Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Palus, Sędziowie Sędzia NSA Halina Kremis, Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak (spr.), , Protokolant Iwona Borecka, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 października 2009 r. sprawy ze skargi Gminy Miejskiej Dz. na postanowienie D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku przedłożenia oceny kominiarskiej wentylacji nawiewno-wywiewnej i przewodów spalinowych oddala skargę.

Postanowieniem z dnia [...]r. nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Dz. na podstawie art. 81c ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) oraz art. 123 kpa nałożył na imiennie wymienionych współwłaścicieli budynku mieszkalnego wielorodzinnego zlokalizowanego na os. S. [...] w Dz., w tym na Gminę Miejską Dz., obowiązek dostarczenia w wyznaczonym terminie ocen kominiarskich dotyczących wentylacji nawiewno-wywiewnej i przewodów spalinowych, podłączonych do poszczególnych mieszkań.

W uzasadnieniu organ I instancji podał, że jego wątpliwości co do stanu wentylacji nawiewno-wywiewnej oraz przewodów spalinowych, podłączonych do poszczególnych mieszkań, powstały w związku z pismem Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Dz. w sprawie interwencji tej jednostki związanej z zadymieniem w lokalu mieszkalnym nr [...] przedmiotowego budynku.

W zażaleniu Gmina Miejska Dz. wskazując, że wynikający z art. 81c Prawa budowlanego obowiązek dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz może być nałożony tylko na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego, wywodziła, iż właścicielem budynku położonego na os. S. [...] w Dz. jest funkcjonująca tam wspólnota mieszkaniowa i obowiązki dotyczące nieruchomości wspólnej powinny być nałożone na wspólnotę, a nie na wskazanych imiennie współwłaścicieli. Zarzucając, że naruszono art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) i powołując się na orzecznictwo sądowe, skarżąca Gmina stwierdziła, że strona niniejszego postępowania winna zostać określona jako "wspólnota mieszkaniowa budynku położonego na os. S. [...] w Dz.", a oznaczenie strony zobowiązanej przez wymienienie jej poszczególnych członków jest sprzeczne z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego dotyczącymi zasad określania stron w postępowaniu administracyjnym.

Postanowieniem z dnia [...]r. Nr [...] D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W., po rozpatrzeniu powyższego zażalenia, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.

W uzasadnieniu Wojewódzki Inspektor podał, że ustalony w niniejszej sprawie stan faktyczny uprawniał organ I instancji do wydania postanowienia na podstawie art. 81c Prawa budowlanego, a wyniki przedłożonej dokumentacji pozwolą temu organowi podjąć dalsze kroki zmierzające do wyjaśnienia zaistniałego w sprawie stanu faktycznego i podjęcia właściwego rozstrzygnięcia.

Odnosząc się do argumentów zawartych w zażaleniu, dotyczących naruszenia art. 6 ustawy o własności lokali, organ II instancji stwierdził, że nie znajdują one uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa oraz zgromadzonym materiale dowodowym. Wskazując, że gdy w danym budynku funkcjonuje wspólnota mieszkaniowa obowiązek powinien być nałożony na wspólnotę bez konieczności wymieniania poszczególnych współwłaścicieli budynku, którzy tworzą tę wspólnotę, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, iż nie sposób jednak zgodzić się z opinią skarżącej Gminy, że obowiązek nie został nałożony na wspólnotę, gdyż podmioty, które zobowiązano do wykonania "decyzji" tworzą wspólnotę mieszkaniową, ponieważ wspólnota mieszkaniowa powstaje z mocy samego prawa. Nałożenie obowiązków na wszystkich właścicieli lokali w budynku, tworzących wspólnotę mieszkaniową – zdaniem organu odwoławczego – nie może być traktowane jako błąd, bowiem z punktu widzenia prawa budowlanego istotne jest, aby jako adresatów obowiązku wskazać współwłaścicieli budynku, którzy z mocy ustawy o własności lokali tworzą wspólnotę mieszkaniową. Nie jest natomiast konieczne adresowanie obowiązku wprost na wspólnotę.

W ocenie D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego "zaskarżone rozstrzygnięcie wydane zostało zatem w oparciu o właściwą podstawę prawną, a treść nakazanych obowiązków mieści się w upoważnieniu ustawowym zawartym w powołanej przez organ I instancji podstawie prawnej".

Nie godząc się z powyższym rozstrzygnięciem skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu złożyła Gmina Miejska Dz. wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Strona skarżąca podkreśliła, że nie kwestionowała merytorycznych podstaw wydania postanowienia, nie zarzucała uchybień w kwestii dokonanych przez organ administracyjny ustaleń faktycznych, ale podważała tylko prawidłowość określenia strony postępowania, wykazując, że wskazanie imiennie poszczególnych współwłaścicieli jako strony zobowiązanej jest błędem. Stroną zobowiązaną powinna być bowiem wspólnota mieszkaniowa nieruchomości położonej na os. S. [...] w Dz., nie zaś poszczególni członkowie tejże wspólnoty.

Polemizując ze stanowiskiem organu II instancji, że nałożenie obowiązków na wszystkich współwłaścicieli budynku nie może być traktowane jako błąd, gdyż z punktu widzenia prawa budowlanego nie jest konieczne adresowanie obowiązku wprost na wspólnotę, skarżąca Gmina wywodziła, że ponieważ w myśl przepisów ustawy o własności lokali wspólnota mieszkaniowa powstaje z mocy prawa i posiada zdolność sądową, tzn, zdolność do występowania w postępowaniu jako strona – obowiązki dotyczące nieruchomości wspólnej powinny zostać nałożone na wspólnotę, a nie na wskazanych imiennie współwłaścicieli. Zdaniem strony skarżącej, w postępowaniu dotyczącym części wspólnej nieruchomości tylko wspólnota mieszkaniowa ma zdolność sądową, a wskazanie jako adresata obowiązków Gminy Miejskiej Dz. oraz wymienionych imiennie pozostałych właścicieli lokali mieszkalnych położonych na os. S. [...] w Dz. jest błędne i powoduje niewykonalność "zaskarżonej decyzji".

W odpowiedzi na skargę D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację i wywody prawne zawarte w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne właściwe są do badania zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Sąd nie może opierać tej kontroli na kryterium słuszności lub sprawiedliwości społecznej. Akt administracyjny jest zgodny z prawem, jeżeli jest zgodny z przepisami prawa materialnego i przepisami prawa procesowego. Uchylenie decyzji administracyjnej (postanowienia), względnie stwierdzenie jej (jego) nieważności przez Sąd, następuje tylko w przypadku istnienia istotnych wad w postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego, mającego wpływ na wynik sprawy (art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

W niniejszej sprawie takie wady i uchybienia nie występują. Skarga zatem nie mogła zostać uwzględniona.

Przepis art. 81c ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) stanowi, że organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego przy wykonywaniu zadań określonych przepisami prawa budowlanego mogą żądać od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, informacji lub udostępnienia dokumentów: 1) związanych z prowadzeniem robót, przekazywaniem obiektu budowlanego do użytkowania, utrzymaniem i użytkowaniem obiektu budowlanego; 2) świadczących o dopuszczeniu wyrobu budowlanego do obrotu albo jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym.

Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, a także stanu technicznego obiektu budowlanego, mogą nałożyć, w drodze postanowienia, na osoby, o których mowa w ust. 1, obowiązek dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz. Koszty ocen i ekspertyz ponosi osoba zobowiązana do ich dostarczenia.

W myśl ust. 3 art. 81c Prawa budowlanego, na postanowienie, o którym mowa w ust. 2, przysługuje zażalenie.

Stosownie do art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.), ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Istota sporu w rozpatrywanej sprawie sprowadza się do tego, czy wydane w trybie art. 81c Prawa budowlanego postanowienie może być zaadresowane do imiennie wymienionych współwłaścicieli danego budynku – jak uważają organy administracyjne orzekające w niniejszej sprawie, czy też – jak uważa strona skarżąca – postanowienie takie może być skierowane wyłącznie do wspólnoty mieszkaniowej tego budynku.

Rozważając powyższą sporną kwestię podkreślić należy, że wspólnota mieszkaniowa danego budynku nie jest właścicielem tego budynku, lecz jest podmiotem utworzonym przez ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości. Wynika to jednoznacznie z treści art. 6 ustawy o własności lokali. Wspólnotę mieszkaniową tworzą właściciele poszczególnych lokali, a więc współwłaściciele całej nieruchomości, w tym jej części wspólnych. Pomimo istnienia wspólnoty mieszkaniowej tworzące ją podmioty pozostają współwłaścicielami danej nieruchomości, gdyż powstanie wspólnoty nie pozbawia dotychczasowych właścicieli prawa własności.

Nie jest trafny zarzut strony skarżącej, że obowiązki dotyczące nieruchomości wspólnej powinny zostać nałożone na wspólnotę, a nie mogą być one nałożone na wskazanych imiennie współwłaścicieli, gdyż w postępowaniu dotyczącym części wspólnej nieruchomości tylko wspólnota mieszkaniowa ma zdolność sądową. Części wspólne nieruchomości stanowią współwłasność podmiotów będących właścicielami poszczególnych lokali. Nie jest bowiem tak, jak wynikałoby to z twierdzeń strony skarżącej, że właściciele poszczególnych lokali nie są jednocześnie właścicielami (współwłaścicielami) części wspólnych, takich jak klatki schodowe, dachy itp., ewentualnie, że przestają nimi być z chwilą powstania wspólnoty mieszkaniowej. Utworzenie wspólnoty mieszkaniowej, jak już wyżej zaznaczano, nie uszczupla praw właścicielskich podmiotów tworzących tę wspólnotę.

Jak trafnie wywodzono w przywoływanym przez stronę skarżącą orzecznictwie sądowym, funkcją art. 6 ustawy o własności lokali jest uproszczenie obrotu prawnego poprzez umożliwienie wskazania w sporze jako strony postępowania wspólnoty mieszkaniowej, bez konieczności pozywania wszystkich jej członków. Podkreślić jednak w tym miejscu wypada, że jest to możliwość, a nie obowiązek.

Podnoszona zaś w orzecznictwie okoliczność posiadania przymiotu strony w rozumieniu art. 28 i 29 kpa przez wspólnotę mieszkaniową, o której mowa w art. 6 ustawy o własności lokali, nie pozbawia takiego przymiotu członków tej wspólnoty, którzy zachowują własność danej nieruchomości.

Wspólnota mieszkaniowa może być adresatem takiego postanowienia, jak zapadłe w niniejszej sprawie, ale nie musi, dlatego skierowanie przedmiotowego postanowienia do wszystkich imiennie wymienionych współwłaścicieli nie jest błędem i nie pozbawia wspomnianego postanowienia wykonalności.

Konkludując, stwierdzić należy, iż w rozpoznawanej sprawie nie doszło do naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, ani też do naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, czy też innego naruszenia przepisów postępowania mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a tylko takie uchybienia uprawniają sąd administracyjny do wyeliminowanie z obrotu prawnego wadliwego aktu administracyjnego.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd – na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – oddalił skargę.