Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Grossmann (spr.) Sędzia WSA Izabela Bąk - Marciniak Asesor sądowy WSA Maria Grzymisławska - Cybulska Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Kujawa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 czerwca 2019 r. sprawy ze skargi W. W. na uchwałę Rady Miasta z dnia [...] kwietnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie określenia szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, form i zakresu tej pomocy oraz trybu postępowania w ramach "Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży" 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej: a) § 3 ust. 1 uchwały w zakresie wyrażenia: "oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania"; b) § 3 ust. 2 pkt 1 uchwały w zakresie wyrażenia: "i otrzymał co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania"; c) § 3 ust. 2 pkt 2 uchwały w zakresie wyrażenia: "i otrzymał co najmniej dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania"; d) pkt 2 zamieszczony w części "II Osiągnięcia ucznia" załącznika do uchwały; 2. w pozostałym zakresie skargę oddala; 3. zasądza od Miasta W. na rzecz W. W. kwotę [...]zł (słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu [...] kwietnia 2016 r. Rada Miasta (dalej też jako "Rada Miejska") podjęła Uchwałę Nr [...] w sprawie określenia szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, form i zakresu tej pomocy oraz trybu postępowania w ramach "Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży" (zwaną też dalej "Uchwałą"). W uchwale tej – w jej pierwotnym brzmieniu (Dz. Urz. Woj. W.. poz. [...]) – postanowiono m.in., że:

"§ 1. W ramach «Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży» przyznawane są: «Stypendium Burmistrza [...]», zwane dalej «stypendium», a także «Nagroda Edukacyjna Burmistrza [...]», zwana dalej «nagrodą». [...]

§ 3. 1. O stypendium może ubiegać się uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej uzyskał średnią ocen co najmniej 5,90 oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania.

2. O nagrodę może ubiegać się uczeń, który spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

1) jest laureatem olimpiad i konkursów przedmiotowych co najmniej szczebla wojewódzkiego i otrzymał co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania, lub

2) jest laureatem konkursów artystycznych co najmniej szczebla ogólnopolskiego i otrzymał co najmniej dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania.

§ 4. 1. Z wnioskiem o przyznanie stypendium oraz nagrody występuje dyrektor szkoły do której uczęszcza uczeń, po uzyskaniu pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych ucznia.

2. Wnioski o przyznanie stypendium oraz nagrody wraz z dokumentacją potwierdzającą spełnienie warunków o których mowa w § 3 składane są w Urzędzie Miejskim w W. w terminie do 30 lipca roku szkolnego, za który przysługuje stypendium. O dacie złożenia wniosku decyduje data wpływu do Urzędu.

3. Wnioski o przyznanie stypendium oraz nagrody sporządza się według wzoru stanowiącego załącznik do uchwały. [...]"

Pismem z [...] marca 2019 r. (znak: [...]) W. W. (dalej także jako "Wojewoda" lub "Skarżący"), reprezentowany przez r. Ś., zaskarżył wyżej opisaną Uchwałę w części – tj. § 3 ust. 1 w zakresie wyrazów "oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania", § 3 ust. 2 pkt 1 w zakresie wyrazów "i otrzymał co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania", § 3 ust. 2 pkt 2 w zakresie wyrazów "i otrzymał co najmniej dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania", § 4 ust. 3 – i wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej Uchwały w powyższej części ze względu na istotne naruszenie prawa oraz o zasądzenie od Strony przeciwnej na rzecz Skarżącego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Skarżący zarzucił Uchwale istotne naruszenie:

1) art. 90t ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 4 ustawy z dnia [...] września 1991 r. o systemie oświaty (w skrócie "u.s.o.") w zakresie, w jakim bezpodstawnie określa dodatkowe kryterium, tj. związane z oceną z zachowania w celu skutecznego ubiegania się o stypendium,

2) art. 90t ust. 4 u.s.o. poprzez przekroczenie delegacji ustawowej wynikającej z treści tego przepisu, tj. określenie obligatoryjnego wzoru wniosku o przyznanie stypendium oraz zawarcie w nim kryterium oceny z zachowania.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że w § 3 pkt 1, § 3 ust. 2 pkt 1 oraz § 3 ust. 2 pkt 2 Uchwały, Rada Miejska uzależniła uzyskanie stypendium i nagrody od otrzymania co najmniej bardzo dobrej lub dobrej oceny z zachowania. Powyższe zapisy, w ocenie Wojewody, są sprzeczne z prawem, gdyż taki warunek udzielenia wsparcia, jak ocena z zachowania, nie stanowi przesłanki udzielenia stypendium na podstawie art. 90t ust. 4 u.s.o., przepis ten bowiem jednoznacznie stanowi, że stypendium jest formą wsparcia adresowaną do uczniów uzdolnionych. W świetle uregulowań art. 90t ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 4 u.s.o. jedynie kategoria bycia uczniem uzdolnionym posiadającym konkretne osiągnięcia i wyniki w nauce powinna zatem stanowić podstawę do wsparcia jego edukacji. Rada nie może więc wprowadzać żadnych dodatkowych kryteriów, m.in. związanych z oceną z zachowania. Przepis art. 90t ust. 1 u.s.o. nie wskazuje na inne kryteria, czy też cechy, które pozwalałyby na rozróżnienie uczniów. Szczegółowe warunki udzielania stypendium powinny być ustalone w taki sposób, aby zapewnić realizację wsparcia uczniów uzdolnionych bez ich różnicowania według innych, niż określone w ustawie, kryterium "wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży".

Poza tym Wojewoda zwrócił uwagę, że Rada Miejska określiła również wzór wniosku o przyznanie stypendium (§ 4 ust. 3 Uchwały oraz załącznik do Uchwały). Tymczasem delegacja wynikająca z art. 90t ust. 4 u.s.o. uprawnia radę jedynie do określenia szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, formy i zakresu tej pomocy, w tym stypendiów dla uzdolnionych uczniów oraz trybu postępowania w tych sprawach. W ocenie Skarżącego powyższa delegacja nie uprawnia rady do narzucania wnioskodawcom wzoru wniosku o przyznanie stypendium. Działanie takie musi być uznane za wykroczenie poza zakres delegacji ustawowej. Informacje, jakie wymogi muszą zostać spełnione, aby można było ubiegać się o stypendium oraz jakie dokumenty na potwierdzenie powyższego muszą zostać przedstawione, powinny być zawarte w treści Uchwały. Wzór wniosku można uznać jedynie za formę pomocy dla wnioskodawcy, której celem jest ułatwienie złożenia poprawnego wniosku. Jednocześnie wystąpienie o przyznanie stypendium bez użycia opracowanego wzoru, przy założeniu, że spełnione zostały wszystkie określone w Uchwale wymagania, w opinii Wojewody nie może takiego wnioskodawcy dyskwalifikować. Nadto Skarżący wskazał, iż przedmiotowy załącznik do zaskarżonej uchwały jest błędny, z uwagi na powołanie się w nim na ocenę z zachowania.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz [...] (dalej też jako "Burmistrz"):

1) uznał skargę za zasadną, "w szczególności w świetle wyroków WSA w Poznaniu z 5 maja 2016 r. sygn. akt IV SA/Po 207/16 i z 6 lutego 2019 r. sygn. akt IV SA/Po 1061/18";

2) wniósł o stwierdzenie nieważności Uchwały w części, tj.:

- w § 3 ust. 1 – frazy: "oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania",

- w §3 ust. 2 pkt 1 – frazy: "oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania",

- w § 3 ust. 2 pkt 2 – frazy: "oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania",

- w § 3 ust. 2 pkt 3 – frazy: "oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania".

W uzasadnieniu Burmistrz wyjaśnił, że w świetle przywołanych powyżej orzeczeń WSA w Poznaniu, art. 90t ust. 4 u.s.o. nie daje radzie gminy delegacji do wprowadzania dodatkowych kryteriów, takich jak ocena z zachowania. Ponadto podał, że zaskarżona Uchwała została zmieniona uchwałą nr [...] Rady Miasta z dnia [...] maja 2018 r., mocą której w § 3 ust. 2 Uchwały dodany został wadliwy pkt 3 w brzmieniu: "3) jest uczniem klasy VIII szkoły podstawowej lub uczniem klasy III oddziału gimnazjalnego w szkole podstawowej i uzyskał średnią ocen, co najmniej 5,90 oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę klasyfikacyjną zachowania". Jednocześnie Burmistrz nadmienił, że ww. uchwała nr [...] jest przedmiotem odrębnej skargi W. W. z [...] marca 2019 r. ([...]) oraz oświadczył, że skargę tę również uznaje i wnosi o uznanie jej nieważności w części zgodnie z wnioskiem Skarżącego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

1. Skargę na przedmiotową uchwałę Rady Miasta wywiódł w niniejszej sprawie Wojewoda jako organ nadzoru w rozumieniu przepisów Rozdziału 10 ustawy z dnia [...] marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506; w skrócie "u.s.g.").

1. W świetle art. 91 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne, przy czym o nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia. Po upływie tego terminu organ nadzoru nie może już we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały (zarządzenia) organu gminy, a jedynie może zaskarżyć taki wadliwy, jego zdaniem, akt do sądu administracyjnego, zgodnie z art. 93 ust. 1 u.s.g. Realizując tę kompetencję, organ nadzoru nie jest skrępowany jakimkolwiek terminem do wniesienia skargi (zob. np.: wyrok NSA z 15.07.2005 r., II OSK 320/05, ONSAiWSA 2006, nr 1, poz. 7; postanowienie NSA z 29.11.2005 r., I OSK 572/05, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej w skrócie "CBOSA").

2. W rozpoznawanej sprawie Wojewoda w ustawowym terminie 30 dni od dnia otrzymania Uchwały nie orzekł o jej nieważności, wobec czego władny był zaskarżyć Uchwałę później, w trybie art. 93 u.s.g.

2. Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2107, z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – odpowiednio: ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zaskarżonego aktu. W świetle art. 3 § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302; w skrócie "p.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego oraz inne akty tych organów podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze, w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim określonym w skardze przedmiotem zaskarżenia – który może obejmować całość albo tylko część określonego aktu (zob.: J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, uw. 1 do art. 134; a także wyroki NSA: z 05.03.2008 r., I OSK 1799/07; z 09.04.2008 r., II GSK 22/08; z 27.10.2010 r., I OSK 73/10, dostępne w CBOSA) – oraz rodzajem i treścią zaskarżonego aktu.

1. Przedmiotem tak rozumianej kontroli Sądu jest w niniejszej sprawie uchwała Nr [...] Rady Miasta z dnia [...] kwietnia 2018 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, form i zakresu tej pomocy oraz trybu postępowania w ramach "Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży". Ze sposobu określenia zakresu zaskarżenia Uchwały (tj. z uwagi na nieobjęcie nim przepisu § 3 ust. 2 pkt 3), braku stosownego zastrzeżenia (w szczególności, iż przedmiotem skargi jest Uchwała "z późniejszymi zmianami") oraz z sygnalizowanego w odpowiedzi na skargę faktu wywiedzenia przez Wojewodę odrębnej skargi na, zmieniającą zaskarżoną Uchwałę od [...] czerwca 2018 r., uchwałę nr [...] Rady Miasta z dnia [...] maja 2018 r. o zmianie uchwały, w sprawie określenia szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, form i zakresu tej pomocy oraz trybu postępowania w ramach "Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży" (Dz. Urz. Woj. W.. poz. [...]; dalej jako "uchwała zmieniająca") – jasno wynika, że przedmiotem rozpatrywanej tu skargi jest Uchwała w jej pierwotnym brzmieniu. Sądowi wiadomym jest z urzędu, że sprawa ze skargi na ww. uchwałę zmieniającą została zarejestrowana pod sygn. akt IV SA/Po 321/19, i dotychczas nie została rozpoznana.

2. Przedmiotowa Uchwała została zaskarżona przez Wojewodę w części obejmującej jej: § 3 ust. 1, § 3 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz § 4 ust. 3.

3. Jak wynika z części wstępnej Uchwały, jej podstawę prawną stanowiły przepisy art. 18 ust. 2 pkt 14a i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia [...] marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446), art. 90t ust. 4 ustawy z dnia [...] września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.; w skrócie "u.s.o.") oraz § 2 uchwały nr [...] Rady Miasta z dnia [...] kwietnia 2016 r. [tj. uchwały w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży, który stanowi załącznik do ww. uchwały – uw. Sądu].

4. Zaskarżona Uchwała została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym W. W. z dnia [...] maja 2018 r. (poz. 3239) i zgodnie z jej § 6 weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

5. Nie ulega wątpliwości, że zaskarżona Uchwała – jako podjęta na podstawie art. 90t ust. 4 u.s.o., a więc określająca szczegółowe warunki udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, formy i zakres tej pomocy, w tym stypendia dla uzdolnionych uczniów oraz tryb postępowania w tych sprawach – jest aktem prawa miejscowego (por. wyrok NSA z 27.02.2018 r., I OSK 2728/17, CBOSA). Jak bowiem trafnie zauważa się w orzecznictwie, dla zakwalifikowania danej uchwały do aktów prawa miejscowego, decydującym jest również fakt, że regulacja ta będzie obowiązywała na terenie jednostki samorządu terytorialnego kształtując w sposób bezpośredni prawa i obowiązki pewnej kategorii potencjalnych adresatów (zob. wyrok NSA z 11.10.2011 r., II OSK 1497/11, CBOSA). Jako akt prawa miejscowego, zaskarżona Uchwała bez wątpienia należy do kategorii aktów, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a., zaskarżalnych do sądu administracyjnego.

3. Mając wszystko to na uwadze Sąd uznał skargę Wojewody z [...] marca 2019 r. za dopuszczalną i przystąpił do jej merytorycznego rozpoznania, w granicach zaskarżenia oraz własnej kognicji.

4. Jak to już wyżej wskazano, uchwała wydawana na podstawie art. 90t ust. 4 u.s.o. jest aktem prawa miejscowego.

1. Dokonując bardziej szczegółowej klasyfikacji tego aktu, należy stwierdzić, że mieści się on w kategorii aktów prawa miejscowego o charakterze wykonawczym, dla których ustanowienia niezbędne jest upoważnienie zawarte w ustawie szczególnej (zob. art. 40 ust. 1 u.s.g.). W odniesieniu do ww. uchwały takie upoważnienie wynika wprost z art. 90t ust. 4 u.s.o.

2. W świetle konstytucyjnej regulacji źródeł prawa (art. 87–art. 94 Konstytucji RP) akt prawa miejscowego jest źródłem prawa: (1) powszechnie obowiązującego, a więc aktem o charakterze normatywnym, zawierającym normy generalne i abstrakcyjne; (2) o zasięgu lokalnym, tj. obowiązującym na obszarze działania organów, które go ustanowiły; (3) rangi podustawowej; (4) stanowionym na podstawie i w granicach ustaw; (5) wymagającym ogłoszenia.

3. W myśl art. 91 ust. 1 zd. pierwsze w zw. z ust. 4 u.s.g. uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna, chyba że naruszenie prawa ma charakter nieistotny. Przy tym pojęcie "sprzeczności z prawem" w rozumieniu art. 91 ust. 1 u.s.g. obejmuje sprzeczność postanowień uchwały z jakimkolwiek aktem prawa powszechnie obowiązującego, w tym także z rozporządzeniem – co w konsekwencji oznacza, że również z "Zasadami techniki prawodawczej", które wszak stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 283; w skrócie "ZTP"). Choć w większości przypadków sprzeczność z konkretnymi, szczegółowymi dyrektywami legislacyjnymi zawartymi w ZTP będzie miała zapewne charakter naruszenia prawa nieistotnego, to jednak nie można wykluczyć sytuacji, w których konkretne uchybienie zasadom techniki prawodawczej przyjdzie zakwalifikować jako naruszenie prawa istotne. Będzie to zwłaszcza dotyczyć reguł określanych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (w skrócie "TK") mianem "rudymentarnych kanonów techniki prawodawczej" (zob. np.: postanowienie TK z 27.04.2004 r., P 16/03, OTK-A 2004, nr 4, poz. 36; wyrok TK z 23.05.2006 r., SK 51/05, OTK-A 2006, nr 5, poz. 58; wyrok TK z 16.12.2009 r., Kp 5/08, OTK-A 2009, nr 11, poz. 170; wyrok TK z 03.12.2015 r., K 34/15, OTK-A 2015, nr 11, poz. 185), nakaz przestrzegania których postrzegany jest jako jeden z elementów konstytucyjnej zasady prawidłowej legislacji (por. T. Zalasiński, Zasady prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008, s. 51). Podobne stanowisko zajął w doktrynie G. Wierczyński, zdaniem którego sytuacje, w których naruszone zostały ZTP, powinny być traktowane jako nieistotne naruszenie prawa, a sytuacje, w których wraz z naruszeniem ZTP doszło do naruszenia konstytucyjnych zasad tworzenia prawa – jako naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności aktu prawa miejscowego (zob. G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016, s. 32; por. też D. Dąbek, Prawo miejscowe, Warszawa 2015, s. 205–206).

4. Jednym ze wspomnianych "rudymentarnych kanonów" tworzenia prawa jest niewątpliwie reguła wynikająca z § 115 (podobnie: § 134 pkt 1) w zw. z § 143 ZTP, w myśl której w akcie prawa miejscowego zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w przepisie upoważniającym (upoważnieniu ustawowym). Regulacja ta koresponduje z przepisem art. 94 Konstytucji RP, który wskazuje, że akty prawa miejscowego muszą być ustanawiane nie tylko "na podstawie", ale i "w granicach" upoważnień zawartych w ustawie.

5. Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, że postanowienia zaskarżonej Uchwały, jako aktu prawa miejscowego, przede wszystkim nie powinny wykraczać poza zakres ustawowego upoważnienia zawartego w art. 90t ust. 4 u.s.o. Tego rodzaju wada legislacyjna stanowi bowiem niewątpliwe przypadek "sprzeczności z prawem" w rozumieniu art. 91 ust. 1 zd. pierwsze u.s.g.

1. W myśl przywołanego wyżej art. 90t ust. 4 u.s.o.: "W przypadku przyjęcia programów, o których mowa w ust. 1, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa szczegółowe warunki udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, formy i zakres tej pomocy, w tym stypendia dla uzdolnionych uczniów oraz tryb postępowania w tych sprawach, uwzględniając w szczególności przedsięwzięcia sprzyjające eliminowaniu barier edukacyjnych, a także osoby lub grupy osób uprawnione do pomocy oraz potrzeby edukacyjne na danym obszarze." Z kolei art. 90t ust. 1 u.s.o. – do którego odsyła cytowany przepis – stanowi, że: "Jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć regionalne lub lokalne programy:

1) wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży;

2) wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży."

2. Jest poza sporem, że Rada Miasta przyjęła program, o jakim mowa w art. 90t ust. 1 pkt 2 u.s.o. – uchwałą nr [...] z dnia [...] kwietnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Młodzieży, stanowiącego załącznik do ww. uchwały (zwanego dalej "Programem"; tekst Programu dostępny w dniu [...].06.2019 r. pod adresem: [...]20.pdf). We wstępnej części Programu (pkt 1) wyjaśniono, że: "Właściwe wspieranie rozwoju zdolności i talentów dzieci i młodzieży to jeden z najważniejszych problemów edukacyjnych. Promocja zdolnych uczniów daje znakomite efekty edukacyjne, wychowawcze i motywacyjne. Promowanie uczniów zdolnych w obecnym stanie prawnym możliwe jest poprzez przyjęcie lokalnego programu wspierania edukacji uzdolnionych uczniów. Grono stypendystów będzie stanowić pozytywny wzorzec dla środowiska oraz będzie wzmacniać poczucie własnej wartości w społeczności lokalnej." Dalej uchwałodawca lokalny wskazał, że celem Programu jest przede wszystkim (pkt 2):

- zwiększenie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży,

- wspieranie uczniów w rozwijaniu ich uzdolnień i zainteresowań oraz stwarzania możliwości udziału w powiatowych, wojewódzkich i ogólnopolskich imprezach (np. olimpiadach, konkursach, festiwalach itp.),

- promowanie wśród dyrektorów placówek oświatowych, nauczycieli i rodziców idei konieczności wspomagania rozwoju uzdolnień i talentów dzieci i młodzieży,

- promowanie młodzieży szczególnie uzdolnionej.

3. Mając na względzie przywołane przepisy, a także postanowienia Programu, Sąd w niniejszym składzie podziela stanowisko Wojewody, zgodnie z którym taki warunek udzielenia wsparcia, jak ocena z zachowania, nie może stanowić przesłanki przyznania pomocy (stypendium oraz nagrody) na podstawie art. 90t ust. 4 u.s.o. Przepis ten bowiem expressis verbis stanowi, że stypendium jest formą wsparcia adresowaną do "uczniów uzdolnionych". Zatem w świetle uregulowań art. 90t ust. 4 w zw. z ust. 1 pkt 2 u.s.o. jedynie kryterium bycia uczniem uzdolnionym (a nie, mówiąc nieco żartobliwie: uczniem "ugrzecznionym"), posiadającym konkretne osiągnięcia lub wyniki w nauce, powinno stanowić podstawę do wsparcia jego edukacji. Przywołane przepisy nie wskazują na inne kryteria, czy też cechy, które pozwalałyby na rozróżnienie uczniów (por. wyrok WSA z 14.03.2011 r., IV SA/Gl 25/11, CBOSA). Rada gminy nie może więc wprowadzać żadnych dodatkowych kryteriów, w tym związanych z oceną z zachowania. W tym miejscu godzi się zauważyć, że również postanowienia Programu w żadnym punkcie nie uzasadniają odwoływania się do takiego kryterium. Szczegółowe warunki udzielania stypendium powinny być ustalone w taki sposób, aby zapewnić realizację wsparcia uczniów uzdolnionych bez ich różnicowania według innych, niż określone w ustawie, kryterium "wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i młodzieży" (por. wyroki WSA: z 05.05.2016 r., IV SA/Po 207/16; z 06.02.2019 r., IV SA/Po 1061/18 – CBOSA).

4. Ponieważ skarżone przepisy Uchwały oraz załącznika do niej (zob. pkt 2 w cz. II wniosku "Osiągnięcia ucznia") odwoływały się do takiego niedopuszczalnego kryterium "oceny klasyfikacyjnej z zachowania" (co najmniej: dobrej albo nawet bardzo dobrej), to należało stwierdzić nieważność: § 3 ust. 1 oraz § 3 ust. 2 pkt 1 i 2 Uchwały w zakresie odnoszącym się do ww. oceny, a także pkt 2 w części II (pt. "Osiągnięcia ucznia") załącznika do Uchwały, w brzmieniu: "2. Ocena klasyfikacyjną zachowania na zakończenie roku szkolnego ...".

5. Sąd nie podzielił natomiast zarzutu Skarżącego dotyczącego wadliwości zamieszczenia w zaskarżonej Uchwale wzoru wniosku o przyznanie pomocy (stypendium oraz nagrody), stanowiącego załącznik do Uchwały, do którego to wzoru odsyła § 4 ust. 3 Uchwały. Sąd zaznacza przy tym, iż co do zasady podziela pogląd Wojewody, że wzór wniosku można uznać jedynie za formę pomocy dla wnioskodawcy, której celem jest ułatwienie złożenia poprawnego wniosku, natomiast wystąpienie o przyznanie stypendium (nagrody) bez użycia opracowanego wzoru, przy założeniu, że spełnione zostały wszystkie określone w Uchwale wymagania, nie może takiego wnioskodawcy dyskwalifikować (podobnie: wyrok WSA z 06.02.2019 r., IV SA/Po 1061/18, CBOSA). Innymi słowy, zdaniem Sądu, wprowadzenie przez uchwałodawcę wzoru wniosku nie może stwarzać formalnej bariery lub istotnego utrudnienia w uzyskaniu należnej pomocy (stypendium / nagrody). W szczególności złożenie wniosku na takim wzorze nie może stanowić przesłanki warunkującej merytoryczne rozpoznanie wniosku.

6. Uszło jednak uwagi Skarżącego, że taka sytuacja nie wystąpiła w niniejszej sprawie. Z żadnego postanowienia Uchwały nie wynika bowiem, aby posłużenie się wzorem wniosku stanowiło formalną przesłankę jego (wniosku) dopuszczalności, a więc by był to jeden z "warunków" udzielenia pomocy w rozumieniu art. 90t ust. 4 u.s.o. W szczególności dostatecznej podstawy do takiej konkluzji nie daje, zdaniem Sądu, samo użycie w § 4 ust. 3 Uchwały sformułowania: "Wnioski o przyznanie stypendium oraz nagrody sporządza się według wzoru [...]". A to – zauważmy – właśnie wprowadzenie wymogu weryfikacji poprawności formalnej wniosku złożonego jedynie na przedmiotowym wzorze stanowiło istotną przyczynę "zdyskwalifikowania" takiego wzoru w sprawie zakończonej ww. wyrokiem WSA w Poznaniu o sygn. akt IV SA/Po 1061/18. W niniejszej sprawie, na gruncie Uchwały, taki wymóg nie został ustanowiony.

7. Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że postanowienia § 4 ust. 3 Uchwały oraz jej załącznika stanowiącego wzór wniosku (z wyjątkiem omówionego wyżej postanowienia pkt 2 w cz. II tego wzoru) nie są sprzeczne z prawem; w szczególności nie wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego, lecz mieszczą się w pojęciu "trybu postępowania", o którym mowa w art. 90t ust. 4 u.s.o. Taka konkluzja jest tym bardziej uzasadniona, jeśli się zważy, że w myśl § 4 ust. 1 Uchwały z wnioskiem o przyznanie stypendium oraz nagrody występuje dyrektor szkoły – któremu z pewnością ani pozyskanie formularza wzoru wniosku, ani jego sporządzenie zgodnie z takim wzorem, nie nastręcza jakichkolwiek trudności, lecz przeciwnie, ułatwia właściwe przygotowanie wniosku.

6. Mając wszystko to na uwadze Sąd, na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a., stwierdził nieważność zaskarżonej Uchwały w części określonej w pkt 1 lit. a–d sentencji wyroku. W pozostałym zakresie, tj. co do żądania stwierdzenia nieważności także § 4 ust. 3 Uchwały, Sąd skargę oddalił (pkt 2 sentencji wyroku). O kosztach postępowania (pkt 3 sentencji wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., uwzględniając wynagrodzenie pełnomocnika Skarżącego ustalone zgodnie z § 15 ust. 1 w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265), w wysokości [...] zł.