 2004 r. spornego wzoru przemysłowego nastąpiło z naruszeniem art. 106 ust. 1 p.w.p. Przedmiotowa umowa została zawarta w dniu [...] stycznia 2000 r., wypowiedziana przez uprawnioną w dniu [...] stycznia 2005 r. z datą wygaśnięcia na dzień [...] lipca 2005 r. Z powyższego wnioskodawca wyprowadził wniosek o zgłoszeniu przez uprawnioną spornego wzoru przemysłowego sprzecznie z dobrymi obyczajami. W ocenie spółki R. uprawniona chce zawłaszczyć prawo do wzoru przemysłowego, które jej nie przysługuje.

Wskazując na współautorstwo wnioskodawcy z uprawnioną i firm niemieckich spornego wzoru przemysłowego, spółka R. wywodziła, iż zgłoszenie tego wzoru nastąpiło w złej wierze oraz z naruszeniem praw osobistych i majątkowych współautorów.

W odpowiedzi na sprzeciw J. U. wnosiła o uznanie go za bezzasadny oraz o jego oddalenie.

Powołując się na art. 103 ust. 3 pkt 2 p.w.p. uprawniona stwierdzała, że przesłanki nowości nie niweczy rozpoczęcie produkcji i sprzedaży zadaszenia drzwi wg. spornego wzoru przemysłowego przed datą zgłoszenia. Datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji jest dzień [...] grudnia 2004 roku, zatem stosownie do powołanego przepisu nie wyłącza możliwości udzielenia prawa ujawnienie wzoru przez twórcę w okresie 12 miesięcy poprzedzających zgłoszenie. Uprawniona rozpoczęła produkcję zadaszeń drzwi w 1999 roku, które do końca 2003 roku przechodziły szereg udoskonaleń oraz modyfikacji na skutek dostosowywania ich do potrzeb rynku, a także do produkcji według nowej technologii, polegającej w szczególności na tym, że do produkcji podelementów podpór zaczęto używać prasy mechanicznej oraz na wykorzystaniu w procesie spawania spawarki nowej generacji. W momencie uzyskania przez zadaszenia odpowiedniej formy, uprawniona zwróciła się do C. z P. z wnioskiem o wykonanie pracy badawczej pt. "B." ([...] listopada 2003 roku), a także o wydanie stosownej A., a następnie Certyfikatu Zgodności z wcześniej przyznaną aprobatą.

W dniu [...] września 2004 roku została wydana na jej rzecz, przez C. z P. – A. [...], natomiast w dniu [...] kwietnia 2005 roku został wydany przez powyższy ośrodek Certyfikat Zgodności nr [...].

Na dowód rozpoczęcia produkcji zadaszeń drzwi wg. spornego wzoru przemysłowego załączono umowę z [...] listopada 2003 roku z F. z O. nr [...], na mocy której spółka zobowiązała się oraz wykonała komplet działań związanych z oceną stosowanych przez uprawnioną technologii, przygotowaniem jej firmy do zmiany technologii oraz związanych z pomocą technologiczną projektową i doradczą.

W ocenie J. U. faktury dołączone do sprzeciwu przez spółkę R. nie mogą dowodzić okoliczności związanych z ukazywaniem się na rynku określonych odmian jej produktów (w tym odmian objętych zgłoszeniem do ochrony), gdyż pozycje ujęte w fakturach nie precyzują o jakie konkretnie odmiany wzoru chodzi, ograniczając się do stwierdzeń typu: "zadaszenie brąz (158*90)", "zadaszenie białe (158*90)", "ścianka brąz (180 do 90)", "ścianka biała (180 do 90)" lub "ścianka biała 180 (90)". W tym kontekście przedstawiony przez spółkę dowód nie precyzujących szczegółowo przedmiotu sprzedaży, zatem jest nieprzydatny do wykazania okoliczności ukazywania się na rynku określonych odmian wzorów przemysłowych.

Zwróciła uwagę na fakt, iż faktura VAT nr [...] z dnia [...] maja 2004 roku wystawiona przez uprawnioną dokumentuje, według jej wiedzy, pierwszą sprzedaż zadaszeń drzwiowych wypełnionych akrylem, które stanowią odrębny produkt od zadaszeń wypełnionych tworzywem poliwęglanowym. Data wprowadzenia na rynek tych zadaszeń, tj. dzień [...] maja 2004 roku nie niweczy jednak, w jej ocenie, zgodnie z art. 103 ust. 3 pkt 2 p.w.p., przesłanki nowości.

Podobnie nieprzydatne, zdaniem uprawnionej, z punktu widzenia wykazywania okoliczności mających znaczenie dla sprawy, miały inne dokumenty dołączone do sprzeciwu spółki R.

Dowód w postaci ulotki reklamowej niemieckiej firmy P., dowód w postaci ulotki F. sp. z o.o., dowód w postaci etykiety i instrukcji montażowej spółki R., etykieta i instrukcja montażowa niemieckiej firmy P., etykieta i instrukcja montażowa wydane przez niemiecki market B. oraz ulotki reklam spółki R. - z uwagi na brak potwierdzenia daty ich powstania. Natomiast faktura wystawiona [...] sierpnia

2002 roku obejmuje - wbrew twierdzeniom wnioskodawcy - wykonanie ulotki

informacyjnej "biały daszek", a nie wykonanie ulotki "Zadaszenie drzwi

zewnętrznych".

Katalog spółki R. oraz faktury wystawionej przez P. spółka jawna, z uwagi na brak potwierdzenia daty wydania katalogu oraz nieścisłość polegającą na tym, iż faktura wystawiona [...] marca 2004 roku obejmuje - wbrew twierdzeniom wnioskodawcy - wykonanie zdjęć reklamowych, a nie wydanie katalogu, również były nieprzydatne w sprawie. Ponadto, w katalogu - rzekomo wydanym w marcu 2004 roku - znajduje się oferta cenowa obowiązująca od dnia [...] maja 2004 roku.

Oferty cenowe spółki R. nie mogą dowodzić okoliczności związanych z ukazywaniem się na rynku określonych odmian produktów uprawnionej (w tym odmian objętych zgłoszeniem do ochrony), gdyż pozycje w nich ujęte nie precyzują, o jakie konkretnie odmiany wzoru chodzi. Natomiast zdjęcie stoiska spółki R.nie posiada daty jego wykonania, a ponadto słaba jakość uniemożliwia dokonanie szczegółowej analizy odmiany zadaszenia na nim przedstawionej.

Dowody publikacji z albumu [...] - z uwagi na mały format zdjęć oraz - w wielu przypadkach - słabą ich jakość, uniemożliwiają szczegółową analizę odmian zadaszeń na nich przedstawionych.

W dystrybucji swoich wyrobów uprawniona korzystała z firm wyspecjalizowanych, w tym ze spółki R., S. i firm niemieckich P. (powiązaną ze spółką R.). Nakładanie przez sprzedawców własnych znaków na wyroby uprawnionej, w jej ocenie, nie wpływało na fakt, kto był twórcą spornego wzoru przemysłowego, gdyż do 2004 r. firmy te sprzedawały zadaszenia drzwi nie będące jeszcze przedmiotem zgłoszenia do Urzędu Patentowego.

J. U. nie zgadzała się z zarzutem braku indywidualnego charakteru zgłoszonego przez nią wzoru przemysłowego. Podkreślał, że sporny wzór przemysłowy ma charakter indywidualny, co przejawia się we właściwościach opisanych szczegółowo w zgłoszeniu a dotyczących układu linii, konturów i kształtu odmian wskazanych we wzorze. Dodatkowo na skutek stosowania od 2004 roku przez uprawnioną do produkcji podelementów podpór prasy mechanicznej każdy element zadaszenia stał się powtarzalny i niezmienny, co w zasadniczym stopniu wpłynęło na ostateczny kształt wytwarzanych wyrobów zgodnie z zastrzeżonymi wzorami. Podobnie, dzięki wykorzystaniu w procesie spawania spawarki nowej generacji, spawy stały się bardziej estetyczne oraz znacznie mocniejsze.

Niezależnie od ochrony wynikającej z p.w.p., zdaniem uprawnionej, przysługują jej - w związku z faktem stworzenia przez nią wzorów zadaszeń drzwiowych - prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepisy prawa polskiego dopuszczają bowiem tzw. ochronę kumulatywną wzoru zarówno na gruncie przepisów ustawy prawo własności przemysłowej, jak i w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Stosownie do przepisu art. 1 ust. 2 pkt 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem ochrony są między innymi "utwory wzornictwa przemysłowego". Zatem zgłoszone przez uprawnioną wzory przemysłowe, jako wyłącznie jej wytwór działalności twórczej, podlegają również ochronie na mocy przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jak podkreślała, jest wyłącznym autorem zgłoszonych wzorów przemysłowych, czego miało dowodzić pismo z [...] listopada 2004 r. skierowane do niej przez I. B. (Prezesa Zarządu spółki R.). W piśmie tym I. B. zwracał się do J. U. z pytaniem, czy wyraża zgodę na reprezentowanie przez spółkę R. produktów uprawnionej na Międzynarodowych Targach Budownictwa "B." w P., a także treść Zgłoszenia Wyrobu (Zadaszeń P.) z dnia [...] grudnia 2004 r. dokonanego przez spółkę R. na Konkurs o Złoty Medal M. na tych targach.

W świetle powyższych ustaleń, na podstawie zebranego materiału i dowodów w sprawie Urząd Patentowy wydał powołaną na wstępie decyzję administracyjną.

Wskazując na art. 102 ust. 1 p.w.p. Urząd Patentowy stwierdził, że przedmiotem porównania wzorów przemysłowych są postacie tych wytworów.

Zgodnie więc z cechami istotnymi wskazanymi w dokumentacji zgłoszeniowej spornego wzoru i ujawnionymi na rysunku, zadaszenie drzwi stanowi przezroczystą prostokątną płytę osadzoną w kształtownikach co najmniej wzdłuż dłuższych jej boków, zamocowaną bezpośrednio do muru lub podpartą na zamocowanych do muru wspornikach, przy czym poniżej płyty może być zamocowana jedna lub dwie ścianki boczne o kształcie trapezoidu.

Oceniając nowość postaci zgłoszonego wzoru przemysłowego organ administracji przywołał treść art. 103 p.w.p. Zgodnie z ust. 3 tego przepisu przepis ust. 1 nie wyłącza możliwości udzielenia prawa z rejestracji, jeżeli wzór przemysłowy:

1) został ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności;

2) został ujawniony w ciągu 12 miesięcy przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, jeżeli ujawnienie nastąpiło przez twórcę, jego następcę prawnego lub - za zgodą uprawnionego - przez osobę trzecią, a także jeżeli ujawnienie nastąpiło w wyniku nadużycia popełnionego wobec twórcy lub jego następcy prawnego.

Wskazując na umowę o współpracy z dnia [...] stycznia 2000 r. zawartą pomiędzy spółką R. i uprawnioną, Urząd Patentowy stwierdził, że do dnia jej wygaśnięcia ([...] lipca 2005 r.) strony tej umowy współpracowały ze sobą, a współpraca ta obejmowała dystrybucję i reklamę przez firmę R. spornego zadaszenia drzwi wytwarzanego przez J. U. Zatem sporny wzór przemysłowy został ujawniony w okresie obowiązywania ww. umowy spółce R. oraz ujawniony przez tą spółkę. W związku z powyższym Kolegium uznało, że sporny wzór przemysłowy w postaci przedstawionej na fig. 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 dokumentacji zgłoszeniowej, nie jest nowy w rozumieniu art. 103 ust. 1 w związku z art. 103 ust. 3 pkt 2 p.w.p., gdyż został on ujawniony wcześniej niż w ciągu 12 miesięcy przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, gdyż przed [...] grudnia 2004 r.

W szczególności o braku nowości wskazanych postaci spornego wzoru świadczą oferty cenowe spółki R. z [...] sierpnia 2002 r. i z [...] kwietnia 2003 r., faktury VAT z 2000 r. i z 2002 r. wystawiane przez uprawnioną i jej poprzednika dla firmy R. wraz z dokumentami przyjęcia na magazyn identyfikujące wskazane w fakturach wyroby na podstawie ich symboli, wybrane strony albumu [...] zawierająca fotografię zadaszenia (daszku) łukowego z jedną ścianką boczną wraz z fakturą za reklamę.

Argumenty uprawnionej o udoskonaleniach daszku do końca 2003 r. oraz zastosowaniu nowych technologii do jego wytwarzania organ uznał za nieistotne dla oceny zdolności rejestrowej postaci zadaszenia. Także argument o odrębności produktu/wytworu wypełnionego akrylem od spornego wzoru przemysłowego uznano za nietrafny, bowiem w ocenie Urzędu Patentowego dokumentacja zgłoszeniowa spornego wzoru nie rozróżnia tych wypełnień wskazując jako wypełnienie zadaszenia jedynie "przezroczystą płytę".

Urząd Patentowy uznał sporny wzór przemysłowy w postaciach przedstawionych na fig. 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 dokumentacji zgłoszeniowej za identyczny z udostępnionym publicznie w wymienionych materiałach, gdyż wzór ten może różnić się od wzoru udostępnionego publicznie jedynie nieistotnymi, niewidocznymi na wskazanych rysunkach szczegółami, przy czym z ww. faktur, w ocenie organu administracji wynika, że daszki i ścianki sprzedawane były rozłącznie, a klient decydował o zamontowaniu wybranej ich konfiguracji, a więc faktury te świadczą o powszechnej znajomości spornego wzoru zarówno bez ścianek, z jedną ścianką boczną i z dwoma ściankami bocznymi. Ponadto, Urząd Patentowy stwierdził, że zgromadzone w sprawie materiały świadczą również o braku indywidualnego charakteru pozostałych odmian spornego wzoru przemysłowego. Odmiany te różnią się jedynie rodzajem zamocowań. Zatem w rozumieniu art. 104 ust. 1 p.w.p. nie wpływa to na ogólne wrażenia wywierane na odbiorcę przez sporne zadaszenia, bowiem o wrażeniu tym decydują kształt daszka i kształt ścianki bocznej, które są we wszystkich odmianach jednakowe.

Co do pozostałych materiałów złożonych przez składających sprzeciw organ administracji uznał, że nie mogą dowodzić publicznego ujawnienia spornego wzoru, gdyż brak w nich potwierdzenia dat powstania tych materiałów oraz dat ich publicznego ujawnienia.

Oferta cenowa spółki R. z [...] maja 2004 r., pozostałe faktury VAT, wybrane strony publikacji "M." i "P." 2004, oraz gazetki promocyjne "H." "C.", "M.", "P.", "M." i market "H." z 2004 r. albo z uwagi na brak określenia postaci wymienionych w nich wyrobów, i z uwagi na to, że pochodzą z 2004 r., nie mogą świadczyć o tym, że sporny wzór został udostępniony publicznie przed [...] grudnia 2004 r.

Podobnie, zdaniem organu administracji, korespondencje uprawnionej ze spółką R. i tej spółki z innymi firmami, jak i A. [...] wydana przez C. z P. w dniu [...] lipca 2000 roku, z uwagi na brak potwierdzenia publicznego ujawnienia tych dokumentów, nie mogą świadczyć o tym, że sporny wzór przemysłowy został udostępniony publicznie przed [...] grudnia 2004 r.

Wyciągi ze stron internetowych firm P. i K., podobnie jak umowy przedłożone przez uprawnioną, jako nie związane z żadnymi okolicznościami oceny ustawowych wymogów zdolności rejestrowej spornego wzoru, Urząd Patentowy uznał dla prowadzonego postępowania za bezprzedmiotowe.

Zarzut naruszenia przez uprawnioną art. 106 ust. 1 p.w.p. organ administracji uznał za bezzasadny. Urząd Patentowy uznał, iż wykorzystywanie spornego wzoru nie było sprzeczne z dobrymi obyczajami, gdyż, zgodnie z ustalonym orzecznictwem przepis ten odnosi się do wzoru przemysłowego jako takiego i jest związany z cechami tego wzoru, a nie z postępowaniem uprawnionego. Przedmiotowy wzór ma zaś charakter czysto techniczny i nie posiada cech sprzecznych z dobrymi obyczajami.

Od decyzji tej J. U. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę, domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i zasądzenia kosztów postępowania.

Decyzji zarzuciła naruszenie przepisów postępowania przez niewyjaśnienie stanu faktycznego oraz oparcie decyzji na niewłaściwej jego ocenie. Skarżąca zarzuciła również naruszenie prawa materialnego – art. 102 ust. 1 i art. 104 ust. 1 i 2 p.w.p. przez ich błędną wykładnię.

Zdaniem skarżącej organ administracji błędnie przyjął, że umowa o współpracy ze spółką R. dotyczyła produkcji zadaszenia według spornego wzoru przemysłowego. Zgodnie bowiem z treścią § 1 tej umowy jej przedmiotem była dystrybucja produktów: "1. daszek aluminiowy z wypełnieniem poliwęglanu komorowego, 2. ścianka boczna z wypełnieniem poliwęglanu komorowego". Z uwagi na fakt, iż powyższa umowa nie precyzowała szczegółowo jakiego rodzaju zadaszenia były objęte współpracą, w ocenie skarżącej należało uznać, że Urząd Patentowy RP dokonał oceny dowodów w sposób sprzeczny z doświadczeniem życiowym oraz z naruszeniem zasady obiektywizmu, a także przekroczył granice swobodnej oceny dowodów. Jak stwierdzała bowiem, wzornictwo zadaszeń drzwiowych jest bardzo różnorodne, a wiele zbliżonych wzorniczo produktów nie wyklucza wzajemnie możliwości rejestracyjnej.

Skarżąca nie zgadzała się ze stanowiskiem organu administracji, iż doszło do ujawnienia spornego wzoru przemysłowego przed okresem dwunastu miesięcy wymienionych w art. 103 ust. 3 pkt 2 p.w.p. Podkreślała bowiem, że umowę zlecenia z rzecznikiem patentowym zawarła [...] grudnia 2003 r. ujawniając mu sporne rozwiązanie techniczne, a więc w okresie dwunastu miesięcy przed zgłoszeniem wzoru do Urzędu Patentowego ([...] grudnia 2004 r.).

Zdaniem skarżącej dowody przedłożone przez wnioskodawców były niewiarygodne.

Oferty cenowe spółki R. są opatrzone datami: [...] sierpień 2002 r. oraz [...] luty 2003 r. i nie precyzują o jakie odmiany wzoru chodzi oraz nie zawierają - nie budzącego wątpliwości - potwierdzenia daty ich powstania. Z uwagi więc na fakt, iż zostały one sporządzone za pomocą sprzętu komputerowego - istnieje możliwość manipulacji oraz dowolnego wskazania daty ich powstania.

Faktury VAT z 2000 r. i z 2002 r. wystawione przez skarżącą i P. dla R. sp. z o.o. wraz dowodami PZ rozpatrywano łącznie z jedną z wyżej wskazanych ofert cenowych, a przecież oferty te nie mogą stanowić dowodu w sprawie z uwagi na brak sprecyzowania o jakie odmiany wzoru chodzi oraz z uwagi na brak wiarygodnego potwierdzenia daty ich powstania. Także faktury dołączone do sprzeciwu nie mogą stanowić dowodu w sprawie, z tego powodu, iż nie dookreślają o jaki wzór przemysłowy chodzi ograniczając się do podania typu "zadaszenie brązowe", "zadaszenie białe", "ścianka brąz" lub "ścianka biała".

Urząd Patentowy przyjął, że firma P. była poprzedniczką firmy skarżącej, co nie jest prawdą, gdyż firma ta istnieje nadal.

Wybrane strony albumu [...] oraz gazetka promocyjna wydana przez [...] nie mogą, zdaniem skarżącej stanowić dowodów w sprawie z powodu, jak już zwracała uwagę, złej jakości zdjęć w nich zamieszczonych.

Skarżąca zarzuciła nieodniesienie się przez Urząd Patentowy do odmian wzorów wg. fig. 1 i 5, przedstawionych na odrębnych arkuszach prezentujących niezbędne szczegóły poszczególnych odmian wzorów. Dokonując więc oceny wzorów wyłącznie na podstawie rysunku zbiorczego, ocen organu była wadliwa, co świadczy o niewyjaśnieniu stanu faktycznego z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.

Skarżąca ponownie podkreślała, iż skutkiem zastosowania nowoczesnej technologii wytwarzania, jej wyrób nabrał indywidualnego, niepowtarzalnego charakteru. Dlatego zorientowany nabywca dopatrzy się zasadniczych różnic pomiędzy wzorem skarżącej, a wzorem przeciwstawionym. Użytkowy charakter wyrobu sprawia, że zakres swobody twórczej przy jego projektowaniu jest mały, zatem ogólne wrażenie musi odnosić się do różnic drobnych i te różnice należało rozważyć w kontekście owego wrażenia ogólnego. Urząd Patentowy nie ustalił, z naruszeniem art. 104 § 2 p.w.p., jaki zakres swobody twórczej istniał przy opracowywaniu przedmiotowego wzoru przemysłowego. W literaturze przyjmuje się, że zorientowany użytkownik to nie jest użytkownik przeciętny, ani znawca w danej dziedzinie. Zorientowany użytkownik to osoba, która używa w sposób stały danego produktu, nie jest to ani przeciętny konsument, ani przeciętny fachowiec, gdyż od zorientowanego użytkownika wymaga się pewnych kwalifikacji. Jest to osoba posiadająca świadomość aktualnego stanu wzornictwa w określonej dziedzinie produkcji, która w sposób stały używa danego produktu i przed dokonaniem zakupu uważnie go ogląda, bada budowę i funkcjonalność oraz zwraca uwagę na detale. Jest to więc, w ocenie skarżącej, konsument bardzo uważny, wiedzący czego szuka i zwracający uwagę na detale. Zatem taki użytkownik zauważy, iż wzór wg. fig. 1 ma trzy wsporniki, wg. fig. 2 ma dwa wsporniki, a wg. fig. 3 do 9 w ogóle nie posiada wsporników. Tymczasem Urząd Patentowy dokonał ustaleń i porównania zadaszeń nieposiadających wsporników (fig. 3 do 9) w wersjach z jedną dwiema ściankami bocznymi lub bez ścianek. Organ administracji nie badał nowości odmian wzoru z trzema i z dwoma wspornikami (fig. 1 i fig. 2). Dlatego zdaniem uprawnionej nawet przeciętny konsument, a tym bardziej zorientowany, dostrzegłby różnice pomiędzy zadaszeniami przedstawionymi na fug. 1 i 2 oraz na fig. 3 do 9.

Wskazując na doręczenie pism wnioskodawców, uprawnionej bezpośrednio przed rozprawą w Urzędzie Patentowym i po ogłoszeniu decyzji, skarżąca zarzuciła uniemożliwienie jej odniesienie się do tych pism i dowodów w nich powołanych. Okoliczności te uzasadniały ponowne otwarcie rozprawy celem umożliwienia uprawnionej wypowiedzenia się, a ogłoszenie decyzji powinno zostać odroczone. Urząd Patentowy nie uwzględnił wniosków uprawnionej w tym zakresie, dlatego przedstawiając próbki płyt akrylowych i poliwęglanowych, wnosiła o przeprowadzenie dowodu ich oględzin.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej wnosił o jej oddalenie.

Zdaniem urzędu odmiany wzoru przedstawione na fig. 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 zostały ujawnione w materiałach przedłożonych w toku postępowania administracyjnego. Odmiany te różnią się od przedstawionych w tych materiałach jedynie rodzajem zamocowań. Natomiast o ogólnym wrażeniu wyrobu nie decyduje rodzaj zamocować lecz kształt daszka i ścianki bocznej, a te są we wszystkich odmianach jednakowe i zostały ujawnione wcześniej.

Urząd Patentowy nie zgadzał się z zarzutem naruszenia przepisów postępowania podkreślając, że dokonał ustaleń w zakresie współpracy skarżącej z firmą R. i z firmą niemiecką, z których wynika, że skarżąca przed zgłoszeniem sprzedawała tym firmom sporne zadaszenia. Jest bez znaczenia, że umowa dotyczyła daszków wypełnionych poliwęglanem, a nie akrylem i nie określała dokładnie rodzaju zadaszenia, gdyż strony zgodnie stwierdziły, że sporny wzór miał kształt "łukowego daszku" i był reklamowany, sprzedawany i promowany przez firmę R. na podstawie ww. umowy. Sporny wzór, przedstawiony na ww. figurach w zgłoszeniu różnił się od udostępnionego jedynie nieistotnymi szczegółami. Organ administracji oprał swoje ustalenia na całości dokumentacji zgłoszeniowej, natomiast to, że wziął pod uwagę rysunek zbiorczy nie było uchybieniem, bowiem według organu wzór przemysłowy powinien być przedstawiony we wszystkich odmianach na tym rysunku, gdyż pozostałe ilustracje mają jedynie charakter pomocniczy, a szczegóły niewidoczne na rysunku zbiorczym nie są istotne.

Urząd Patentowy nie uznał, by ocenę nowości należało poprzedzić oceną indywidualnego charakteru spornego wzoru przemysłowego. Wymóg nowości jest wymogiem odrębnym od wymogu indywidualnego charakteru, będąc jednocześnie wymogiem ostrzejszym. Z tych względów, zdaniem organu, najpierw dokonuje się oceny nowości, a przy braku tej przesłanki zbędnym staje się dokonywanie oceny indywidualnego charakteru wzoru.

Odnosząc się do przesłania stronie po wydaniu decyzji pism wnioskodawców organ administracji podnosił, że pisma te wpłynęły do urzędu dopiero po ogłoszeniu decyzji i nie zawierały żadnych nowych dowodów oraz argumentów mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie, dlatego organ administracji nie brał pod uwagę tych pism.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje;

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi więc o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności.

Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne (art. 3 § 1 w/w ustawy).

Rozpoznając skargę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, iż jest ona niezasadna.

Podstawą materialnoprawną zaskarżonej decyzji były przepisy art. 102, art. 103 i art. 104 p.w.p.

W pierwszej kolejności należało zbadać zarzut skarżącej o naruszeniu przez Urząd Patentowy przepisów postępowania przez uniemożliwienie jej przed wydaniem decyzji zapoznania się z dokumentami złożonymi przez wnioskodawców. Jak podnosił w odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy oraz jak wyjaśniał uczestnik postępowania, dokumenty te zawierały treści, które były przedmiotem postępowania przed organem administracji i stanowiły załącznik do protokółu. Nie wnosiły zatem nowych informacji, które byłyby nieznane skarżącej. Nadto, jak podkreślał Urząd Patentowy, przy rozstrzyganiu sprawy nie brał on pod uwagę tych dokumentów. Z tych względów zarzut skarżącej, dotyczący naruszenia w tym zakresie przepisów postępowania przez Urząd Patentowy, należało uznać za niezasadny.

Stosownie do art. 102 ust. 1 p.w.p. wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Użyta w art. 102 ust. 1 koniunkcja (spójnik "i") wskazuje, że w przypadku niespełnienie przez wzór przemysłowy jednej z przesłanek – nowości czy indywidualnego charakteru – wytwór nie będzie podlegał ochronie.

Przesłankę nowości definiuje art. 103 ust. 1 p.w.p., zgodnie z którym wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób, z zastrzeżeniem ust. 2. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami. Jeżeli zatem wzór nie ma takiego samego poprzednika udostępnionego publicznie do stosowania, jest wzorem spełniającym przesłankę nowości.

Wyjątkiem od zasady wyrażonej w art. 103 ust. 1 p.w.p. jest ust. 3 tego przepisu.

W myśl art. 103 ust. 3 p.w.p. przepis ust. 1 nie wyłącza możliwości udzielenia prawa z rejestracji, jeżeli wzór przemysłowy:

1) został ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności;

2) został ujawniony w ciągu 12 miesięcy przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, jeżeli ujawnienie nastąpiło przez twórcę, jego następcę prawnego lub - za zgodą uprawnionego - przez osobę trzecią, a także jeżeli ujawnienie nastąpiło w wyniku nadużycia popełnionego wobec twórcy lub jego następcy prawnego.

Według niespornych ustaleń Urzędu Patentowego skarżącą łączyła ze spółką R. umowa o współpracy handlowej z dnia [...] stycznia 2000 r. Przedmiotem umowy była dystrybucja przez spółkę R. produktów skarżącej: daszków aluminiowych z wypełnieniem poliwęglanu komorowego i ścianek bocznych z tym samym wypełnieniem. Umowa wiązała strony do dnia [...] lipca 2005 r., gdyż skutkiem jej wypowiedzenia przez J. U. z datą tą wygasła.

W okresie trwania przedmiotowej umowy skarżąca sprzedawała firmie R. swoje wytwory – daszki i ścianki boczne do nich. Firma R. i firmy niemieckie także reklamowały i promowały te wyroby.

Zgłoszenie do rejestracji spornego wzoru przemysłowego nastąpiło [...] grudnia 2004 r. Rozpoczynając, na mocy ww. umowy, sprzedaż swoich wytworów skarżąca, ujawniła publicznie wzór zgłoszony następnie do rejestracji. Tym samym nie spełniła wymagania z art. 103 ust. 1 p.w.p., gdyż ujawniła publicznie zgłoszony wzór przemysłowy już w 2000 r.

W tych okolicznościach nie można również podzielić stanowiska skarżącej co do zaistnienia przesłanki z art. 103 ust. 3 pkt 2 p.w.p., gdyż ujawnienie spornego wzoru przemysłowego nastąpiło, w świetle wymienionych okoliczności oraz podanych niżej, przed okresem dwunastu miesięcy warunkujących zastosowanie tego przepisu.

W ocenie Sądu w składzie orzekającym nie ma istotnego znaczenia w sprawie, czy daszki i ścianki boczne były produkowane uprzednio z poliwęglany, a po zgłoszeniu z akrylu, bowiem różnica użytych materiałów nie nadawała tym wytworom cech nowości lub indywidualnego charakteru. Zarówno bowiem przed zgłoszeniem do rejestracji oraz, jak wynika z opisu i zastrzeżeń w zgłoszeniu, wytwory te były produkowane z materiału przezroczystego z ewentualnym ich przyciemnieniem.

Również za nieistotną, dla oceny cechy nowości spornego wzoru przemysłowego należ uznać także argumentację skarżącej odnoszącą się do usprawnienia technologii produkcji wytworu. To usprawnienie technologiczne nie przydało wzorowi cechy nowości (art. 103 ust. 1 p.w.p.), jak i nie nadało mu cechy indywidualnego charakteru (art. 104 p.w.p.). Ogólne wrażenie, jakie wywołuje zgłoszony wzór przemysłowy z zestawieniem z wytworami produkowanymi przez skarżącą przed zgłoszeniem, nie wywołuje, w ocenie Sądu w składzie orzekającym, ogólnego odmiennego wrażenia. Są to nadal identyczne przezroczyste łukowe daszki i trapezowe ścianki boczne, przy czym, jak podkreślał Urząd Patentowy oba wytwory były sprzedawane łącznie i rozłącznie, a tym samym zorientowany użytkownik decydował o konfiguracji montażu (daszku ze ściankami, z jedną ścianką lub bez ścianek). Faktury załączone do akt administracyjnych z okres, w którym strony wiązała wymieniona umowa, dowodzą takiej właśnie sprzedaży co świadczy o powszechnej znajomości zgłoszonego wzoru przemysłowego przed jego zgłoszeniem.

Odmawiając omawianemu wzorowi przemysłowemu cechy indywidualnego charakteru – art. 104 p.w.p. - (także co do jego odmian wg. fig. 1 i 2) Urząd Patentowy, zdaniem Sądu orzekającego w sprawie, zasadnie stwierdził, iż o ogólnym wrażeniu wywieranym przez sporne zadaszenie decydują kształt daszka i kształt ścianki bocznej, które są we wszystkich odmianach jednakowe, a zostały ujawnione, według materiału dowodowego, przed zgłoszeniem. Dyskrecjonalnie umieszczone dodatkowe wsporniki wg. fig. 1 i fig. 2 nie wpływają na ogólne wrażenie wywoływane na zorientowanym użytkowniku. Wsporniki te służą wyłącznie do technicznego zamocowania zadaszenia i nie wpływają twórczo na zmianę jego wyglądu. Przez ich dodanie ogólny wygląd zadaszenia nie zmienił się, gdyż nadal pozostał zadaszeniem łukowym rozpoznawalnym jako zadaszenie sprzedawane przed zgłoszeniem. Jak wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 7 marca 2007 r. (sygn. akt VI SA/Wa 2116/06) "ochrona wzoru przemysłowego może objąć wyłącznie wygląd przedmiotu, czyli jego zewnętrzną postać, a nie jego wewnętrzną budowę" i Sąd orzekający w sprawie pogląd ten podziela. Urząd Patentowy, jak wynika z wyżej podanych jego ustaleń, dokonał również oceny wzoru przemysłowego według odmian przedstawionych na fig. 1 i 2, zatem zarzut skarżącej braku odniesienia się w tym przedmiocie nie był trafny.

W rozpoznawanej sprawie nie miały zastosowania przepisy art. 103 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 p.w.p. Według art. 103 ust. 2 p.w.p. wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, w rozumieniu ust. 1, jeżeli nie mógł dotrzeć do wiadomości osób zajmujących się zawodowo dziedziną, której wzór dotyczy, przepis ust. 3 pkt 1 tego przepisu był już cytowany. Przesłanki wymienione w tych przepisach nie wystąpiły, gdyż zarówno firma R., jak i firmy niemieckie były podmiotami zawodowo zajmującymi się dystrybucją wytworów będących przedmiotem spornego wzoru przemysłowego, a we wspomnianej umowie skarżącej ze spółką R. nie było zastrzeżenia poufności co do publicznego udostępnienia wytworów J. U. - zadaszeń drzwi i ich ścianek bocznych.

Jak już nadmieniono J. U. produkowała i dostarczała firmie R. zadaszenie drzwi ze ściankami bocznymi, na podstawie umowy o współpracy zawartej z tą spółką, obowiązującej strony od [...] stycznia 2000 r. do [...] lipca 2005 r. Istotnie umowa ta nie precyzowała kształtu daszka ani ścianek, jednakże organ administracji dookreślił, na podstawie zebranego materiału w sprawie, te okoliczności. W tym zakresie, badając spełnienie przesłanki nowości, odniósł się do ofert cenowych spółki R. z lat 2002 i 2003 porównując je z fakturami VAT wystawionymi przez uprawnioną z rejestracji oraz z dokumentami PZ – przyjęcia na magazyn spółki R. wytworów skarżącej. Przez zestawienie tych dokumentów Urząd Patentowy dokonał identyfikacji daszków i ścianek produkowanych i dostarczanych przez skarżącą. Zidentyfikowanie tych wytworów możliwe było na podstawie ich symboli "M" nadawanych wytworom produkowanych przez skarżącą, a następnie identyfikujących jej wytwory w ofertach spółki R., pod którymi spółka oferowała przedmiotowe wytwory do sprzedaży przed zgłoszeniem ich do rejestracji przez skarżącą. Z zestawienia zadaszeń i ścianek oznaczonych wymienionym symbolem wynika, iż sprzedawane przez skarżącą wytwory spółce R. oraz odstawiane przez skarżącą na magazyn tej spółki były tożsame z oferowanymi do sprzedaży przez spółkę R. Przy czym ustalenia Urzędu Patentowego obejmowały wyłącznie wytwory skarżącej dystrybuowane przez nią przed ich zgłoszeniem celem uzyskania prawa ochronnego na sporny wzór przemysłowy i z tych ustaleń wynika, że wyroby sprzedawane przed zgłoszeniem nie różniły się od wykazanych do ochrony. Możliwość identyfikacji daszków i ścianek oferowanych spółce R. przez skarżącą przed zgłoszeniem dodatkowo umożliwiało to, że niektóre oferty tej spółki zawierały (oprócz symboli "M") fotografie wytworów skarżącej, np. oferta cenowa z 2003 r.

Organ administracji w swoich ustaleniach oparł się również na publikacjach sprzed daty zgłoszenia wzoru przez skarżącą, z których wynika fakt reklamowania przez firmę R. wytworów produkowanych przez skarżącą przed datą zgłoszenia, a identycznych ze zgłoszonymi do ochrony. Spółka potwierdzała fakturami koszty, jakie poniosła w związku z reklamą i promocją zadaszeń. Według ustaleń organu administracji w pismach: [...] z listopada 2003 r. ujawniono zadaszenie drzwi odpowiadające zgłoszonemu wzorowi przemysłowemu. Przedstawione dowody w postaci: faktur VAT, dokumentów przyjęcia wytworów skarżącej na magazyn spółki R., ofert cenowych tej spółki dotyczących wytworów J. U. oraz fotografie w tym zawarte w publikacjach reklamowych jednoznacznie wskazują na to, że wytwory produkowane i sprzedawane przez skarżącą, będące także przedmiotem reklamy i promocji przez spółkę R. nie różniły się od wzoru zgłoszonego do rejestracji.

Dodatkowo można zauważyć, iż nie tylko J. U., przed zgłoszeniem dystrybuowała zadaszenia i ścianki boczne tożsame ze zgłoszonym wzorem przemysłowym. Jak wynika bowiem z ustaleń Urzędu Patentowego, dokonanych na podstawie faktur i dokumentów PZ wystawianych dla/przez firmę R., również G. U., prowadzący przedsiębiorstwo pod nazwą P., dostarczał te wytwory spółce R. Ich tożsamość organ administracji ustalił na podstawie symboli, pod którymi daszki i ścianki boczne były oferowane przez spółkę do sprzedaży, a były to identyczne wytwory jak zgłoszone przez skarżącą do ochrony. Co do tych ustaleń nie ma znaczenia istnienie powiązania firmy G. U. z firmą skarżącej lub brak takiego związku. Istotne jest bowiem to, że w dacie zgłoszenia spornego wzoru przemysłowego przez J. U. wytwory wg. tego wzoru nie miały już cechy nowości w rozumieniu art. 103 p.w.p.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.