Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Hyla (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak, Sędzia WSA Janina Guść, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 marca 2021 r. sprawy ze skargi M.M. na uchwałę Rady Gminy (...) z dnia 28 grudnia 2017 r., nr (...) w przedmiocie aktualizacji numerów dróg gminnych na terenie gminy (...) 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie w jakim dotyczy ona drogi nr (...) w części obejmującej działkę o numerze ewidencyjnym (...); 2. zasądza od Rady Gminy (...) na rzecz skarżącego M.M. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

III SA/Gd 889/20

UZASADNIENIE

Uchwałą Nr (...) z dnia 28 grudnia 2017r. Rada Gminy K. zaktualizowała wykaz dróg gminnych wg specyfikacji stanowiącej załącznik nr 1 do uchwały. W załączniku Nr 1 do uchwały wśród innych dróg gminnych wskazano pod pozycją 26 drogę (...). Jako podstawę prawną uchwały wskazano przepisy art. 18 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 1875 ze zm.) oraz art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 2222 ze zm.) dalej powoływanej jako u.d.p.

Skargę na powyższą uchwałę wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku M.M., domagając się stwierdzenia nieważności powołanej wyżej uchwały w części, w której Gmina K., nie legitymując się prawem własności, zaliczyła do kategorii dróg gminnych prywatną działkę o numerze ewidencyjnym (...) (woj. [...], powiat [...], miejscowość K.), wytyczając przez nią przebieg drogi gminnej o numerze (...).

Z uzasadnienia skargi wynika, że skarżący jest jednym ze współwłaścicieli działki nr (...), przez którą wytyczono przebieg drogi publicznej o numerze (...). Ponieważ droga publiczna nie może biec po gruncie prywatnym, to zaskarżona uchwała w oznaczonym w skardze zakresie jest dotknięta nieważnością.

W odpowiedzi na skargę Gmina K. wskazała, że zwróciła się do Wojewody (...) o stwierdzenia przejścia z mocy prawa na rzecz Gminy nieruchomości stanowiących działki o numerach (...), (...) i (...) na mocy art. 73 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (t.j. Dz. U. z 2016r. poz. 2260 ze zm.). Wojewoda odmówił jednak uwzględnienia tego wniosku wydając ostateczne decyzje administracyjne. W tej sytuacji Rada Gminy uchwałą nr (...) z dnia 10 lipca 2020 r. spełniła żądanie skarżącego w całości, wyłączając z drogi publicznej nr (...) między innymi działkę (...).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j.: Dz. U. z 2021 r. poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie natomiast z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), powoływanej dalej jako "p.p.s.a", Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy nie były między stronami sporne. Działka nr (...) jest przedmiotem współwłasności, a jednym ze współwłaścicieli jest skarżący M.M.. Przez działkę tę przebiegała droga gminna nr (...). Gmina K. podjęła działania zmierzające do uregulowania sytuacji związanej z zajęciem pod drogę publiczną działek stanowiących własność prywatną, lecz działania te nie przyniosły zamierzonego rezultatu w postaci stwierdzenia przez Wojewodę (...) nabycia przez Gminę prawa własności przedmiotowych gruntów.

Nie budzi żadnych wątpliwości w orzecznictwie sądów administracyjnych, że konieczną przesłanką do podjęcia przez radę gminy na podstawie art. 7 ust. 2 u.d.p. uchwały o zaliczeniu drogi do kategorii dróg gminnych jest legitymowanie się przez gminę prawem własności do gruntów, po których droga taka przebiega. Droga, która nie jest własnością gminy, nie może być bowiem drogą gminną i z tego powodu nie może być zaliczona do dróg gminnych. Wobec tego uchwała, którą zalicza się do dróg gminnych drogę, nie będącą własnością gminy, narusza w sposób istotny art. 7 ust. 1 u.d.p., z którego wynika, że tylko droga spełniająca warunki zaliczenia do dróg publicznych może być zaliczona do dróg gminnych (por. między innymi wyrok NSA z dnia 14 lipca 2020 r. I OSK 2846/19).

Uchwała rady gminy podejmowana na podstawie art. 7 ust. 3 u.d.p. w sposób wiążący ustala lokalizację dróg publicznych. Jest więc aktem miejscowym o właściwościach prawa powszechnie obowiązującego. To zaś oznacza, że do uchylenia skutków jakie uchwała taka wywołuje w obrocie prawnym konieczne jest stwierdzenie jej nieważności. Dopiero bowiem eliminacja przedmiotowej uchwały w trybie nadzwyczajnym powoduje usunięcie w mocą wsteczną (ex tunc) skutków, jakie wynikają z niej w materii zaliczenia danej drogi do kategorii dróg publicznych - gminnych. Konieczności takiej nie znosi w żadnej mierze podjęcie przez radę gminy późniejszej uchwały wyłączającej działkę, do której gminie nie przysługuje prawo własności, spośród gruntów zajętych pod drogę. Uchwała taka może bowiem mieć skutki prawne wyłącznie na przyszłość ( ex nunc).

Stwierdzić należało zatem, że zaskarżona uchwała, stanowiąca akt prawa miejscowego, naruszała przepis art. 7 ust. 1 u.d.p., ustalając przebieg drogi nr (...) w części przez działkę nr (...) i naruszała także interes prawny skarżącego jako współwłaściciela wymienionej działki.

W tym stanie sprawy Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały na podstawie art. 147§1 p.p.s.a.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a wobec uwzględnienia skargi.

Sąd orzekł w niniejszej sprawie na posiedzeniu niejawnym na podstawie art.15zzs⁴ ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.), zgodnie z którym: "Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów".

Uznać należało, że rozpoznanie sprawy jest konieczne, zaś aktualna sytuacja związana z pandemią COVID 19 i ograniczone możliwości techniczne Sądu uzasadniają stwierdzenie, że przeprowadzenie rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość.